INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością X, przedstawione we wniosku z dnia 19 sierpnia 2009 r. (data wpływu 19 sierpnia 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 19 sierpnia 2009 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (Spółka z o.o.) zatrudnia osoby na postawie umowy o pracę, które były następnie oddelegowane do pracy na obszar Holandii. Pracownicy byli delegowani za granicę na podstawie pisemnych poleceń wyjazdu służbowego (art. 77⁵ Kodeksu pracy) i otrzymywali wynagrodzenie określone w PLN oraz należność z tytułu podróży służbowych (m.in. diety za każdy dzień pobytu za granicą) w walucie Euro.

Dwóch pracowników Spółki, oddelegowanych czasowo do Holandii wniosło pozew do Sądu Pracy i Ubezpieczeń Społecznych domagając się:

• kwoty 640 zł tytułem odszkodowania za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę (wraz z odsetkami liczonymi od 01.03.2008 r.),
• wynagrodzenia za pracę w wysokości 1276 zł brutto,
• diety w wysokości 830 zł z odsetkami od 11.03.2009 r. do dnia zapłaty.
  
  

Pozew obejmował jedynie powyższe żądania. Jednakże, w trakcie postępowania sądowego, w przesłanym piśmie procesowym, podniesione zostały także kwestie sposobu oddelegowania pracowników za granicę – kwestionowano zasadność podróży służbowych w trybie art. 77⁵ Kodeksu pracy oraz wysokość wynagrodzenia, która według pozwanych nie była zgodna z holenderskimi przepisami dotyczącymi wysokości minimalnego wynagrodzenia.

W trakcie toczącego się postępowania sądowego doszło do ugody stron, w wyniku której powodowie uzyskali odszkodowania w wysokości po 7.500 zł każdy, tytułem całkowitego zaspokojenia roszczeń. W ugodzie powodowie przyznali także, że forma ich oddelegowania do pracy za granicę była prawidłowa. W ugodzie nie wskazano jednoznacznie jaki przepis prawny był podstawą wypłaty odszkodowania. Nie wspomniano także, czy w kwocie ujętej w ugodzie zawarte jest odszkodowanie za nieprawidłowe rozwiązanie stosunku pracy, zaległe wynagrodzenie 1276 zł oraz dieta o którą wnoszono (830 zł).

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy Spółka ma obowiązek potrącić i odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconego powodom odszkodowania...

Zdaniem Wnioskodawcy, zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku są otrzymane odszkodowania lub zadośćuczynienia, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn nie dotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą (…),
6. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Z treści tego przepisu wynika więc, że odszkodowania lub zadośćuczynienia wynikające z ugód sądowych – jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, są wolne od opodatkowania. W tym przypadku odszkodowanie wynika wprawdzie z ugody sądowej, ale jego wysokość i zasady ustalenia nie mają odzwierciedlenia w przepisie prawnym. Powodowie wskazywali wprawdzie w pozwie kwoty, których domagają się w związku z nieprawidłowym trybem rozwiązywania umowy o pracę, zaległego wynagrodzenia oraz należnych kosztów podróży służbowej, jednak w trakcie postępowania sądowego wskazywano na art. 77⁵ Kodeksu pracy, a przepis ten nie daje podstaw do wypłaty jakiegokolwiek odszkodowania. Powoływano się także na art. 50 § 3 i 4 Kodeksu pracy, jednak w zawartej ugodzie nie ma informacji jaka kwota odszkodowania z tego tytułu jest należna powodom. Stąd też zdaniem Spółki, od kwoty odszkodowania należy opłacić podatek dochodowy od osób fizycznych, z uwagi na to, że nie zostały w całości spełnione przesłanki ujęte w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Natomiast zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy źródłami przychodów są: stosunek służbowy, stosunek pracy, w tym spółdzielczy stosunek pracy, członkostwo w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną, praca nakładcza, emerytura lub renta.

Za przychód ze stosunku pracy, o którym mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1, uważa się w myśl art. 12 ust. 1, wszelkiego rodzaju wypłaty pieniężne oraz wartość pieniężną świadczeń w naturze bądź ich ekwiwalenty, bez względu na źródło finansowania tych wypłat i świadczeń, a w szczególności: wynagrodzenia zasadnicze, wynagrodzenia za godziny nadliczbowe, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. Kwestie zasad i podstawy do wypłaty odszkodowania z tytułu nieuzasadnionego wypowiedzenia umowy o pracę reguluje Kodeks pracy.

Stosownie do postanowień art. 45 § 1 ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (t. j. Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy – stosownie do żądania pracownika – orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu – o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu. W myśl art. 45 § 2 sąd pracy może nie uwzględnić żądania pracownika uznania wypowiedzenia za bezskuteczne lub przywrócenia do pracy, jeżeli ustali, że uwzględnienie takiego żądania jest niemożliwe lub niecelowe; w takim przypadku sąd pracy orzeka o odszkodowaniu.

Zgodnie z art. 56 § 1 Kodeksu pracy pracownikowi, z którym rozwiązano umowę o pracę bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu umów o pracę w tym trybie, przysługuje roszczenie o przywrócenie do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowanie. O przywróceniu do pracy lub o odszkodowaniu orzeka sąd pracy.

W myśl art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są otrzymane odszkodowania, jeżeli ich wysokość lub zasady ustalania wynikają wprost z przepisów odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw, z wyjątkiem:

1. określonych w prawie pracy odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia umowy o pracę,
2. odpraw pieniężnych wypłacanych na podstawie przepisów o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników,
3. odpraw i odszkodowań z tytułu skrócenia okresu wypowiedzenia funkcjonariuszom pozostającym w stosunku służbowym,
4. odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji,
5. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą,
6. odszkodowań za szkody dotyczące składników majątku związanych z prowadzeniem działów specjalnych produkcji rolnej, z których dochody są opodatkowane według skali, o której mowa w art. 27 ust. 1, lub na zasadach, o których mowa w art. 30c,
7. odszkodowań wynikających z zawartych umów lub ugód innych niż ugody sądowe.

Przepisy art. 21 ust. 1 pkt 3b zwalniają z opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych inne odszkodowania otrzymane na podstawie wyroku lub ugody sądowej do wysokości określonej w tym wyroku lub ugodzie, z wyjątkiem odszkodowań:

1. otrzymanych w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą,
2. dotyczących korzyści, które podatnik mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.

Z wyżej przytoczonych przepisów wynika, iż odszkodowania otrzymywane przez podatników na podstawie ugód sądowych są, co do zasady, zwolnione od podatku dochodowego.

Jak zauważono powyżej kluczowe, dla możliwości skorzystania ze zwolnień od opodatkowania przewidzianych w art. 21 ust. 1 pkt 3 i 3b, jest stwierdzenie, czy wynikające z ugody sądowej świadczenia są rzeczywiście odszkodowaniami, nie każda kwota pieniężna, której obowiązek zapłaty wynika z ugody sadowej, jest bowiem odszkodowaniem.

Dla ustalenia, czy określone świadczenie jest w rzeczywistości odszkodowaniem, istotne jest zbadanie jego charakteru, przy czym bez znaczenia jest okoliczność, iż zostało ono w ugodzie sądowej odszkodowaniem nazwane.

Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie zawiera definicji odszkodowania, należy jej więc szukać w przepisach prawa prywatnego, w tym prawa cywilnego i prawa pracy.

W cywilnoprawnym ujęciu odszkodowanie jest świadczeniem mającym na celu naprawę wyrządzonej szkody lub jej kompensatę. Odszkodowanie może mieć formę restytucji (przywrócenie stanu poprzedniego) lub zapłaty określonej kwoty, która skompensuje poszkodowanemu poniesione straty.

