INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani …, przedstawione we wniosku z dnia 10 marca 2009 r. (data wpływu 12 marca 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie sprzedaży nabytej w drodze darowizny nieruchomości – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 12 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od spadków i darowizn w zakresie skutków podatkowych sprzedaży nabytej w drodze darowizny nieruchomości oraz podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 20 maja 2009 r., znak ILPB2/436-40/09-2/MK, ILPB2/415-246/09-2/TR, Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawczynię do uzupełnienia braków formalnych wniosku.

Wezwanie wysłano w dniu 20 maja 2009 r. (skuteczne doręczenie nastąpiło w dniu 25 maja 2009 r.), zaś w dniu 28 maja 2009 r. (data nadania 27 maja 2009 r.) do tut. Organu wpłynęła odpowiedź na wezwanie, w której Wnioskodawczyni uzupełniła ww. wniosek.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

W ramach umowy darowizny sporządzonej w formie aktu notarialnego w dniu 16 maja 2007 roku Wnioskodawczyni otrzymała od rodziców (I grupa podatkowa) nieruchomość - budynek mieszkalny (dalej: „Dom”). W związku z zawartą w dniu 16 maja 2007 roku umową darowizny nieruchomości Wnioskodawczyni skorzystała ze zwolnienia na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

W Domu Zainteresowana mieszkała i była zameldowana w okresie od 31 stycznia 1991 roku do 13 lipca 2007 roku.

Szybko okazało się, że Wnioskodawczyni nie ma finansowych możliwości samodzielnego utrzymania Domu. Ponadto, rozpoczęła poszukiwania pracy w innym mieście, z uwagi na fakt, iż w mieście dotychczasowego zamieszkania nie istniały faktyczne możliwości znalezienia pracy w Jej zawodzie. Okoliczności te zmusiły Zainteresowaną do zmiany warunków mieszkaniowych.

W dniu 1 września 2008 roku Wnioskodawczyni sprzedała w drodze umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego Dom i kupiła mieszkanie (dalej: „Mieszkanie”). Pieniądze uzyskane ze sprzedaży Domu w całości przeznaczyła na zakup i wyposażenie Mieszkania. Mieszkanie Zainteresowana kupiła w drodze umowy sporządzonej w formie aktu notarialnego w dniu 8 września 2008 roku. Od momentu darowizny do sprzedaży Domu minęło 12 miesięcy. Wnioskodawczyni wskazuje, że była zameldowana pod adresem dotychczasowego miejsca zamieszkania (Domu) przed zawarciem umowy darowizny.

Ponadto Wnioskodawczyni złożyła w terminie do dnia 30 kwietnia 2009 r. w urzędzie skarbowym, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według Jej miejsca zamieszkania, oświadczenie, że spełnia warunki do zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 126 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), w brzmieniu obowiązującym do dnia 31 grudnia 2008 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawczyni jest objęta zwolnieniem związanym z przekazaniem kwot uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości na własne cele mieszkaniowe w okresie dwóch lat od daty uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn według stanu w 2007 i 2008 roku...
2. Czy w przedstawionych okolicznościach Wnioskodawczyni jest zwolniona od zapłaty podatku dochodowego od osób fizycznych od przychodów uzyskanych z odpłatnego zbycia budynku mieszkalnego (Domu) na podstawie art. 21 ust. 1 punkt 126 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w brzmieniu przed dniem 1 stycznia 2009 roku...
   
   

Zdaniem Wnioskodawczyni, mając na uwadze przytoczone wyżej okoliczności jest Ona objęta zwolnieniem związanym z przekazaniem kwot uzyskanych ze sprzedaży nieruchomości na własne cele mieszkaniowe w okresie dwóch lat od daty uzyskania przychodu na podstawie art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn według stanu obowiązującego w 2007 i 2008 roku.

Swoje stanowisko opiera na poniższych przesłankach.

Zgodnie z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn w przypadku nabycia własności budynku mieszkalnego w drodze darowizny przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej, nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m² powierzchni użytkowej budynku lub lokalu.

Ulga, o której mowa powyżej, zgodnie z przepisami prawa przysługuje osobom, które łącznie spełniają następujące warunki:

1. w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie;
2. nie jest właścicielem innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nim przeniesie własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
3. nie przysługuje mu spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekaże je zstępnym lub przekaże do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
4. nie jest najemcą lokalu lub budynku lub będąc nim rozwiąże umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
5. będzie zamieszkiwać będąc zameldowanym na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokona jego zbycia przez okres 5 lat:
   a) od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
   b)od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.
   
   

Wnioskodawczyni nie spełniła warunku wskazanego w art. 16 ust. 2 pkt 5 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Z całokształtu ustaleń poczynionych przez Zainteresowaną, w tym analizy przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, iż istnieje wyjątkowa możliwość zbycia lokalu, budynku lub prawa spółdzielczego bez utraty omawianej ulgi.

Zgodnie z art. 16 ust 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn, w brzmieniu obowiązującym w 2007 i 2008 roku, nie stanowi podstawy do wygaśnięcia decyzji lub ustalenia zobowiązania podatkowego:

1. zbycie udziału w budynku lub lokalu mieszkalnym stanowiącym odrębną nieruchomość, albo spółdzielczym własnościowym prawie do lokalu mieszkalnego na rzecz innego ze spadkobierców lub obdarowanych, albo
   
2. zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.
   
   

Po pierwsze, ustawa bierze pod uwagę, że zbycie może być uzasadnione niezbędną zmianą warunków mieszkaniowych a także zmianą miejsca zamieszkania (Michał Rusinek, Komentarz do art. 16 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.04.143.1514), Rusinek M., Komentarz do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U.06.222.1629), w zakresie zmian do ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.04.143.1514).

Po drugie, ustawa precyzuje, że środki uzyskane ze zbycia lokalu, budynku lub prawa objętego ulgą powinny być w całości przeznaczone na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu najpóźniej w ciągu 2 lat od dnia zbycia, a łączny czas zamieszkiwania (potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały) w zbytym i nabytym lokalu (budynku) powinien wynieść 5 lat (Michał Rusinek, Komentarz do art. 16 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.04.143.1514), Rusinek M., Komentarz do ustawy z dnia 16 listopada 2006 r. o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn oraz ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych (Dz.U.06.222.1629), w zakresie zmian do ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (Dz.U.04.143.1514).

Wnioskodawczyni wskazuje, że powyżej wymienione warunki zaistniały w przedmiotowej sprawie.

Zgodnie z ugruntowanym poglądem orzecznictwa, ustawa uzależnia prawo do zachowania ulgi w podatku (w przypadku zbycia lokalu nabytego w drodze darowizny) od zaistnienia łącznie drugiej okoliczności, tj. by sprzedaż ta i zakup nowego mieszkania wynikał z konieczności zmiany warunków mieszkaniowych realizowanych w zbywanym lokalu otrzymanym w drodze darowizny. Musi wiec występować związek przyczynowo-skutkowy miedzy zbyciem lokalu nabytego w drodze darowizny lub spadku i nabyciem drugiego a koniecznością poprawy warunków mieszkaniowych (wyrok Wojewódzkiego Sadu Administracyjnego w Warszawie z dnia 22 grudnia 2004 roku, III SA/Wa 583/04).

W rozpoznawanej sprawie - zdaniem Wnioskodawczyni - ten związek istnieje i może być wykazany. Zainteresowana może przedstawić dokumenty wykazujące, że nabycie nowego mieszkania opłacone zostało ze środków uzyskanych ze zbycia Domu otrzymanego w drodze darowizny. Istnieje także związek przyczynowy miedzy zakupem mieszkania a zbyciem darowanego Domu a koniecznością zmiany warunków mieszkaniowych.

W związku z powyższym, zdaniem Wnioskodawczyni obejmuje Ją zwolnienie na podstawie art. 16 ust. 7 ustawy o podatku od spadków i darowizn.

Tut. Organ informuje, iż przedmiotem niniejszej interpretacji jest odpowiedź na pytanie w zakresie podatku od spadków i darowizn. W zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych w dniu 8 czerwca 2009 r. wydane zostało odrębne rozstrzygnięcie nr ILPB2/415 -246/09-4/TR.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Podstawa prawna ulgi mieszkaniowej w podatku od spadków i darowizn została określona w art. 16 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn (t. j. Dz. U. z 2004 r. Nr 142, poz. 1514 ze zm.), zgodnie z którym w przypadku nabycia własności (współwłasności) budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub udziału w takim prawie, spółdzielczego prawa do domu jednorodzinnego albo udziału w takim prawie:

1. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu, polecenia testamentowego, darowizny lub polecenia darczyńcy przez osoby zaliczane do I grupy podatkowej,
   
2. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do II grupy podatkowej,
   
3. w drodze dziedziczenia, zapisu, dalszego zapisu lub polecenia testamentowego przez osoby zaliczane do III grupy podatkowej, które sprawowały opiekę nad wymagającym takiej opieki spadkodawcą, na podstawie pisemnej umowy z podpisem notarialnie poświadczonym, przez co najmniej dwa lata od dnia poświadczenia podpisów przez notariusza

- nie wlicza się do podstawy opodatkowania ich czystej wartości do łącznej wysokości nieprzekraczającej 110 m₂ powierzchni użytkowej budynku lub lokalu. W przypadku nabycia części (udziału) budynku mieszkalnego lub lokalu albo udziału w spółdzielczym prawie do budynku mieszkalnego lub lokalu ulga przysługuje stosownie do wielkości udziału.

Z omawianej ulgi mogą skorzystać nabywcy, którzy spełniają łącznie następujące warunki określone w art. 16 ust. 2 ww. ustawy o podatku od spadków i darowizn:

1. spełniają wymogi określone w art. 4 ust. 4, zgodnie z którym zwolnienia określone w ust. 1 i w art. 4a ustawy stosuje się, jeżeli w chwili nabycia nabywca posiadał obywatelstwo polskie lub obywatelstwo jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej lub państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) - stron umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub miał miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium takiego państwa;
   
2. nie są właścicielami innego budynku mieszkalnego lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość bądź będąc nimi przeniosą własność budynku lub lokalu na rzecz zstępnych, Skarbu Państwa lub gminy w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
   
3. nie przysługuje im spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego, spółdzielcze własnościowe prawo do lokalu mieszkalnego lub wynikające z przydziału spółdzielni mieszkaniowej: prawo do domu jednorodzinnego lub prawo do lokalu w małym domu mieszkalnym, a w razie dysponowania tymi prawami przekażą je zstępnym lub przekażą do dyspozycji spółdzielni, w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
   
4. nie są najemcami lokalu lub budynku lub będąc nimi rozwiążą umowę najmu w terminie 6 miesięcy od dnia złożenia zeznania podatkowego albo zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego;
   
5. będą zamieszkiwać będąc zameldowanymi na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku i nie dokonają jego zbycia przez okres 5 lat:

1. od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego - jeżeli w chwili złożenia zeznania lub zawarcia umowy darowizny nabywca mieszka i jest zameldowany na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku,
2. od dnia zamieszkania potwierdzonego zameldowaniem na pobyt stały w nabytym lokalu lub budynku - jeżeli nabywca zamieszka i dokona zameldowania na pobyt stały w ciągu roku od dnia złożenia zeznania podatkowego lub zawarcia umowy darowizny w formie aktu notarialnego.

W treści art. 16 ust. 7 ustawy przewidziano sytuacje, które stanowiąc odstępstwo od powyższych wymogów nie powodują utraty ulgi. Taką wyjątkową sytuację stanowi m.in: zbycie budynku lub lokalu mieszkalnego stanowiącego odrębną nieruchomość (udziału w budynku lub lokalu), albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), jeżeli było ono uzasadnione koniecznością zmiany warunków lub miejsca zamieszkania, a przeznaczenie środków uzyskanych ze sprzedaży na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego (udziału w budynku lub lokalu) albo spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego (udziału w takim prawie), albo budowę innego budynku lub lokalu nastąpiło w całości w okresie dwóch lat od dnia zbycia i łączny okres zamieszkiwania w zbytym i nabytym budynku lub lokalu, potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały, wynosi 5 lat.

Tak więc, podstawą uzasadniającą zbycie budynku mieszkalnego może być jedynie wyjątkowa sytuacja życiowa podatnika, która powoduje konieczność zmiany warunków lub miejsca zamieszkania. „Konieczność" w rozumieniu art. 16 ww. ustawy winna mieć charakter imperatywny, wskazujący na sytuację wyjątkową, gdy chodzi o kwalifikowaną potrzebę takiej zmiany. Za przesłanki takie należałoby uznać m.in. trudne warunki materialne podatnika, w sytuacji gdy przeznaczył on środki pieniężne pochodzące ze sprzedaży domu na zakup lokalu o mniejszej powierzchni i z niższym czynszem, w wyniku czego nastąpiła poprawa położenia materialnego podatnika, zmiana miejsca pracy czy też brak porozumienia z innymi lokatorami zamieszkującymi z podatnikiem we wspólnym domu.

Jednak, aby ulga z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn została zachowana Wnioskodawczyni musi spełnić również drugi z wyżej wymienionych warunków tj. środki uzyskane ze zbycia własności domu, objętego ulgą powinny być w całości przeznaczone na nabycie innego budynku lub lokalu mieszkalnego lub spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu najpóźniej w ciągu 2 lat od dnia zbycia, a łączny czas zamieszkiwania (potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały) w zbytym i nabytym lokalu (budynku) powinien wynieść 5 lat.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że w 2007 r. Wnioskodawczyni tytułem darowizny nabyła nieruchomość wraz z posadowionym na niej budynkiem mieszkalnym, w którym zamieszkiwała i była zameldowana od 31 stycznia 1991 r. do 13 lipca 2007 r. W związku z ww. nabyciem Zainteresowana skorzystała z ulgi na podstawie art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn. Z uwagi na podjęcie pracy w innej miejscowości, w dniu 1 września 2008 r. Wnioskodawczyni sprzedała ww. nieruchomość. Następnie za środki pieniężne pochodzące w całości ze sprzedaży darowanej nieruchomości Zainteresowana w dniu 8 września 2008 r. nabyła i wyposażyła nowe mieszkanie.

Mając powyższe na uwadze stwierdzić należy, że sytuacja przedstawiona przez Wnioskodawczynię tj. konieczność zakupu nowego mieszkania w innym mieście ze względu na podjęcie pracy poza dotychczasowym miejscem zamieszkania potwierdza spełnienie pierwszej przesłanki, a więc konieczności zmiany warunków mieszkaniowych. Niemniej jednak należy mieć na uwadze, że dla zachowania prawa do ulgi z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn niezbędne jest łączne spełnienia obydwu zawartych w tym przepisie warunków. Jak wskazuje Zainteresowana nabycie nowego mieszkania nastąpiło w 2008 r. za środki pieniężne pochodzące w całości ze sprzedaży darowanej nieruchomości. Ponadto w zbywanym domu Wnioskodawczyni była zameldowana w okresie od 31 stycznia 1991 roku do 13 lipca 2007 roku.

Reasumując, stwierdzić należy, że jeżeli łączny okres zamieszkiwania Wnioskodawczyni w zbytym domu i nabytym mieszkaniu, potwierdzony zameldowaniem na pobyt stały, wyniesie 5 lat prawo do ulgi z art. 16 ustawy o podatku od spadków i darowizn zostanie zachowane.

W odniesieniu do powołanego przez Wnioskodawczynię orzeczenia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, tut. organ informuje, że zostało ono wydane w indywidualnej sprawie i nie ma zastosowania ani konsekwencji wiążących w niniejszej sprawie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.