INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 29 listopada 2008r. (data wpływu 5 grudnia 2008r.), uzupełnionym pismem z dnia 9 lutego 2009r. (data wpływu 17 lutego 2009r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas fiskalnych w przypadku wznowienia prowadzenia działalności gospodarczej po likwidacji oraz naliczenia sankcji z tytułu braku kasy rejestrującej – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 5 grudnia 2008r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie obowiązku ewidencjonowania sprzedaży przy zastosowaniu kas fiskalnych w przypadku wznowienia prowadzenia działalności gospodarczej po likwidacji oraz naliczenia sankcji z tytułu braku kasy rejestrującej. Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 9 lutego 2009r. (data wpływu 17 lutego 2009r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 3 lutego 2009r. znak: IBPP4/443-192/08/EJ.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca po dwuletniej przerwie rozpoczął ponownie działalność gospodarczą i uzyskał błędną informację o warunkach instalacji kasy fiskalnej, czyli że kasę należy zainstalować w momencie przekroczenia ustalonego obrotu w roku podatkowym. W chwili obecnej, pomimo że obrotu Wnioskodawca nie przekroczył zainstalował kasę fiskalną i w tym momencie okazało się, że kasę powinien posiadać od samego początku, z uwagi na to, że posiadał ją już w poprzednio prowadzonej działalności. Został więc zobowiązany do obniżenia podatku VAT naliczonego od zakupów towarów handlowych o 30%, co Wnioskodawca uczynił w korektach deklaracji za cały okres prowadzenia działalności po ponownym rozpoczęciu.

W piśmie z dnia 9 lutego 2009. uzupełniającym opis stanu faktycznego Wnioskodawca wskazał, że pierwszą działalność gospodarczą rozpoczął w dniu 1 kwietnia 1989r. w zakresie mechanika pojazdowa. W roku 1994 z dniem 5 maja Wnioskodawca rozszerzył działalność w formie sklepu spożywczo - przemysłowego, handel artykułami pochodzenia krajowego i zagranicznego i z tą chwilą został zarejestrowany jako podatnik podatku VAT. Ze względu na osiągnięte obroty z dniem 1 lutego 2000r. została zainstalowana kasa fiskalna. Działalność ta została zlikwidowana z dniem 12 grudnia 2004r. z uwagi na to, że w tym czasie nie było możliwości zawieszenia działalności. Działalność tą Wnioskodawca prowadził jako osoba fizyczna opodatkowana na zasadach ogólnych, prowadził książkę przychodów i rozchodów oraz ewidencję zakupu i sprzedaży VAT. Kasa przy pomocy której Wnioskodawca prowadził sprzedaż została odczytana i skasowana z uwagi na to, że uzyskał informację od pracownika Urzędu Skarbowego, że nie może ona być wykorzystana w następnej działalności pomimo tego, że nie zmienił się NIP ani profil działalności. Nową działalność Wnioskodawca rozpoczął z dniem 1 czerwca 2006r. w zakresie handlu detalicznego z wyłączeniem pojazdów samochodowych oraz Obsługi i naprawy pojazdów samochodów. Kasy fiskalnej wówczas Wnioskodawca nie zainstalował, gdyż uzyskał informację od pracownika Urzędu Skarbowego, że jest to nowa działalność gospodarcza i kasę będzie musiał zainstalować po przekroczeniu wymaganych obrotów. Pomimo tego, że Wnioskodawca nie przekroczył dochodów kasę zainstalował z dniem 1 listopada 2008r. z uwagi na to, że posiadał w obrocie napoje alkoholowe. Po zgłoszeniu instalacji kasy Urząd Skarbowy poinformował Wnioskodawcę, że kasę powinien posiadać od 1 czerwca 2006r. a w związku z tym, że jej Wnioskodawca nie zainstalował obniżono mu podatek naliczony VAT o 30% od zakupu towarów związanych ze sprzedażą na rzecz osób fizycznych (pomimo wcześniejszej informacji, że powinien osiągnąć wymagane obroty). Obecnie Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą jako osoba fizyczna, opodatkowana na zasadach ogólnych i jest podatnikiem podatku VAT.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy Urząd Skarbowy postąpił prawidłowo obniżając podatek naliczony VAT o 30% w zaistniałej sytuacji...
2. Czy obniżenie podatku naliczonego jest zgodne z prawem i wytycznymi UE i art. 111 ust. 1 i 2...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, art. 111 ust. 1 i 2 na podstawie którego został obniżony o 30% naliczony podatek VAT jest niezgodny z Dyrektywą Rady UE 2006/112/WE, jak i w poprzednio obowiązującej IV Dyrektywie. Stanowisko takie podzielił również WSA w Bydgoszczy w wyroku z dnia 18 sierpnia 2008r. orzekł, że stosowana sankcja w postaci obniżenia podatku naliczonego jest sprzeczna z przepisami UE i nie powinna mieć zastosowania (sygn. Akt I SA/Bg 280/08). Skoro żyjemy i pracujemy w UE i dyrektywy nas obowiązują, Wnioskodawca uważa, że obniżenie podatku naliczonego jest bezzasadne, zwłaszcza, że nie wszystkie urzędy skarbowe w kraju to czynią.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Obowiązek w zakresie prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących wynika z art. 111 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.).

W myśl przepisu art. 111 ust. 1 tej ustawy, podatnicy dokonujący sprzedaży na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej oraz rolników ryczałtowych są obowiązani prowadzić ewidencję obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących.

Natomiast w myśl art. 111 ust. 2 cyt. ustawy, podatnicy naruszający obowiązek określony w ust. 1 do czasu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kas rejestrujących tracą prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę stanowiącą równowartość 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

Kwestie dotyczące między innymi zwolnień z obowiązku prowadzenia ewidencji przy zastosowaniu kas rejestrujących oraz terminów rozpoczęcia prowadzenia tej ewidencji, ustawodawca reguluje na mocy wydawanych rozporządzeń w zakresie kas rejestrujących.

Rozporządzeniem obowiązującym w tym zakresie od dnia 1 kwietnia 2006r. do dnia 30 czerwca 2007r. było rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 28 marca 2006r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. nr 51. poz. 375 ze zm.).

Zgodnie z przepisem § 3 ust. 1 pkt 3 powołanego rozporządzenia, zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania w okresie do dnia 31 grudnia 2006r. podatników, u których kwota obrotu z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, nie przekroczyła w poprzednim roku podatkowym kwoty 40.000 zł i jeżeli wcześniej nie powstał wobec nich obowiązek ewidencjonowania.

Ponadto stosownie do § 3 ust. 6 rozporządzenia, do dnia 31 grudnia 2006r. zwalnia się z obowiązku ewidencjonowania również podatników rozpoczynających sprzedaż w 2006r., z tym że w przypadku przekroczenia kwoty obrotów w wysokości 20.000 zł, z działalności, o której mowa w art. 111 ust. 1 ustawy, zwolnienie obowiązuje do dnia przekroczenia tej kwoty.

Odnosząc się do zawartego we wniosku opisu stanu faktycznego, w kwestii zwolnienia z obowiązku prowadzenia ewidencji sprzedaży przy zastosowaniu kasy rejestrującej w przypadku ponownego podjęcia działalności gospodarczej, istotnym staje się ustalenie bytu prawnopodatkowego Wnioskodawcy w przedstawionej sytuacji. Tym samym należy rozstrzygnąć kwestię czy Wnioskodawca może być w świetle przepisów prawa, uznany za podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą, czy też jest on, z racji wcześniej prowadzonej działalności gospodarczej, podatnikiem podatku od towarów i usług kontynuującym sprzedaż.

Zgodnie z treścią art. 15 ustawy o podatku od towarów i usług, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielne działalność gospodarczą, o której mowa w art. 15 ust. 2, bez względu na cel i rezultat takiej działalności.

Stosownie do postanowień ww. ust. 2 „działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców (...), również wówczas gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy”.

Przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują zatem odrębnie kategorii podatnika rozpoczynającego sprzedaż (działalność) i nie precyzują kiedy mamy do czynienia z podatnikiem podatku od towarów i usług rozpoczynającym, a kiedy z podatnikiem kontynuującym działalność gospodarczą.

Jak wynika z treści art. 96 ust. 1 powołanej ustawy, podmioty, o których mowa w art. 15 – z uwzględnieniem wyjątków określonych w przepisie art. 96 ust. 3, są obowiązane przed dokonaniem pierwszej czynności opodatkowanej, wymienionej w art. 5 ustawy, złożyć naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenie rejestracyjne.

Zgodnie z art. 96 ust. 4 ustawy, naczelnik urzędu skarbowego rejestruje podatnika i potwierdza jego zarejestrowanie jako „podatnika VAT czynnego” lub w przypadku podatników, o których mowa w ust. 3 - jako „podatnika VAT zwolnionego”.

Z przedstawionego we wniosku opisu stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca w dniu 1 kwietnia 1989r. rozpoczął prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie mechanika pojazdowa. Z dniem 5 maja 1994r. rozszerzył działalność w formie sklep spożywczo-przemysłowy, handel artykułami pochodzenia krajowego i zagranicznego i z tą chwilą został zarejestrowany jako podatnik podatku VAT. Ze względu na osiągnięte obroty z dniem 1 lutego 2000r. została zainstalowana kasa fiskalna.

Z powyższego jednoznacznie wynika, iż wobec Wnioskodawcy powstał w 2000r. obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu kasy rejestrującej.

W grudniu 2004r. Wnioskodawca zlikwidował prowadzoną działalność, zaś w dniu 1 czerwca 2006r. Wnioskodawca ponownie zgłosił działalność gospodarczą polegającą na handlu detalicznym z wyłączeniem pojazdów samochodowych oraz obsługi i naprawy pojazdów samochodowych.

W tym miejscu należy podkreślić, że zaprzestanie wykonywania czynności podlegających opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w wyniku likwidacji działalności przez osobę fizyczną, a następnie ponowne (po 17 miesiącach) rozpoczęcie ich wykonywania, bez względu na to, czy o tym samym profilu czy innym, powoduje, iż mamy do czynienia z tym samym podatnikiem posługującym się tym samym Numerem Identyfikacji Podatkowej (NIP). Wznowienie działalności po półtorarocznej przerwie spowodowanej likwidacją działalności w rozumieniu odrębnych przepisów, nie ma wpływu na byt osoby fizycznej jako podatnika podatku od towarów i usług. Ustanie bytu prawnopodatkowego w zakresie podatku od towarów i usług powoduje bowiem zmiana formy prawnej prowadzonej działalności, np. zlikwidowanie działalności prowadzonej jednoosobowo jako osoba fizyczna i podjęcie w formie spółki cywilnej lub odwrotnie, a nie zaniechanie na pewien czas wykonywania czynności opodatkowanych.

Mając na uwadze przedstawiony we wniosku opis stanu faktycznego oraz obowiązujące w tym zakresie przepisy prawa podatkowego należy stwierdzić, że w rozumieniu ustawy o podatku od towarów i usług Wnioskodawca, w momencie ponownego podjęcia działalności gospodarczej, był podmiotem kontynuującym działalność gospodarczą, a nie podmiotem rozpoczynającym wykonywanie działalności gospodarczej.

Uwzględniając powyższe należy stwierdzić, że w związku ze wznowieniem prowadzenia działalności gospodarczej, w zakresie obowiązku rozpoczęcia ewidencjonowania sprzedaży za pomocą kasy rejestrującej w przypadku Wnioskodawcy będą miały zastosowanie powołane przepisy § 3 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 marca 2006r. w sprawie kas rejestrujących (Dz. U. Nr 51, poz. 375 ze zm.) w związku z czym Wnioskodawca miał obowiązek rejestracji obrotów od dnia 1 czerwca 2006r. przy użyciu kasy rejestrującej, bowiem wcześniej powstał wobec niego obowiązek ewidencjonowania obrotu i kwot podatku należnego za pomocą kasy rejestrującej.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca mimo obowiązku zainstalowania kasy fiskalnej od dnia 1 czerwca 2006r. do dnia 1 listopada 2008r. nie zainstalował kasy rejestrującej i nie prowadził ewidencji obrotu i kwot podatku należnego przy zastosowaniu tej kasy, czym naruszył przepis art. 111 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług. W związku z tym, na mocy cyt. art. 111 ust. 2, Wnioskodawca utracił prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę stanowiącą 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług.

Zapis art. 111 ust. 2 ustawy nie precyzuje, czy utrata prawa do obniżenia podatku należnego o kwotę podatku naliczonego dotyczy zakupu wszystkich towarów i usług, czy tylko tych które związane są ze sprzedażą podlegającą ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kas rejestrujących. Rozstrzygnięcia powyższej wątpliwości dokonał Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów w uchwale z dnia 16 listopada 1998r. (sygn. akt FPS 7/98), co prawda wydanej na tle art. 29 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 8 stycznia 1993r. o podatku od towarów i usług oraz o podatku akcyzowym, lecz aktualnej również w obecnym stanie prawnym. W sentencji powyższej uchwały stwierdzono: „naruszenie przez podatnika obowiązku wynikającego z art. 29 ust. 1 (obecnie art. 111 ust. 1 ustawy) ustawy o VAT powoduje, że na podstawie art. 29 ust. 2 (obecnie art. 111 ust. 2 ustawy) traci on prawo do obniżenia podatku należnego o podatek naliczony przy zakupie towarów i usług tylko do tej części obrotu, która podlega ewidencjonowaniu przy zastosowaniu kas rejestrujących”.

Biorąc powyższe pod uwagę stwierdzić należy, iż Podatnik, od momentu powstania obowiązku ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej do czasu rozpoczęcia prowadzenia ewidencji za pomocą kasy rejestrującej, traci prawo do obniżenia podatku należnego o kwotę stanowiącą równowartość 30% kwoty podatku naliczonego przy nabyciu towarów i usług, dokumentujących zakupy dokonane od momentu naruszenia obowiązku wynikającego z art. 111 ust. 1 ww. ustawy, dotyczące towarów i usług, których sprzedaż objęta jest obowiązkiem ewidencjonowania za pomocą kasy rejestrującej.

W związku z powyższym stanowisko Wnioskodawcy, iż obniżenie podatku naliczonego jest bezzasadne, należało uznać za nieprawidłowe.

We wniosku Wnioskodawca przedstawił także stanowisko, że przepis art. 111 ust. 1 i 2 ustawy o VAT jest niezgodny z dyrektywą Rady UE 2006/112/WE, jak i w poprzednio obowiązującą IV Dyrektywą. Powołał również wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy (sygn. akt I SA/Bg 280/08).

W odpowiedzi na powyższe tut. organ pragnie zauważyć, że powołany we wniosku wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy nie ma wpływu na rozstrzygnięcie przedmiotowej sprawy. Wyroki WSA nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa, ponieważ zgodnie z art. 153 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.) wyroki sądów są wydane w konkretnych sprawach i wiążą wyłącznie w tych sprawach, w których zostały wydane. Zauważyć tutaj należy, iż zgodnie z art. 120 Ordynacji podatkowej organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa. Powyższa zasada jest częściowym powieleniem zapisu art. 7 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej, zgodnie z którym organy władzy publicznej działają na podstawie i w granicach prawa. Wyroki sądów nie mają natomiast charakteru obowiązującego prawa.

Również należy zauważyć, że interpretacja indywidualna wydana została na podstawie art. 111 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązującym do dnia 30 listopada 2008r. Zatem podstępowanie tut. organu jest prawidłowe, zgodne z zasadą ogólną wynikającą z art. 120 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Nr 60 poz. 8 ze zm.), która stanowi, że organy podatkowe działają na podstawie przepisów prawa.

Zauważyć jednocześnie należy, iż nie leży w kompetencji organów podatkowych zmiana prawa krajowego, czy też w niektórych przypadkach pomijania prawa krajowego, o ile w odczuciu podatnika jest ono mniej korzystne niż przepisy Unii Europejskiej. Również nie jest rolą organów podatkowych rozstrzyganie czy przepisy prawa krajowego są niezgodne z przepisami Dyrektywy Rady UE 2006/112/WE.

Mając na uwadze powyższe, stanowisko Wnioskodawcy w przedmiotowym zakresie należało uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Z uwagi na fakt, że wniosek dotyczy zaistniałego stanu faktycznego interpretacja została udzielona w oparciu o przepisy obowiązujące do 30 listopada 2008r.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.