INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej Dom Maklerski, przedstawione we wniosku z dnia 13 sierpnia 2008 r. (data wpływu 19 sierpnia 2008 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2008 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

Zgodnie z art. 39 ust. 3 oraz art. 42a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), dalej zwanej Ustawą, Wnioskodawca - Dom Maklerski obowiązany jest do sporządzania informacji o przychodach z innych źródeł oraz o niektórych dochodach z kapitałów pieniężnych - informacji PIT-8C.

W składanych informacjach Dom Maklerski jest zobowiązany wykazać w szczególności kwotę przychodu uzyskanego przez podatnika będącego klientem Domu Maklerskiego, zwanego dalej Klientem, z tytułu dokonanych transakcji, a także koszty uzyskania przychodów.

Dom Maklerski jest zobowiązany do przygotowania i przesłania do właściwego Urzędu Skarbowego informacji PIT-8C w każdym przypadku, kiedy na rachunku Klienta zostanie wygenerowany przychód. Klient domu Maklerskiego osiąga przychód z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych w trakcie roku podatkowego, w trakcie tego samego roku podatkowego Klient umiera.

Środki uzyskane przez Klienta z tytułu odpłatnego zbycia papierów w roku podatkowym, w którym zmarł wchodzą w skład masy spadkowej i zostają podzielone pomiędzy spadkobierców zgodnie z przedłożonym Domowi Maklerskiemu postanowieniem sądu o stwierdzeniu nabycia spadku i umową działu spadku lub sądowym działem spadku lub są wypłacane przez Klienta jeszcze przed śmiercią.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Dom Maklerski powinien wystawić informację PIT-8C dla Klienta, który w danym roku podatkowym zmarł, wykazując w niej przychód z tytułu odpłatnego zbycia papierów oraz koszty jego uzyskania osiągnięte przez tego Klienta w roku, w którym zmarł, jeśli środki uzyskane z tytułu tego zbycia zostały wypłacone przez Klienta przed śmiercią lub weszły w skład masy spadkowej i zostały podzielone między spadkobierców...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 8 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.), każdy od chwili urodzenia ma zdolność prawną, tj. zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków, w tym również obowiązków podatkowych.

Zdolność prawna człowieka ustaje z chwilą śmierci, stąd sporządzenie przez Dom Maklerski informacji PIT-8C, która rodzi określone obowiązki prawno-podatkowe, dla zmarłego Klienta, w ocenie Domu Maklerskiego jest bezcelowa. Natomiast zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego prawa i obowiązki majątkowe zmarłego z chwilą śmierci przechodzą na jego spadkobierców.

Zgodnie z powszechnie przyjętym stanowiskiem doktryny prawa cywilnego, aby dane prawo mogło podlegać dziedziczeniu musi jednocześnie spełniać cztery wymagania: mieć charakter cywilnoprawny i majątkowy, nie być prawem ściśle związanym z osobą zmarłego oraz nie może przechodzić na inne osoby niezależnie od tego czy są one spadkobiercami. Papiery wartościowe, a tym bardziej środki pieniężne pochodzące ze zbycia tych papierów, spełniają wszystkie ze wskazanych powyżej wymagań, stąd wchodzą w skład masy spadkowej.

Ponieważ aktywa te wchodzą w skład masy spadkowej, ich opodatkowanie podlega przepisom ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn. Zgodnie z art. 3 tej ustawy podatkowi od spadków i darowizn nie podlega m.in. nabycie w drodze dziedziczenia środków z pracowniczego programu emerytalnego, nabycie w drodze spadku środków zgromadzonych na indywidualnym koncie emerytalnym. Argumentując a contrario, w powiązaniu z zakazem interpretowania rozszerzającego zwolnień podatkowych, należy uznać, że środki pochodzące z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych przez spadkobiercę, wchodzące w skład masy spadkowej, podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, przy czym nie ma tu znaczenia czy spadkobierca uzyskał te środki w ramach działu spadku czy też spadkodawca jeszcze przed śmiercią wypłacił te środki pieniężne i przeznaczył je na inne inwestycje, które powiększyły jego majątek, będący przedmiotem spadkobrania.

