INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana, przedstawione we wniosku z dnia 26 lutego 2009 r. (data wpływu 3 marca 2009 r.), uzupełnionym w dniu 7 maja 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie źródeł przychodu – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 marca 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie źródeł przychodu.

W związku ze stwierdzeniem braków formalnych, pismem z dnia 28 kwietnia 2009 r. nr ILPB1/415-283/09-2/AMN Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów wezwał Wnioskodawcę do uzupełnienia wniosku.

Wezwanie prawidłowo doręczono w dniu 5 maja 2009 r., wniosek uzupełniono w dniu 7 maja 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą pozarolniczą działalność gospodarczą, płatnikiem podatku VAT i prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów. W ramach swojej działalności Podatnik wykonuje między innymi wycenę nieruchomości oraz sporządza opinie budowlane dla:

1. Firm, osób fizycznych, banków, gmin itp.
2. Sądów, Prokuratur i Policji.

Podatek VAT Wnioskodawca rozlicza w jednakowy sposób z wystawionych faktur dla ww. podatników.

Wnioskodawca podlega obowiązkowi płacenia podatku VAT za sporządzone opinie sądowe w oparciu o zapis art. 15 ust. 3 pkt 3 ustawy o podatku od towarów i usług ze względu na to, że zlecający (Sąd, Prokuratura itp.) nie ponosi odpowiedzialności za wykonaną przez Wnioskodawcę opinię. Czyli według tej ustawy (art. 15 ust. 1 i 2) – zdaniem Wnioskodawcy, działalność Podatnika kwalifikuje się do „samodzielnej działalności gospodarczej”.

Wnioskodawca wskazał, iż podatek dochodowy od wykonanych wycen nieruchomości lub opinii budowlanych świadczonych dla podatników wymienionych w pkt 1 rozlicza na warunkach ogólnych prowadząc księgę przychodów i rozchodów, ale dla Sądów zmuszony jest rozliczać ten sam podatek tak jak z umowy o dzieło, tzn. Sądy wpłacają za Wnioskodawcę zaliczkę na podatek dochodowy, a Wnioskodawca może rozliczyć dochód w rocznym podsumowaniu na podstawie PIT-11.

Wynika to z tego, że Urząd Skarbowy kwalifikuje działalność Podatnika świadczoną dla Sądów jako przychody z działalności wykonywanej osobiście (art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Dlaczego od tych samych czynności (wycena nieruchomości, opinie budowlane) Wnioskodawca musi prowadzić dwa różne sposoby rozliczania podatku dochodowego uzależnione jedynie od statusu zlecającego...

Zdaniem Wnioskodawcy, dualizm prawny dla tych samych czynności wydaje się błędną interpretacją obowiązujących przepisów. W ustawie o podatku od towarów i usług (art. 15 ust. 3 pkt 3) działalność Wnioskodawcy na rzecz Sądów zakwalifikowano do samodzielnej działalności gospodarczej i na podstawie tego Wnioskodawca płaci podatek VAT od wycen nieruchomości i opinii budowlanych wykonywanych na rzecz ww. instytucji.

Przy wykonywaniu wycen nieruchomości i opinii budowlanych na rzecz Sądów Wnioskodawca:

1. ponosi odpowiedzialność wobec osób trzecich za rezultaty tych czynności,
2. czynności wykonuje bez nadzoru zlecającego (Sądu), w miejscu i czasie, które samodzielnie określi w zawiadomieniu o czynnościach biegłego sądowego,
3. wykonując te czynności ponosi ryzyko gospodarcze związane z prowadzoną działalnością gospodarczą (ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych – art. 5b).

Wnioskodawca jest zdania, iż w oparciu o powyższe, źródłami przychodów Podatnika powinna być pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3), a nie działalność wykonywana osobiście (art. 13, pkt 6).

Jeżeli w takim razie zleceń sądowych w podatku dochodowym nie kwalifikuje się do „pozarolniczej działalności gospodarczej” to na podstawie czego Wnioskodawca zakwalifikowany jest w podatku VAT do tej działalności...

Zdaniem Wnioskodawcy, prowadzenie podwójnych rozliczeń podatku dochodowego jest bardzo uciążliwe ze względu na konieczność pomniejszania kosztów w działalności Podatnika przy zleceniach sądowych (koszty uzyskania).

Wnioskodawca zaznaczył, że żaden organ administracji państwowej lub samorządowej nie stosuje takiej kwalifikacji prawnej. Każda zlecona usługa przez te organy jest rozliczana na warunkach ogólnych po wystawieniu faktury VAT, a nie w formie „sądowej”.

Zainteresowany wyraził wątpliwość: „Jak mogę wykonać wycenę nieruchomości dla osoby fizycznej i wystawić fakturę VAT wprowadzając ją do Księgi Przychodów i Rozchodów ale tę samą nieruchomość wyceniając dla potrzeb postępowania sądowego zmuszony jestem wystawić taką samą fakturę VAT ale nie mogę tego ująć w KPiR tylko w rozliczeniu rocznym...”

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) źródłem przychodów jest działalność wykonywana osobiście.

Natomiast w myśl art. 10 ust. 1 pkt 3 ww. ustawy źródłem przychodów jest pozarolnicza działalność gospodarcza.

Zatem pozarolnicza działalność gospodarcza i działalność wykonywana osobiście stanowią odrębne źródła przychodów.

Stosownie do treści art. 5a pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych ilekroć w ustawie jest mowa o działalności gospodarczej albo pozarolniczej działalności gospodarczej - oznacza to działalność zarobkową:

1. wytwórczą, budowlaną, handlową, usługową,
2. polegającą na poszukiwaniu, rozpoznawaniu i wydobywaniu kopalin ze złóż,
3. polegającą na wykorzystywaniu rzeczy oraz wartości niematerialnych i prawnych

- prowadzoną we własnym imieniu bez względu na jej rezultat, w sposób zorganizowany i ciągły, z której uzyskane przychody nie są zaliczane do innych przychodów ze źródeł wymienionych w art. 10 ust. 1 pkt 1, 2 i 4-9.

Tak więc, dla celów podatkowych działalność prowadzona przez podatnika może być uznana za działalność gospodarczą pod warunkiem, że uzyskanych przychodów nie można zaliczyć do źródeł przychodów, o których mowa wyżej, tj. np. do działalności wykonywanej osobiście.

Zgodnie z treścią art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych za przychody z działalności wykonywanej osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2, uważa się przychody osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychody biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym oraz płatników, z zastrzeżeniem art. 14 ust. 2 pkt 10, i inkasentów należności publicznoprawnych, a także przychody z tytułu udziału w komisjach powoływanych przez organy władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, z wyjątkiem przychodów, o których mowa w pkt 9.

Wyodrębnienie w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych w katalogu przychodów z działalności wykonywanej osobiście, przychodów osób, którym organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, sąd lub prokurator, na podstawie właściwych przepisów, zlecił wykonanie określonych czynności, a zwłaszcza przychodów biegłych w postępowaniu sądowym, dochodzeniowym i administracyjnym - przy jednoczesnym zdefiniowaniu na użytek tej ustawy pojęcia pozarolniczej działalności gospodarczej - nie pozostawia wątpliwości, że źródłem tych przychodów nie jest pozarolnicza działalność gospodarcza, lecz zawsze działalność wykonywana osobiście, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy.

Ponadto należy podkreślić, iż na gruncie prawa podatkowego nie ma przeszkód, aby osoby prowadzące działalność gospodarczą równocześnie wykonywały na zlecenie sądów określone czynności i osiągały z tego tytułu przychody, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Jednakże przychodów tych nie należy łączyć z przychodami z działalności gospodarczej.

Konsekwencją takiej kwalifikacji przychodu jest spoczywający na organach dokonujących wypłaty przedmiotowych kwot, obowiązek płatnika, określony w art. 41 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Natomiast zgodnie z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 26 sierpnia 2003 r. w sprawie prowadzenia podatkowej księgi przychodów i rozchodów (Dz. U. Nr 152, poz. 1472 ze zm.) w podatkowej księdze przychodów i rozchodów powinny być ewidencjonowane tylko przychody i koszty związane z prowadzoną działalnością gospodarczą.

W aspekcie powyższego, w sytuacji, gdy osobie fizycznej wykonującej również pozarolniczą działalność gospodarczą, organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, Sąd lub Prokurator zleci - na podstawie właściwych przepisów – wykonanie określonych czynności w ramach toczącego się postępowania sądowego, dochodzeniowego lub administracyjnego, to uzyskane z tego tytułu przychody należy zakwalifikować do działalności wykonywanej osobiście. W tym przypadku osoba fizyczna nie wykonuje swoich czynności na podstawie stosunku cywilnoprawnego (jak ma to miejsce np. w działalności gospodarczej), kształtowanego w sposób umowny, pomiędzy jego stronami, na zasadzie swobody zawierania umów, przez określonej treści umowę zawieraną i wykonywaną na zasadach określonych w przepisach ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks Cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Podstawą jego działania jest bowiem szczególny pozaumowny stosunek prawny, jaki powstaje w postępowaniu pomiędzy uprawnionym organem, który prowadzi postępowanie, a osobą, którą ten organ powołał.

O powołaniu osoby fizycznej wykonującej wycenę nieruchomości, sporządzającej opinię w danym postępowaniu, rozstrzyga władczo organ prowadzący postępowanie. Działając w sposób władczy organ ten, określa również wysokość wynagrodzenia osoby wykonującej wycenę nieruchomości, sporządzającej opinię. Wynagrodzenie to zatem nie stanowi przychodu z działalności gospodarczej i nie podlega opodatkowaniu wg zasad określonych w przepisach art. 44 ust. 1 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Zatem organ władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, Sąd lub Prokurator jako płatnik podatku dochodowego od osób fizycznych ma obowiązek pobrać zaliczkę na podatek dochodowy od wypłaconego wynagrodzenia za dokonanie opinii budowlanych czy wyceny nieruchomości, natomiast Wnioskodawca obowiązany jest wykazać przedmiotowe dochody w zeznaniu rocznym na podstawie otrzymanych od płatnika informacji. Oznacza to, iż przychodów, o których mowa w art. 13 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie należy ujmować w podatkowej księdze przychodów i rozchodów prowadzonej działalności gospodarczej. Koniecznym jest wyłączenie z działalności gospodarczej przychodów z tytułu między innymi wyceny nieruchomości wykonanej na zlecenie organów władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, Sądów lub Prokuratur, co w konsekwencji wyeliminuje podwójne ich opodatkowanie.

Reasumując, Zainteresowany obowiązany jest prowadzić dwa różne sposoby rozliczania podatku dochodowego, gdyż w świetle obowiązujących przepisów prawa, zawartych w ustawie o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychody osiągane z wyceny nieruchomości, opinii budowlanych - w zależności od podmiotów, które je zlecają - klasyfikowane są do odmiennych źródeł przychodów. W sytuacji, gdy czynności te są wykonywane na zlecenie organów władzy lub administracji państwowej albo samorządowej, Sądów lub Prokuratur, wynagrodzenie za sporządzoną opinię stanowi przychód z tytułu działalności wykonywanej osobiście. Natomiast źródłem przychodów osiąganych przez Wnioskodawcę w wyniku dokonywania wyceny nieruchomości, opinii budowlanych na zlecenie firm, osób fizycznych, banków itp. - jest prowadzona pozarolnicza działalność gospodarcza. Tym samym, na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, niezależnie od uregulowań prawnych zawartych w ustawie o podatku od towarów i usług, konieczne jest odmienne rozliczanie przychodów osiąganych z ww. źródeł.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.