2019.07.04 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB1-1.4010.211.2019.1.BS
z 4 lipca 2019 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2019 r., poz. 900 z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 maja 2019 r. (data wpływu 21 maja 2019 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy dodatnie i ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny oraz wyniki z rozliczenia finansowych instrumentów pochodnych typu forward i swap służących zabezpieczeniu ryzyka walutowego powstałe w ramach scenariusza nr 1 oraz nr 2 stanowią pozycje pozostające bez wpływu na koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu z uwzględnieniem limitu wynikającego z art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w części dotyczącej:

zaciągniętego kredytu walutowego – jest nieprawidłowe,
w pozostałej części – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2019 r. wpłynął do Organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia, czy dodatnie i ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny oraz wyniki z rozliczenia finansowych instrumentów pochodnych typu forward i swap służących zabezpieczeniu ryzyka walutowego powstałe w ramach scenariusza nr 1 oraz nr 2 stanowią pozycje pozostające bez wpływu na koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu z uwzględnieniem limitu wynikającego z art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą i miejscem zarządu na terytorium Polski. Spółka podlega opodatkowaniu CIT od całości swoich dochodów. Wnioskodawca zajmuje się wydobyciem i przerobem ropy naftowej oraz sprzedażą hurtową i detaliczną produktów naftowych. W ramach prowadzonej działalności operacyjnej Wnioskodawca zasadniczo dokonuje zakupów i sprzedaży produktów naftowych w walucie obcej tj. USD lub EUR, w związku z czym Spółka aktywnie zarządza swoją ekspozycją na ryzyko walutowe w ramach obowiązujących limitów oraz w zależności od przewidywanego rozwoju sytuacji rynkowej.

Zarządzanie ryzykiem walutowym w Spółce odbywa się zgodnie z założeniami zawartymi w „Polityce zarządzania ryzykiem walutowym w Grupie”. Spółka posiada zidentyfikowaną długą pozycję bazową w walucie USD ze względu na to, że wpływy zależne od kursu waluty USD (głównie z tytułu sprzedaży produktów naftowych) przewyższają w skali roku odpowiednie wypływy (np. z tytułu zakupu ropy) oraz krótką pozycję bazową w walucie EUR ze względu na to, iż wpływy zależne od kursu waluty EUR (głównie z tytułu sprzedaży produktów naftowych) są mniejsze niż odpowiednie wypływy (np. z tytułu zakupu gazu).

W związku z powyższym, Spółka może zabezpieczać ryzyko zmiany kursów walut, w szczególności z tytułu:

handlu surowcami i produktami naftowymi oraz innymi towarami,
przepływów inwestycyjnych (określonych nakładów inwestycyjnych),
wyceny instrumentów pochodnych.

W ramach zarządzania ryzykiem walutowym, Spółka wykorzystuje przede wszystkim finansowe instrumenty pochodne typu forward i swap. Spółka, w celu ograniczenia ryzyka walutowego, zabezpiecza odpowiednio swoje zobowiązania oraz należności zidentyfikowane w walucie obcej. Transakcje zabezpieczające wykonywane są na podstawie zagregowanych planowanych pozycji w danej walucie przypisanych do poszczególnych miesięcy kalendarzowych, wynikających z wpływów i wypływów zależnych od waluty obcej, a nie w odniesieniu do pojedynczych wpływów i wypływów.

Z tytułu zabezpieczania ryzyka walutowego instrumentami pochodnymi typu forward i swap realizowany jest wynik finansowy, będący rezultatem różnicy pomiędzy kursem ustalonym w kontrakcie typu forward lub swap oraz kursem faktycznie zastosowanym w realizowanej grupie transakcji. Wskazany wynik finansowy może przyjąć wartość dodatnią lub ujemną, co w praktyce może oznaczać powstanie przychodu lub poniesienie kosztu przez Spółkę. Tak więc zasadniczo w działalności Spółki może wystąpić jeden z poniższych scenariuszy:

Scenariusz nr 1: w wyniku którego zabezpieczeniu instrumentami pochodnymi podlega długa pozycja (powstaje ona wtedy, gdy w danym okresie zagregowane wpływy przewyższają zagregowane wypływy zależne od waluty obcej (w tym związane ze spłatą zaciągniętego kredytu walutowego w USD). Dla przykładu, jeżeli zagregowane wpływy zależne od USD wyniosą w danym okresie 100 USD, a zagregowane wypływy zależne od USD (w tym z tytułu kredytu walutowego w USD) wyniosą 60 USD, to zabezpieczeniu będzie podlegała długa pozycja 40 USD).

