2018.04.16 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP2-2.4010.65.2018.2.AS
z 16 kwietnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 27 grudnia 2017 r. (data nadania 12 lutego 2018 r., data wpływu 16 lutego 2018 r.), uzupełnionym pismem z dnia 20 marca 2018 r. (data nadania 22 marca 2018 r., data wpływu 28 marca 2018 r.) na wezwanie z dnia 14 marca 2018 r. Nr 0114-KDIP2-2.4210.65.2018.1 (data nadania 15 marca 2018 r., data odbioru 19 marca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconej przez Spółkę należności przyznanej byłemu pracownikowi na podstawie zawartej ugody mediacyjnej zatwierdzonej przez Sąd – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 lutego 2018 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconej przez Spółkę należności przyznanej byłemu pracownikowi na podstawie zawartej ugody mediacyjnej zatwierdzonej przez Sąd.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Sp. z o.o. (dalej jako „Spółka”, „Wnioskodawca”, „pracodawca”) polski rezydent, podatnik podatku dochodowego od osób prawnych prowadzi działalność gospodarczą w zakresie produkcji opakowań do żywności i etykiet. W związku z prowadzoną działalnością Spółka zatrudnia pracowników na podstawie umów o pracę.

W dniu 11 grudnia 2015 roku Wnioskodawca na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy wypowiedział umowę o pracę z jednym z zatrudnionych na podstawie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony pracownikiem działu handlowego - przedstawicielem handlowym, odpowiedzialnym za bezpośredni kontakt z klientem, opiekę klienta i zbieranie zamówień.

Zgodnie z treścią wypowiedzenia, Spółka wypowiedziała stosunek pracy z zachowaniem okresu wypowiedzenia. Jako przyczynę wypowiedzenia pracodawca wskazał: brak dbałości, staranności w wykonywaniu obowiązków pracowniczych, konflikt ze współpracownikami, lekceważąca postawa w stosunku do przełożonych, niezadowolenie klientów Pracodawcy z obsługi, błędy przy wystawianiu dokumentów wewnętrznych i zewnętrznych, brak zaangażowania w sprawy w Dziale handlowym Pracodawcy.

Pracownik nie zgodził się z decyzją Wnioskodawcy i wniósł odwołanie do Sądu Pracy pierwszej instancji. W pozwie do Sądu wniósł m. in. o: uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne i przywrócenie do pracy na dotychczasowym stanowisku przy zachowaniu dotychczasowych warunków pracy i płacy, zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania. W uzasadnieniu odwołania przedstawił zarzuty przeciwko przyczynom wypowiedzenia.

Rozpatrujący sprawę Sąd, postanowieniem skierował strony do mediacji. W ich wyniku w dniu 7 listopada 2016 roku została zawarta przed mediatorem ugoda mediacyjna, w której Wnioskodawca zobowiązuje się wypłacić zwolnionemu pracownikowi kwotę w wysokości dwunastomiesięcznego wynagrodzenia brutto. W ugodzie nie stwierdzono winy pracodawcy, jedynie wskazano, że w ramach niniejszej ugody pracodawca dokona sprostowania treści świadectwa pracy pracownika w ten sposób, iż jako sposób rozwiązania umowy o pracę wskazane zostanie rozwiązanie stosunku pracy za porozumieniem stron. Ponadto strony zgodnie oświadczyły, że niniejsza ugoda i przyznane na jej podstawie świadczenie zaspakajają i wyczerpuje wszelkie roszczenia pracownika ze stosunku pracy i ewentualne wzajemne roszczenia stron. Umowa z pracownikiem została rozwiązana. Sąd zatwierdził zawartą pomiędzy stronami ugodę, a koszty procesu na mocy ugody pokrył pracownik. Ustalona w ugodzie kwota została pracownikowi wypłacona.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy podatnik (Wnioskodawca) na podstawie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów kwotę wypłaconą pracownikowi wynikającą z zatwierdzonej ugody mediacyjnej?

Stanowisko Wnioskodawcy.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: „updop”) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Powołany przepis ma charakter ogólny z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej.

