INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 29.12.2008 r. (data wpływu 05.01.2009 r.) oraz piśmie z dnia 06.03.2009 r. (data wpływu 09.03.2009 r.) uzupełniającym braki formalne na wezwanie Nr IPPB2/436-5/09-2/MZ z dnia 26.02.2009 r. (data nadania 26.02.2009 r., data doręczenia 02.03.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 05.01.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie umowy pożyczki.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W dniu 20 marca 2007 r. B. SP. Z O.O. z siedzibą w K. („Spółka”) zawarła z B. L., spółką utworzoną i działającą zgodnie z prawem angielskim, z siedzibą w Colchester, Wielka Brytania („Pożyczkodawca”) umowę pożyczki („Umowa Pożyczki”). W dniu 10 grudnia 2007 r. strony podpisały aneks do Umowy Pożyczki, w którym podwyższyły kwotę udzielonej Spółce pożyczki. Zgodnie z postanowieniami Umowy Pożyczki, Spółka zobowiązała się zwrócić kwotę pożyczki wraz z oprocentowaniem.

Pożyczkodawca jest podatnikiem podatku od wartości dodanej w Wielkiej Brytanii i nie jest zarejestrowany dla potrzeb podatku VAT w Polsce, natomiast Spółka jest podatnikiem podatku VAT w Polsce. Pożyczkodawca jest podmiotem specjalizujących się w udzielaniu pożyczek na rzecz innych podmiotów z grupy i nie jest wspólnikiem Spółki.

Pismem z dnia 26.02.2009 r. Nr IPPB2/436-5/09-2/MZ wezwano Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku poprzez:

• Wskazanie miejsca dokonania czynności cywilnoprawnej oraz, gdzie znajdowały się pieniądze w chwili jej zawarcia.
  
  

Wnioskodawca uzupełnił wniosek w terminie informując, iż:

• W chwili zawarcia umowy pożyczki pieniądze będące jej przedmiotem znajdowały się w kraju Pożyczkodawcy – B. L. – to jest w Wielkiej Brytanii.

• Obecnie nie jest możliwe ustalenie ponad wszelką wątpliwość miejsca zawarcia umowy pożyczki ani aneksu do niej.

• Zarówno umowa pożyczki, jak i aneks nie wskazują miejsca ich zawarcia. Z ustaleń Wnioskodawcy wynika, że najprawdopodobniej uzgodniony tekst umowy i aneksu w dwóch egzemplarzach został podpisany najpierw przez jedną ze stron w miejscu jej siedziby, następnie oba egzemplarze zostały przesłane do drugiej strony, a następnie druga strona – po podpisaniu obu egzemplarzy w miejscu swojej siedziby – przesłała jeden egzemplarz z powrotem do siedziby pierwszej strony. Prawdopodobnie ostatni podpis na umowie pożyczki i aneksie został złożony w miejscu siedziby Pożyczkodawcy. Jednakże z uwagi na upływ czasu Wnioskodawca nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, gdzie został złożony ostatni podpis na umowie pożyczki i aneksie do umowy.
  
  

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w świetle przedstawionego stanu faktycznego pożyczka udzielona Spółce podlega opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, czy też jest usługą opodatkowaną na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług... Jeżeli jest usługą opodatkowaną na podstawie ustawy o podatku od towarów i usług, to w jaki sposób należy dokumentować tę usługę w deklaracji VAT...

Odpowiedź w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych stanowi przedmiot niniejszej interpretacji indywidualnej. Wniosek w zakresie podatku od towarów i usług zostanie rozpatrzony odrębnie.

Zdaniem wnioskodawcy.

Zdaniem Spółki, w opisanym stania faktycznym, pożyczka udzielona Spółce nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych, jako objęta wyłączeniem z art. 2 pkt 4 ustawy z dnia 9 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych („Ustawa o PCC”). Z przepisu tego wynika bowiem, że nie podlegają podatkowi od czynności cywilnoprawnych czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług lub jest z niego zwolniona (z pewnymi wyłączeniami niemającymi zastosowania w analizowanym przypadku).

Spółka stoi na stanowisku, że pożyczkodawca udzielając pożyczki Spółce świadczy na jej rzecz usługę opodatkowaną zgodnie z ustawą z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług („Ustawa o VAT”). Zgodnie bowiem z art. 8 ust. 1 Ustawy o VAT przez świadczenie usług podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 Ustawy o VAT. Usługę tę należy zakwalifikować jako usługę udzielenia pożyczki świadczoną poza systemem bankowym, należącą do kategorii usług pośrednictwa finansowego.