Scenariusz nr 2: w którym w danym okresie zagregowane wpływy są niższe od zagregowanych wypływów zależnych od waluty obcej (w tym związane ze spłatą zaciągniętego kredytu walutowego w USD), to zabezpieczeniu podlega krótka pozycja bazowa. Dla przykładu, jeżeli zagregowane wpływy zależne od USD wyniosą w danym okresie 60 USD, a zagregowane wypływy zależne od USD (w tym z tytułu kredytu walutowego w USD) wyniosą 100 USD, to zabezpieczeniu instrumentami pochodnymi podlega krótka pozycja 40 USD.

Spółka podkreśla, iż pozycja bazowa, jak również wyniki tych instrumentów, ustalane są w stosunku do zagregowanych pozycji. Oznacza to, że Spółka nie ustala wyników forward i swap w stosunku do pojedynczych przepływów zależnych od waluty obcej (wpływów i wypływów), ani nie ustala jednego tytułu, z którego powstaje ryzyko zmiany kursu walut. W efekcie tego, wynik takiego instrumentu pochodnego może dotyczyć łącznie zabezpieczenia ryzyka walutowego z tytułu prowadzonej działalności operacyjnej (w szczególności handlu surowcami i produktami naftowymi, innymi towarami, itd.) jak i inwestycyjnej (tj. nakładów inwestycyjnych).

W przypadku scenariusza 2 może, się też zdarzyć sytuacja, iż w danym miesiącu przychody będą mniejsze od wartości kredytu, wówczas, mimo iż Spółka nie miała takiego celu, zabezpieczeniu może podlegać pozycja krótka wynikająca z kredytu.

Spółka stosuje bilansową metodę rozliczania różnic kursowych. Wyceny instrumentów finansowych typu forward i swap dokonuje w okresach miesięcznych na koniec każdego miesiąca kalendarzowego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy dodatnie i ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny oraz wyniki z rozliczenia finansowych instrumentów pochodnych typu forward i swap służących zabezpieczeniu ryzyka walutowego powstałe w ramach scenariusza nr 1 stanowią pozycje pozostające bez wpływu na koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu z uwzględnieniem limitu wynikającego z art. 15c ustawy o CIT?
Czy dodatnie i ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny oraz wyniki z rozliczenia finansowych instrumentów pochodnych typu forward i swap służących zabezpieczeniu ryzyka walutowego powstałe w ramach scenariusza nr 2 stanowią pozostające bez wpływu na koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu z uwzględnieniem limitu wynikającego z art. 15c ustawy o CIT?

Zdaniem Wnioskodawcy, z dniem 1 stycznia 2018 r. weszły w życie przepisy ustawy z dnia 27 października 2017 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne (Dz.U. z 2017 r., poz. 2175, dalej: „Ustawa nowelizująca”), na podstawie których nastąpiła nowelizacja przepisów dotyczących kosztów finansowania dłużnego.

W ramach wskazanej nowelizacji zmienione zostały m.in. przepisy ustawy o CIT w zakresie tzw. kosztów finansowania dłużnego, poprzez dodanie art. 15c do rozdziału dotyczącego kosztów uzyskania przychodów.

W myśl art. 15c ust. 1 ustawy o CIT, podatnicy, są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonej o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, oraz kosztów finansowania dłużnego nie uwzględnionych w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Natomiast w myśl art. 15c ust. 12 ustawy o CIT, przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione.

W tym miejscu Spółka pragnie podkreślić, że znaczenie i zakres normy prawa podatkowego (w przedmiotowej sprawie art. 15c ust. 12 ustawy o CIT) w pierwszej kolejności ustalać należy w oparciu o dyrektywy wykładni językowej. Wykładnia językowa polega na ustaleniu znaczenia i zakresu wyrażeń tekstu prawnego ze względu na język, w którym wyrażenia te zostały sformułowane. Tym samym w analizowanej sprawie punktem wyjścia jest ustalenie znaczenia zwrotów (i) uzyskanie oraz (ii) korzystanie ze środków finansowych, bowiem te dwa pojęcia mają decydujące znaczenie w określeniu czy dane koszty należy uznać za koszty finansowania dłużnego.

Biorąc pod uwagę powyższe, zgodnie ze Słownikiem języka polskiego PWN definicja „uzyskać – uzyskiwać” oznacza „otrzymanie czegoś, co było przedmiotem starań”. Natomiast zwrot „korzystać” oznacza „mieć pożytek z czegoś, wyzyskiwać coś oraz użytkować coś, posługiwać się czymś jako narzędziem, środkiem itp.”

W oparciu o te definicje, w ocenie Wnioskodawcy „uzyskać od innych podmiotów środki finansowe” dotyczy sytuacji, w której otrzymuje się te środki w wyniku podjętych starań. Natomiast „korzystać ze środków finansowych” oznacza mieć pożytek ze środków finansowych, użytkować te środki finansowe, posługiwać się nimi. Stąd koszty uzyskania środków finansowych to koszty ponoszone w celu otrzymania środków finansowych i podjęcia starań z tym związanych. Natomiast koszt korzystania ze środków finansowych to koszty ponoszone w celu wystąpienia pożytków ze środków finansowych, posługiwania się nimi, użytkowania ich.

Celem zawarcia umów instrumentów pochodnych typu forward i swap nie było i nie jest otrzymanie środków finansowych w wyniku starań ani pobieranie pożytków ze środków finansowych, posługiwanie się nimi, użytkowanie ich. W konsekwencji takich ustaleń, kierując się zasadami wykładni językowej, wspomniane dodatnie lub ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny i wyniki finansowe z rozliczenia instrumentów pochodnych typu forward i swap w obu scenariuszach nie wypełniają definicji pozycji wpływających na koszty finansowania dłużnego w oparciu o art. 15c ust. 12 ustawy o CIT.

Niemniej jednak (przy zachowaniu prymatu wykładni językowej) należy stwierdzić, że przepis prawny nie powinien być interpretowany w oderwaniu od celu jaki ma on spełniać. W tym względzie należy odnieść się do celu wprowadzenia analizowanych regulacji.

Jak Wnioskodawca wskazał na wstępie, nowelizacja w zakresie przepisów dotyczących kosztów finansowania dłużnego jest wynikiem implementacji dyrektywy Rady (EU) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (zwanej dalej: „Dyrektywą ATAD”). W związku z tym, w ramach celowościowej wykładni rozpatrywanych przepisów, należy się również odwołać do definicji kosztów finansowania zewnętrznego wymienionej w dyrektywie ATAD. Jednocześnie, jak wynika z uzasadnienia do projektu Ustawy nowelizującej, “zakres definicji kosztów finansowania zewnętrznego jest szeroki. Jest on w szczególności szerszy od obecnego zakresu przedmiotowego analogicznych przepisów krajowych, określonego w art. 16 ust. 7b (definicja pożyczki) i art. 15c ust. 8 (definicja odsetek) ustawy o CIT. Obecny zakres przedmiotowy regulacji wymaga zatem dostosowania (rozszerzenia) do zakresu przewidzianego dyrektywą”.

W uzasadnieniu projektu do Ustawy nowelizującej wskazano bowiem, że „rozwiązania proponowane w projekcie są reakcją na konkretne działania podatników skutkujące, niezasadnym z aksjologicznego punktu widzenia, obniżaniem ich bazy podatkowej. Do stosowanych przez podatników mechanizmów, którym przeciwdziałać mają zmiany proponowane niniejszą ustawą, należy m.in. nadmierne finansowanie podatnika długiem”.

Zgodnie z definicją kosztów finansowania zewnętrznego zawartą w art. 2 pkt 1 Dyrektywy ATAD, są nimi: „wydatki z tytułu odsetek od wszystkich form zadłużenia, inne koszty ekonomicznie równoważne odsetkom i wydatki poniesione w związku z pozyskiwaniem finansowania, zgodnie z definicją w prawie krajowym, w tym – choć nie tylko – płatności w ramach pożyczek partycypacyjnych, odsetki kalkulacyjne z tytułu takich instrumentów jak obligacje zamienne i obligacje zerokuponowe, kwoty w ramach alternatywnych uzgodnień dotyczących finansowania, takich jak finansowanie typu islamskiego, element odsetkowy finansowania w przypadku płatności z tytułu leasingu finansowego, odsetki skapitalizowane ujęte w wartości bilansowej danego składnika aktywów lub amortyzacja skapitalizowanych odsetek, kwoty określane przez odniesienie do zwrotu z finansowania w ramach zasad dotyczących ustalania cen transferowych, w stosownych przypadkach, kwoty odsetek nominalnych w ramach instrumentów pochodnych lub uzgodnień dotyczących zabezpieczenia związanych z finansowaniem zewnętrznym, z którego korzysta dany podmiot, określone zyski i straty z tytułu różnic kursowych wynikające z zaciągniętych pożyczek i instrumentów związanych z pozyskiwaniem finansowania, opłaty gwarancyjne związane z uzgodnieniami dotyczącymi finansowania, opłaty związane z uzgodnieniami i podobne koszty związane z zaciąganiem pożyczek”.

Jednocześnie, jak wynika z uzasadnienia do projektu Ustawy nowelizującej „zakres definicji kosztów finansowania zewnętrznego jest szeroki. Jest on w szczególności szerszy od obecnego zakresu przedmiotowego analogicznych przepisów krajowych, określonego w art. 16 ust. 7b (definicja pożyczki) i art. 15c ust. 8 (definicja odsetek) ustawy o CIT. Obecny zakres przedmiotowy regulacji wymaga zatem dostosowania (rozszerzenia) do zakresu przewidzianego dyrektywą”.

Dodatkowo w uzasadnieniu czytamy, że „Celem przeciwdziałania stosowaniu ww. mechanizmów (czyli nadmiernego finansowania podatnika długiem), jak również innych form agresywnej optymalizacji podatkowej w niniejszym projekcie przewiduje się wprowadzenie modyfikacji przepisów ograniczających wysokość odliczanych odsetek (kosztów finansowania dłużnego)”.

W konsekwencji powyższego należy stwierdzić, że celem wprowadzenia nowelizacji było ograniczenie wysokości kosztów uzyskania przychodów z tytułu wydatków od wszystkich form zadłużenia. Przepisy Dyrektywy ATAD jak też art. 15c ustawy o CIT wskazują również na przykładowe formy zadłużenia, wśród których nie znalazły się dodatnie lub ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny oraz wyniki z rozliczenia instrumentów pochodnych typu forward i swap, które Spółka wykorzystuje do zabezpieczenia ryzyka walutowego w sposób opisany w stanie faktycznym. Transakcje zabezpieczające wykonywane są na podstawie zagregowanych planowanych pozycji w danej walucie przypisanych do poszczególnych miesięcy kalendarzowych, wynikających z wpływów i wypływów zależnych od waluty obcej, a nie w odniesieniu do pojedynczych wpływów i wypływów.

Ponadto, z tytułu zabezpieczania ryzyka walutowego instrumentami pochodnymi typu forward i swap realizowany jest wynik finansowy, będący rezultatem różnicy pomiędzy kursem ustalonym w kontrakcie typu forward lub swap oraz kursem faktycznie zastosowanym w realizowanej grupie transakcji. Wskazany wynik finansowy może przyjąć wartość dodatnią lub ujemną, co w praktyce może oznaczać powstanie przychodu lub poniesienie kosztu przez Spółkę. Dodatkowo w związku z comiesięczną wyceną ww. instrumentów powstają różnice kursowe, dodatnie i ujemne, które również wpływają na wynik podatkowy Spółki.

Skoro więc zawarcie umów tych instrumentów nie wiązało się z zadłużeniem, ani nie zabezpiecza co do zasady zadłużenia, to w oparciu o wykładnię celowościową znowelizowanych przepisów i regulacji Dyrektywy ATAD dodatnie i ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny oraz wyniki z rozliczenia instrumentów pochodnych typu forward i swap w scenariuszu 1 i 2 nie stanowią pozycji wpływających na koszty podlegające limitowi ustalonemu w oparciu o art. 15c ustawy o CIT, mimo że w skali miesiąca może wystąpić krótka pozycja.

Takie podejście potwierdza również stanowisko, jakie wyraził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z 28 maja 2018 r., znak 0111-KDIB2-1.4010.68.2018.2.BJ, w której organ stwierdził, że „jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, zawierane transakcje hedgingowe mają na celu zminimalizowanie ryzyka wpływu kursu waluty, w jakiej ustalana jest cena. Transakcje hedgingowe zabezpieczają kluczowe dla działalności Wnioskodawcy transakcje, w tym: zakup surowców, sprzedaż towarów. A zatem stwierdzić należy, że osiągane przychody oraz ponoszone koszty z tytułu zawieranych kontraktów nie są związane z pozyskaniem lub korzystaniem ze środków finansowych. W konsekwencji straty z kontraktów oraz koszty obsługi kontraktów nie powinny być uwzględniane w kosztach finansowania dłużnego, a tym samym wpływać na nadwyżkę, o której mowa w art. 15c ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych”.

Reasumując, mając na uwadze przytoczone przepisy prawa, ich wykładnię językową i celowościową jak też stanowisko organów podatkowych w podobnych stanach faktycznych i analogicznym stanie prawnym, w ocenie Spółki dodatnie lub ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny i wyniki finansowe z rozliczenia instrumentów pochodnych typu forward i swap w przedstawionym stanie faktycznym nie wiążą się z uzyskaniem finansowania od innych podmiotów oraz korzystaniem z tych środków.

W konsekwencji Spółka stoi na stanowisku, że dodatnie lub ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny i wyniki z rozliczenia finansowych instrumentów pochodnych zrealizowane w scenariuszu 1 i 2, służące zabezpieczeniu ryzyka walutowego, stanowią pozycje wpływające na koszty uzyskania przychodów bez konieczności uwzględnienia limitu wynikającego z art. 15c ustawy o CIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest w części prawidłowe, a w części nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 865, dalej: „ustawa o CIT”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami.

Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
został właściwie udokumentowany,
nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów lub wydatków, których wysokość zaliczenia w ciężar kosztów podatkowych została ustawowo ograniczona.

Koszty ponoszone przez podatnika należy ocenić pod kątem ich celowości, a więc dążenia do uzyskania przychodów, zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodu, między tym wydatkiem, a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowy tego typu, że poniesienie wydatku ma wpływ na powstanie lub zwiększenie tego przychodu. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

Na mocy przepisów ustawy nowelizującej nastąpiła zmiana przepisów ograniczających wysokość zaliczanych do kosztów uzyskania przychodów odsetek (kosztów finansowania dłużnego).

W ramach implementacji dyrektywy Rady (EU) 2016/1164 z dnia 12 lipca 2016 r. ustanawiającej przepisy mające na celu przeciwdziałanie praktykom unikania opodatkowania, które mają bezpośredni wpływ na funkcjonowanie rynku wewnętrznego (Dz.Urz. UE L 193 z 19 lipca 2016 r., s. 1; dalej: „dyrektywa ATAD”), dokonano modyfikacji przepisów dotyczących tzw. niedostatecznej kapitalizacji (thin cap), tj. przepisów przeciwdziałających nadmiernemu finansowaniu podatników długiem, co skutkuje erozją bazy podatkowej w państwie siedziby spółki (art. 15c i art. 15ca ustawy o CIT). Wskazać należy, że zgodnie z uzasadnieniem do zmian w ustawie (Druk nr 1878, str. 10) przepisy wdrażanej dyrektywy ATAD mają charakter regulacji de minimis. Wyznaczają one zatem jedynie ogólny, minimalny poziom ochrony przed agresywnym planowaniem podatkowym na rynku wewnętrznym. W świetle art. 2 ust. 1 dyrektywy, który zawiera definicję kosztów finansowania zewnętrznego (w ustawie o CIT zdefiniowane jako koszty finansowania dłużnego) koszty te oznaczają „wydatki z tytułu odsetek od wszystkich form zadłużenia, inne koszty ekonomicznie równoważne odsetkom i wydatki poniesione w związku z pozyskiwaniem finansowania, zgodnie z definicją w prawie krajowym (…)”.

Powyższy katalog kosztów uznawanych za koszty finansowania dłużnego ma charakter przykładowy. Każdorazowo o tym, czy dany koszt stanowi „koszt finansowania dłużnego” decydować będzie, czy jest to „koszt związany z uzyskaniem środków finansowych i z korzystaniem z nich”.

Zgodnie ze znowelizowanym art. 15c ust. 1 ustawy o CIT, podatnicy, o których mowa w art. 3 ust. 1, są obowiązani wyłączyć z kosztów uzyskania przychodów koszty finansowania dłużnego w części, w jakiej nadwyżka kosztów finansowania dłużnego przewyższa 30% kwoty odpowiadającej nadwyżce sumy przychodów ze wszystkich źródeł przychodów pomniejszonej o przychody o charakterze odsetkowym nad sumą kosztów uzyskania przychodów pomniejszonych o wartość zaliczonych w roku podatkowym do kosztów uzyskania przychodów odpisów amortyzacyjnych, o których mowa w art. 16a-16m, oraz kosztów finansowania dłużnego nieuwzględnionych w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej.

Przez koszty finansowania dłużnego rozumie się wszelkiego rodzaju koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów, w tym od podmiotów niepowiązanych, środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, w szczególności odsetki, w tym skapitalizowane lub ujęte w wartości początkowej środka trwałego lub wartości niematerialnej i prawnej, opłaty, prowizje, premie, część odsetkową raty leasingowej, kary i opłaty za opóźnienie w zapłacie zobowiązań oraz koszty zabezpieczenia zobowiązań, w tym koszty pochodnych instrumentów finansowych, niezależnie na rzecz kogo zostały one poniesione (art. 15c ust. 12 ustawy o CIT).

Jednocześnie, przez przychody o charakterze odsetkowym rozumie się przychody z tytułu odsetek, w tym odsetek skapitalizowanych, oraz inne przychody równoważne ekonomicznie odsetkom odpowiadające kosztom finansowania dłużnego (art. 15c ust. 13 ustawy o CIT).

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika m.in., że Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą i miejscem zarządu na terytorium Polski. W ramach prowadzonej działalności operacyjnej Wnioskodawca zasadniczo dokonuje zakupów i sprzedaży produktów naftowych w walucie obcej tj. USD lub EUR, w związku z czym Spółka aktywnie zarządza swoją ekspozycją na ryzyko walutowe w ramach obowiązujących limitów oraz w zależności od przewidywanego rozwoju sytuacji rynkowej.

W związku z powyższym, Spółka może zabezpieczać ryzyko zmiany kursów walut, w szczególności z tytułu:

handlu surowcami i produktami naftowymi oraz innymi towarami,
przepływów inwestycyjnych (określonych nakładów inwestycyjnych),
wyceny instrumentów pochodnych.

Ponadto, w ramach prowadzonej działalności, Spółka w przeszłości zaciągnęła kredyt w walucie USD. Wspomniany kredyt walutowy stanowi naturalne zabezpieczenie ryzyka walutowego Spółki, jako pozycja przeciwstawna do przychodów indeksowanych lub denominowanych do waluty USD. Zgodnie z zasadami zarządzania ryzykiem walutowym w Spółce, kredyt w walucie stanowi zabezpieczenie przychodów walutowych. Również zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości zabezpieczeń, kredyt walutowy stanowi instrument zabezpieczający a nie zabezpieczany. W ramach zarządzania ryzykiem walutowym, Spółka wykorzystuje przede wszystkim finansowe instrumenty pochodne typu forward i swap. Spółka, w celu ograniczenia ryzyka walutowego, zabezpiecza odpowiednio swoje zobowiązania oraz należności zidentyfikowane w walucie obcej. Transakcje zabezpieczające wykonywane są na podstawie zagregowanych planowanych pozycji w danej walucie przypisanych do poszczególnych miesięcy kalendarzowych, wynikających z wpływów i wypływów zależnych od waluty obcej, a nie w odniesieniu do pojedynczych wpływów i wypływów. Z tytułu zabezpieczania ryzyka walutowego instrumentami pochodnymi typu forward i swap realizowany jest wynik finansowy, będący rezultatem różnicy pomiędzy kursem ustalonym w kontrakcie typu forward lub swap oraz kursem faktycznie zastosowanym w realizowanej grupie transakcji. Wskazany wynik finansowy może przyjąć wartość dodatnią lub ujemną, co w praktyce może oznaczać powstanie przychodu lub poniesienie kosztu przez Spółkę. Tak więc zasadniczo w działalności Spółki może wystąpić jeden z poniższych scenariuszy:

Spółka stosuje bilansową metodę rozliczania różnic kursowych. Wyceny instrumentów finansowych typu forward i swap dokonuje w okresach miesięcznych na koniec każdego miesiąca kalendarzowego.

Mając na względzie opis stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego, stwierdzić należy, że w przypadku opisanego we wniosku kredytu walutowego mamy do czynienia z uzyskaniem środków finansowych od innego podmiotu i z korzystaniem z tych środków. Zaciągnięcie kredytu w walucie obcej wiąże się bowiem z przejęciem ryzyka związanego ze zmianą wartości waluty w czasie. W zależności od zmiany wartości waluty kredytu na moment spłaty, ryzyko to realizuje się w postaci ujemnych lub dodatnich różnic kursowych. W obu przypadkach różnice kursowe związane są z kosztami finansowania, z tą tylko różnicą, że w przypadku wzrostu kursu waluty koszt finansowania ulega zwiększeniu, natomiast w przypadku spadku wartości waluty, koszt ten się odpowiednio zmniejsza. Także pochodne instrumenty finansowe typu forward i swap służące zabezpieczeniu przed ryzykiem zmiany kursu waluty dotyczące tego kredytu związane są z kosztami finansowania. W związku z powyższym, zarówno ujemne, jak i dodatnie różnice kursowe z tytułu wyceny oraz wyniki z rozliczenia finansowego instrumentów pochodnych typu forward i swap w części w jakiej służą zabezpieczeniu ryzyka walutowego związanego z zaciągniętym kredytem walutowym, jako koszty finansowania zewnętrznego winny być kwalifikowane do kosztów finansowania dłużnego, o którym mowa w art. 15c ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Odnosząc się natomiast do wykorzystywania przez Wnioskodawcę instrumentów pochodnych foward i swap w celu zabezpieczenia się przed ryzykiem walutowym jak również zabezpieczenia ryzyka zmiany kursów walut dot. prowadzonej działalności operacyjnej (w szczególności handlu surowcami i produktami naftowymi, innymi towarami, itd.), przepływów inwestycyjnych oraz wyceny instrumentów pochodnych, wskazać należy, że nie są one związane z pozyskiwaniem finansowania zewnętrznego zatem nie stanowią kosztów finansowania dłużnego, o którym mowa w art. 15c ust. 12 ustawy.

W związku z powyższym, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy dodatnie i ujemne różnice kursowe z tytułu wyceny oraz wyniki z rozliczenia finansowych instrumentów pochodnych typu forward i swap służących zabezpieczeniu ryzyka walutowego powstałe w ramach scenariusza nr 1 oraz nr 2 stanowią pozycje pozostające bez wpływu na koszty związane z uzyskaniem od innych podmiotów środków finansowych i z korzystaniem z tych środków, podlegające zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodu z uwzględnieniem limitu wynikającego z art. 15c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w części dotyczącej:

zaciągniętego kredytu walutowego – jest nieprawidłowe,
w pozostałej części – jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującegow dniu wydania interpretacji.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Odnosząc się do powołanej we wniosku interpretacji indywidualnej należy stwierdzić, iż została ona wydana w indywidualnej sprawie podmiotu, który o jej wydanie wystąpił, zatem nie jest ona wiążące dla organu wydającego przedmiotową interpretację.

Zgodnie z art. 14na § 1 Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług;
z zastosowaniem środków ograniczających umowne korzyści.

Przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli korzyść podatkowa, stwierdzona w decyzjach wymienionych w § 1, jest skutkiem zastosowania się do utrwalonej praktyki interpretacyjnej, interpretacji ogólnej lub objaśnień podatkowych (art. 14na § 2 Ordynacji podatkowej).

Powyższe unormowania należy odczytywać łącznie z przepisami art. 33 ustawyz 23 października 2018 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawy – Ordynacja podatkowa oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. poz. 2193), wprowadzającymi regulacje intertemporalne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302, z późn. zm.). Skargę wnosi się w dwóch egzemplarzach (art. 47 § 1 ww. ustawy) na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała lub drogą elektroniczną na adres Elektronicznej Skrzynki Podawczej Krajowej Informacji Skarbowej na platformie ePUAP: /KIS/SkrytkaESP (art. 54 § 1a ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy). W przypadku pism i załączników wnoszonych w formie dokumentu elektronicznego odpisów nie dołącza się (art. 47 § 3 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin