INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 22 września 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP w dniu 29 września 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie m.in. ustalenia, czy w momencie otrzymania w drodze potrącenia przez Wnioskodawcę spornej kary umownej powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu (pytanie oznaczone we wniosku jako Nr 1- zdarzenie przyszłe)- jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 29 września 2009 r. wpłynął do tut. BKIP ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie m.in. ustalenia, czy w momencie otrzymania w drodze potrącenia przez Wnioskodawcę spornej kary umownej powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

W dniu 11 września 2008 r. Spółka zawarła z kontrahentem Umowę o generalne wykonawstwo budowy fabryki estrów metylowych olejów roślinnych. W wyniku nienależytego wykonania zobowiązania przez Kontrahenta na podstawie odpowiednich zapisów Umowy, Wnioskodawca odstąpił od Umowy, a Kontrahent stał się zobowiązany do zapłaty na rzecz Spółki kary umownej w wysokości 10% wartości wynagrodzenia netto określonego w Umowie.

Ponieważ Kontrahent kwestionuje zasadność odstąpienia od Umowy przez Spółkę i w efekcie także obowiązek zapłaty kary umownej, rozliczenie kary umownej nastąpiło w drodze jednostronnego oświadczenia Spółki o potrąceniu znacznej części tej kwoty (ponad 90%) z kwotą wierzytelności Kontrahenta wynikającego z faktury VAT wystawionej przez Kontrahenta na rzecz Spółki z tytułu wynagrodzenia za wcześniej wykonane usługi budowy fabryki (obok wielu innych faktur Kontrahenta z tego tytułu). Potrącenie nastąpiło w trybie art. 499 Kodeksu Cywilnego poprzez złożenie Kontrahentowi przez Spółkę oświadczenia o potrąceniu wzajemnych wierzytelności. Stosowne oświadczenie zostało złożone w lipcu 2009 r. Kwota kary umownej pozostaje sporna miedzy stronami, ponieważ Kontrahent kwestionuje podstawy odstąpienia od Umowy i zasadność potrącenia kary umownej, a w konsekwencji, rozważa wystąpienie do Sądu z odpowiednim powództwem przeciw Spółce.

Pomimo odstąpienia Spółki od Umowy, budowa fabryki estrów jest kontynuowana, a do jej ukończenia wybrany został nowy generalny wykonawca. Spółka nie prowadzi do tej pory żadnej działalności podlegającej opodatkowaniu. Aktywność Spółki koncentruje się jedynie na budowie fabryki estrów. W konsekwencji przeważająca część kosztów poniesionych przez Spółkę to wydatki inwestycyjne związane z budową fabryki. W następstwie, odstąpienia od Umowy, Spółka poniosła i musi ponieść straty, w tym dodatkowe wydatki m.in. na wynagrodzenie nowej ekipy budowlanej, wynagrodzenia pracowników Spółki zajmujących się dodatkowymi czynnościami, koszty zabezpieczenia placu budowy do czasu objęcia jej przez nową ekipę budowlaną, koszty reorganizacji placu budowy, koszty rozbiórki niektórych obiektów i wybudowania w ich miejsce nowych, odsetki od kredytu bankowego zaciągniętego na budowę fabryki wynikające z opóźnień spowodowanych zwłoką Kontrahenta, itp.

Jednocześnie dodatkowym zabezpieczeniem należnego wykonania Umowy było ustanowienie na rzecz Wnioskodawcy gwarancji ubezpieczeniowej („Gwarancji") przez towarzystwo ubezpieczeniowe działające na zlecenie Kontrahenta. Po odstąpieniu przez Wnioskodawcę od Umowy, kwota Gwarancji została przekazana na rachunek bankowy Wnioskodawcy na pokrycie roszczeń Wnioskodawcy powstałych w związku z niewykonaniem Umowy przez Kontrahenta. Nadwyżka otrzymanej przez Wnioskodawcę Gwarancji nad wydatkami poniesionymi na pokrycie strat związanych z niewykonaniem przez Kontrahenta Umowy nie jest należna Wnioskodawcy, lecz podlega zwrotowi na rzecz ubezpieczyciela albo, jeżeli ten uzyskał wcześniej zwrot całej wypłaconej kwoty od Kontrahenta, wskazana nadwyżka podlega zwrotowi na rzecz Kontrahenta.

Wnioskodawca zamierza wykorzystać otrzymaną kwotę Gwarancji w celu pokrycia strat (wydatków) wynikających z niewykonania Umowy przez Kontrahenta.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy w momencie otrzymania w drodze potrącenia przez Wnioskodawcę spornej kary umownej powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu...

