INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej reprezentowanej przez Pełnomocnika, przedstawione we wniosku z dnia 31 lipca 2009 r. (data wpływu 04 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 04 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

• skutków podatkowych związanych z umorzeniem akcji,
• konsekwencji podatkowych nabycia akcji własnych w celu ich umorzenia.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący opis zdarzenia przyszłego.

W Spółce planowane jest przeprowadzenie umorzenia akcji należących do akcjonariusza, będącego osobą fizyczną.

Proces umorzenia akcji należących do osoby fizycznej może jednocześnie zbiec się w czasie z przystąpieniem do Spółki, spółki kapitałowej kontrolowanej przez osobę fizyczną, której akcje będą umarzane.

W związku z umorzeniem akcji należących do osoby fizycznej, do Spółki może przystąpić również fundusz inwestycyjny, działający na podstawie przepisów ustawy o funduszach inwestycyjnych, w którym to funduszu osoba fizyczna bezpośrednio lub pośrednio posiadać będzie wszystkie certyfikaty inwestycyjne.

Umorzenie akcji należących do osoby fizycznej przeprowadzone będzie w trybie przewidzianym w art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych. Z cytowanego przepisu wynika, że za zgodą akcjonariusza umorzenie akcji może nastąpić bez wynagrodzenia.

Umorzenie może być też przeprowadzone za wypłatą wynagrodzenia, niemniej kwota należna z tego tytułu umarzanemu akcjonariuszowi może być niższa od rynkowej wartości umarzanych akcji.

W związku z powyższym zadano następujące pytania dotyczące podatku dochodowego od osób prawnych.

1. Czy Spółka zobowiązana będzie jako płatnik do poboru podatku dochodowego od osób prawnych w związku z faktem, iż po przeprowadzeniu nieodpłatnego (albo za wynagrodzeniem w wysokości niższej od rynkowej wartości umarzanych akcji) umorzenia akcji akcjonariusza będącego osobą fizyczną, akcjonariuszem Spółki pozostaną osoby prawne...
2. Czy w związku z nieodpłatnym nabyciem przez Spółkę akcji należących do osoby fizycznej celem ich umorzenia, albo nabyciem za kwotę niższą niż rynkowa wartość umarzanych akcji, po stronie Spółki powstaje dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych...

Przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej jest odpowiedź na pytanie drugie. Wniosek Spółki w zakresie pytania pierwszego, został rozpatrzony odrębną interpretacją wydaną w dniu 26 października 2009 r. nr ILPB3/423-601/09-2/JG.

Zdaniem Wnioskodawcy, w związku z nieodpłatnym nabyciem przez Spółkę akcji od osoby fizycznej celem ich umorzenia, albo nabyciem za wynagrodzeniem, które jest niższe od rynkowej wartości umarzanych akcji, po stronie Spółki nie powstanie dochód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychód stanowi m.in. wartość otrzymanych częściowo odpłatnie rzeczy lub praw. W sytuacji opisanej w stanie faktycznym Spółka nie uzyskuje realnego przysporzenia a dokonana operacja skutkuje jedynie przesunięciem pomiędzy właściwymi pozycjami kapitałów Spółki. Innymi słowy, w wyniku nieodpłatnego nabycia własnych akcji, majątek Spółki nie wzrośnie, tym samym nie ma podstaw do przyjęcia, iż mamy w tej sytuacji do czynienia z powstaniem przychodu.

Za przyjęciem takiego stanowiska przemawia także pogląd wyrażony w piśmie Ministerstwa Finansów, będącym odpowiedzią na zapytanie poselskie (pismo z dnia 23 lutego 2004 r.). W piśmie tym czytamy m.in., iż: „Oceniając skutki podatkowe będące następstwem nabycia przez spółkę własnych udziałów w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia, stwierdzić należy, że wśród określonych w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacja taka wprost nie jest wskazana. Niezależnie jednak od faktu, iż określony w art. 12 tej ustawy katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest enumeratywny, zdaniem Ministra Finansów nabycie przez spółkę kapitałową własnych udziałów celem ich umorzenia – nawet bez wynagrodzenia – nie spowoduje powstania przychodu w tej spółce”.

Podobne stanowisko podzielił m.in.:

1. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w wydanej w imieniu Ministra Finansów interpretacji indywidualnej z dnia 1 lipca 2009 r. (sygn. IPPB3/423-243/09-4/JB);
2. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w wydanej w imieniu Ministra Finansów interpretacji indywidualnej z dnia 23 września 2008 r. (sygn. IBPB3/423-552/08/MS);
3. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w wydanej w imieniu Ministra Finansów interpretacji indywidualnej z dnia 23 stycznia 2008 r. (sygn. IP-PB3-423-375/07-2/JB);
4. Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, w wydanej w imieniu Ministra Finansów interpretacji indywidualnej z dnia 10 listopada 2008 r. (sygn. IBPB3/423-698/08/PC).

Powyższe wyjaśnienia tym bardziej mają zastosowanie w przypadku umorzenia za wypłatą wynagrodzenia, o którym mowa w stanie faktycznym.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego, w części dot. pytania nr 2, uznaje się za prawidłowe.

Umorzenie akcji w spółce akcyjnej zostało uregulowane w przepisach art. 359 – 361 ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.).

Zgodnie z art. 359 § 1 ww. ustawy, akcje mogą być umorzone w przypadku, gdy statut tak stanowi. Akcja może być umorzona albo za zgodą akcjonariusza w drodze jej nabycia przez spółkę (umorzenie dobrowolne), albo bez zgody akcjonariusza (umorzenie przymusowe). Umorzenie dobrowolne nie może być dokonane częściej niż raz w roku obrotowym. Przesłanki i tryb przymusowego umorzenia określa statut.

Z kolei art. 359 § 2 tej ustawy stanowi, że umorzenie akcji wymaga uchwały walnego zgromadzenia. Uchwała powinna określać w szczególności podstawę prawną umorzenia, wysokość wynagrodzenia przysługującego akcjonariuszowi akcji umorzonych bądź uzasadnienie umorzenia akcji bez wynagrodzenia oraz sposób obniżenia kapitału zakładowego. Umorzenie przymusowe następuje za wynagrodzeniem, które nie może być niższe od wartości przypadających na akcję aktywów netto, wykazanych w sprawozdaniu finansowym za ostatni rok obrotowy, pomniejszonych o kwotę przeznaczoną do podziału między akcjonariuszy.

Jak wynika z powyższych uregulowań, bezpośrednim skutkiem umorzenia jest zmniejszenie łącznej wartości nominalnej posiadanych przez akcjonariuszy akcji. Za zgodą akcjonariuszy spółki akcyjnej umorzenie akcji może nastąpić bez wynagrodzenia. W takim przypadku następuje nieodpłatne nabycie akcji przez spółkę.

Rozpatrując przedstawiony opis zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, iż przedmiotem opodatkowania osoby prawnej zgodnie z art. 7 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) jest dochód stanowiący osiągniętą w roku podatkowym, nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania.

Oceniając skutki będące następstwem nabycia przez Spółkę własnych akcji w celu ich umorzenia bez wynagrodzenia dla wspólnika tej Spółki, bądź nabycia przez Spółkę tych akcji za kwotę niższą niż rynkowa, należy stwierdzić, iż w przepisach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wśród zdarzeń powodujących powstanie przychodu, sytuacje takie wprost nie zostały wskazane.

Niezależnie od faktu, że określony w art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalog przypadków powodujących powstanie przychodu nie jest wyczerpujący, nabycie przez spółkę własnych akcji celem ich umorzenia, nawet bez wynagrodzenia, nie powoduje powstania przychodu w tej Spółce. Spółka bowiem w sensie ekonomicznym nic nie uzyskała i nie nastąpiło po jej stronie żadne przysporzenie majątkowe (spółka otrzymuje akcje by je umorzyć). Nie nastąpiło także umorzenie jej zobowiązań wobec wspólników, gdyż nabycie lub objęcie przez akcjonariusza akcji w spółce kapitałowej nie powoduje powstania po stronie spółki żadnego zobowiązania finansowego wobec tego akcjonariusza. Tym samym, umorzenia akcji nie można utożsamiać ze stanowiącym przychód umorzeniem zobowiązań, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 3 przedmiotowej ustawy.

Ponadto w analizowanym opisie zdarzenia przyszłego nie została spełniona żadna z przesłanek zawartych w art. 12 ust. 1 pkt 2 ww. ustawy, zgodnie z którym przychodami są w szczególności: wartość otrzymanych nieodpłatnie lub częściowo odpłatnie rzeczy lub praw, a także wartość innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń (...). W związku z powyższym, nie można również mówić, że doszło do otrzymania świadczenia.

A zatem, gdy określonej kategorii nie można, zgodnie z ustawą podatkową, uznać ani za przychód, ani też za dochód podatkowy, to kategoria ta nie będzie podlegała opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.

Reasumując, nieodpłatne nabycie przez Spółkę własnych akcji w celu ich umorzenia, które następuje w trybie art. 359 § 2 Kodeksu spółek handlowych, nie powoduje powstania po Jej stronie przychodu podatkowego.

Jednocześnie dodaje się, że wniosek Spółki w zakresie opisów zdarzeń przyszłych dotyczących podatku dochodowego od osób fizycznych został rozpatrzony odrębnymi interpretacjami wydanymi w dniu 26 października 2009 r. nr ILPB1/415-839/09-2/AMN oraz nr ILPB1/415-839/09-3/AMN.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.