Z uwagi na fakt, że usługodawcą usługi udzielenia pożyczki jest spółka mająca siedzibę poza terytorium kraju, to zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 i ust. 2 oraz art. 27 ust. 3 i 4 Ustawy o VAT usługa ta będzie podlegać opodatkowania w kraju, w którym usługobiorca ma siedzibę i to usługobiorca (czyli Spółka) będzie zobowiązany do rozliczenia podatku VAT od tej usługi na zasadzie importu usług.

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT, usługa ta podlega zwolnieniu od podatku VAT w Polsce. Wobec powyższego Spółka powinna rozliczyć otrzymaną, od Pożyczkodawcy usługę udzielenia pożyczki jako import usług, korzystając jednocześnie z obowiązującego zwolnienia od podatku VAT, W związku z powyższym, zdaniem Spółki, kwotę odsetek od pożyczki, stanowiących wynagrodzenie za świadczenie usługi udzielenia pożyczki, należy ująć w deklaracji VAT w podstawie opodatkowania importu usług. Jednocześnie, z uwagi na obowiązujące zwolnienie od podatku VAT, nie wykazuje się kwoty podatku należnego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 lit. b) i ust. 2 ustawy z dnia 09 września 2000 r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 41, poz. 399 ze zm. oraz Dz. U. z 2007 r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) podatkowi temu podlegają wymienione w tym przepisie czynności cywilnoprawne, w tym między innymi umowy pożyczki oraz zmiany tych umów.

Elementami przedmiotowo istotnymi określonej w art. 720 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) umowy pożyczki są: obowiązek pożyczkodawcy przeniesienia na własność pożyczkobiorcy określonej ilości pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku oraz obowiązek pożyczkobiorcy zwrotu tej samej ilości pieniędzy albo rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości.

Do elementów znamionujących umowę pożyczki należy obowiązek jej zwrotu. Przy czym, nie tyle dotyczy to oznaczenia terminu zwrotu, ile chodzi o zaznaczenie samego obowiązku zwrotu – który, jak wskazuje się w orzecznictwie, w myśl art. 720 § 1 K. c. jest elementem przedmiotowo istotnym tego rodzaju umowy, bez którego nie ma umowy pożyczki.

W zależności od tego, jak zostanie ukształtowana przez strony umowa pożyczki, może ona przyjąć postać umowy nieodpłatnej bądź też odpłatnej, gdzie pożyczkobiorca zobowiązany będzie do zapłaty odsetek.

Umowa pożyczki jest umową konsensualną. Dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenia woli.

Czynności cywilnoprawne zawarte w katalogu zamkniętym określonym w art. 1 wymienionej ustawy podlegają omawianemu podatkowi od czynności cywilnoprawnych o ile spełniają przesłanki zawarte w art. 1 ust. 4 cytowanej ustawy.

Zgodnie z powyższym artykułem czynności cywilnoprawne w tym pożyczka podlegają omawianemu podatkowi, jeżeli ich przedmiotem są:

1. rzeczy znajdujące się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub prawa majątkowe wykonywane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rzeczy znajdujące się za granicą lub prawa majątkowe wykonywane za granicą, w przypadku gdy nabywca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i czynność cywilnoprawna została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z uwagi na powyższe, należy stwierdzić, że pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych jeżeli w chwili zawarcia umowy pożyczki jej przedmiot, tj. pieniądze znajdują się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i wówczas nie ma znaczenia, gdzie umowa została zawarta i gdzie mają miejsce zamieszkania (siedzibę) strony umowy.

Pożyczka podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych, także jeśli pieniądze będące przedmiotem pożyczki w chwili jej zawarcia znajdują się za granicą oraz nabywca – pożyczkobiorca ma miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność zostanie dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.

