INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pani, przedstawione we wniosku z dnia 10.07.2009 r. (data wpływu 17.07.2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości przyznanych na podstawie art. 7 ust. 1 Dekretu spadkobiercy – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17.07.2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie opodatkowania przychodu ze sprzedaży nieruchomości przyznanych na podstawie art. 7 ust. 1 Dekretu spadkobiercy.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W momencie ogłoszenia dekretu z dnia 26.10.1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m. W, ojciec Wnioskodawczyni był współwłaścicielem zabudowanej nieruchomości położonej w W. przy ul. M. Z dniem wejścia w życie Dekretu nieruchomość przeszła na własność gminy m. W. Byli współwłaściciele złożyli w terminie, w trybie art. 7 Dekretu, wniosek o przyznanie im własności czasowej, w związku z czym budynek znajdujący się na tym gruncie pozostał ich własnością. W 1953 r. Prezydium Rady Narodowej w m.. W. odmówiło przyznania użytkowania wieczystego gruntu jego poprzednim właścicielom, a Ministerstwo Gospodarki Komunalnej utrzymało w mocy te decyzję. Prezes Urzędu Komunalnej i Rozwoju Miast decyzją z dnia 23.08.1999 r. stwierdził nieważność ww. decyzji Ministerstwa Gospodarki Komunalnej 1953 r., jako podjętej z rażącym naruszeniem prawa.

Na podstawie art. 20 ust. 1 ustawy z 15.03.2002 r. o ustroju miasta stołecznego Warszawy, przedmiotowy grunt stał się własnością Miasta Stołecznego Warszawy Prezydent miasta Warszawy dnia 09.02.2007 r. na podstawie art. 7 ust. 1, 2 i 3 Dekretu z dnia 26.10.1945 r. wydał ostateczną decyzję w przedmiocie ustanowienia użytkowania wieczystego przedmiotowego gruntu na rzecz spadkobierców byłych właścicieli hipotecznych, a stosowna umowa notarialna między Miastem Stołecznym W. a spadkobiercami zawarta została dnia 17.06.2009 r.

Ojciec Wnioskodawczyni zmarł w 1975 r., postępowanie spadkowe zostało przeprowadzone w 1996 r. po śmierci mamy Wnioskodawczyni.

Grunt, o którym mowa to działka pod budynkiem o pow. 174 m2 oraz działka na tyłach budynku o pow. 137 m2. Budynek o powierzchni zabudowy 174 m2 ma 4 kondygnacje o powierzchni użytkowej 503 m2 ogółem, mieści 63 m2 powierzchni sklepowej na parterze oraz 10 mieszkań. Wartość budynku jest kilkakrotnie wyższa od wartości gruntu w użytkowaniu wieczystym.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy w przypadku sprzedaży w 2009 lub 2010 roku udziału w wyżej opisanej nieruchomości (lub wyodrębnionego w trybie zniesienia współwłasności lokalu uzyskanego jako realizację tego udziału) Wnioskodawczyni będzie zobowiązana do zapłacenia podatku dochodowego od przychodu z tej sprzedaży, a jeżeli tak to według jakich zasad i przepisów podatek ten powinien być wyliczony...

Zdaniem Wnioskodawcy:

Wnioskodawczyni uważa. że zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku o podatku dochodowym od osób fizycznych przychód ze sprzedaży nie podlega podatkowi PIT, ponieważ nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu tego przepisu – od końca roku nabycia udziału w nieruchomości minęło 5 lat. Wprawdzie umowa o oddanie gruntu we współużytkowanie wieczyste podpisana została kilka tygodni temu, ale w opisanej sytuacji nie można mówić o przeniesieniu prawa własności na zasadach ogólnych, a jedynie o restytucji prawa utraconego wskutek działania organów państwa podjętych z rażącym naruszeniem prawa. Gdyby nie bezprawie uprawiane przez PRL w czasach stalinowskich użytkowanie wieczyste na rzecz ojca Wnioskodawczyni ustanowione by było kilkadziesiąt lat temu, a część udziału we własności nieruchomości przeszłaby na Wnioskodawczynię w momencie jego śmierci, tj. w 1975 r.

Za taką interpretacją przemawia także fakt, że udział we własności budynku, stanowiącym przeważającą część nieruchomości, jest własnością Wnioskodawczyni od dnia śmierci ojca. Ponadto byłoby bardzo trudno jednoznacznie określić, jaka cześć uzyskanej ceny sprzedaży odnosi się do wartości budynku, a jaka do wartości gruntu w użytkowaniu wieczystym.

Wnioskodawczyni prosi, aby przy formułowaniu interpretacji wziąć pod uwagę także zasady współżycia społecznego – z jednej strony aspekt naprawiania krzywd wyrządzonych ludziom przez stalinowską dyktaturę, a z drugiej strony kwestię osobistego położenia Wnioskodawczyni, tzn. Jej emerytura wynosi 960 zł, ma 85 lat, jest zmuszona sprzedać swój udział w najbliższym czasie. Wnioskodawczyni uważa, że płacenie podatku w opisanej sytuacji byłoby w oczywisty sposób sprzeczne z tymi -zasadami.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.), do źródeł przychodów zalicza się m. in. odpłatne zbycie:

1. nieruchomości lub ich części oraz udziału w nieruchomości,
2. spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu mieszkalnego lub użytkowego oraz prawa do domu jednorodzinnego w spółdzielni mieszkaniowej,
3. prawa wieczystego użytkowania gruntów,
4. innych rzeczy

• jeżeli odpłatne zbycie nie następuje w wykonaniu działalności gospodarczej i zostało dokonane w przypadku odpłatnego zbycia nieruchomości i praw majątkowych określonych w lit. a)-c) przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło nabycie lub wybudowanie, a innych rzeczy – przed upływem pół roku, licząc od końca miesiąca, w którym nastąpiło nabycie.
  
  

Prawo własności w systemie prawnym jest traktowane jako prawo o najszerszej treści i w porównaniu z innymi prawami, jako prawo najsilniejsze w stosunku do rzeczy. Własność jest bezterminowym prawem – trwa tak długo, jak długo istnieje rzecz, która jest przedmiotem własności.

Nabycie i utrata własności (w tym także własności nieruchomości) jest opisana w art. 155 oraz 231 ustawy z 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). U podstaw nabycia i zbycia rzeczy oraz nieruchomości, w rozumieniu kodeksowym, leży wola nabywcy. Swoboda zawierania umów jest naczelną zasadą Kodeksu cywilnego.

W dopuszczonych prawem sytuacjach – u podstaw zwrotu wywłaszczonej nieruchomości (także przejętej wskutek karnego przymusu) leży wola prawowitego właściciela, a w przypadku jego śmierci wola jego spadkobierców.

Jeśli przejęta w drodze przymusu nieruchomość jest zwracana spadkobiercy osoby, którą pozbawiono tej nieruchomości, to prawo do zwrotu ma swe źródło w nabyciu spadku.

Zgodnie z art. 922 Kodeksu cywilnego – spadek to prawa i obowiązki zmarłego wynikające ze stosunków cywilnoprawnych, które z chwilą jego śmierci przechodzą na następców prawnych. W myśl art. 924 Kodeksu cywilnego – spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy, natomiast spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku (art. 925 Kodeksu cywilnego).

Oznacza to, że z chwilą śmierci należące do spadkodawcy prawa i obowiązki przechodzą na jedną lub kilka osób.

Niezależnie od powyższego, na stan prawny nieruchomości istotny wpływ mogą wywierać, wydawane zarówno na gruncie prawa cywilnego, sądowo – administracyjnego, jak i karnego – orzeczenia sądowe jako dokumenty o szczególnym znaczeniu. Szczególność ta wynika z pozycji, jaką zajmują sądy będące organami wymiaru sprawiedliwości oraz z zagwarantowanej konstytucyjnie odrębności władzy sądowniczej od innych rodzajów władz, niezawisłości sędziowskiej.

Zaś prawo użytkowania wieczystego jest silnym prawem rzeczowym, lokującym się w hierarchii tych praw bezpośrednio po prawie własności, a przed ograniczonymi prawami rzeczowymi, co pozwala na potraktowanie ustanowienia użytkowania wieczystego jako swoistej restytucji stosunków własnościowych.

W rozpatrywanej sprawie z opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawczyni, jako spadkobierczyni nabyła udział w prawie wieczystego użytkowania gruntu. Ustanowienie udziału nastąpiło w wyniku decyzji wydanej przez Prezydenta m.st. W., a następnie zostało potwierdzone w akcie notarialnym podpisanym w dniu 17.06.2009 r. Wnioskodawczyni planuje sprzedaż w 2009 lub 2010 roku udziału odzyskanej nieruchomości lub wyodrębnionego w trybie zniesienia współwłasności lokalu uzyskanego jako realizację tego udziału.

Oddanie w użytkowanie wieczyste ,,gruntu warszawskiego" skomunalizowanego dekretem z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy, w wypadku spełnienia przesłanek przewidzianych w tym akcie prawnym przez ubiegającego się o to dotychczasowego właściciela tego gruntu lub jego następców prawnych, miało niewątpliwie charakter rekompensacyjny.

Przepis art. 7 ust. 1 dekretu przewidywał, że:

• dotychczasowy właściciel gruntu, prawni następcy właściciela, będący w posiadaniu gruntu, lub osoby prawa jego reprezentujące, mogą w ciągu 6 miesięcy od dnia objęcia w posiadanie gruntu przez gminę zgłosić wniosek o przyznanie na tym gruncie jego dotychczasowemu właścicielowi prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną; - gmina uwzględni wniosek, jeżeli korzystanie z gruntu przez dotychczasowego właściciela da się pogodzić z przeznaczeniem gruntu według planu zabudowania;

• w razie uwzględnienia wniosku gmina ustali, czy przekazanie gruntu nastąpi tytułem wieczystej dzierżawy, czy na prawie zabudowy, oraz określi warunki, pod którymi umowa może być zawarta;

• w przypadku nieuwzględnienia wniosku, gmina zaofiaruje uprawnionemu, w miarę posiadania zapasu gruntów - na tych samych warunkach dzierżawę wieczystą gruntu równej wartości użytkowej, bądź prawo zabudowy na takim gruncie;

• w razie niezgłoszenia wniosku, przewidzianego w ust. 1, lub nieprzyznania z jakichkolwiek innych przyczyn dotychczasowemu właścicielowi wieczystej dzierżawy albo prawa zabudowy, gmina obowiązana jest uiścić odszkodowanie w myśl art. 9. Zgodnie z art. 9 dekretu, odszkodowanie miało być wypłacone w ,,miejskich papierach wartościowych", które jednak nigdy nie zostały wyemitowane.
  
  

Jak wynika z przytoczonej regulacji, prawodawcy niewątpliwie chodziło o zrekompensowanie dotychczasowym właścicielom (ich następcom prawnym) przejścia na własność gminy m.st. Warszawy gruntów stanowiących dotąd ich własność. W dekrecie od razu uregulowano kwestię stosownych rekompensat. Odzyskanie prawa wieczystej dzierżawy z czynszem symbolicznym lub prawa zabudowy za opłatą symboliczną (art. 7 ust. 1 dekretu, obecnie prawa wieczystego użytkowania) było ustawowo zagwarantowaną formą rekompensaty.

Z odniesienia powyższych przepisów do przedstawionego stanu faktycznego wynika, że nie powinno się oceniać ustanowienia na rzecz Wnioskodawczyni prawa użytkowania wieczystego w kategoriach nabycia, o jakim stanowi art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Oddanie gruntu w użytkowanie wieczyste nie może być utożsamione ze zwrotem własności, jednakże stanowi swoisty substytut zwrotu własności, w sytuacji, w której ubieganie się o zwrot własności jest niemożliwe ze względu na brak do tego podstaw prawnych w dekrecie komunalizacyjnym. Ustanowienie w tej sytuacji użytkowania wieczystego, należy traktować, jako swoistą restytucję stosunków własnościowych sprzed komunalizacji.

Wydanie na podstawie art. 7 ust. 1 dekretu z dnia 26 października 1945 r. o własności i użytkowaniu gruntów na obszarze m.st. Warszawy decyzji ustanawiającej prawo użytkowania wieczystego gruntu na rzecz byłego właściciela lub jego następców prawnych oraz zawarcie przez Prezydenta Miasta Warszawy z byłym właścicielem lub jego następcami prawnymi umowy użytkowania wieczystego gruntu położonego w Warszawie nie może być taktowane jako nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntów w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Wobec powyższego, sprzedaż prawa wieczystego użytkowania ustanowionego w trybie art. 7 tego dekretu nie stanowi źródła przychodu w rozumieniu art. 10 ust. 1 pkt 8 tej ustawy, także wówczas gdy sprzedaż ta zostanie dokonana przed upływem pięciu lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym nastąpiło ustanowienie użytkowania wieczystego.

Współwłasność jest instytucją prawa cywilnego polegającą na tym, iż własność tej samej rzeczy przysługuje niepodzielnie kilku osobom (art. 195 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. – Kodeks cywilny Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.). Zgodnie z art. 196 § 1 Kodeksu cywilnego, współwłasność jest albo współwłasnością w częściach ułamkowych albo współwłasnością łączną. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współwłasności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy Działu IV Księgi drugiej Kodeksu cywilnego – art. 196 § 2 tej ustawy. Zgodnie z art. 210 i nast. K.c., każdy ze współwłaścicieli w każdym czasie może domagać się zniesienia współwłasności. Jednym ze sposobów zniesienia współwłasności jest fizyczny podział rzeczy wspólnej między współwłaścicielami. Następuje to w drodze przyznania każdemu ze współwłaścicieli wyodrębnionej (podzielonej) rzeczy wspólnej. Wielkość tej części powinna odpowiadać wielkości udziału we współwłasności. W wyniku podziału fizycznego powstają nowe rzeczy. Zniesienie współwłasności nie stanowi nabycia rzeczy, jeżeli mieści się w ramach udziału, jaki przypadał byłym współwłaścicielom w rzeczy wspólnej i odbył się bez spłat i dopłat.

W przypadku, gdy udział danej osoby ulega powiększeniu musi być traktowany w kategorii nabycia, ponieważ w ten sposób ulega powiększeniu zarówno zakres dotychczasowego władztwa tej osoby nad rzeczą (nieruchomością), jak i stan jej majątku osobistego.

Reasumując, należy stwierdzić, iż sprzedaż w 2009 lub 2010 roku przez Wnioskodawczynię udziału przedmiotowej nieruchomości odzyskanej na podstawie art. 7 Dekretu nie będzie stanowić źródła przychodów i nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Sprzedaż wyodrębnionego w trybie zniesienia współwłasności lokalu uzyskanego jako realizację ww. udziału nie będzie również stanowić źródła przychodu podlegającego opodatkowaniu, o ile otrzymany w wyniku zniesienia współwłasności udział w postaci lokalu odpowiada wysokości udziałowi nabytemu w drodze spadku jaki przysługiwał Pani we współwłasności.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.