Kosztami uzyskania przychodów są wyłącznie takie koszty, które spełniają kumulatywnie warunki określone w cytowanym art. 15 ust. 1, tj.:

zostały poniesione przez podatnika i są definitywne (bezzwrotne),
nie zostały wymienione w katalogu negatywnym, zawartym w art. 16 ust. 1 updop
poniesione zostały w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Pierwsza z wymienionych przesłanek odnosi się do przypisania kosztu do podatnika. Kosztem uzyskania przychodu mogą być więc wyłącznie koszty obciążające samego podatnika - wartość ciężarów, jakie ponosi podatnik w toku prowadzenia działalności. Poniesienie kosztu jest, co do zasady, związane z faktycznym i definitywnym przesunięciem określonej wartości z majątku podatnika do majątku innego podmiotu.

Art. 16 ust. 1 updop obejmuje katalog wydatków, które na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie stanowią podatkowych kosztów uzyskania przychodu. Oznacza to, że jeśli wydatek poniesiony przez podatnika zawarty jest w tym przepisie, to podatnik nie może uznać go jako koszt podatkowy. Na szczególną uwagę zasługują pkt 19 i 22 artykułu 16 ust. 1.

Ustawodawca wyłączył w nich możliwość uznania jako koszt uzyskania przychodu kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:

nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska,
niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy (art. 16 ust. 1 pkt 19 updop) oraz kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług (art. 16 ust. 1 pkt 22 updop).

W myśl powyższego, ustawodawca wymienia szczegółowo, z jakiego tytułu kary, opłaty i odszkodowania oraz odsetki od tych zobowiązań nie stanowią kosztów uzyskania przychodów na gruncie updop.

Przesłankę celowości kosztu uważa się za spełnioną, gdy istnieje związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem danego kosztu a powstaniem lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania. Nie ma przy tym znaczenia, czy dany wydatek przyniósł oczekiwany skutek w postaci osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenie ich źródła. Istotne jest, czy w momencie jego ponoszenia podatnik mógł - obiektywnie oceniając - oczekiwać takiego efektu.

W związku z tym, kosztem uzyskania przychodów są też takie wydatki, które nie skutkują uzyskaniem czy też zwiększeniem przychodów podatnika, ale pozwalają podatnikowi na utrzymanie istniejącego źródła przychodów i uzyskiwanie z tego źródła przychodów na niezmienionym poziomie.

Warto w tym miejscu podkreślić, że pracownik, który został zwolniony miał bezpośredni kontakt z klientami Wnioskodawcy. Był odpowiedzialny m. in. za obsługę już współpracujących z Wnioskodawcą kontrahentów, których zamówienia stanowiły źródło przychodów. Utrata odbiorcy, poprzez złożenie przez niego zamówienia do firmy konkurencyjnej, stanowiłoby dla Wnioskodawcy utratę źródła przychodu.

Uzasadniając wypowiedzenie umowy o pracę Wnioskodawca podał jako przyczyny: brak dbałości, staranności w wykonywaniu obowiązków pracowniczych, konflikt ze współpracownikami, lekceważąca postawa w stosunku do przełożonych, niezadowolenie klientów Pracodawcy z obsługi, błędy przy wystawianiu dokumentów wewnętrznych i zewnętrznych, brak zaangażowania w sprawy w Dziale Handlowym Pracodawcy.

Z treści uzasadnienia do wypowiedzenia należy wywnioskować, że intencją Wnioskodawcy było zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów. Poprzez wypowiedzenie umowy o pracę, pracownik przestał obsługiwać kontrahentów pracodawcy. Zła obsługa klienta przez pracownika Wnioskodawcy, mogła spowodować rozwiązanie przez kontrahenta umowy współpracy z Wnioskodawcą, co z kolei przekładało się na utratę źródła przychodów.

W związku z powyższym Spółka w celu ochrony swoich źródeł przychodów, na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy wypowiedziała umowę o pracę z zachowaniem okresu wypowiedzenia, minimalizując w ten sposób utratę klientów, z którymi współpracowała.

Zarząd Spółki w celu ochrony dobrego wizerunku firmy i uniknięcia dalszych kosztów, biorąc pod uwagę związane z procesem wydatki na obsługę prawną oraz ewentualne ryzyko zasądzenia odszkodowania, zdecydował się na podpisanie ugody ze zwolnionym pracownikiem i wypłacił ustaloną w ugodzie kwotę.

Zdaniem Wnioskodawcy wypłacona kwota była następstwem działania mającego na celu ochronę przed utratą kontrahentów i związanych ze współpracą z nimi przychodów Wnioskodawcy, czyli miało ścisły związek z zachowaniem lub też zabezpieczeniem źródła przychodów. Zła praca zwolnionego pracownika przekładała się na niezadowolenie klientów Spółki, co w efekcie mogło spowodować zakończenie współpracy z nimi z powodu złej obsługi i w konsekwencji utratę źródła przychodów.

W literaturze podkreśla się, że w kwestii kosztów mających na celu zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, należy odnieść się do słownikowego znaczenia tych pojęć.

W znaczeniu słownikowym „zachowanie” oznacza „pozostanie w posiadaniu czegoś” (zob. Słownik języka polskiego PWN, Warszawa 2007), „dochowanie czegoś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”. Z kolei „zabezpieczenie” to „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”.

Pobieżna analiza obu pojęć wskazuje, że są to pojęcia w pewnym sensie zbieżne znaczeniowo.

W konsekwencji należy wskazać, że kosztami poniesionymi w celu zachowania źródeł przychodów będą wszelkie koszty poniesione w celu pozostania w posiadaniu przychodów, dochowania status quo w przypadku otrzymywanych przychodów. Jednocześnie koszty poniesione w celu zabezpieczenia źródeł przychodów będą oznaczać wszelkie koszty, które podatnik poniósł w celu utrzymania przychodów i uchronienia ich przed utratą przez podatnika, (zob. A. Obońska, Podatek dochodowy od osób prawnych. Komentarz, wyd. C.H. Beck, 2014).

Wnioskodawca jest zdania, że nie doszłoby do wypowiedzenia umowy o pracę i w jego następstwie wypłaty kwoty ustalonej w ugodzie, gdyby pracownik swoim postępowaniem dbał o interesy pracodawcy. Jeśli pracownik wykonywałby sumiennie swoje obowiązki, to nie byłoby zagrożenia zerwania współpracy z odbiorcami, a co za tym idzie, pracodawca nie musiałby zabezpieczać swoich źródeł dochodów przez wypowiedzenie z pracownikiem umowy o pracę i w rezultacie wypłacać z tego tytułu środków pieniężnych na podstawie zawartej ugody.

W związku z powyższym Wnioskodawca uważa, że wypłacona na podstawie zawartej ugody sądowej kwota pieniężna za zwolnienie z pracy może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ ma ścisły związek z zabezpieczeniem lub zachowaniem źródła przychodów co stanowi wypełnienie dyspozycji art. 15 ust. 1 updop.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconej przez Spółkę należności przyznanej byłemu pracownikowi na podstawie zawartej ugody mediacyjnej zatwierdzonej przez Sąd – jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1888, z późn. zm.) w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2018 r. kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Z treści powyższego unormowania wynika, że dla uznania określonego wydatku za koszt podatkowy konieczne jest spełnienie z jednej strony warunków o charakterze konstrukcyjnym, wyznaczających istotę przedmiotowego pojęcia, z drugiej zaś przesądzenie, czy wydatek ten nie znajduje się w katalogu wyłączeń określonych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie ich źródła, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. W takim ujęciu kosztami tymi będą zarówno wydatki pozostające w bezpośrednim związku z uzyskanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas, gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej.

Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskania.

Innymi słowy, podstawową cechą kosztu podatkowego jest związek tego kosztu z przychodem (ewentualnie z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów). Istotne znaczenie ma więc cel, w jakim wydatek został poniesiony.

W tym miejscu należy zauważyć, że ustawodawca nie definiuje, co należy rozumieć pod pojęciami: „w celu” osiągnięcia przychodu, jak i „zachowanie” lub „zabezpieczenie” źródła przychodów.

Zgodnie z definicjami zawartymi w Słowniku języka polskiego PWN, pojęcie:

„celowość” oznacza: „przydatność do jakichś potrzeb”, „świadome zmierzanie do celu”, „taki przebieg zjawisk, zdarzeń, działań ludzkich, jakby w swym rozwoju zmierzały one do określonego celu”,
„zabezpieczyć” oznacza: „zapewnienie ochrony przed czymś niebezpiecznym lub szkodliwym”, „uczynienie bezpiecznym”, „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”, „zapewnienie komuś środków do życia”, „zapewnienie zaspokojenia roszczenia lub wykonanie kary”, natomiast
„zachować” oznacza: „pozostać w posiadaniu czegoś”, „dochować coś w niezmienionym stanie mimo upływu czasu lub niesprzyjających okoliczności”, „uchronić przed zapomnieniem”.

Bliżej zasadę celowości opisuje wyrok NSA z dnia 16 października 2012 r. sygn. akt II FSK 430/11, w którym stwierdzono: „zwrot „w celu” oznacza, że nie każdy wydatek poniesiony przez podatnika w związku z prowadzoną działalnością podlega odliczeniu od podstawy opodatkowania, lecz tylko ten wydatek, który pozostaje w takim związku przyczynowo-skutkowym. Poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. Wydatek należy oceniać mając na uwadze racjonalność określonego działania dla osiągnięcia przychodu. Poniesienie wydatku musi zatem być powiązane z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą, ukierunkowaną na uzyskanie przychodów; wydatek powinien, przynajmniej potencjalnie, wpływać na wielkość uzyskiwanych lub spodziewanych przychodów z tej działalności. Kosztowa kwalifikacja konkretnego wydatku u konkretnego podatnika musi więc uwzględniać charakter i profil prowadzonej działalności gospodarczej oraz ekonomiczną racjonalność poniesionego wydatku”.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Spółka na podstawie art. 30 § 1 pkt 2 Kodeksu pracy wypowiedziała w dniu 11 grudnia 2015 roku umowę o pracę zawartą na czas nieokreślony z pracownikiem działu handlowego - przedstawicielem handlowym - odpowiedzialnym za bezpośredni kontakt z klientem, opiekę klienta i zbieranie zamówień. Jako przyczynę wypowiedzenia pracodawca wskazał: brak dbałości, staranności w wykonywaniu obowiązków pracowniczych, konflikt ze współpracownikami, lekceważąca postawa w stosunku do przełożonych, niezadowolenie klientów Pracodawcy z obsługi, błędy przy wystawianiu dokumentów wewnętrznych i zewnętrznych, brak zaangażowania w sprawy w Dziale handlowym Pracodawcy.

Jak wskazał Wnioskodawca, pracownik nie zgodził się z decyzją Spółki i wniósł odwołanie do Sądu Pracy pierwszej instancji. W pozwie do Sądu wniósł m. in. o: uznanie wypowiedzenia za bezskuteczne i przywrócenie do pracy na dotychczasowym stanowisku przy zachowaniu dotychczasowych warunków pracy i płacy, zasądzenie od pozwanego kosztów postępowania. W uzasadnieniu odwołania przedstawił zarzuty przeciwko przyczynom wypowiedzenia.

Sąd zatwierdził zawartą pomiędzy stronami ugodę, a koszty procesu na mocy ugody pokrył pracownik. Ustalona w ugodzie kwota została pracownikowi wypłacona.

Wątpliwości Spółki dotyczą możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wypłaconej przez Spółkę należności przyznanej byłemu pracownikowi na podstawie zawartej ugody mediacyjnej zatwierdzonej przez Sąd.

Odnosząc się do przytoczonych przez organ warunków uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów stwierdzić należy, że celem poniesionego przez Spółkę wydatku na rzecz byłego już pracownika było zaspokojenie roszczenia w zakresie odszkodowania związanego z rozwiązaniem stosunku pracy, a nie uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Choć Wnioskodawca wprost nie nazwał w ten sposób wypłaconej dobrowolnie na mocy zawartej ugody należności, to trzeba mieć na uwadze, że w rozpatrywanej sprawie na gruncie przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2018 r., poz. 108 ze zm.) „wypłacona zwolnionemu pracownikowi kwota”, o której pisze Wnioskodawca w ramach zakończonego polubownie sporu przed Sądem Pracy stanowi swoistą rekompensatę za rozwiązanie stosunku pracy, zatem ma charakter odszkodowawczy.

Zgodnie bowiem z art. 45 § 1 Kodeksu pracy w razie ustalenia, że wypowiedzenie umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony jest nieuzasadnione lub narusza przepisy o wypowiadaniu umów o pracę, sąd pracy - stosownie do żądania pracownika - orzeka o bezskuteczności wypowiedzenia, a jeżeli umowa uległa już rozwiązaniu - o przywróceniu pracownika do pracy na poprzednich warunkach albo o odszkodowaniu.

Charakteru odszkodowawczego wypłaconej byłemu pracownikowi należności nie zmienia przy tym fakt, że zobowiązanie do wypłaty kwoty w wysokości dwunastomiesięcznego wynagrodzenia brutto zostało zawarte w porozumieniu mediacyjnym, do którego strony konfliktu skierował Sąd. To, że strony skierowane przez Sąd Pracy do postępowania mediacyjnego dobrowolnie zakończyły spór miało znaczenie dla ekonomiki postępowania sądowego, bowiem skróciło czas procesu, obniżyło koszty postępowania i zakończyło polubownie spór. Należy jednak mieć na uwadze źródło konfliktu i jego charakter pracowniczy.

Jak wskazał Wnioskodawca: „Strony zgodnie oświadczyły, że niniejsza ugoda i przyznane na jej podstawie świadczenie zaspakajają i wyczerpuje wszelkie roszczenia pracownika ze stosunku pracy i ewentualne wzajemne roszczenia stron”.

Nie można przy tym uznać, że ww. należność w jakikolwiek sposób miała na celu zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów Spółki.

Celem dokonania opisanej we wniosku płatności na rzecz byłego pracownika było bowiem zwolnienie Wnioskodawcy z zobowiązania, które nie przynosiło żadnego przychodu. „Kwota wypłacona pracownikowi wynikająca z zatwierdzonej ugody mediacyjnej” – jak to określił w zapytaniu Wnioskodawca – mimo, że została określona jako „kwota w wysokości dwunastomiesięcznego wynagrodzenia” i wynikała z wcześniej łączącego strony stosunku pracy – nie jest wypłaconym zaległym wynagrodzeniem pracownika, ale swoistą konsekwencją określonych decyzji i działań Spółki wobec przyjętych standardów obsługi Klienta przez przedstawicieli handlowych zatrudnionych w Spółce w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, skutkami których nie można obciążać budżetu państwa poprzez obniżenie podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Wnioskodawca w ramach swobody kształtowania umów może decydować z kim nie chce współpracować, jednak nie powinien z tego tytułu wywodzić skutków podatkowych w postaci obniżenia podstawy opodatkowania.

Biorąc pod uwagę, że ww. wydatek dotyczy byłego pracownika podnieść należy, że nie wiąże się on z prowadzoną działalnością gospodarczą i oceniając charakter omawianego wydatku nie można wykazać związku przyczynowego pomiędzy jego poniesieniem a uzyskanym przez Wnioskodawcę przychodem. Argument, że wydatki na rzecz byłego pracownika odgrywają rolę w zabezpieczeniu i zachowaniu źródła przychodów w działalności Spółki nie ma pokrycia w realiach opisanej sprawy, bowiem nie sposób nie zauważyć, że w odróżnieniu od pracowników, byli pracownicy Spółki nie są związani w jakimkolwiek stopniu, nawet pośrednio, z osiąganymi przez Spółkę przychodami.

Jak wskazał sam Wnioskodawca: „Poprzez wypowiedzenie umowy o pracę, pracownik przestał obsługiwać kontrahentów pracodawcy”. (…) Zarząd Spółki w celu ochrony dobrego wizerunku firmy i uniknięcia dalszych kosztów, biorąc pod uwagę związane z procesem wydatki na obsługę prawną oraz ewentualne ryzyko zasądzenia odszkodowania, zdecydował się na podpisanie ugody ze zwolnionym pracownikiem i wypłacił ustaloną w ugodzie kwotę”.

W konsekwencji oznacza to, że Wnioskodawca poniósł ww. wydatek dotyczący byłego pracownika, który w żaden sposób nie przyczyni się do powstania po jej stronie przychodu czy zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodu, a tym samym wydatek nie został poniesiony w celu, który stanowi warunek uznania go za koszty podatkowe w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych – jako nie spełniający kryterium celowości, o którym mowa ww. tym przepisie – a zatem nie może on stanowić kosztów uzyskania przychodów.

