INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 04 września 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 09 września 2009r.), uzupełnionym w dniu 30 października 2009 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy Spółka jest zobowiązana do złożenia korekty rozliczenia rocznego na skutek uchylenia przez Sąd postępowania upadłościowego (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 09 września 2009 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych m.in. w zakresie ustalenia, czy Spółka jest zobowiązana do złożenia korekty rozliczenia rocznego na skutek uchylenia przez Sąd postępowania upadłościowego.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 14 października 2009 r. znak: IBPBI/2/423-1048/09/MO, wezwano do ich uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano w dniu 30 października 2009 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka w dniu 10 kwietnia 2008r. złożyła do sądu wniosek o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu. W dniu 12 listopada 2008r. Sąd Rejonowy z wniosku Spółki, wymienionego wyżej, ogłosił upadłość obejmującą likwidację majątku. Wyznaczył sędziego komisarza i syndyka masy upadłości. Spółka skierowała w dniu 04 grudnia 2008 roku zażalenie na powyższe postanowienie Sądu Rejonowego do Sądu Okręgowego. Sąd Okręgowy postanowieniem z dnia 15 stycznia 2009 roku uchylił zaskarżone postanowienie Sądu Rejonowego i przekazał sprawę do tego Sądu w celu ponownego rozpoznania. Sąd Rejonowy po ponownym rozpoznaniu wniosku Spółki, postanowieniem z dnia 24 lipca 2009r. postanowił oddalić wniosek Spółki o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu.

Akcjonariusze Spółki na Nadzwyczajnym Walnym Zgromadzeniu w dniu 07 sierpnia 2009r. podjęli uchwały o rozwiązaniu spółki i otwarciu jej likwidacji oraz o powołaniu likwidatora Spółki. Rokiem podatkowym w spółce jest rok kalendarzowy.

Zgodnie art. 12 ust. 2 ustawy z dnia 29 września 1994 r. o rachunkowości (t. j. Dz. U. z 2002 r. Nr 76, poz. 694 ze zm.), księgi rachunkowe zamyka się m.in. (pkt 6) na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub ogłoszenia upadłości.

Zgodnie z art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (j.t. Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), za rok podatkowy uważa się okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych.

Na podstawie powyższych przepisów Spółka zamknęła księgi rachunkowe na dzień 11 listopada 2008 roku, co wynikało z wydanego w dniu 12 listopada 2008 roku postanowienia Sądu o ogłoszeniu upadłości spółki obejmującej likwidację majątku. Rok podatkowy Spółka zamknęła za okres 01.01-11.11.2008 roku, składając w lutym 2009 roku, Naczelnikowi Urzędu Skarbowego CIT-8 - zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano m. in. następujące pytanie:

Czy Spółka jest zobowiązana do rozliczenia roku podatkowego 2008 kalendarzowo tj. 01.01-31-12.2008 r., poprzez zamknięcie ksiąg rachunkowych na dzień 31 grudnia 2008 r. i złożenie korekty CIT-8 za okres 01.01-11.11.2008 r. (pytanie oznaczone we wniosku Nr 1)...

Zadaniem Spółki, (stanowisko sformułowane po uzupełnieniu wniosku z dnia 28 października 2009 r. - data wpływu 30 października 2009 r.), w związku z uchyleniem, przez Sąd Rejonowy, w dniu 24 lipca 2009 roku, postępowania upadłościowego, Spółka zobowiązana jest dokonać prawidłowego rozliczenia okresów rozliczeniowych, czyli właściwie ująć zdarzenia gospodarcze w księgach rachunkowych Spółki za kolejne okresy rozliczeniowe, w tym za rok podatkowy, jakim jest rok okres 01.01-31.12.2008 roku. Konieczne jest wobec tego dokonanie korekty złożonego zeznania podatkowego obejmującego okres 01.01-11.11.2008 roku, które zostało sporządzone na dzień wydania przez Sąd Rejonowy, pierwotnego postanowienia o ogłoszeniu upadłości Spółki, obejmującej likwidację majątku.

Sąd Rejonowy w dniu 24 lipca 2009 roku, uchylił postępowanie upadłościowe Spółki, oddalając wniosek Spółki o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu, co tym samym wprowadziło Spółkę, do stanu sprzed dnia wydania pierwotnego postanowienia o ogłoszeniu upadłości z likwidacją majątku, więc okresy sprawozdawcze oraz rozliczeniowe należy skorygować do faktycznego stanu prawnego Spółki w kolejnych okresach i jej aktualnego stanu prawnego.

Spółka powinna, więc rozliczyć podatkowo okres 01.01-31.12.2008 roku, to jest okres, w którym wskutek uchylenia w dniu 14 stycznia 2009 roku, przez Sąd Okręgowy postanowienia Sądu Rejonowego o ogłoszeniu upadłości z likwidacją majątku, Spółka nadal była w stanie prowadzonego postępowania upadłościowego, a powołani przez Sąd Rejonowy Sędzia Komisarz i Syndyk Masy Upadłości dalej pełnili swoje obowiązki. Wówczas nie było więc podstaw do dokonania korekty złożonego zeznania podatkowego. Sąd Rejonowy, wydając w dniu 24 lipca 2009 roku postanowienie o oddaleniu wniosku Spółki o ogłoszenie upadłości z możliwością zawarcia układu uchylił, tym samym, postępowanie upadłościowe.

W art. 371 ustawy z dnia 28 lutego 2003r. prawo upadłościowe i naprawcze (Dz. U. z 2003r. Nr 60, poz. 535 ze zm.) wskazane zostały dwie sytuacje, w których dochodzi do uchylenia postępowania upadłościowego i są to: prawomocne odrzucenie albo oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości.

Wyżej podane stanowisko Wnioskodawcy potwierdza Uchwała Sądu Najwyższego z dnia 27 stycznia 2006 r. Sygn. akt III CZP 126/05 rozstrzygająca zagadnienie prawne przedstawione przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy postanowieniem z dnia 24 listopada 2005 r., „Czy art. 371 prawa upadłościowego i naprawczego ma zastosowanie również w przypadku uchylenia przez Sąd Okręgowy postanowienia o ogłoszeniu upadłości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania przez Sąd Rejonowy oraz czy i w jakim zakresie funkcjonują wówczas organy postępowania upadłościowego, takie jak sąd upadłościowy, sędzia komisarz oraz syndyk, czy podejmowane przez nich czynności mają charakter jedynie czynności nie cierpiących zwłoki, służących zabezpieczeniu majątku upadłego, czy też powyższe organy działają w pełnym zakresie przewidzianym przez przepisy ustawy prawo upadłościowe i naprawcze..." Sąd Najwyższy podjął uchwałę: „Postanowienie o uchyleniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania, nie uchyla postępowania upadłościowego. Odmawia podjęcia uchwały w pozostałym zakresie".

W uzasadnieniu Sąd Najwyższy stwierdził:

W doktrynie powszechnie prezentowane jest stanowisko, według którego na tle przepisów Prawa upadłościowego i naprawczego należy rozróżnić zakończenie oraz ukończenie postępowania upadłościowego. Prawo upadłościowe i naprawcze przewiduje trzy sposoby ukończenia postępowania upadłościowego, a mianowicie jego umorzenie, zakończenie oraz uchylenie. Przyczyny prowadzące do każdego z tych sposobów ukończenia postępowania są odmienne, natomiast ich skutki w zasadzie identyczne, co wynika z posłużenia się przez ustawodawcę techniką odesłań. We wszystkich przypadkach dochodzi do obwieszczenia o ukończeniu postępowania upadłościowego (art. 362 p.u.n.), wykreślenia wpisów w księgach wieczystych i rejestrach dotyczących upadłości (art. 363 u.p.n.), odzyskania prawa zarządzania majątkiem oraz rozporządzania jego składnikami przez upadłego, a także wydania upadłemu jego majątku, ksiąg, korespondencji i dokumentów (art. 364 p.u.n.). W art. 371 p.u.n. wskazane zostały dwie sytuacje, w których dochodzi do uchylenia postępowania upadłościowego: są to prawomocne odrzucenie oraz prawomocne oddalenie wniosku o ogłoszenie upadłości. Taki sposób zredagowania przepisu uzasadnia stwierdzenie, że dotyczy on każdego przypadku, w którym ma miejsce odrzucenie bądź oddalenie wniosku. Do uchylenia postępowania upadłościowego dochodzi więc po pierwsze: w razie uchylenia postanowienia sądu pierwszej instancji i odrzucenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez sąd drugiej instancji (art. 386 § 3 k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n.), albo też w razie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez sąd drugiej instancji w rezultacie wydania przez ten sąd orzeczenia reformatoryjnego (art. 386 § 1 k.p.c. w zw. z art. 229 p.u.n.), po drugie zaś: w razie odrzucenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez sąd pierwszej instancji w następstwie uprzedniego uchylenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości i przekazania temu sądowi sprawy do ponownego rozpoznania przez sąd drugiej instancji, a ponadto w razie oddalenia wniosku o ogłoszenie upadłości przez sąd pierwszej instancji w rezultacie uprzedniego uchylenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości i przekazania sprawy do ponownego rozpoznania. Zauważyć należy, że redakcja art. 371 p.u.n. jest zbliżona do formuły, jaką posłużył się ustawodawca w treści art. 744 § 1 k.p.c. Na gruncie tego ostatniego przepisu nikt nie prezentuje stanowiska, że podstawą upadku zabezpieczenia może być orzeczenie uchylające orzeczenie sądu pierwszej instancji i przekazujące sprawę do ponownego rozpoznania. Teza, według której przepis art. 371 p.u.n. odnosi się także do orzeczeń sądu pierwszej instancji wydanych w następstwie ponownego rozpoznania sprawy prowadzi do wniosku, że postępowanie upadłościowe nie podlega uchyleniu w razie uchylenia postanowienia sądu pierwszej instancji i przekazania temu sądowi sprawy do ponownego rozpoznania. Związanie skutków łączących się z uchyleniem postępowania upadłościowego dopiero z orzeczeniem sądu pierwszej instancji wydanym po ponownym rozpoznaniu sprawy, nie natomiast z orzeczeniem sądu drugiej instancji, mocą którego, uprzednie postanowienie sądu pierwszej instancji zostało uchylone, znajduje uzasadnienie także w wykładni systemowej. Z zestawienia przepisów tytułu IX rozdziału III Prawa upadłościowego i naprawczego wynika bowiem, że ustawodawca wiąże skutki ukończenia postępowania upadłościowego tylko i wyłącznie z rozstrzygnięciami o charakterze ostatecznym, definitywnie zamykającymi dalszy tok postępowania. Wniosek taki znajduje swój wyraz także w art. 371 p.u.n., w którym mowa jest o prawomocnym oddaleniu i odrzuceniu wniosku o ogłoszenie upadłości. Uchylenie postanowienia o ogłoszeniu upadłości i przekazanie sprawy do ponownego rozpoznania nie jest tego rodzaju rozstrzygnięciem, wręcz przeciwnie, w jego następstwie wniosek o upadłość rozpoznany zostanie ponownie.

Wykładnia celowościowa także potwierdza wyniki wykładni językowej art. 371 p.u.n. Sąd Rejonowy trafnie zwrócił uwagę, że nowe przepisy kładą nacisk na niezmiernie ważny cel, jakim jest sprawność postępowania upadłościowego. Osiągnięcie tego celu nie jest łatwe ze względu na wysoki stopień skomplikowania postępowania upadłościowego. Gdyby, więc, postanowienie o uchyleniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości miało uchylać tak że samo postępowanie upadłościowe wspomniany cel zostałby zniweczony. Pamiętać należy, że w momencie uchylenia postanowienia o ogłoszeniu upadłości postępowanie upadłościowe może być - i z reguły jest - w znacznym stopniu zaawansowane. Najczęściej zostaje już ustalony skład masy upadłości, wraz z rozpoznaniem wniosków o wyłączenie z masy (art. 73 p.u.n.), a syndyk sporządził listę wierzytelności, bądź nawet plan podziału funduszów masy. Związanie z uchyleniem postanowienia o ogłoszeniu upadłości skutków, jakie ustawa wiąże z uchyleniem postępowania upadłościowego i łączący się z tym obowiązek ponowienia dokonanych już czynności w razie ponownego ogłoszenia upadłości, opóźniałby likwidację funduszów masy. Wykładnia, wedle, której uchylenie postanowienia o ogłoszeniu upadłości nie rzutuje na byt dokonanych do tego momentu czynności procesowych jest, więc racjonalnie uzasadniona i sprzyja efektywności postępowania upadłościowego. Postulat sprawnego postępowania upadłościowego łączy się ściśle z zasadą optymalizacji (art. 2 p.u.n.). W toku postępowania wartość majątku upadłego może się zmniejszyć, a kondycja finansowa kooperujących z nim podmiotów - pogorszyć. Konieczność powtórzenia czynności postępowania pociąga za sobą istotny wzrost jego kosztów, tym większy im bardziej zaawansowane było postępowanie upadłościowe w chwili uchylenia postanowienia sądu pierwszej instancji. Biorąc pod uwagę, że koszty te zaspakajane są z masy upadłości i to w sposób uprzywilejowany (art. 343 ust. 1 i 2 p.u.n.), nie pozostawałoby to bez wpływu na stopień zaspokojenia wierzycieli. Argumentem przeciwko prezentowanej wykładni, powoływanym przez niektórych autorów, nie może być praktyka w Krajowym Rejestrze Sądowym. Zgodnie z art. 44 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 20 sierpnia 1997 r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (tekst jedn. Dz. U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209), w dziale szóstym rejestru przedsiębiorców zamieszcza się między innymi informacje o ogłoszeniu upadłości z określeniem sposobu prowadzenia postępowania i jego zmianach oraz o zakończeniu tych postępowań. Orzeczenie uchylające postanowienie sądu pierwszej instancji i przekazujące sprawę do ponownego rozpoznania nie kończy jednak postępowania upadłościowego w żadnej postaci, a zatem informacja o tym orzeczeniu nie podlega wpisowi, ani też nie powinna stanowić podstawy do dokonywania w rejestrze jakichkolwiek wykreśleń. Przeciwna temu praktyka nie zasługuje na aprobatę, ponieważ może prowadzić do błędnego zobrazowania w rejestrze sytuacji prawnej konkretnego podmiotu. Konkludując stwierdzić należy, że postanowienie o uchyleniu postanowienia o ogłoszeniu upadłości i przekazaniu sprawy sądowi upadłościowemu do ponownego rozpoznania, nie uchyla postępowania upadłościowego. Stwierdzenie to stanowi odpowiedź na przedstawioną w zagadnieniu prawnym wątpliwość, której wyjaśnienie niezbędne jest dla rozstrzygnięcia zażalenia. Na dalej idące pytania zawarte w przedstawionym zagadnieniu prawnym należało odmówić udzielenia odpowiedzi, bowiem kwestia, czy i w jakim zakresie organy postępowania upadłościowego funkcjonują po wydaniu postanowienia uchylającego postanowienie o ogłoszeniu upadłości i przekazaniu sprawy do ponownego rozpoznania, pozostaje poza zakresem kognicji Sądu Rejonowego.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam, co następuje:

Zgodnie z 27 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.) podatnicy, z wyjątkiem zwolnionych od podatku na podstawie art. 6 ust. 1, art. 17 ust. 1 pkt 4a lit. a) i przepisów ustawy wymienionej w art. 40 ust. 2 pkt 8, są obowiązani składać urzędom skarbowym zeznanie, według ustalonego wzoru, o wysokości dochodu (straty) osiągniętego w roku podatkowym – do końca trzeciego miesiąca roku następnego i w tym terminie wpłacić podatek należny albo różnicę między podatkiem należnym od dochodu wykazanego w zeznaniu, a sumą należnych zaliczek za okres od początku roku.

Artykuł 8 ust. 6 ww. ustawy, przewiduje możliwość podziału przyjętego przez podatnika roku podatkowego m.in. na dwa lata podatkowe, gdy „z odrębnych przepisów” wynika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych (sporządzenia bilansu) na inny dzień niż koniec roku podatkowego. W tej sytuacji incydentalnie rokiem podatkowym jest okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do dnia zamknięcia ksiąg rachunkowych. Następnym rokiem podatkowym (jeśli podatnik będzie kontynuował działalność) będzie okres od dnia otwarcia ksiąg rachunkowych do końca przyjętego przez podatnika roku podatkowego.

Do „odrębnych przepisów”, które nakładają na podatnika obowiązek zamknięcia ksiąg rachunkowych przed upływem roku podatkowego należy zaliczyć art. 12 ust. 2 pkt 6 ustawy z 29 września 1994 r. o rachunkowości ( t.j. z 2002r. Nr 152, poz. 1223 ze zm.), który stanowi, „że księgi rachunkowe m.in. zamyka się na dzień poprzedzający dzień postawienia jednostki w stan likwidacji lub upadłości.”

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż Spółka zamknęła księgi rachunkowe na dzień 11 listopada 2008 r., co wynikało z wydanego w dniu 12 listopada 2008 r. postanowienia Sądu o ogłoszeniu upadłości spółki obejmującej likwidację majątku. Rok podatkowy Spółka zamknęła za okres 01.01-11.11.2008 r., składając w lutym 2009 r., zeznanie o wysokości osiągniętego dochodu (poniesionej straty) przez podatnika podatku dochodowego od osób prawnych. Następnie Sąd Rejonowy, w dniu 24 lipca 2009 r. wydał postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszeniu upadłości.

Należy zwrócić uwagę, iż przepisy prawa upadłościowego i naprawczego przewidują trzy sposoby zakończenia postępowania upadłościowego - umorzenie, zakończenie oraz uchylenie. Przyczyny prowadzące do każdego z tych sposobów zakończenia postępowania są odmienne, natomiast ich skutki w zasadzie identyczne.

Uchylenie postępowania upadłościowego, następuje m.in. gdy sąd wyda postanowienie o oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości, kończy prowadzenie postępowania upadłościowego. Postępowanie upadłościowe trwało jednak jakiś czas, albowiem postanowienie o ogłoszeniu upadłości jest (w świetle art. 51 ust. 2 Prawa upadłościowego i naprawczego) skuteczne i wykonalne z dniem jego wydania.

W świetle przepisów Prawa upadłościowego i naprawczego postanowienie o uchyleniu postępowania upadłościowego stanowi podstawę do wykreślenia wszelkich zapisów dotyczących upadłości w księgach wieczystych i rejestrach, bo z dniem jego uprawomocnienia upadły odzyskuje prawo zarządzania i rozporządzania swoim majątkiem.

Z treści przepisów prawa upadłościowego i naprawczego nie wynika, iż postanowienie to wywołuje skutki prawne wstecz, a zatem zdaniem tut. Organu brak jest podstaw prawnych do korygowania rozliczeń za 2008 r.

W świetle powyższego dokonanie rozliczenia na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych za okres:

• od 01 stycznia do 11 listopada 2008 r.
• od 12 listopada do 31 grudnia 2008 r.

- są zgodne z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawa. Tym samym stanowisko Spółki odnośnie korekty rozliczeń dotyczących roku kalendarzowego 2008 r. należy uznać za nieprawidłowe.

Nadto należy zwrócić uwagę, iż Wnioskodawca w przedstawionym stanie faktycznym i własnym stanowisku zawarł rozbieżne informacje na temat daty postanowienia o uchyleniu zaskarżonego postanowienia Sądu Rejonowego, wskazując, iż jest to 15 stycznia 2009 r. a następnie 14 stycznia 2009 r. Powyższe jednak nie ma wpływu na rozstrzygnięcie.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że w zakresie pytania oznaczonego nr 2 wydano odrębną interpretację.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.