Interpretacja Ministra Finansów
DD6/033-83/MZG/2011/PK-1067/11
z 27 grudnia 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

Zmiana Interpretacji Indywidualnej

Na podstawie art. 14e ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60, z późn. zm.), Minister Finansów zmienia z urzędu, jako nieprawidłową, interpretację indywidualną z dnia 4 sierpnia 2010 r., nr ILPB3/423-411/10-4/JG, wydaną przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu, w ten sposób, że uznaje, iż stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 29 kwietnia 2010 r., uzupełnionym pismem z dnia 13 lipca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji prawa podatkowego w sprawie podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na świadczenia z tytuł renty wyrównawczej jest prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 10 maja 2010 r. został złożony ww. wniosek, uzupełniony pismem z dnia 13 lipca 2010 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków poniesionych na świadczenia z tytuł renty wyrównawczej.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie produkcji płytek ceramicznych. W dniu 30 grudnia 2002 r. w jednym z zakładów Wnioskodawcy doszło do zbiorowego wypadku przy pracy, w wyniku którego jeden z pracowników doznał uszczerbku na zdrowiu. Pracownik ten wytoczył przeciwko Wnioskodawcy powództwo, domagając się przyznania renty wyrównawczej. Na podstawie wyroku sądowego, Wnioskodawca zobowiązany został do zapłaty renty wyrównawczej na jego rzecz. Mocą kolejnych wyroków sądowych, renta przyznana poszkodowanemu została powiększona, łącznie z odsetkami od dotychczas wypłaconych kwot renty.

Podstawą prawną obowiązku wypłaty renty jest - na podstawie ustaleń poczynionych w wyroku Sądu - zasada ryzyka wynikająca z art. 435 Kodeksu cywilnego w zw. z art. 444 Kodeksu cywilnego, zgodnie z którą podmiot prowadzący na własny rachunek przedsiębiorstwo lub zakład wprawiane w ruch za pomocą sił przyrody (pary, gazu, elektryczności, paliw płynnych itp.) ponosi odpowiedzialność za szkodę na osobie lub mieniu, wyrządzoną własnemu pracownikowi przez ruch przedsiębiorstwa lub zakładu, jak również zobowiązany jest do wypłacania poszkodowanemu stosownej renty, jeśli ten utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo zwiększyły się jego potrzeby i zmniejszyły widoki na przyszłość.

Spółka kwalifikuje, dla celów podatkowych, zasądzone przez Sąd kwoty dotychczas wypłacone jako koszty uzyskania przychodów. Jednocześnie, kwalifikację taką chce zastosować również w stosunku do już zasądzonych, ale jeszcze nie wypłaconych miesięcznych świadczeń rentowych, a także do ustawowych odsetek od tych kwot zasądzonych wyrokiem Sądu.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy wypłacone w przyszłości przez pracodawcę na rzecz byłego pracownika, który uległ wypadkowi przy pracy, świadczenia z tytułu renty wyrównawczej oraz odsetki ustawowe od tych świadczeń, których podstawę stanowi wyrok Sądu obciążający Wnioskodawcę na zasadzie ryzyka – Wnioskodawca będzie mógł zaliczać do kosztów uzyskania przychodów?

W ocenie Spółki, warunkiem uznania wydatku za koszt uzyskania przychodu jest wykazanie przez podatnika, że był on celowy i potrzebny w prowadzonej działalności, tj. że był racjonalny co do zasady i co do wysokości. Istotny jest zamiar podatnika zmierzający do uzyskania lub powiększenia przychodów wskutek powiększenia wydatków. Kosztami uzyskania przychodów będą zatem wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, której celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów (tak np. NSA w wyroku z 13 marca 1998 r. sygn. akt SA/Lu 230/97, WSA w wyroku z 05 września 2006 r. sygn. akt III SA/Wa 1485/06).

W celu zakwalifikowania wydatku ponoszonego przez podatnika, jako kosztu uzyskania przychodu, muszą zatem być spełnione następujące warunki:

1. został on poniesiony przez podatnika;
2. jest definitywny (rzeczywisty);
3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą;
4. poniesiony został w celu uzyskania przychodów, zachowania lub zabezpieczenia ich źródła lub może mieć inny wpływ na wielkość osiągniętych przychodów;
5. został należycie udokumentowany.
   
   

Spółka wskazała, że zaliczenie wydatku w ciężar kosztów zależy ponadto od tego, aby wydatek ten nie został explicite wyłączony na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W wypadku spełnienia wszystkich powyższych warunków dany wydatek stanowi dla podatnika koszt uzyskania przychodów. Nie ulega wątpliwości, że wydatki ponoszone są przez Wnioskodawcę (to bowiem na Spółce ciąży obowiązek wypłaty opisanej renty), jak również, że mają one charakter definitywny (ich wysokość jest bowiem określona w wyroku), a także, że zostały należycie udokumentowane (co wynika z obowiązków nałożonych na Wnioskodawcę na podstawie innych przepisów). Wydatki te pozostają również w związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością - wynikają bowiem ze zdarzeń mających miejsce przy jej prowadzeniu. Wskazane rozstrzygnięcie Sądu zostało oparte na zasadzie ryzyka ponoszonego przez przedsiębiorcę prowadzącego działalność - ryzyka immanentnie wpisanego w działalność gospodarczą, w szczególności tak rozległą, jak ta prowadzona przez Wnioskodawcę. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą musi przyjąć na siebie ryzyko wynikające z możliwych negatywnych konsekwencji prowadzonej działalności - również w zakresie wywołania uszczerbku na zdrowiu.

Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji indywidualnej z dnia 4 sierpnia 2010 r., nr ILPB3/423-411/10-4/JG, uznał stanowisko Spółki za nieprawidłowe.

W uzasadnieniu organ podatkowy stwierdził m.in., iż z przedstawionych we wniosku okoliczności wynika, iż w związku ze zbiorowym wypadkiem przy pracy, jeden z pracowników doznał uszczerbku na zdrowiu. Pracownik ten wytoczył przeciwko Spółce powództwo, domagając się przyznania renty wyrównawczej. W konsekwencji, Spółka zobowiązana została wyrokiem Sądu do zapłaty niniejszego świadczenia na jego rzecz, a mocą kolejnych wyroków renta przyznana poszkodowanemu została powiększona, łącznie z odsetkami od dotychczas wypłaconych kwot renty.

Zwrócono także uwagę na fakt, iż nie każdy wydatek związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, to wydatek poniesiony w celu uzyskania przychodów lub zachowania (zabezpieczenia) źródła przychodów. Wydatki poniesione przez Spółkę z tytułu renty wyrównawczej mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, jednakże oceniając ich charakter nie można wykazać związku przyczynowo - skutkowego pomiędzy wypłatą tych świadczeń a uzyskanym przez Spółkę przychodem. Celem zapłaty renty wyrównawczej nie jest uzyskanie przychodu, lecz zwolnienie się pracodawcy (Wnioskodawcy) z zobowiązania będącego następstwem szkody wyrządzonej poszkodowanemu.

Tym samym w ocenie Dyrektora Izby Skarbowej, wypłacona przez Wnioskodawcę na rzecz byłego pracownika - zasądzona wyrokiem Sądu renta wyrównawcza, nie stanowi kosztu uzyskania przychodów dla Spółki, nie spełnia bowiem przesłanek wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Po zapoznaniu się z aktami sprawy, Minister Finansów zważa, co następuje.

Zgodnie z art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić wydaną interpretację ogólną lub indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Europejskiego Trybunału Sprawiedliwości. Przepis ten nie zawiera ograniczeń czasowych, co oznacza, że jeśli stwierdzona zostanie nieprawidłowość wydanej interpretacji indywidualnej, Minister Finansów może, z urzędu, zmienić ją w dowolnym czasie.

W ocenie Ministra Finansów, stanowiska Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu wyrażonego w interpretacji indywidualnej z dnia 4 sierpnia 2010 r., nr ILPB3/423-411/10-4/JG, nie można uznać za prawidłowe.

Stosownie do art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Kosztem podatkowym są zatem nie tylko koszty bezpośrednio związane z osiąganymi przychodami, ale również inne koszty, których wpływ na osiągane przychody może być tylko pośredni – są to często koszty prawidłowego funkcjonowania podatnika, prawidłowego, zgodnego z prawem, prowadzenia działalności.

Przy prowadzeniu działalności gospodarczej niewątpliwie istnieje ryzyko wystąpienia wypadków przy pracy. Przy odpowiedzialności pracodawcy (opartym na zasadzie ryzyka), wypłata odszkodowania (renty wyrównawczej) nie wykracza poza szeroko pojęty zakres działalności gospodarczej. Mieści się w pojęciu kosztów związanych z prowadzeniem przedsiębiorstwa, nie wykracza także poza cel działalności, jakim jest osiągnięcie przychodu, gdyż możliwość zaistnienia wypadku, za który odpowiedzialność jest oparta na zasadzie ryzyka - jest nierozerwalnie związana z normalnym funkcjonowaniem przedsiębiorstwa.

Wypłata odszkodowania za wypadek przy pracy oparta na zasadzie ryzyka jest więc wydatkiem mieszczącym się w pojęciu tzw. kosztów pracowniczych, niezbędnych do osiągnięcia celu w postaci uzyskania przychodu. Jakkolwiek nie są to koszty związane z bezpośrednio z osiąganiem przychodu, lecz niewątpliwie pozostają w związku z osiągnięciem przychodu.

Dodatkowym argumentem przemawiającym za powyższą tezą jest okoliczność, że w art. 16 ust. 1 pkt 18 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawodawca wyłączył z kosztów uzyskania przychodu jedynie jednorazowe odszkodowania z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra, które nie znajdują zastosowania w rozpoznawanej sprawie. Można przyjąć a contrario, że inne wypadki przy pracy nie są ustawowo wyłączone z kategorii kosztów uzyskania przychodu i podlegają ocenie co do możliwości zakwalifikowania ich do kosztów podatkowych na podstawie wskazanego powyżej art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wypłata renty wyrównawczej związanej z odpowiedzialnością pracodawcy na zasadzie ryzyka pozostaje pośrednio w związku z prowadzoną przez pracodawcę działalnością gospodarczą i jednocześnie nie jest wyłączona możliwość zakwalifikowania jej, jako kosztu podatkowego. Powyższe skutkuje uznaniem poniesionego przez Spółkę wydatku z tytułu renty wyrównawczej za koszt uzyskania przychodów.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, iż w analogicznej sprawie (odnoszącej się jedynie do zdarzenia przyszłego) WSA w Łodzi wydał wyrok z dnia 11 stycznia 2011 r., sygn. akt I SA/Łd 1313/10, w którym wyraził podobny pogląd.

W związku z powyższym postanowiono jak w osnowie.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą zmianę interpretacji przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał zmianę interpretacji indywidualnej w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa stosownie do zapisu art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. – Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego wnosi się (w dwóch egzemplarzach) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 tej ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi).

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.