Z uwagi na to, że ugoda zawarta przed mediatorem po zatwierdzeniu przez Sąd ma moc prawną ugody zawartej przed Sądem można wskazać, że pogląd prezentowany przez organ znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie, m.in. w wyroku NSA z dnia 4 grudnia 2014 r., sygn. akt II FSK 2704/12:

„Określając charakter prawny wynagrodzenia za pracę, należy na gruncie rozpoznawanej sprawy skonfrontować go z charakterem prawnym odszkodowania należnego z tytułu nieprawidłowego rozwiązania z pracownikiem umowy o pracę, bowiem w ten sposób będzie możliwe ustalenie, czy do ww. odszkodowania jest możliwie zastosowanie art. 15 ust. 4g u.p.d.o.p. Z przepisów ustawy z dnia 26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 2014 r., poz. 1502) wynika, jak stwierdziła dogmatyka prawa pracy, że wynagrodzenie za pracę jest nie tylko świadczeniem odwzajemniającym pracę, ale także ekwiwalentnym względem pracy, będącym jej równowartością wyrażoną w pieniądzu. Powszechne i podstawowe kryteria jego ustalania stanowią: (a) rodzaj pracy i kwalifikacje wymagane przy jej wykonywaniu oraz (b) ilość i jakość świadczonej pracy. Z zasad wzajemności oraz ekwiwalentności wynagrodzenia i pracy wynika reguła, że wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Wyjątkowo, za czas niewykonywania pracy pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią. Nadto jest ono świadczeniem periodycznym „Okresowy jego charakter pozostaje w związku z ciągłym (trwałym) charakterem zobowiązania pracownika do świadczenia pracy. Podstawową funkcją wynagrodzenia jest funkcja alimentarna. Terminy jego wypłaty muszą więc być tak ustalone, by możliwe było wydatkowanie zarobku na zaspokojenie przede wszystkim bieżących potrzeb pracownika i jego rodziny” (w: R. Celeda, E. Chmielek-Łubióska, L. Florek, G. Goździewicz, A. Hintz, A. Kijowski, Ł. Pisarczyk, J. Skoczyński, B. Wagner, T. Zieliński, Kodeks pracy. Komentarz, Lex 2009).

(…) wypłata odszkodowania z tytułu rozwiązania stosunku pracy, nie spełnia powyższych warunków. W pierwszej kolejności należy wskazać, że jest ona dokonywana jednorazowo i następuje w związku z rozwiązaniem stosunku pracy przez pracodawcę. Nadto, nie wiąże się z pracą wykonaną, a zatem nie odwzajemnienia świadczonej przez pracownika pracy, pozbawiona jest ekwiwalentu w postaci pracy wytwarzającej dobra, których ciągłe i zorganizowane zbywanie wytwarza źródło przychodu pracodawcy. Odszkodowanie z tytułu rozwiązania umowy o pracę rekompensuje jedynie ujemne następstwa zakończenia stosunku pracy w przypadku rozwiązania go przez pracodawcę. W rozpatrywanej sprawie wypłata tego rodzaju świadczenia stanowi więc dla pracodawcy dolegliwość, rodzaj sankcji za niezgodne z przepisami prawa pracy działanie, a pracownikowi zapewnia stosowną ochronę zatrudnienia. Nadto, jego wysokość w rozpoznawanej sprawie jest wynikiem ugody, do jakiej doszły skarżąca i były pracownik przed sądem. Trudno więc odnosić je wprost do rodzaju pracy i kwalifikacji wymaganych przy jej wykonywaniu oraz ilości i jakości świadczonej pracy. Tak skonkretyzowanego „odszkodowania”, nie sposób więc uznać za jakiekolwiek ze wskazanych w art. 12 ust. 1 u.p.d.o.f. świadczeń, a tym samym za wynagrodzenia, różnego rodzaju dodatki, nagrody, ekwiwalenty za nie wykorzystany urlop i wszelkie inne kwoty niezależnie od tego, czy ich wysokość została z góry ustalona, a ponadto świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych. (…) Podatnik w ramach prowadzonej działalności gospodarczej winien przewidywać i ponosić możliwe konsekwencje swoich działań, w tym związane z przyjmowaniem na siebie zobowiązań, z tytułu niewykonania czy też nienależytego wykonania postanowień umownych, i nie przerzucać tych skutków na budżet państwa, czy de facto ogół społeczeństwa”.