Z przedstawionego przez Wnioskodawcę stanu faktycznego przyszłego wynika, iż w chwili zawarcia umowy pożyczki pieniądze znajdowały się w kraju Pożyczkodawcy – to jest w Wielkiej Brytanii. Jak stwierdził Wnioskodawca, obecnie nie jest możliwe ustalenie miejsca zawarcia umowy pożyczki ani aneksu do niej. Zarówno umowa pożyczki, jak i aneks nie wskazują miejsca ich zawarcia. Z ustaleń Wnioskodawcy wynika, że najprawdopodobniej uzgodniony tekst umowy i aneksu w dwóch egzemplarzach został podpisany najpierw przez jedną ze stron w miejscu siedziby, następnie oba egzemplarze zostały przesłane do drugiej strony, a następnie druga strona, po podpisaniu obu egzemplarzy w miejscu swojej siedziby przesłała jeden egzemplarz z powrotem do siedziby pierwszej strony. Prawdopodobnie ostatni podpis na umowie pożyczki i aneksie został złożony w miejscu siedziby Pożyczkodawcy. Jednakże z uwagi na upływ czasu Wnioskodawca nie jest w stanie jednoznacznie stwierdzić, gdzie został złożony ostatni podpis na umowie pożyczki i aneksie do umowy.

A zatem, w świetle przedstawionego stanu faktycznego pożyczka podlegała podatkowi od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ustawy wyłącznie wtedy, jeśli nabywca – pożyczkobiorca miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a czynność została dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pierwszy z warunków został spełniony, natomiast nie wiemy, gdzie została zawarta umowa pożyczki.

Mając powyższe na uwadze w przypadku, gdy pieniądze znajdowały się za granicą, nabywca miał siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i umowa została zawarta za granicą, taka czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Natomiast, gdy pieniądze znajdowały się za granicą, nabywca miał siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej, a umowa została zawarta na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, taka pożyczka podlegała opodatkowaniu powyższym podatkiem.

W ustawie przewidziano jednak sytuacje, w których czynność mieszcząca się w zakresie przedmiotowym ustawy jest wyłączona z opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych.

Stosownie do art. 2 pkt 4 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlegają podatkowi czynności cywilnoprawne, jeżeli przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej czynności jest:

1. opodatkowana podatkiem od towarów i usług,
2. zwolniona z podatku od towarów i usług z wynajem

• umów sprzedaży i zamiany, których przedmiotem jest nieruchomość lub jej część, albo
  prawo użytkowania wieczystego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu, prawo do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej lub prawo do miejsca postojowego w garażu wielostanowiskowym lub udział w tych prawach,
• umowy spółki i jej zmiany,
• umowy sprzedaży udziałów i akcji w spółkach handlowych.

Zgodnie z art. 1 a pkt 7 ustawy określenie podatek od towarów i usług oznacza podatek od towarów i usług w rozumieniu ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535, z późn. zm.) lub podatek od wartości dodanej pobierany na podstawie przepisów obowiązujących w państwach członkowskich.

O wyłączeniu czynności spod działania przepisów ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie decyduje przy tym okoliczność, że strony tej umowy są podatnikami podatku od towarów i usług/podatku od wartości dodanej, lecz wyłącznie fakt, że przynajmniej jedna ze stron z tytułu dokonania tej konkretnej czynności jest opodatkowana podatkiem od towarów i usług/ podatku od wartości dodanej lub jest zwolniona z tego podatku.

W związku z tym podkreślić należy, iż jakkolwiek zapytanie Wnioskodawcy dotyczy opodatkowania umów pożyczek podatkiem od czynności cywilnoprawnych, to jednak w pierwszej kolejności rozstrzygnięcia wymaga kwestia czy powyższe transakcje podlegają regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług, bowiem ocena ta ma zasadnicze znaczenie dla ewentualnego objęcia ich podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Objęcie tych czynności podatkiem od towarów i usług/ podatkiem od wartości dodanej może bowiem skutkować wyłączeniem obowiązku podatkowego w podatku od czynności cywilnoprawnych.

A zatem, w przedstawionym stanie faktycznym powyższa pożyczka podlegałaby opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych zgodnie z art. 1 ust. 4 pkt 2 ww. ustawy tylko wówczas, jeżeli zostałyby spełnione łącznie dwie przesłanki, tj. nabywca miał miejsce zamieszkania lub siedzibę na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz objęta zakresem ustawy czynność cywilnoprawna zostałaby dokonana na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Pierwsza ze wskazanych przesłanek została spełniona, natomiast nie wiemy, gdzie została dokonana czynność cywilnoprawna. A więc, jeżeli umowa została zawarta poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, powyższa czynność nie podlegała opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Natomiast w przypadku zawarcia umowy pożyczki na terytorium Polski, umowa pożyczki została objęta zakresem ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych, istnieje możliwość wyłączenia tej czynności z opodatkowania zgodnie z art. 2 pkt 4 tejże ustawy, jeżeli umowa pożyczki została objęta zakresem ustawy o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistniałego zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.