Ponieważ środki te podlegają opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn, a zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 Ustawy, przepisów Ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn, w opisywanej sprawie Dom Maklerski nie jest zobowiązany do przygotowania i przesłania właściwemu Urzędowi Skarbowemu informacji PIT-8C. Przychód z tego tytułu powinien bowiem być opodatkowany podatkiem od spadków i darowizn.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru.

Stosownie do art. 30b ust. 1 ww. ustawy, od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 % uzyskanego dochodu. W ustępie 2 tego artykułu został uszczegółowiony sposób ustalenia powyższego dochodu osiągniętego w roku podatkowym, zaś w ustępie 6 wskazano na obowiązek podatnika po zakończeniu roku podatkowego, wykazania w zeznaniu podatkowym dochodów uzyskanych w roku podatkowym z odpłatnego zbycia papierów wartościowych, w tym również dochody, o których mowa w art. 24 ust. 14, i dochody z odpłatnego zbycia pochodnych instrumentów finansowych, a także dochody z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, i obliczenia należnego podatku dochodowego.

Z przedmiotowego wniosku wynika, iż Wnioskodawca - Dom Maklerski obowiązany jest do sporządzania i przesyłania swoim klientom i właściwym dla nich urzędom skarbowym informacji o dochodach z kapitałów pieniężnych - informacje PIT-8C. Taki obowiązek istnieje również w przypadku, gdy klient Domu Maklerskiego osiąga przychód z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych w trakcie roku podatkowego i w trakcie tego samego roku podatkowego umiera. Natomiast środki uzyskane z tytułu odpłatnego zbycia papierów w roku podatkowym są wypłacone przez Klienta przed śmiercią lub weszły w skład masy spadkowej i zostały podzielone pomiędzy spadkobierców.

W myśl art. 8 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.) każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność prawną, zaś zgodnie z art. 922 § 1 tej ustawy prawa i obowiązki majątkowe zmarłego przechodzą z chwilą jego śmierci na jedną lub kilka osób.

Na podstawie art. 97 § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) spadkobiercy podatnika, z zastrzeżeniem § 2, przejmują przewidziane w przepisach prawa podatkowego majątkowe prawa i obowiązki spadkodawcy.

Z analizy ww. przepisów wynika, iż po śmierci klienta Domu Maklerskiego w jego miejsce wchodzą spadkobiercy na zasadzie sukcesji generalnej, przejmując tym samym wszelkie prawa i obowiązki majątkowe. Zatem stają się podmiotami jego praw i obowiązków majątkowych.

Prawo od uzyskania informacji PIT-8C, o której mowa w art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przysługujące uprzednio klientowi Domu Maklerskiego, nie jest prawem majątkowym i nie podlega tym samym dziedziczeniu.

Zatem skoro klient Domu Maklerskiego zmarł w trakcie roku podatkowego, środki zgromadzone na rachunku papierów wartościowych z momentem jego śmierci stały się własnością spadkobierców, gdyż nabycie spadku nastąpiło ipso iure (z mocy prawa), zaś prawomocne postanowienie sądu stwierdzające nabycie spadku jedynie fakt ten potwierdza ex tunc (z mocą wsteczną).

W efekcie dopóki żył klient Domu Maklerskiego, to on uzyskiwał przychód z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych i za ten okres należy wystawić informację PIT-8C opiewającą na jego nazwisko i skierowaną do urzędu skarbowego właściwego dla jego osoby.

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przepisów ustawy nie stosuje się do przychodów podlegających przepisom o podatku od spadków i darowizn.

Stosownie zaś do art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku dochodowym od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.) podatkowi od spadków i darowizn, zwanemu dalej "podatkiem", podlega nabycie przez osoby fizyczne własności rzeczy znajdujących się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub praw majątkowych wykonywanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, tytułem dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego.

Informacja PIT-8C, o której mowa w art. 39 ust. 3 ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, wystawiana jest nie z powodu nabycia tytułem dziedziczenia, lecz z powodu uzyskania przychodu z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych, które jest opodatkowane ustawą o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Tym samym w przedmiotowej sprawie ustawa o podatku dochodowym od spadków i darowizn nie będzie miała zastosowania.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.