2017.07.06 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0112-KDIL4.4012.77.2017.2.EB
z 6 lipca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 30 marca 2017 r. (data wpływu 3 kwietnia 2017 r.), uzupełnionym pismem z dnia 7 czerwca 2017 r. (data wpływu 13 czerwca 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie:

nieuznania za czynność podlegającą opodatkowaniu bezumownego korzystania z nieruchomości do momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości i o jej użytkowaniu – jest prawidłowe,
nieuznania za czynność podlegającą opodatkowaniu bezumownego korzystania z nieruchomości od momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości i o jej użytkowaniu – jest nieprawidłowe,
stawki podatku dla czynności bezumownego korzystania z nieruchomości od momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości i o jej użytkowaniu – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 3 kwietnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie nieuznania bezumownego korzystania z nieruchomości za czynność podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT oraz stawki podatku dla ww. czynności. Wniosek uzupełniono w dniu 13 czerwca 2017 r. o doprecyzowanie opisu sprawy oraz adres elektroniczny e-PUAP.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe.

Gmina (dalej: Wnioskodawca”) jest podatnikiem podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”), zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

Gmina jest właścicielem nieruchomości, dla której w Sądzie Rejonowym prowadzona jest księga wieczysta. Częścią nieruchomości była m.in. działka nr 268/32 o pow. 634 m² (dalej: nieruchomość). Własność tej nieruchomości nabyta została przez Wnioskodawcę z mocy prawa, od poprzedniego właściciela, którym był Skarb Państwa (w drodze tzw. komunalizacji).

Gmina podkreśliła, że aż do dnia 25 maja 2010 r. nie była świadoma swoich uprawnień właścicielskich w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości. Nieruchomość ta była bowiem cały czas użytkowana przez właścicieli sąsiedniej nieruchomości (dalej: użytkownicy”) bez wiedzy Gminy w charakterze przydomowego ogrodu z altaną oraz dojazdu do posesji. Użytkownicy do roku 1991 (tj. daty utworzenia Gminy z miasta) ponosili opłaty (podatek od nieruchomości z tytułu dzierżawy gruntu z Państwowego Funduszu Ziemi), a od roku 1991 do roku 2015 nie ponosili żadnej odpłatności z tytułu korzystania z nieruchomości, z uwagi na brak sprecyzowanej powierzchni użytkowanego gruntu (podziału dokonano z urzędu).

Dnia 9 maja 2010 r. użytkownicy złożyli do Starosty wniosek o sprzedaż w trybie bezprzetargowym ww. nieruchomości, który to wniosek został przekazany Gminie dnia 25 maja 2010 r. W konsekwencji otrzymanego pisma – oraz wobec niepewności co do stanu prawnego przedmiotowej nieruchomości – Gmina podjęła kroki w celu formalnego stwierdzenia nabycia prawa własności, zakończone wydaniem przez Wojewodę dnia 6 kwietnia 2012 r. trzech decyzji administracyjnych w tym zakresie, które to potwierdziły przysługujące Gminie prawa (z mocą obowiązującą od 27 maja 1990 r.).

Następnie dnia 20 października 2015 r. użytkownicy złożyli do Sądu Rejonowego wniosek o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie części tej nieruchomości, który jednak został oddalony przez Sąd w dniu 5 sierpnia 2016 r. W roku 2016 użytkownicy uiszczali podatek od nieruchomości (przy czym nie uiszczali żadnych opłat o charakterze cywilnoprawnym).

Wniosek uzupełniono w dniu 13 czerwca 2017 r. o następujące informacje:

Gmina nie skierowała sprawy na drogę postępowania sądowego w celu wystąpienia przeciw dotychczasowem użytkownikowi z roszczeniem o wydanie działki, gdyż nie było takiej konieczności. Wydanie działki Gminie nastąpiło bowiem w sposób ugodowy, gdyby to nie miało miejsca Gmina skierowałaby stosowny pozew do sądu.
Gmina, oprócz kroków opisanych już w przedstawionym stanie faktycznym, podjęła następujące kroki celem odzyskania przedmiotowej nieruchomości. W pierwszej kolejności Gmina podjęła czynności zmierzające do ustalenia, jaka nieruchomość, w jakiej części oraz czy faktycznie i przez kogo jest użytkowana. W tym celu dążyła do przeprowadzenia prac geodezyjnych w celu odtworzenia granic nieruchomości nabytych w drodze komunalizacji. Po uzyskaniu informacji odnośnie osób użytkujących nieruchomość i sposobu użytkowania tej nieruchomości prowadzono postępowanie wyjaśniające co do ustalenia informacji na temat podstaw prawnych dokonania zagospodarowania nieruchomości przez użytkowników. Następnie Gmina rozważała złożony przez użytkowników wniosek o sprzedaż w trybie bezprzetargowym, jednakże wobec wystąpienia przez użytkowników o stwierdzenie nabycia własności poprzez zasiedzenie, wniosek został załatwiony odmownie.
Od momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości (co zostało formalnie potwierdzone decyzjami Wojewody z dnia 6 kwietnia 2012 r.), Gmina wiedziała, o użytkowaniu działki. Gmina jednak nie przyzwalała na ten stan, o czym świadczy przykładowo to, że Gmina wezwała użytkowników do wydania nieruchomości po zakończeniu postępowania o zasiedzenie.
Gmina nie wyrażała zgody, zarówno wyraźnej, jak i dorozumianej na korzystanie przez użytkownika z nieruchomości będącej przedmiotem wniosku. Wynikało to z tego, ze względu na fakt, że jeden z sąsiadów wnosił do Gminy o zapewnienie dostępu jego nieruchomości do drogi publicznej poprzez przedmiotowy grunt.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania:

Czy dochodzona przez Gminę od użytkowników opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomość podlega opodatkowaniu VAT?
W razie odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1 – jaką stawką VAT powinna być opodatkowana dochodzona przez Gminę od użytkowników opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Dochodzona przez Gminę od użytkowników opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie podlega opodatkowaniu VAT.
W razie odpowiedzi twierdzącej na pytanie nr 1, zdaniem Gminy, dochodzona przez nią od użytkowników opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu podstawową stawką VAT.

Uzasadnienie stanowiska Gminy.

Ad. 1

Czynności opodatkowane VAT.

Na wstępie Wnioskodawca wskazał, że z ogółu przepisów ustawy o VAT, w tym zwłaszcza z art. 5-8 (wskazujących, jakie czynności podlegają ustawie w sensie przedmiotowym) oraz art. 15-17 (definiujących pojęcie podatnika podatku VAT) wynika, że aby dana czynność, dokonywana w określonych okolicznościach faktycznych, mogła zostać uznana za podlegającą opodatkowaniu – musi ona mieścić się zarówno w zakresie przedmiotowym, jak i podmiotowym ustawy. Konieczne jest więc, aby obie wskazane przesłanki (wykonywanie działalności podlegającej opodatkowaniu VAT oraz posiadanie statusu podatnika VAT) były spełnione łącznie.

W ocenie Gminy, dla niniejszej sprawy kluczowe znaczenie ma zakres przedmiotowy, tj. katalog czynności opodatkowanych wskazanych w art. 5 ustawy o VAT.

Zgodnie z treścią art. 5 ust. 1 ustawy o VAT, opodatkowaniu VAT podlegają m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel.

Art. 8 ust. 1 ustawy o VAT stanowi natomiast, że przez świadczenie usług rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również (między innymi) zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.

Co istotne więc, pojęcie świadczenia usług ma szeroki zakres i może przybrać postać nie tylko aktywnego działania, ale także zobowiązania się do nieczynienia czy tolerowania określonych działań drugiej strony. Ponadto zauważyć należy, że dana czynność podlega opodatkowaniu co do zasady wtedy, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

W przedmiotowym przypadku zatem kluczowym elementem dla rozstrzygnięcia, czy czynność podlega opodatkowaniu jest fakt istnienia zgody, chociażby nieformalnej, na korzystanie z określonego przedmiotu umowy.

Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości a opodatkowanie VAT.

W świetle powyższych uwag Gmina zauważyła, że dla stwierdzenia czy w przedmiotowym stanie faktycznym mamy do czynienia z czynnością podlegającą lub też niepodlegającą opodatkowaniu VAT, kluczowe jest określenie, czy mamy do czynienia z jedną z czynności podlegających opodatkowaniu VAT na podstawie art. 5 ustawy.

W pierwszej kolejności trzeba zauważyć, że zgodnie z dominującym poglądem sądów administracyjnych i organów podatkowych, świadczenie mające charakter odszkodowania za doznaną szkodę, zasadniczo nie spełnia ani definicji dostawy towarów, ani definicji świadczenia usług, w konsekwencji pozostaje poza zakresem regulacji ustawy o VAT.

Pojęcie odszkodowania nie zostało zdefiniowane w ustawie o VAT. Zgodnie jednak z jego rozumieniem przyjętym na gruncie prawa cywilnego, odszkodowanie to świadczenie, które należy się poszkodowanemu w związku z wyrządzeniem mu szkody, od podmiotu, który tę szkodę wyrządził lub ponosi za nią odpowiedzialność. Istotą odszkodowania nie jest zatem płatność w zamian za świadczenie, lecz rekompensata za szkodę. W takim przypadku nie mamy do czynienia z transakcją ekwiwalentną (świadczenie w zamian za wynagrodzenie) co oznacza, że otrzymane odszkodowanie nie wiąże się z żadnym świadczeniem ze strony podatnika. Zapłata ta nie jest też związana z zobowiązaniem się otrzymującego daną kwotę do wykonania czynności, powstrzymania się od dokonania czynności lub tolerowania czynności lub sytuacji.

W świetle powyższego, nie można uznać, aby czynność polegająca na wypłacie lub otrzymaniu odszkodowania za doznaną szkodę stanowiła którąkolwiek z czynności opodatkowanych VAT wymienionych w art. 5 ustawy o VAT.

Odnosząc powyższe uwagi do kwestii opłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości, Wnioskodawca zauważył, że dla rozstrzygnięcia, czy opłata taka podlega opodatkowaniu VAT, decydują każdorazowo okoliczności faktyczne konkretnej sprawy. Kluczowym jest bowiem, czy dane świadczenie wynika z łączącego strony cywilnoprawnego stosunku zobowiązaniowego opartego na obopólnym porozumieniu (choćby dorozumianym), czy też nie wynika z takowego i ma de facto charakter odszkodowania.

W pierwszym wypadku będziemy mieli do czynienia z koniecznością opodatkowania zapłaty wynikającej z tego stosunku podatkiem VAT, gdyż tego typu korzystanie w istocie rzeczy nie stanowi korzystania „bezumownego”. W takich bowiem sytuacjach właściciel nie kwestionuje statusu nieruchomości i faktu korzystania z niej przez osobę trzecią, a okoliczności wskazują na jego dorozumianą, milczącą zgodę na jej użytkowanie przez inną osobę (toleruje on ten stan). Można zatem uznać, że właściciel świadczy pewnego rodzaju usługę na rzecz osoby trzeciej. Ewentualny związek między usługą a zapłatą musi mieć przy tym charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można było powiedzieć, że odpłatność następuje w zamian za to świadczenie. Zatem w tego typu okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 cyt. ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.

W przeciwnym jednak wypadku, gdy jedna ze stron działa (np. korzysta z gruntu) bez wiedzy lub wbrew woli drugiej strony, będziemy mieli do czynienia z faktycznie bezumownym korzystaniem z nieruchomości. W tego typu sytuacjach okoliczności wskazują, że właściciel nie wyraża zgody na użytkowanie określonej nieruchomości. Przeciwnie – podejmuje kroki ukierowane na odzyskanie tejże nieruchomości (w przedmiotowym przypadku są to potwierdzenie prawa własności, wezwanie użytkowników do wydania nieruchomości, czy wszczęcie procesu przed sądem o uiszczenie opłaty za bezumowne korzystanie z nieruchomości). W takiej sytuacji jakakolwiek później dokonana zapłata będzie mieć charakter odszkodowania za okres pozbawienia właściciela prawa do swobodnego dysponowania rzeczą.

Powyższe stanowisko znajduje potwierdzenie w interpretacjach organów podatkowych. Przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu w interpretacji z dnia 14 grudnia 2011 r. (ILPP2/443-1280/11-8/MN) stwierdził, że: „W sytuacji, gdy osoba trzecia korzysta z nieruchomości bez wiedzy i zgody jej właściciela, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem nieruchomości i korzystającym bezumownie z tej nieruchomości nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. Świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym obowiązek świadczenia usług oraz wysokość wynagrodzenia – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością i wynikłe z tego tytułu szkody”.

Analogiczne do powyższego stanowisko wyrażone zostało także np. w interpretacjach indywidualnych wydanych w imieniu Ministra Finansów przez:

Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 8 lipca 2013 r. (ITPP2/443-340/13/KT),
Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 25 lutego 2011 r. (IPPP1/443-1202/10-4/AP),
Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 24 kwietnia 2009 r. (IBPP3/443-145/09/KO).

Gmina przy tym podkreśliła, że identycznie do sytuacji korzystania z gruntu wbrew woli właściciela traktowane powinno być także korzystanie z gruntu bez jego wiedzy. Wskazany fakt potwierdził m.in. Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z dnia 2 czerwca 2016 r., sygn. akt III SA/Gl 95/16, który w pisemnym uzasadnieniu stwierdził, że: „W niniejszej sprawie zasadnicze znaczenie ma fakt, że Wnioskodawca do dnia dowiedzenia się o zajęciu należącego do niego mienia, jak sam wskazał w 2015 r., nie wiedział, że należące do niego nieruchomości są wykorzystywany bezumownie przez różnego rodzaju podmioty, osoby fizyczne jak i prawne. Brak wiedzy i zgody właściciela na korzystanie z nieruchomości, przesądza o tym, że Wnioskodawca jedynie tolerował czynność lub sytuację, a konsekwencji oceniając stan faktyczny sprawy nie doszło do świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 VATU. Wobec powyższego nie jest możliwe świadome wykonywanie usługi tolerowania czynności lub sytuacji z mocą wsteczną, w przypadku, gdy świadczący nie wie, że taką usługę wykonuje”.

Podobnie argumentował również np. WSA w Olsztynie w wyroku z dnia 11 lutego 2015 r., sygn. akt I SA/Ol 940/14 oraz WSA we Wrocławiu w wyroku z dnia 15 czerwca 2012 r., sygn. akt I SA/Wr 407/12.

Odszkodowanie za bezumowne korzystanie z nieruchomości Gminy jako transakcja pozostająca poza zakresem opodatkowania VAT.

W świetle powyższych uwag Gmina zauważyła, że w jej ocenie, dochodzona przez nią od użytkowników opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie podlega opodatkowaniu VAT, w szczególności ze względu na niespełnienie przesłanki przedmiotowej opodatkowania VAT.

Jak bowiem wskazano w opisie stanu faktycznego, Gmina aż do dnia 25 maja 2010 r. nie była w ogóle świadoma swoich uprawnień właścicielskich w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości. Skoro nie miała ona wiedzy o naruszeniach jej prawa własności, nie można mówić o istnieniu jakiejkolwiek zgody na ten stan rzeczy, choćby dorozumianej.

Należy zauważyć, że w istocie podobny stan trwał aż do 6 kwietnia 2012 r., gdyż dopiero wtedy wydane zostały decyzje administracyjne potwierdzające przysługujące Gminie prawo własności. We wcześniejszym okresie Gmina nie miała pewności co do istniejącego stanu prawnego przedmiotowej działki, co uniemożliwiało jej podjęcie jakichkolwiek kroków celem jej odzyskania.

W dalszej kolejności, należy podkreślić, że od 20 października 2015 r. do dnia 5 sierpnia 2016 r. toczyło się postępowanie w przedmiocie stwierdzenia nabycia przez zasiedzenie prawa własności części wspomnianej działki. Stan ten ponownie uniemożliwiał Gminie dochodzenie odzyskania władztwa nad przedmiotową nieruchomością, mimo iż nie wyrażała ona zgody na postępowanie użytkowników.

Niezwłocznie po wydaniu postanowienia oddalającego wniosek użytkowników w powołanej sprawie, Gmina podjęła kroki celem odzyskania nieruchomości i wezwała do jej wydania.