(pytanie oznaczone we wniosku jako Nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy

1. W momencie potrącenia kary umownej z należnością wobec Kontrahenta nie powstanie po stronie Wnioskodawcy przychód podlegający opodatkowaniu, gdyż kwota potrąconej kary umownej jest zwrotem wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (powoływanej dalej jako „UPDOP").
2. Potrącenie kary umownej z wzajemną wierzytelnością podmiotu zobowiązanego do zapłaty kary umownej oznacza faktyczne otrzymanie kwoty kary umownej. Wobec tego potrącenie rodzi analogiczne skutki podatkowe jak faktyczne otrzymanie zapłaty kwoty kary umownej.
   Jednakże, jak słusznie podkreślił Naczelny Sąd Administracyjny wyroku z 29 kwietnia 2003 r., sygn. III SA 2013/01, „najogólniej można powiedzieć, że przychodami są te wszystkie otrzymane pieniądze i nieodpłatne świadczenia rzeczowe (art. 12 ust. 1 pkt 1 i 2) które nie zostały wyłączone w ust. 4 (...) należało zatem rozważyć czy wartość otrzymanego materiału nie ulega wyłączeniu z przychodów na podstawie art. 12 ust. 4". W przedstawionym stanie faktycznym, Wnioskodawca osiągnął przysporzenie majątkowe w postaci potrąconej kary umownej, jednakże przysporzenie to nie jest przychodem podatkowym w oparciu o przepis art. 12 ust. 4 pkt 6a UPDOP.
3. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a UPDOP do przychodów nie zalicza się zwróconych wydatków, nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Podstawowym warunkiem do zastosowania powołanego przepisu jest fakt, iż dany wydatek nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. W przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym, bezdyskusyjne jest, iż Wnioskodawca poniósł szereg wydatków związanych z budową fabryki. Jednocześnie, wydatki te nie mogły być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Jak stanowi bowiem przepis art. 16 ust. 1 pkt 1 UPDOP wydatki na nabycie, budowę i wytworzenie środków trwałych nie stanowią kosztu uzyskania przychodu.
   Zwrot wyżej wymienionych wydatków nie stanowi przychodu Wnioskodawcy niezależnie od formy ich zwrotu. Kwota otrzymanej (potrąconej) przez Wnioskodawcę kary umownej jest rekompensatą (odszkodowaniem) za poniesienie wydatków na budowę fabryki. Zatem, jako świadczenie rekompensacyjne, przedmiotowa kara umowna powinna być traktowana jako zwrot wydatków na nabycie środków trwałych objętych budową fabryki.
4. Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego potwierdza możliwość zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a UPDOP do świadczeń o charakterze kompensacyjnym (odszkodowawczym). W wyroku z 29 kwietnia 2003 r., sygn. III SA 2013/01 Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie przyjął bowiem, że: ,,(...) okoliczność o rekompensacyjnym charakterze świadczenia nie mogła wyeliminować zasady z art. 12 ust. 1 pkt 2 UPDOP, mogła natomiast uzasadniać zastosowanie wyjątku z art. 12 ust. 4 pkt 6a UPDOP. Warunkiem zastosowania wspomnianego wyjątku było jednak niezaliczenie równowartości świadczenia do kosztów uzyskania przychodów". Jednocześnie Sąd wyraźnie pokreślił iż, „Pod pojęciem "zwróconych innych wydatków", należy rozumieć wszelkie wydatki, które zostały zwrócone, a których nie wymieniono w innych punktach art. 12 ust. 4 UPDOP (...)".
   W innym wyroku z dnia 12 czerwca 2007 r., sygn. I SA/Gd 358/07, Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku przyjął z kolei, że:,,(...) kwota odszkodowania wypłacona podatnikowi, który uprzednio poniósł wydatki związane ze zdarzeniem wywołującym szkodę, a które nie mogły zostać zaliczone w ciężar kosztów uzyskania przychodów, w wysokości odpowiadającej poniesionym wydatkom, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 6a UPDOP nie stanowi przychodu podatnika. Przychodem będzie natomiast nadwyżka otrzymanego odszkodowania nad poniesionymi wydatkami (...)".
5. 5. Stanowisko Wnioskodawcy potwierdził również Minister Finansów w piśmie z dnia 27 kwietnia 2007 r. sygn. MB8/232/2007 wyraźnie stwierdzając, iż „Jeżeli poszkodowany ponosi wydatki, które są mu następnie zwracane w formie wypłaconego odszkodowania, to mamy do czynienia ze zwrotem poniesionych wydatków nie tylko pod względem ekonomicznym, ale również prawnym" Bowiem jak podkreślił Minister Finansów: „odszkodowanie ma wyrównać uszczerbek majątkowy powstały w wyniku zdarzenia wyrządzonego szkodą.
   Celem odszkodowania jest naprawienie szkody, które może nastąpić, według wyboru poszkodowanego, bądź przez przywrócenie stanu poprzedniego, bądź przez zapłacenie odpowiedniej sumy pieniężnej (art. 363 Kodeksu cywilnego). Naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 Kodeksu cywilnego)".
   Również inne organy podatkowe wydały interpretacje stwierdzające, że odszkodowania wykorzystane na pokrycie wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodu nie podlegają opodatkowaniu (por. pismo Dyrektora Izby Skarbowej w Gdańsku z dnia 23 października 2007 r. nr BI/4218-0039/07, w którym organ stwierdził, że „odszkodowanie otrzymane od sprawcy kolizji lub jego ubezpieczyciela tytułem naprawienia wyrządzonej szkody stanowi zwrot innych wydatków nie zaliczanych do kosztów uzyskania przychodu").
   Powyższe orzeczenia i interpretacje organów podatkowych odnoszą się do wszelkich świadczeń o charakterze rekompensacyjnym. Powołany powyżej wyrok NSA w Warszawie wyraźnie odnosi się nie tylko do odszkodowania, lecz także do innych świadczeń rekompensujących poniesione wydatki. Oczywistym jest, iż kara umowna ma charakter odszkodowawczy (rekompensacyjny), której podstawową funkcją jest pokrycie strat poniesionych przez podmiot uprawniony (tutaj: Wnioskodawcę) w związku z niewłaściwym wykonywaniem umowy przez zobowiązanego do zapłaty kary (tutaj: Kontrahenta). O odszkodowawczym charakterze kary umownej świadczy jednoznacznie treść art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z przywołanym przepisem, w umowie zawartej pomiędzy kontrahentami można zastrzec, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy - kary umownej. Jak słusznie podkreśla się w doktrynie prawa cywilnego „w zasadniczym modelu kary umownej przyjętym w Kodeksie cywilnym prymat należy przyznać funkcji kompensacyjnej. Przejawia się ona w tym, iż kara umowna stanowi dla wierzyciela surogat odszkodowania z tytułu niewykonania bądź nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego" (patrz: P. Drapała System Prawa Prywatnego, Tom 5, str. 957).
   Niezależnie od powyższego, Spółka zwraca uwagę, że prawie cała kwota kary umownej na dodatek została wykorzystana przez Spółkę do pokrycia w drodze potrącenia konkretnej (jednej z ostatnich) faktury Kontrahenta za usługi budowlane stwierdzającej wydatki na nabycie środków trwałych. Jak wiadomo, kwota objęta tą fakturą Kontrahenta nie jest zaliczana do kosztów uzyskania przychodów.
   Zdaniem Wnioskodawcy, spełnione zostały wszystkie przesłanki uznania otrzymanej przez wnioskodawcę kary umownej za zwrot wydatków w rozumieniu art. 12 ust. 4 pkt 6a UPDOP. Zatem kwota potrąconej przez Wnioskodawcę kary umownej nie stanowi dla Wnioskodawcy przychodu podlegającemu opodatkowaniu.
6. Na marginesie, Wnioskodawca zwraca uwagę na treść art. 17 ust. 1 pkt 21 UPDOP, który również może znaleźć zastosowanie w przedstawionym przez Wnioskodawcę stanie faktycznym. W świetle powołanego przepisu, wolne od podatku dotacje, subwencje, dopłaty i inne nieodpłatne świadczenia, otrzymane na pokrycie kosztów albo jako zwrot wydatków związanych z otrzymaniem, zakupem albo wytworzeniem we własnym zakresie środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych, od których dokonuje się odpisów amortyzacyjnych.
   Kara umowna stanowi dla Wnioskodawcy nieodpłatne świadczenie, bowiem Wnioskodawca nie poniósł w zamian za otrzymaną karę żadnego ekwiwalentnego świadczenia. Tym samym spełniony jest pierwszy warunek zastosowania omawianego zwolnienia. Drugim koniecznym do zastosowania art. 17 ust. 1 pkt 21 UPDOP warunkiem jest przeznaczenie otrzymanych nieodpłatnie kwot jako zwrot kosztów nabycia środków trwałych podlegających amortyzacji. Kierując się wskazówkami Naczelnego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, zwartymi w wyroku z dnia 26 lutego 2002 r., sygn. I SA/Wr 2467/00 przyjąć należy, że powyższy warunek jest spełniony ,,(...) gdy z dowodów istniejących u osoby prawnej jednoznacznie wynika, że takie świadczenie zostało udzielone na pokrycie kosztów otrzymania, zakupu lub wytworzenia konkretnego środka trwałego, dającego się zidentyfikować w oparciu o dokumenty. Z omawianego zwolnienia od podatku nie mogą natomiast korzystać udzielone osobie prawnej nieodpłatne świadczenia, które są wprawdzie przeznaczone na fundusz rozwoju, lecz bliżej nie sprecyzują warunków zakupu, otrzymania lub wytworzenia przy jego pomocy danego środka trwałego (...)".
   Wnioskodawca zauważa jednocześnie, iż brak jest w analizowanym przepisie jakichkolwiek wskazówek co do formy i treści dowodów potwierdzających, że otrzymane przez podatnika nieodpłatnie świadczenie w postaci kary umownej zostało przeznaczone na pokrycie kosztów wytworzenia bądź nabycia danego środka trwałego.
   Ze względu na to, iż kara umowna została wykorzystana na zwrot konkretnego wydatku objętego wskazaną fakturą Kontrahenta z tytułu usług obejmujących budowę środków trwałych, istnieją argumenty do zastosowania zwolnienia 17 ust. 1 pkt 21 UPDOP w odniesieniu do omawianej kwoty kary umownej. W zakresie objętym tym przepisem, nie miałyby wówczas zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a UPDOP.
   
   

Na tle przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654, ze zm., dalej ustawa o pdop), przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy o pdop, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Ponieważ art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych mówi o przychodach „związanych” z działalnością gospodarczą, należy stwierdzić, iż odnosi się on do przychodów będących następstwem prowadzonej działalności gospodarczej, związanych z nią bezpośrednio lub pośrednio. Zatem przepis ten obejmuje również przychody z tytułu kar, określonych w umowach zawartych przez podatników w ramach prowadzonej działalności gospodarczej.

Otrzymana przez Wnioskodawcę kwota z tytułu kary umownej nie podlegałaby opodatkowaniu gdyby można ją było zaliczyć do wpływów nie będących przychodami, wymienionych w art. 12 ust. 4 ustawy o pdop. Zgodnie z art. 12 ust. 4 pkt 6a ww. ustawy, nie zalicza się do przychodów zwróconych innych wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów. Uwzględniając niniejsze należy stwierdzić, iż kwota pieniężna otrzymana przez Wnioskodawcę nie może być uznana za pożytek, o którym mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o pdop. Cytowany przepis odnosi się bowiem wyłącznie do poniesionych i zwróconych podatnikowi wydatków niezaliczonych z mocy art. 16 tej ustawy do kosztów uzyskania przychodów. Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii "innych wydatków", o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a cytowanej ustawy, konieczne jest, by "wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów" w rozumieniu przepisu art. 16 tej ustawy oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Zwróconym innym wydatkiem nie może być uzyskana przez podatnika kwota odpowiadająca wartości wydatku, który ma dopiero zostać poniesiony i nie stanowi jego zwrotu. Należy również zwrócić uwagę iż, za stanowiskiem Organu, iż otrzymana kara umowna nie może być utożsamiona ze zwrotem wydatków niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów przemawiają również reguły wykładni systemowej. Należy bowiem zwrócić uwagę, iż na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000r. Nr 14, poz. 176 ze zm.) ustawodawca wyraźnie odróżnił te sytuacje wskazując wprost w art. 14 ust. 2 pkt 4 ww. ustawy, iż otrzymane kary umowne stanowią przychód, a w art. 14 ust. 3 pkt 3a tej ustawy wyłączył z przychodów zwrócone wydatki nie zaliczone do kosztów uzyskania przychodów. Tym samym brak podstaw prawnych do utożsamiania tych instytucji na gruncie ustawy o pdop.

Kara umowna to określona w umowie suma, której zapłata stanowi naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego < art. 483 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 ze zm., dalej określany Kodeks cywilny )>. Przepisy o karze umownej stosuje się odpowiednio w przypadku, gdy przepis szczególny stanowi, że w razie niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego dłużnik, nawet bez umownego zastrzeżenia, obowiązany jest zapłacić wierzycielowi określoną sumę ( art. 485 § 1 Kodeksu cywilnego). Najistotniejszą cechą kary umownej jest to, że należy się ona wierzycielowi w zastrzeżonej wysokości, bez względu na wysokość poniesionej szkody.

Odnosząc się natomiast do przyrównania przez Wnioskodawcę kary umownej do odszkodowania na gruncie przepisów prawa cywilnego kara umowna (art. 483 § 1 Kodeksu cywilnego) pełni funkcję analogiczną do odszkodowania z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 i nast. Kodeksu cywilnego), to jednak równocześnie zasadniczo różni się ona od odszkodowania z uwagi na fakt, że należy się ona wierzycielowi zawsze wtedy, gdy zaistnieją okoliczności uzasadniające postawienie zarzutu niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania i to bez względu na wysokość poniesionej przez niego szkody (art. 484 § 1 Kodeksu cywilnego).

Odszkodowanie to świadczenie, które wyrównuje straty poniesione przez poszkodowanego i jest sposobem naprawienia szkody, w tym m.in. szkody powstałej na skutek niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania. W odróżnieniu do kary umownej wysokość odszkodowania odpowiada wysokości szkody. Kara umowna to pewność obrotu, odszkodowanie natomiast ma za zadanie pokrycie wyrządzonych strat.

To, czy otrzymana kwota stanowi odszkodowanie, czy też czy jest karą umowną nie ma decydującego znaczenia. Rozstrzygające jest jednak to, że nie została ona wymieniona w katalogu wskazanym w art. 12 ust. 4 ww. ustawy. Nie jest także ujęta w katalogu zwolnień podatkowych wskazanym w art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych i nie jest nieodpłatnym świadczeniem.

Na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop, aby można było określone świadczenie zaliczyć do kategorii świadczeń nieodpłatnych stanowiących źródło przychodu podlegającego opodatkowaniu, musi dojść do stosunku prawnego, w wyniku którego jeden podmiot dokonuje określonego świadczenia, drugi natomiast to świadczenie otrzymuje nieodpłatnie, zwiększając w ten sposób swoje przychody podatkowe. Dla celów podatkowych za nieodpłatne świadczenia należy przyjmować te wszystkie zdarzenia prawne lub gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne, tj. niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu przysporzenie w majątku podatnika mające konkretny wymiar finansowy. Należy stwierdzić, iż otrzymana kara umowna nie będzie stanowić nieodpłatnego świadczenia w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy o pdop. Tym samym powołany przez Wnioskodawcę art. 17 ust. 1 pkt 21 ustawy o pdop nie znajduje zastosowania.

Zgodnie z art. 498 Kodeksu cywilnego, gdy dwie osoby są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym.

Potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia poprzez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Potrącenie, dotyczy zobowiązań do świadczeń tego samego rodzaju (z reguły pieniężnych), prowadzi do zaliczenia jednej wierzytelności na poczet drugiej. Dochodzi w ten sposób do zaspokojenia wierzyciela i osiągnięcia tym samym celu zobowiązania.

Moment powstania przychodu związanego z działalnością gospodarczą regulują przepisy art. 12 ust. 3a oraz 3c-3e ustawy o pdop. Biorąc pod uwagę, że otrzymana przez Wnioskodawcę kwota kary umownej nie stanowi konsekwencji wydania rzeczy, zbycia praw majątkowych ani wykonania usługi, nie znajdzie zastosowania art. 12 ust. 3a oraz ust. 3c i 3d ustawy o pdop. W tej sytuacji moment powstania przychodu ustala się na podstawie art. 12 ust. 3e ustawy o pdop. Zgodnie z art. 12 ust. 3e ustawy o pdop, w przypadkach innych niż świadczenie usług, wydanie towarów, częściowe świadczenie usług oraz zbycie praw majątkowych, za dzień powstania przychodu uważa się dzień otrzymania zapłaty.

W świetle przedstawionego stanu faktycznego i powyższych uregulowań prawnych należy stwierdzić, iż w przedmiotowej sprawie przychód powstaje w dniu otrzymania zapłaty. Zapłata polega bowiem nie tylko na faktycznym otrzymaniu określonej należności pieniężnej, ale również na uznaniu należności w formie tzw. kompensaty.

Reasumując, kara umowna, którą Wnioskodawca obciążył kontrahenta z powodu nienależytego wykonania zobowiązania, stanowi przychód w momencie dokonania rozliczenia w formie kompensaty, na podstawie art. 12 ust. 3e ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako przychód związany z działalnością gospodarczą w myśl art. 12 ust. 3 ustawy o pdop.

Stosownie do ww. przepisów kara umowna nie jest wyłączona z przychodów ani nie jest zwolniona z podatku, wobec czego otrzymana kara umowna stanowić będą przychód Wnioskodawcy.

Stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku wyroków sądowych należy stwierdzić, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Nadmienia się iż w sprawie będącej przedmiotem pytania Nr 1 (stan faktyczny) oraz pytań Nr 2, 3, 4 (stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe) wydano odrębne interpretacje indywidualne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.