INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 17 czerwca 2008 r. (data wpływu 27 czerwca 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie opodatkowania kwoty uzyskanego kredytu zaciągniętego przez syna i przez niego spłacanego, przeznaczonego na zakup mieszkania Wnioskodawcy - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 27 czerwca 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn oraz podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania kwoty uzyskanego kredytu zaciągniętego przez syna i przez niego spłacanego, przeznaczonego na zakup mieszkania Wnioskodawcy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Wnioskodawca wraz z małżonką, z którą pozostaje we wspólności majątkowej, zamierza nabyć lokal mieszkalny na własne potrzeby mieszkaniowe. Transakcja zostanie zrealizowana w ten sposób, iż po podpisaniu umowy kredytowej przez syna, kwota kredytu zostanie przelana w całości bezpośrednio z rachunku kredytodawcy (banku) na rachunek bankowy dewelopera, z którym zawarta została umowa dotyczącą budowy i sprzedaży mieszkania. Środki wypłacone przez bank tytułem kredytu nie znajdą się w żadnym momencie ani na rachunku bankowym Wnioskodawcy, ani jego syna.

Kredyt będzie następnie spłacany w całości przez syna z jego środków, bez udziału Wnioskodawcy, natomiast właścicielami lokalu będą Wnioskodawca wraz z małżonką. Syn nie będzie posiadał jakiegokolwiek udziału we współwłasności.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy opisane świadczenie otrzymane od syna, będzie podlegało regulacjom ustawy o podatku od spadków i darowizn...
2. Czy zapłata przez bank całości ceny za mieszkanie, które nabędzie Pan wraz z małżonką, stanowić będzie nieodpłatne świadczenie, o którym mowa w art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie pierwsze. Odpowiedź w zakresie pytania drugiego zostanie udzielona odrębnym pismem.

Zdaniem Wnioskodawcy - w zakresie pytania pierwszego - zgodnie z art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego „przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku”. Zatem aby można dane świadczenie zakwalifikować do darowizny, przedmiot darowizny musi uprzednio stanowić składnik majątku darczyńcy, a następnie zostać przekazany obdarowanemu, zwiększając jego majątek.

W rozpatrywanym zdarzeniu przyszłym, kwota zapłaty za mieszkanie zostanie przekazana w ten sposób, iż nie znajdzie się ani przez moment na rachunku bankowym syna (kredytobiorcy), ani na rachunku bankowym Wnioskodawcy, jak również nie zostanie w żaden sposób udostępniona ani Wnioskodawcy, ani jego synowi. W konsekwencji czego ani Wnioskodawca, ani jego syn nie będzie mógł swobodnie dysponować tą kwotą. Kwota kredytu będzie mogła zostać wykorzystana jedynie w sposób przewidziany w umowie kredytowej, tj. przelana bezpośrednio z rachunku kredytodawcy na rachunek bankowy dewelopera, z którym Wnioskodawca zawarł umowę o wybudowanie i sprzedaż lokalu mieszkalnego.

Zatem środki pieniężne pochodzące z kredytu ani przez moment nie wejdą do majątku Wnioskodawcy i jego małżonki, ani też ich syna. Stąd – w momencie, kiedy nastąpi przekazanie środków pochodzących z kredytu na rachunek dewelopera – nie można mówić o świadczeniu kosztem majątku syna na rzecz Wnioskodawcy.

Opisana transakcja nie może więc zostać uznana za darowiznę w rozumieniu przepisów art. 888 § 1 Kodeksu cywilnego, gdyż świadczenie kosztem majątku syna wystąpi w przyszłości, w związku ze spłatą kredytu na rzecz banku; będzie to jednak świadczenie na rzecz banku (nie zaś na rzecz Wnioskodawcy), wynikające z zawartej przez niego umowy kredytowej.

Stąd - w ocenie Wnioskodawcy – nie powinno ulegać wątpliwości, że przedmiotowa transakcja nie będzie stanowiła darowizny, a w konsekwencji, nie będzie podlegała regulacji tej ustawy.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 28 lipca 1983 roku o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem darowizny.

Przepisy tej ustawy nie definiują pojęcia „darowizna”, a zatem należy odwołać się do odpowiednich przepisów Kodeksu cywilnego.

Na podstawie art. 888 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku.

Z powyżej zacytowanego przepisu wynika, że podstawową cechą umowy darowizny jest bezpłatne świadczenie darczyńcy na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku.

Darowizna należy do czynności, których celem jest dokonanie aktu przysporzenia majątkowego (świadczenie musi wzbogacić obdarowanego) i zobowiązanie darczyńcy musi być zamierzone jako nieodpłatne. Świadczenie ma charakter nieodpłatny, gdy druga strona umowy nie zobowiązuje się do jakiegokolwiek świadczenia w zamian za otrzymane świadczenie. Istotą darowizny – jako czynności nieodpłatnej – jest więc brak po drugiej stronie ekwiwalentu w postaci świadczenia wzajemnego.

Darowizna może polegać zarówno na przesunięciach do majątku obdarowanego określonych przedmiotów majątkowych, jak i na innych postaciach dyspozycji majątkowych darczyńcy prowadzących do zmniejszenia jego majątku, a po stronie majątku obdarowanego do zwiększenia aktywów lub zmniejszenia pasywów.

W wyniku zawarcia umowy darowizny może dochodzić do określonych zmian w położeniu prawno-majątkowym darczyńcy i obdarowanego. Przedmiotem darowizny mogą bowiem strony uczynić wszelkie postacie zwolnienia obdarowanego od określonych zobowiązań. Może to nastąpić w drodze zrzeczenia się przez darczyńcę wierzytelności, jaka służyła mu w stosunku do obdarowanego lub poprzez przejęcie długu obdarowanego względem osoby trzeciej, będącej jego wierzycielem. Darczyńca może wreszcie wypełnić zobowiązanie ciążące na obdarowanym względem osoby trzeciej.

Nie jest przy tym konieczne, aby dokonanie darowizny łączyło się z bezpośrednim transferem darowanego przedmiotu z masy majątkowej darczyńcy do majątku obdarowanego. Transfer ten bowiem może mieć miejsce między masą majątkową osoby trzeciej a obdarowanym. Wystarczy bowiem, że świadczenie spełnione faktycznie przez inna osobę zostanie następnie skompensowane wartościami pochodzącymi z majątku darczyńcy.

Do zawarcia umowy darowizny, podobnie jak każdej innej umowy, niezbędne jest zgodne oświadczenie woli przez obie strony umowy. Umowa darowizny dochodzi do skutku dopiero z chwilą złożenia oświadczenia woli przez obdarowanego o przyjęciu darowizny. Należy zaznaczyć, że ustawodawca nie wymaga żadnej szczególnej formy oświadczenie obdarowanego o przyjęciu darowizny.

Natomiast z treści art. 890 § 1 wynika, iż oświadczenie darczyńcy powinno być złożone w formie aktu notarialnego. Jednakże umowa darowizny zawarta bez zachowania tej formy staje się ważna, jeżeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione.

Przepisy Kodeksu cywilnego przewidują zatem szczególną formę dla umowy darowizny, umowa taka – pod rygorem nieważności powinna zostać sporządzona w formie aktu notarialnego. Niezachowanie tej formy nie powoduje nieważności umowy tylko wówczas, gdy darowizna została spełniona.

Art. 889 Kodeksu cywilnego stanowi: nie stanowią darowizny następujące bezpłatne przysporzenia:

1. gdy zobowiązanie do bezpłatnego świadczenia wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu;
2. gdy kto zrzeka się prawa, którego jeszcze nie nabył albo które nabył w taki sposób, że w razie zrzeczenia się prawo jest uważane za nie nabyte.

Zatem daną czynność można uznać za darowiznę, jeżeli posiada cechy darowizny, tzn. gdy zostanie złożone oświadczenie darczyńcy o przekazaniu darowizny oraz oświadczenie obdarowanego o jej przyjęciu, a ponadto czynność ta musi polegać na nieodpłatnym świadczeniu darczyńcy (kosztem jego majątku) na rzecz obdarowanego, pod warunkiem, że czynność ta nie została wymieniona w treści art. 889 Kodeksu cywilnego.

Ze stanu faktycznego wynika, że syn zamierza skredytować zakup mieszkania Wnioskodawcy i jego małżonki, tym samym niewątpliwie nastąpi przysporzenie majątku Wnioskodawcy. Podpisując umowę kredytową bank postawi do dyspozycji określoną kwotę, syn natomiast wyrazi zgodę na obciążenie swego majątku, gdyż zobowiąże się do spłaty zaciągniętego kredytu. Wobec powyższego należy stwierdzić, że wspomniane świadczenie nastąpi kosztem majątku syna. W przedstawionej sytuacji – dojdzie do złożenia zgodnego oświadczenia woli stron, tj. syn zobowiąże się, że z tytułu zaciągniętego kredytu pobierze konkretną kwotę pieniędzy, która na jego zlecenie zostanie przekazana przez bank deweloperowi na zapłacenie należnej ceny za mieszkanie Wnioskodawcy, a Wnioskodawca wyrazi na to zgodę.

Reasumując kwotę uzyskanego kredytu zaciągniętego przez syna i przez niego spłacanego, a przeznaczonego na zakup lokalu mieszkalnego Wnioskodawcy należy uznać za darowiznę na rzecz Wnioskodawcy, która podlega opodatkowaniu na zasadach przewidzianych w ustawie o podatku od spadków i darowizn.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.