INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Funduszu, przedstawione we wniosku z dnia 13 marca 2009r. (data wpływu do tut. Biura – 19 marca 2009r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wykupu certyfikatów inwestycyjnych w celu ich umorzenia - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 marca 2009r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od czynności cywilnoprawnych w zakresie skutków podatkowych wykupu certyfikatów inwestycyjnych w celu ich umorzenia.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (fundusz inwestycyjny zamknięty) prowadzi działalność w oparciu o przepisy ustawy o funduszach inwestycyjnych. Fundusz jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze niepublicznego proponowania nabycia certyfikatów inwestycyjnych w określone w ww. ustawie oraz statucie funduszu papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Wpłaty do funduszu inwestycyjnego w zamian za objęcie certyfikatów inwestycyjnych są dokonywane w formie pieniężnej lub w formie praw majątkowych przewidzianych w ustawie o funduszach inwestycyjnych i statucie funduszu (w szczególności mogą to być udziały w spółkach z ograniczoną odpowiedzialnością). Decyzją z dnia 06 maja 2008r. Komisja Nadzoru Finansowego udzieliła zezwolenia na utworzenie funduszu, zatwierdziła jego statut oraz udzieliła zgody na pełnienie przez Bank z siedzibą w W. funkcji depozytariusza funduszu. Fundusz został zarejestrowany przez Sąd Okręgowy w W. i wpisany do rejestru funduszy inwestycyjnych. Organem funduszu, który z mocy prawa zarządza nim i reprezentuje w stosunkach z osobami trzecimi jest towarzystwo funduszy inwestycyjnych.

Do dnia złożenia niniejszego wniosku jedynym uczestnikiem funduszu jest osoba prawna zarejestrowana w Polsce, która wniosła wpłaty w formie pieniężnej do funduszu w zamian za certyfikaty inwestycyjne. Przewiduje się, że w przyszłości uczestnikami funduszu dokonującymi wpłat na objęcie certyfikatów inwestycyjnych funduszu będą osoby prawne zarejestrowane w Polsce lub w innym państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego podlegające w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub w innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego opodatkowaniu od całości swoich dochodów.

Statut funduszu (oraz art. 139 ustawy o funduszach inwestycyjnych) przewiduje możliwość wykupu przez fundusz certyfikatów od uczestników funduszu celem ich umorzenia, w przypadku, gdy spełnione są m.in. następujące warunki:

• fundusz musi wykupywać tylko certyfikaty w pełni opłacone,
• w statucie funduszu zostały określone przesłanki, tryb i warunki wykupywania certyfikatów inwestycyjnych oraz terminy i sposób dokonywania ogłoszeń o wykupie certyfikatów,
• cena wykupu certyfikatu inwestycyjnego jest równa wartości aktywów netto funduszu, przypadającej na certyfikat inwestycyjny, według wyceny aktywów z dnia wykupu.
  
  

Z chwilą wykupienia przez fundusz certyfikaty inwestycyjne są umarzane z mocy prawa.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy podatkowi od czynności cywilnoprawnych będzie podlegała czynność wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz w celu ich umorzenia...

Zdaniem wnioskodawcy, zważywszy, iż art. 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych obejmuje zamknięty wykaz czynności podlegających temu podatkowi, który nie obejmuje czynności wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz inwestycyjny celem ich umorzenia, a dodatkowo wykup ten nie jest, według wnioskodawcy, tożsamy z żadną inną czynnością cywilnoprawną wymienioną w tym przepisie, wnioskodawca uważa, że wykup certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz inwestycyjny celem ich umorzenia nie podlega podatkowi od czynności cywilnoprawnych.

W opinii wnioskodawcy, wykup certyfikatów celem umorzenia jest tzw. czynnością prawną nazwaną w prawie polskim, a więc nie jest to żadna inna czynność cywilnoprawna wymieniona w prawie polskim, w szczególności podstawą przeniesienia własności nie jest umowa sprzedaży (wymieniona w ustawie o podatku od czynności cywilnoprawnych). Na podstawie czynności wykupu certyfikatów celem umorzenia, fundusz nic nie nabywa bowiem z chwilą czynności wykupu przedmiot transakcji (certyfikat) przestaje istnieć. Potwierdza to tylko, że nie mamy tu do czynienia z umową sprzedaży, gdyż w tym przypadku fundusz niczego nie nabywa, a w przypadku umowy sprzedaży jej podstawową cechą jest to, że jedna strona zbywa własność a druga strona tę własność nabywa.

Wnioskodawca wskazuje dodatkowo, iż w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych wykup certyfikatów celem umorzenia jest sytuacją w 100% analogiczną do skupu własnych akcji celem umorzenia.

Uzasadniając swoje stanowisko, wnioskodawca powołał się na stanowiska organów podatkowych zawarte w postanowieniach:

• Naczelnika Opolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 22 marca 2006r. Znak: PD/436-7/MG/05/06,
• Naczelnika Drugiego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego z dnia 10 maja 2004r. Znak: US72/SPC/436/14/2004,
• Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarbowego w Radomiu z dnia 16 stycznia 2007r. Znak: 1473/WP/436/768/40/07/JK/1,
• Naczelnika Małopolskiego Urzędu Skarbowego z dnia 30 marca 2007r. Znak: PMO/436-3/2007/SM,

oraz w piśmie Ministerstwa Finansów z dnia 18 lutego 2003r. Znak: LK-399/LM/BG/2003.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Przepis art. 1 ust. 1 ustawy z dnia 09 września 2000r. o podatku od czynności cywilnoprawnych (t.j. Dz. U. z 2007r. Nr 68, poz. 450 ze zm.) zawiera zamknięty katalog czynności podlegających opodatkowaniu tym podatkiem. Zgodnie z art. 1 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy podatkowi temu podlegają następujące czynności cywilnoprawne:

• umowy sprzedaży oraz zamiany rzeczy i praw majątkowych,
• umowy pożyczki,
• umowy darowizny – w części dotyczącej przejęcia przez obdarowanego długów i ciężarów albo zobowiązań darczyńcy,
• umowy dożywocia,
• umowy o dział spadku oraz umowy o zniesienie współwłasności – w części dotyczącej spłat lub dopłat,
• ustanowienie hipoteki,
• ustanowienie odpłatnego użytkowania, w tym nieprawidłowego, oraz odpłatnej służebności,
• umowy depozytu nieprawidłowego,
• umowy spółki.
  
  

Podatkowi od czynności cywilnoprawnych podlegają też zmiany ww. umów, jeżeli powodują one podwyższenie podstawy opodatkowania podatkiem od czynności cywilnoprawnych oraz orzeczenia sądów, w tym również polubownych, oraz ugody, jeżeli wywołują one takie same skutki prawne (art. 1 ust. 1 pkt 2 i 3 ww. ustawy).

Ustawodawca wprowadził zasadę enumeratywnego określenia czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Jednocześnie ustawowe wyliczenie zostało wzmocnione zasadą, zgodnie z którą o kwalifikacji określonej czynności prawnej, a w konsekwencji o jej podleganiu opodatkowaniu tym podatkiem decyduje jej treść (elementy przedmiotowo istotne), a nie nazwa. Tym samym, jeżeli strony zawierają umowę i układają stosunki w jej ramach w określony sposób to dla oceny, czy powstanie obowiązek podatkowy w podatku od czynności cywilnoprawnych, w związku z dokonaniem wskazanej w ustawie czynności, miarodajne będą rzeczywiste prawa i obowiązki stron tej umowy pozwalające na ich kwalifikację pod względem prawnym. Zgodnie z art. 3 ust. 1 ustawy z dnia 27 maja 2004r. o funduszach inwestycyjnych (Dz. U. Nr 146, poz. 1546 ze zm.) fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe.

Wyemitowane zgodnie z postanowieniami powyższej ustawy certyfikaty nie mogą być jednak przedmiotem swobodnego obrotu między ich posiadaczami a emitującym je funduszem inwestycyjnym zamkniętym. Zakaz taki ustanawia wprost art. 138 ww. ustawy, który stanowi, iż fundusz inwestycyjny zamknięty nie może nabywać certyfikatów inwestycyjnych, które wyemitował z wyjątkiem wykupu certyfikatów inwestycyjnych w przypadku określonym w art. 139.

Stosownie do powołanego art. 139 ww. ustawy fundusz inwestycyjny zamknięty może wykupywać certyfikaty inwestycyjne, które wyemitował, jeżeli statut funduszu tak stanowi. Cena wykupu certyfikatu inwestycyjnego jest równa wartości aktywów netto funduszu, przypadającej na certyfikat inwestycyjny, według wyceny aktywów z dnia wykupu. Przy wykupywaniu certyfikatów inwestycyjnych mogą być pobierane opłaty manipulacyjne, jeżeli statut funduszu tak stanowi i określa maksymalną wysokość i sposób pobierania tych opłat. Z chwilą wykupienia przez fundusz inwestycyjny zamknięty certyfikaty inwestycyjne są umarzane z mocy prawa.

Z powyższego wynika, że o ile wykup certyfikatów inwestycyjnych jest dopuszczalny, to z mocy prawa zawsze wiąże się z ich unicestwieniem poprzez umorzenie z chwilą wykupu. Operacji wykupu certyfikatów inwestycyjnych towarzyszy zapłata ich posiadaczowi ceny wykupu. Czynności tej nie można jednak zakwalifikować jako umowy sprzedaży.

W myśl przepisu art. 535 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) przez umowę sprzedaży sprzedawca zobowiązuje się przenieść na kupującego własność rzeczy i wydać mu rzecz, a kupujący zobowiązuje się rzecz odebrać i zapłacić sprzedawcy cenę, przy czym stosownie do art. 555 ww. ustawy przepisy o sprzedaży rzeczy stosuje się odpowiednio między innymi do sprzedaży praw majątkowych.

Czynność określona w art. 139 ustawy o funduszach inwestycyjnych nie może być utożsamiana ze zbyciem w drodze sprzedaży. Czynności tej ustawodawca nadał bowiem odrębny charakter kwalifikując ją w tejże ustawie jako wykup certyfikatów i nadając jej szczególne walory związane ze skutkiem do jakiego prowadzi.

Nadmienić należy, iż elementem przedmiotowo istotnym umowy sprzedaży jest również cena. Zapłata ceny jest podstawowym obowiązkiem kupującego. Cena jest ekwiwalentem rzeczy lub praw, nabytych w drodze umowy sprzedaży. Zawiera ona w sobie trzy elementy: wartość rzeczy, zysk sprzedawcy oraz koszty po jego stronie.

W przypadku określonego w art. 139 ustawy o funduszach inwestycyjnych wykupu certyfikatów inwestycyjnych w celu ich umorzenia występuje wprawdzie cena ale cena wykupu. Użycie w art. 139 ust. 4 ww. ustawy terminu „cena wykupu” świadczy, iż na gruncie tego przepisu nie chodzi o sprzedaż w rozumieniu art. 535 Kodeksu cywilnego.

Pojęcie „ceny” zawarte w art. 535 Kodeksu cywilnego i pojęcie „ceny wykupu” określone w art. 139 ust. 4 ustawy o funduszach inwestycyjnych nie są pojęciami tożsamymi, dlatego czynność wykupu certyfikatów inwestycyjnych przez wnioskodawcę celem ich umorzenia, regulowana przepisami art. 139 ustawy o funduszach inwestycyjnych nie jest umową sprzedaży, o której mowa w art. 535 Kodeksu cywilnego.

Instytucja umorzenia certyfikatów w drodze wykupu przez fundusz jest związana ze stosunkiem uczestnictwa w funduszu i musi wynikać ze statutu funduszu. Jest to zatem norma o charakterze lex specialis w stosunku do przepisów Kodeksu cywilnego. Wobec powyższego, wykup certyfikatów inwestycyjnych przez fundusz skutkujący ich umorzeniem, jako szczególny rodzaj umowy niewymienionej w katalogu art. 1 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku od czynności cywilnoprawnych nie podlega takiemu podatkowi.

Wobec tego, stanowisko wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

W odniesieniu do powołanych przez wnioskodawcę postanowień organów podatkowych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.