Szkodą jest ubytek w majątku poszkodowanego spowodowany bezprawnym działaniem lub zaniechaniem sprawcy, a także z niewykonaniem lub nienależytym wykonaniem przez dłużnika zobowiązania.

Z przedstawionego we wniosku o interpretację stanu faktycznego wynika, iż określone części otrzymanych przez powodów kwot mogły zostać wypłacone tytułem wynagrodzenia za pracę oraz diet (takich roszczeń dotyczył pozew).

Wypłata wynagrodzenia za pracę oraz diet nie ma charakteru odszkodowawczego, nie jest bowiem związana z wystąpieniem u wierzyciela szkody. Pracodawca ma obowiązek wypłacania wynagrodzenia za pracę z tytułu jej wykonania oraz wypłacania diet z tytułu odbywania podróży służbowych na zasadach określonych w prawie pracy, nie z tytułu wystąpienia u pracownika szkody.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych wolne od podatku dochodowego są diety i inne należności za czas:

1. podróży służbowej pracownika,
2. podróży osoby niebędącej pracownikiem

- do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju, z zastrzeżeniem ust. 13.

Wobec powyższego należy stwierdzić, iż wypłacone powodom kwoty w częściach dotyczących wynagrodzenia za pracę i diet nie są odszkodowaniami. Nie są one związane z wystąpieniem u pracownika szkody, lecz stanowią należne pracownikowi od pracodawcy świadczenia, których nie można się zrzec. Świadczenia te w częściach dotyczących wynagrodzenia za pracę podlegają opodatkowaniu, natomiast w częściach dotyczących diet są zwolnione z opodatkowania.

Zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 95 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są odsetki z tytułu nieterminowej wypłaty wynagrodzeń i świadczeń z tytułów, o których mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 (stosunek pracy).

Mając na uwadze powyższe przepisy należy stwierdzić, iż części uzgodnionych kwot dotyczące odsetek od diet są zwolnione z opodatkowania, gdyż odsetki naliczane są od zaległych świadczeń wynikających ze stosunku pracy.

Natomiast odnośnie odszkodowań (wraz z odsetkami) za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę należy przyjąć, że otrzymane kwoty w tej części spełniają przesłanki do zwolnienia z opodatkowania przewidzianego w art. 21 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zasady ustalania odszkodowań za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę wynikają bowiem z przepisów Kodeksu pracy i odszkodowania z tego tytułu nie zostały wyłączone w lit. a)-g) niniejszego artykułu ze zwolnienia od podatku dochodowego.

Należy wskazać, iż nie jest możliwe w niniejszym postępowaniu o udzielenie interpretacji konkretne określenie wartości poszczególnych świadczeń składających się na ogólne sumy uzgodnionych między stronami kwot. Takie określenie możliwe będzie jedynie w ewentualnym postępowaniu podatkowym.

W postępowaniu o wydanie interpretacji podatkowej organ przedstawia swoje stanowisko odnośnie zwolnienia (braku zwolnienia) co do zasady, natomiast nie co do konkretnej wysokości poszczególnych roszczeń składających się na uzgodnione z powodami kwoty. Określone zostały co prawda kwoty roszczeń, jednakże jak oświadczył Wnioskodawca nie jest możliwe wskazanie, jaka część otrzymanych na podstawie ugody sądowej świadczeń dotyczyła poszczególnych roszczeń. Strony ugody ustaliły bowiem zryczałtowane kwoty tytułem całkowitego zaspokojenia roszczeń.

Reasumując należy stwierdzić, iż:

• Spółka ma obowiązek potrącić i odprowadzić podatek dochodowy od osób fizycznych od wypłaconych powodom świadczeń w częściach dotyczących wynagrodzenia za pracę,
• Spółka nie powinna potrącać podatku dochodowego od osób fizycznych od wypłaconych powodom świadczeń w częściach dotyczących diet wraz z odsetkami oraz odszkodowań za niezgodne z prawem rozwiązanie umowy o pracę wraz z odsetkami.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi, ul. Piotrkowska 135, 90-434 Łódź po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.