INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. u. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. u. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Zakładu Gospodarki Komunalnej, przedstawione we wniosku z dnia 19 stycznia 2009 r. (data wpływu 26 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat i kar pobieranych za zajęcie pasa drogowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania opłat i kar pobieranych za zajęcie pasa drogowego.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Zakład Gospodarki Komunalnej (dalej: Zakład) jest zakładem budżetowym Gminy działającym na podstawie statutu nadanego uchwałą Rady Miejskiej w sprawie utworzenia zakładu budżetowego.

Gmina przekazała Zakładowi zadania w zakresie eksploatacji, utrzymania oraz remontów dróg miejskich, mostów i kładek. Natomiast Burmistrz Miasta, w udzielonym Dyrektorowi Zakładu pełnomocnictwie, upoważnił go do zarządzania drogami i wydawania decyzji administracyjnych w tym zakresie.

Na podstawie udzielonego pełnomocnictwa Dyrektor wydaje zezwolenia na zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg, określone w art. 40 ust. 1 i ust. 2 ustawy z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. u. z 2007 r. Nr 19 poz. 115 ze zm.) w formie decyzji administracyjnych oraz zgodnie z przepisami art. 40 ust. 3 i ust. 12 ww. ustawy pobiera z tego tytułu opłaty i kary pieniężne. Opłaty i kary pieniężne stanowią zgodnie z art. 40a powołanej ustawy przychód budżetu jednostki samorządu terytorialnego – i są odprowadzane na rachunek Urzędu Miasta jako jednostki organizacyjnej, do której zadań jako zarządcy drogi należy wydawania decyzji i pobierane opłat oraz kar.

Opłaty i kary pobierane są w oparciu o wydaną decyzję administracyjną. Zakład nie wystawia faktur VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opłaty i kary za zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg, które wymagają zezwolenia zarządcy drogi i są pobierane na podstawie decyzji administracyjnych Dyrektora Zakładu:

1. nie podlegają ustawie o VAT zgodnie z art. 15 ust. 6 ustawy o VAT...
2. podlegają ustawie o VAT zgodnie z art. 8 ust. 1 pkt 3 w związku z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT jako czynności wykonywane zgodnie z nakazem prawa i powinny być dokumentowane fakturą VAT ze stawką zwolnioną, na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy lub w oparciu o § 8 ust. 1 pkt 13 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie wykonania niektórych przepisów ustawy o podatku od towarów i usług...

Zdaniem Wnioskodawcy, pobierane przez Zakład, w imieniu i na rzecz jednostki samorządu terytorialnego na podstawie udzielonego pełnomocnictwa, opłaty i kary pieniężne za zajęcie pasa drogowego na cele określone w art. 40 ust. 1 i ust. 2 ustawy o drogach publicznych, tj. nie związane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg miejskich, stanowią zadanie publicznoprawne nałożone na jednostkę samorządu terytorialnego odrębną ustawą. Zadanie to wykonywane jest przez Zakład w imieniu Urzędu Miasta.

Pobrane opłaty i kary pieniężne nie stanowią przychodu Zakładu ponieważ wydawanie decyzji, pobieranie opłat i kar pieniężnych nie należy do zadań statutowych Zakładu. w związku z powyższym brak jest podstaw uznania przedmiotowych opłat i kar pieniężnych za świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa. Zdaniem Zakładu przedmiotowe opłaty należy zaliczyć do niepodlegających podatkowi od towarów i usług na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o VAT, ponieważ zarząd drogami i wydawanie decyzji z tym związanych dla dróg miejskich (gminnych) należy do zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa (ustawa od drogach publicznych) na Burmistrza Miasta, który zadania swoje wykonuje przy pomocy Urzędu Miasta.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. u. Nr 54, poz. 535 ze zm.), opodatkowaniu podatkiem VAT podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Przez dostawę towarów, stosownie do przepisu art. 7 ust. 1 cytowanej ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel. Natomiast świadczenie usług, to w myśl art. 8 ust. 1 ww. ustawy, każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 tego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

W myśl art. 15 ust. 6 powołanej ustawy, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych.

Kwestie dotyczące dróg publicznych reguluje ustawa z dnia 21 marca 1985 r. o drogach publicznych (t. j. Dz. u. z 2007 r. Nr 19, poz. 115 ze zm.).

Stosownie do przepisu art. 19 ust. 1 tej ustawy, zarządcą drogi jest organ administracji rządowej lub jednostki samorządu terytorialnego, do którego właściwości należą sprawy z zakresu planowania, budowy, przebudowy, remontu, utrzymania i ochrony dróg.

W myśl zapisu ust. 2 wskazanego artykułu, zarządcami dla poszczególnych kategorii dróg są:

1. krajowych – Generalny Dyrektor Dróg Krajowych i Autostrad,
2. wojewódzkich – zarząd województwa,
3. powiatowych – zarząd powiatu,
4. gminnych – wójt (burmistrz, prezydent miasta).

Jednakże – na podstawie przepisu art. 21 ust. 1 cyt. ustawy – zarządca drogi, o którym mowa w art. 19 ust. 2 pkt 2-4 i ust. 5, może wykonywać swoje obowiązki przy pomocy jednostki organizacyjnej będącej zarządem drogi, utworzonej odpowiednio przez sejmik województwa, radę powiatu lub radę gminy. Jeżeli jednostka taka nie została utworzona, zadania zarządu drogi wykonuje zarządca.

Stosownie do przepisu art. 40 ust. 1 powołanej ustawy, zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg wymaga zezwolenia zarządcy drogi, w drodze decyzji administracyjnej. w myśl art. 40 ust. 3 ustawy o drogach publicznych, za zajęcie pasa drogowego pobiera się opłatę. Opłatę tę – zgodnie z art. 40 ust. 11 cyt. ustawy – ustala w drodze decyzji administracyjnej, właściwy zarządca drogi przy udzielaniu zezwolenia na zajęcie pasa drogowego.

Na podstawie art. 40 ust. 12 powołanej ustawy, w sytuacji, gdy zajęcie pasa drogowego nastąpiło:

1. bez zezwolenia zarządcy drogi,
2. z przekroczeniem terminu określonego w zezwoleniu zarządcy drogi,
3. o powierzchni większej niż określona w zezwoleniu zarządcy drogi

   - zarządca drogi wymierza, w drodze decyzji administracyjnej, karę pieniężną w wysokości 10-krotności opłaty ustalanej zgodnie z ust. 4-6.

Z danych przedstawionych we wniosku wynika, że Wnioskodawca – zakład budżetowy gminy – wykonuje zadania w zakresie eksploatacji, utrzymania oraz remontów dróg miejskich, mostów i kładek. Czynności związane z powyższym zadaniem Zakład wykonuje na podstawie statutu nadanego uchwałą Rady Miasta oraz pełnomocnictwa udzielonego Dyrektorowi Zakładu przez Burmistrza Miasta (zarządcę dróg gminnych).

W związku z powyższym Dyrektor wydaje zezwolenia na zajęcie pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg w formie decyzji administracyjnych oraz pobiera z tego tytułu opłaty i kary pieniężne, które stanowią przychód budżetu jednostki samorządu terytorialnego – i są odprowadzane na rachunek Urzędu Miasta.

Z analizy powołanych wyżej przepisów jednoznacznie wynika, że zasady pobierania opłat i kar za zajęcie pasa drogowego są ściśle określone w ustawie o drogach publicznych, zarządca dróg nie ma możliwości dowolnego ustalania ich wysokości, ponadto ww. opłaty i kary nie stanowią wynagrodzenia dla zarządcy wynikającego z zawartych umów cywilnoprawnych za świadczenie wzajemne. Działania zarządców dróg mieszczą się zatem w zakresie czynności o charakterze publicznoprawnym i wynikają z wykonywania przez jednostki państwowe władztwa publicznoprawnego.

Należy zauważyć, iż ustawa o podatku od towarów i usług reguluje czynności, które co do zasady podlegają reżimowi cywilnoprawnemu. Czynności o charakterze publicznoprawnym, na mocy powołanego wyżej art. 15 ust. 6 tej ustawy, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, jeżeli są wykonywane przez organy władzy publicznej oraz urzędy obsługujące te organy. Ustawodawca nie definiuje, jakie jednostki należy uznać za organy władzy publicznej i urzędy obsługujące te organy.

W złożonym wniosku Wnioskodawca wskazał, że jest jednostką budżetową, przy pomocy której zarządca drogi (Burmistrza Miasta) wykonuje swoje obowiązki. w zakresie tych czynności pobiera m. in. opłaty i kary za zajęcie pasa drogowego. Przedmiotowe opłaty i kary Zainteresowany inkasuje na podstawie decyzji administracyjnych wydawanych przez Dyrektora Zakładu, działającego na mocy upoważnienia wydanego przez Burmistrza Miasta.

Mając na uwadze powyższe należy stwierdzić, że w zakresie ww. czynności – na podstawie art. 15 ust. 6 ustawy o podatku od towarów i usług – Zakład nie będzie występował w charakterze podatnika, a zatem czynności te korzystają z wyłączenia od opodatkowania.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. u. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.