Stanowisko organu znajduje także potwierdzenie w wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 stycznia 2015 r., sygn. akt III SA/Wa 1629/14:

„W ocenie Sądu, uwzględniając powyższe kryteria nie można uznać wypłaconego przez Skarżącą odszkodowania za koszt uzyskania przychodu. Wypłatę odszkodowania w rozpoznawanej sprawie wiązać należy bowiem z faktem nieuzasadnionego rozwiązania umowy o pracę oraz – jak wskazała Skarżąca – ochroną jej przed dodatkową stratą czasu, koniecznością ponoszenia dodatkowych kosztów procesu oraz ochroną wizerunku Spółki, która nawet gdy popełnia błędy, następnie je naprawia. Uwzględniając powyższe, nie sposób przyjąć, by działanie Spółki mogło zostać uznane za mające na celu uzyskanie przychodu. Świadczy jedynie o podjęciu decyzji, która ma zniwelować niekorzystne skutki dokonania niezgodnego z prawem wypowiedzenia umowy o pracę. W ocenie Sądu z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego nie wynika również, by zapłata odszkodowania stanowiła wydatek poniesiony w celu zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodów. Jak słusznie wskazał organ, w realiach niniejszej sprawy, zapłata odszkodowania była koniecznością. Obowiązek poniesienia tego wydatku wynikał bowiem z faktu zawarcia ugody sądowej z pracownicą, z którą bezzasadnie rozwiązano umowę o pracę. Zatem tego rodzaju wydatek nie mógł pozostawać w jakimkolwiek związku z przesłankami działania, które można by uznać za ukierunkowane na osiągnięcie przychodów.

W rozpoznawanej sprawie, ocenie Sądu, wbrew twierdzeniom Skarżącej, nie można racjonalne powiązać wydatków poniesionych na wypłatę odszkodowania z zachowaniem lub zabezpieczeniem przychodów. Rację ma bowiem Minister wskazując, że celem wypłaty odszkodowania, było zwolnienie się Spółki z ciążącego na niej zobowiązania, wynikającego z zawartej ugody. Nawet w przypadku, gdyby wypłata odszkodowania miała na celu zapobieżenie wystąpieniu straty związanej z dalszym długotrwałym procesem, bądź z uwagi na konieczność obniżenia kosztów działalności Spółki poprzez likwidację stanowiska pracy, w ocenie Sądu, nie zachodzi związek powyższego wydatku (odszkodowania) z zachowaniem lub zabezpieczeniem źródła przychodów i dlatego wypłacone z tego tytułu należności nie stanowią kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p.. Kluczowe znaczenie ma cel, któremu służy poczyniony wydatek. W orzecznictwie wskazuje się, że koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu występowały w nienaruszonym stanie oraz aby takie źródło dalej istniało. Natomiast za koszty poniesione dla zabezpieczenia źródła przychodów powinno się przyjmować koszty poniesione na ochronienie istniejącego źródła przychodów tak, aby to źródło funkcjonowało w bezpieczny sposób (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 10 grudnia 2013 r., sygn. akt III SA/Wa 1625/13). To ocena celowości wydatku pozwala na rozstrzygnięcie, czy w momencie jego ponoszenia istniał uchwytny związek między możliwym do osiągnięcia przyszłym przychodem lub zachowaniem bądź zabezpieczeniem źródła przychodów”.

Podsumowując, z uwagi na opisany we wniosku stan faktyczny i przywołane przepisy prawa, w rozpatrywanej sprawie nie można uznać, że kwota wypłacona przez Spółkę byłemu pracownikowi wynikająca z zatwierdzonej przez Sąd ugody mediacyjnej, spełnia przesłankę celowości, której wystąpienie jest niezbędne dla uznania wydatku za koszt uzyskania przychodów.

Co zostało wykazane powyżej, celem dokonania opisanej we wniosku płatności na rzecz byłego pracownika było zwolnienie Wnioskodawcy z zobowiązania, które nie przynosiło żadnego przychodu.

W związku z powyższym stanowisko Spółki, zgodnie z którym wypłacona przez Spółkę na podstawie zawartej ugody mediacyjnej zatwierdzonej przez Sąd kwota pieniężna za zwolnienie z pracy stanowi dla Spółki koszt uzyskania przychodu, należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;

w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin