INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki reprezentowanej przez pełnomocnika, doradcę podatkowego Pana, przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2009 r. (data wpływu 15 stycznia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania udzielonych bonusów kwartalnych i rocznych – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 15 stycznia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania udzielonych bonusów kwartalnych i rocznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca podpisuje ze swoimi kontrahentami (dalej: Dystrybutorzy) umowy dystrybucyjne (dalej: umowa) sankcjonujące zasady współpracy oraz sprzedaży towarów produkowanych przez Spółkę na rzecz Dystrybutorów. W szczególności umowa reguluje zasady składania zamówień, terminy płatności, uprawnienia i obowiązki stron.

Niezależnie od powyższego, umowy regulują zasady otrzymywania przez Dystrybutorów wynagrodzenia z tytułu pośrednictwa w sprzedaży towarów Spółki, jak też zasady przyznawania przez Spółkę Dystrybutorom bonusów kwartalnych/rocznych (dalej: bonusy) za osiągnięcie określonej wielkości sprzedaży – w wysokości uzależnionej od rodzaju umowy.

Spółka zawiera umowy w trzech wariantach: umowa z wyłącznością, umowa bez wyłączności oraz umowa grupy zakupowe.

Na mocy pierwszej umowy (umowa dystrybucyjna z wyłącznością), Spółka ustanawia kontrahenta autoryzowanym dystrybutorem w celu sprzedaży i promocji jej wyrobów (produktów) po ustalonych w umowie cenach. Przy czym, autoryzowany dystrybutor ma prawo otrzymać bonus określony procentowo wg zasad wskazanych w umowie, w sytuacji gdy spełni łącznie następujące warunki:

1. nie będzie miał przeterminowanych płatności w stosunku do Spółki,
2. sprzedaż na jego rzecz w danym kwartale nie będzie mniejsza w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego.

Z tytułu otrzymania bonusu wynikającego z umowy z wyłącznością, Dystrybutor wystawia na rzecz Spółki fakturę VAT w terminie 7 dni od zakończenia okresu rozliczeniowego wskazanego w umowie, traktując tę transakcję (otrzymania bonusu) jako świadczenie usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT na rzecz Spółki.

Druga umowa, tj. umowa bez wyłączności zawierana jest w celu sprzedaży i promocji wyrobów (produktów) Spółki. W świetle tej umowy dystrybutorowi przysługuje kwartalny bonus, jeśli spełnione zostaną następujące warunki:

1. nie będzie zalegał z terminowymi płatnościami w stosunku do Spółki i sprzedaż w danym kwartale będzie większa lub równa wyznaczonemu przez Spółkę celowi, wówczas otrzyma bonus określony procentowo wg wskazanych w umowie zasad, lub
2. jeżeli nie osiągnie wielkości sprzedaży kwalifikującej do wypłaty bonusu przez Spółkę, o którym mowa w pkt a, a wielkość kwartalnej sprzedaży będzie mniejsza od wyznaczonego celu o maks. 10% i dystrybutor nie będzie miał płatności przeterminowanych, wówczas Spółka wypłaci mu bonus kwartalny w wysokości 1% od jego wartości sprzedaży kwartalnej w cenach sprzedaży netto.

Z tytułu otrzymania bonusu wynikającego z umowy bez wyłączności, Dystrybutor wystawia na rzecz Spółki fakturę VAT w terminie 7 dni od zakończenia okresu rozliczeniowego wskazanego w umowie, traktując tą transakcję (otrzymania bonusu) jako świadczenie usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT na rzecz Spółki.

Zgodnie z trzecim rodzajem umowy, tj. umowy dystrybucyjnej dla grup zakupowych, dystrybutorowi przysługują bonusy kwartalne, przyznawane na następujących zasadach:

1. jeżeli nie będzie mieć przeterminowanych płatności w stosunku do Spółki i sprzedaż na jego rzecz w danym kwartale będzie większa lub równa sprzedaży w analogicznym kwartale roku poprzedniego, to Dystrybutorowi przysługuje bonus w wysokości 7% (naliczony od wartości sprzedaży netto Spółki do Dystrybutora, z wyjątkami wskazanymi w umowie), lub
2. w przypadku nie spełnienia przez Dystrybutora poziomu sprzedaży, o którym mowa w pkt a, będzie mu przysługiwać bonus za dany kwartał tylko w przypadku, gdy obrót roczny będzie równy bądź większy obrotowi roku ubiegłego.

Ponadto, Dystrybutorowi (dot. wyłącznie umowy dla grup zakupowych) przysługuje roczny bonus za intensyfikację sprzedaży, udostępnianie rynku zbytu oraz zrealizowany obrót roczny zależny od wielkości obrotu.

Dystrybutor jest zobowiązany do wystawienia faktury VAT w ww. przypadkach, traktując tą transakcję (otrzymania bonusu kwartalnego i/lub rocznego) jako świadczenie usługi, o której mowa w art. 8 ust. 1 ustawy o VAT na rzecz Spółki.

W związku z powyższym zadano następujące pytania.

1. Czy zdarzenie polegające na udzieleniu bonusów kwartalnych, na rzecz dystrybutorów podlega opodatkowaniu podatkiem VAT i stanowi wynagrodzenie za świadczenie przez dystrybutorów usług, o których mowa w art. 8 ustawy o VAT...
2. Czy zdarzenie polegające na udzieleniu bonusu rocznego na podstawie umowy dystrybucyjnej dla grup zakupowych z tytułu intensyfikacji sprzedaży, udostępnienia rynku zbytu oraz zrealizowany obrót stanowi wynagrodzenie za świadczenie przez dystrybutorów usług, o których mowa w art. 8 ustawy o VAT...

Zdaniem Wnioskodawcy:

ad. 1

W świetle art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy o VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają m.in. odpłatna dostawa i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zainteresowany uważa, iż zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy, poprzez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 ustawy, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Spółka jest zdania, że z ww. przepisu wynika, iż „świadczenie usług” jest pojęciem o szerokim zakresie, obejmującym nie tylko działanie ale również zobowiązanie do powstrzymania się od określonych działań bądź tolerowania czynności lub sytuacji.

Zdaniem Spółki, wypłata bonusu jest rodzajem wynagrodzenia za określone zachowanie Dystrybutorów, polegające na niezaleganiu z terminowymi płatnościami, osiągnięciu określonej wielkości sprzedaży produktów oraz lojalność wobec Spółki (w przypadku dystrybutora autoryzowanego) i mieści się w zakresie pojęcia świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ustawy o VAT.

Z uwagi na fakt, iż udzielenie bonusów jest uzależnione od spełnienia konkretnych warunków przez Dystrybutorów należy uznać, iż dystrybutorzy będący stronami ww. umów otrzymają wynagrodzenie za działanie spełniające określone przez Spółkę warunki. W konsekwencji, należy uznać, iż Dystrybutorzy otrzymują wynagrodzenie za świadczenie usług na rzecz Spółki, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8 ustawy.

Wnioskodawca uważa, że stanowisko to znajduje potwierdzenie w orzecznictwie organów podatkowych (np. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 28 listopada 2008 r., sygn. IPPP3-443-43/08-4/JK; interpretacja Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2004 r., sygn. PP3-812-1222/04/AP/4026; interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 4 grudnia 2008 r., sygn. ILPP1/443-855/08-3/AK). Zainteresowany wskazał, iż w interpretacji indywidualnej z dnia 4 grudnia 2008 r. Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu podkreślił, iż „...wypłacona premia pieniężna związana jest z określonymi zachowaniami nabywcy, a zatem ze świadczeniem usług przez nabywcę otrzymującego taką premię, które to usługi podlegają opodatkowaniu na ogólnych zasadach. Świadczeniem usług jest bowiem każde zachowanie się podmiotu w wykonaniu stosunku zależności, które niekoniecznie polega na fizycznym wykonaniu jakiejkolwiek czynności lub podjęciu działania...”.

ad. 2

Z kolei udzielenie bonusu rocznego, na podstawie umowy dystrybucyjnej dla grup zakupowych stanowi wynagrodzenie za świadczenie przez Dystrybutorów usług, o których mowa w art. 8 ustawy. Pojęcie świadczenia usług wskazane w tym przepisie obejmuje bowiem nie tylko działanie, ale również zobowiązanie do powstrzymania się od określonych działań bądź tolerowania czynności lub sytuacji. Wobec powyższego należy uznać, iż wypłata bonusu rocznego jest rodzajem wynagrodzenia za określone zachowanie Dystrybutora, tj. za intensyfikację sprzedaży, udostępnianie rynku zbytu oraz zrealizowany obrót roczny (wysokość uzależniona jest od wielkości obrotu). Tym samym, Dystrybutor otrzymuje wynagrodzenie za świadczenie ww. usług na rzecz Spółki, podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT na podstawie art. 8 ustawy, za które ma obowiązek wystawić fakturę VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem VAT podlegają:

1. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju,
2. eksport towarów,
3. import towarów,
4. wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju,
5. wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

Przez dostawę towarów, na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy, należy rozumieć przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

W myśl postanowień art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej,
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji,
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Tak więc każde odpłatne świadczenie polegające na działaniu, zaniechaniu lub tolerowaniu czy określonym zachowaniu mieści się w tak sformułowanej definicji usługi.

Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Ponadto musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę.

W świetle art. 29 ust. 1 ustawy, podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży pomniejszona o kwotę należnego podatku.

Na podstawie art. 29 ust. 4 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 grudnia 2008 r., podstawę opodatkowania zmniejsza się o kwoty udokumentowanych, prawnie dopuszczalnych i obowiązkowych rabatów (bonifikat, opustów, uznanych reklamacji i skont) i o wartość zwróconych towarów, zwróconych kwot nienależnych w rozumieniu przepisów o cenach oraz zwróconych kwot dotacji, subwencji i innych dopłat o podobnym charakterze, z zastrzeżeniem ust. 4a i 4b.

Podatnicy prowadzący działalność gospodarczą podejmują różnorodne działania w celu zwiększenia sprzedaży. Jednym ze sposobów jest przyznawanie bonusów nabywcom. Bonusy nie mają charakteru dobrowolnego i ich przyznanie uzależnione jest od zachowania kupującego. Dostawca realizuje swój interes ekonomiczny poprzez tworzenie sytuacji, w której nabywca decyduje się na zakup u niego, a nie u innego dostawcy.

Skutki podatkowe dotyczące wypłacania bonusów uzależnione są od wielu czynników. Istotne jest stwierdzenie czy wypłacony bonus dotyczy konkretnej dostawy, czy odnosi się do wszystkich dostaw w określonym czasie. Bonus, który ma związek z konkretną dostawą (nawet jeżeli został przyznany po dokonaniu zapłaty) powinien być traktowany jako rabat, w myśl art. 29 ust. 4 ustawy, ponieważ ma bezpośredni wpływ na wartość dostawy.

Natomiast w sytuacji, gdy bonus wypłacany jest z tytułu uzyskania bądź przekroczenia w danym okresie rozliczeniowym obrotów w określonej wysokości lub zakupu określonych towarów albo terminowego uregulowania płatności wobec dostawcy towaru, nie może być uznany za związany z konkretną dostawą. Należy go traktować jako świadczenie usług zgodnie z art. 8 ust. 1 ustawy i opodatkować podatkiem od towarów i usług na zasadach ogólnych.

W takim przypadku wypłacane bonusy nie są bowiem związane z żadną konkretną dostawą towarów i nie mają charakteru dobrowolnego, lecz są uzależnione od spełnienia określonych warunków, stanowią więc przedmiot zobowiązania umownego. Zatem nabywca towarów otrzymując bonus będzie w ten sposób nagradzany. Pomiędzy stronami utworzy się więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy o VAT stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawca podpisuje ze swoimi kontrahentami umowy dystrybucyjne sankcjonujące zasady współpracy oraz sprzedaży towarów produkowanych przez Spółkę na rzecz Dystrybutorów. Umowy regulują zasady składania zamówień, terminy płatności, uprawnienia i obowiązki stron.

Umowy regulują również zasady otrzymywania przez Dystrybutorów wynagrodzenia z tytułu pośrednictwa w sprzedaży towarów Zainteresowanego, jak też zasady przyznawania przez Spółkę Dystrybutorom bonusów kwartalnych/rocznych za osiągnięcie określonej wielkości sprzedaży – w wysokości uzależnionej od rodzaju umowy.

W umowach z Dystrybutorami zawarte są postanowienia o udzieleniu bonusów. Bonusy udzielane są za okres kwartału lub roku po osiągnięciu określonych wielkości sprzedaży produktów Spółki, niezaleganiu z terminowymi płatnościami oraz za lojalność, a ponadto za intensyfikację sprzedaży i udostępnienie rynku zbytu.

Wnioskodawca udzielając bonusu nagradza kupującego za nabycie określonej ilości towarów, a w konsekwencji, nagradza za lojalność, tj. za to, że kupujący nabywa towary od niego, a nie od jego konkurentów. Zatem pomiędzy stronami tworzy się więź o charakterze zobowiązaniowym, która na gruncie ustawy stanowi świadczenie usługi za wynagrodzeniem. Wnioskodawca wskazuje, iż udzielany bonus nie jest związany z konkretną dostawą, zatem nie można traktować go jako rabatu, ponieważ nie ma bezpośredniego wpływu na wartość tej dostawy i w efekcie nie prowadzi do obniżenia wartości (ceny) dostawy.

W świetle powyższego, zachowanie odbiorcy stanowi w tym przypadku świadczenie usługi za wynagrodzeniem na rzecz Wnioskodawcy zgodnie z cyt. art. 8 ust. 1 ustawy o VAT, które podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług według stawki 22%. Jako zapłatę za wykonane usługi odbiorca otrzymuje bonus.

Zgodnie z art. 41 ust. 13 ustawy o VAT, towary i usługi będące przedmiotem czynności, o których mowa w art. 5, niewymienione w klasyfikacjach wydanych na podstawie przepisów o statystyce publicznej podlegają opodatkowaniu stawką w wysokości 22%, z wyjątkiem tych, dla których w ustawie lub przepisach wykonawczych określono inną stawkę.

Udzielenie bonusu powinno zostać udokumentowane, zgodnie z art. 106 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, fakturą VAT spełniającą wymogi, o których mowa w § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008 r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 212, poz. 1337).

Reasumując, udzielenie bonusów kwartalnych i rocznych stanowi wynagrodzenie za świadczenie usług i należy je udokumentować fakturą VAT oraz opodatkować 22% stawką podatku od towarów i usług.

Ponadto informuje się, że w niniejszej interpretacji załatwiono wniosek w części dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania udzielonych bonusów kwartalnych i rocznych. Kwestia dotycząca prawa do odliczenia naliczonego podatku VAT z tytułu udzielonych bonusów została rozstrzygnięta w interpretacji indywidualnej nr ILPP1/443-61/09 -3/TK z dnia 7 kwietnia 2009 r.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.