Skoro więc Gmina najpierw nie miała w ogóle wiedzy o fakcie naruszania przysługującego jej prawa własności przedmiotowej nieruchomości, a po uzyskaniu tej wiedzy wyraźnie nie wyrażała zgody na ten stan i następnie podjęła kroki celem jej odzyskania, w ocenie Gminy, mamy w powołanym stanie faktycznym do czynienia z bezumownym korzystaniem z nieruchomości niepodlegającym opodatkowaniu VAT.

W szczególności nie można bowiem mówić o świadczeniu przez Gminę usługi w rozumieniu ustawy o VAT, ponieważ brak było woli Gminy, aby taką usługę świadczyć. Użytkownicy zajmowali nieruchomość i korzystali z niej bez wiedzy (początkowo) i zgody właściciela (przez cały czas). Tak więc obciążenie korzystających bezumownie z majątku Gminy opłatą, nie stanowi wynagrodzenia za świadczoną przez Gminę usługę opodatkowaną VAT, lecz odszkodowanie za pozbawienie Gminy możliwości korzystania z będącego jej własnością mienia.

W konsekwencji, Gmina stoi na stanowisku, że dochodzona przez nią od użytkowników opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości nie podlega opodatkowaniu VAT.

Ad. 2

W przypadku natomiast uznania, że opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT, rozstrzygnąć należy, jaka stawka znajdzie zastosowanie w przedmiotowym przypadku.

W ocenie Gminy, opłata za bezumowne korzystanie powinna być traktowana w tym przypadku analogicznie jak wynagrodzenie za usługi najmu lub dzierżawy nieruchomości.

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego, przedmiotowa działka, w okresie, którego dotyczy niniejszy wniosek (okresie bezumownego korzystania), użytkowana była przez posiadaczy w charakterze ogrodu przydomowego z altaną oraz drogi dojazdowej do ich posesji.

Konsekwentnie, w ocenie Gminy, w przedmiotowej sprawie zastosowanie znajdzie podstawowa stawka VAT, gdyż, w ocenie Wnioskodawcy, brak jest podstaw do zastosowania stawki obniżonej lub zwolnienia od podatku VAT.

W świetle powyższego, w przypadku uznania stanowiska Gminy za nieprawidłowe w zakresie pytania nr 1, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że opłata za bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu VAT podstawową stawką VAT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego w zakresie:

nieuznania za czynność podlegającą opodatkowaniu bezumownego korzystania z nieruchomości do momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości i o jej użytkowaniu – jest prawidłowe,
nieuznania za czynność podlegającą opodatkowaniu bezumownego korzystania z nieruchomości od momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości i o jej użytkowaniu – jest nieprawidłowe,
stawki podatku dla czynności bezumownego korzystania z nieruchomości od momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości i o jej użytkowaniu – jest prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Na mocy art. 5 ust. 2 ustawy, wskazane czynności podlegają opodatkowaniu niezależnie od tego, czy zostały wykonane z zachowaniem warunków oraz form określonych przepisami prawa.

Powyższe oznacza, że istotny jest przede wszystkim faktyczny przebieg danej czynności i osiągnięty rezultat zgodny z zamiarem umawiających się stron.

W myśl art. 7 ust. 1 ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Przepis art. 2 pkt 6 ustawy stanowi, że przez towary rozumie się rzeczy oraz ich części, a także wszelkie postacie energii.

Natomiast przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, na mocy art. 8 ust. 1 ustawy, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Z tak szeroko sformułowanej definicji wynika, że przez świadczenie usług należy przede wszystkim rozumieć określone zachowanie podatnika na rzecz odrębnego podmiotu, które zasadniczo wynika z dwustronnego stosunku zobowiązaniowego, zakładającego istnienie podmiotu będącego odbiorcą (nabywcą usługi), jak również podmiotu świadczącego usługę.

Przez świadczenie usług należy zatem rozumieć każde zachowanie niebędące dostawą towarów i świadczone na rzecz innego podmiotu. Powołane przepisy wskazują, że pojęcie świadczenia usług ma bardzo szeroki zakres, gdyż nie obejmuje wyłącznie działań podatnika, lecz również zobowiązanie do powstrzymania się od dokonywania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Należy jednak zaznaczyć, że nie każde powstrzymanie się od działania czy tolerowanie czynności lub sytuacji może zostać uznane za usługę w rozumieniu przepisów ustawy.

Taki szeroki charakter świadczenia usługi potwierdzają także zapisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2017 r., poz. 459, z późn. zm.), zwanej dalej k.c.

W świetle art. 353 § 2 k.c., świadczenie może polegać na działaniu albo na zaniechaniu. Tak więc na świadczenie może składać się zachowanie polegające na działaniu (dokonanie czynności na rzecz innego podmiotu) albo na zaniechaniu (zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji). Na świadczenie mogą się również składać jednocześnie zachowania polegające na działaniu oraz na zaniechaniu.

Z treści powołanego wyżej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy jednoznacznie wynika, że dostawa towarów i świadczenie usług co do zasady podlegają opodatkowaniu VAT wówczas, gdy są wykonywane odpłatnie (z wyjątkiem przypadków ściśle określonych w art. 7 ust. 2 oraz w art. 8 ust. 2 tej ustawy). Aby uznać dane świadczenie za odpłatne, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Przy czym przepisy ustawy nie określają postaci wynagrodzenia.

W dorobku orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej przyjmuje się, że odpłatność ma miejsce wtedy, gdy istnieje bezpośredni związek pomiędzy dostawą towarów lub świadczeniem usług a otrzymanym wynagrodzeniem, przy czym wynagrodzenie jakkolwiek musi być wyrażone w pieniądzu, to jednak nie musi być w tej formie dokonane. Należy podkreślić, że na gruncie przepisów o podatku od towarów i usług bez znaczenia pozostaje to, czy kwota uzyskanego wynagrodzenia (cena) została skalkulowana tak, że stanowi tylko koszt wytworzenia towaru lub wykonania usługi, czy została powiększona także o zysk sprzedającego. Skoro przepisy nie określają formy zapłaty za świadczoną usługę należy uznać, że zobowiązanie usługobiorcy może mieć postać świadczenia nie tylko określonej sumy pieniędzy, ale także świadczenie innej usługi (usługi wzajemnej). Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę. Ponadto, aby dana czynność (świadczenie) podlegało opodatkowaniu podatkiem VAT musi istnieć bezpośredni związek o charakterze przyczynowym, pomiędzy świadczoną usługą a świadczeniem wzajemnym. Otrzymana zapłata powinna być konsekwencją wykonania świadczenia.

Odpłatność określana jest przez strony umowy i jeśli strony ustalą zapłatę wówczas wykonane świadczenie staje się odpłatne. W przypadku istnienia świadczenia wzajemnego otrzymanego przez świadczącego usługę, należy uznać czynności wykonywane w ramach zawartej umowy za odpłatne świadczenie usług określone w art. 8 ust. 1 ustawy, podlegające opodatkowaniu na zasadach ogólnych.

Wobec powyższych rozważań dostawa towarów lub świadczenie usług podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług wtedy, gdy są wykonane odpłatnie oraz gdy pomiędzy dostawcą towaru lub świadczącym usługę i ich beneficjentem (odbiorcą) istnieje jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełniane są świadczenia wzajemne.

Zauważyć należy, że przepisy podatkowe nie zawierają definicji odszkodowania. Zatem w tym zakresie należy posiłkować się przepisami prawa cywilnego. Na gruncie prawa cywilnego odszkodowanie za doznaną szkodę majątkową lub niemajątkową uzależnione jest od zaistnienia zdarzenia, z którym przepisy łączą obowiązek naprawienia szkody. Ponadto między zdarzeniem a zaistniałą w jego wyniku szkodą musi istnieć związek przyczynowy. Kodeks cywilny rozróżnia dwa podstawowe rodzaje odpowiedzialności: kontraktową, która powstaje z mocy umowy i odnosi się do przypadków niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania (art. 471 k.c.) oraz deliktową, czyli wynikającą z czynów niedozwolonych (art. 415 k.c.).

Zgodnie z treścią art. 471 k.c., dłużnik zobowiązany jest do naprawienia szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania, chyba, że niewykonanie lub nienależyte wykonanie jest następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

W świetle wyżej przytoczonych przepisów, na gruncie stosunków cywilnoprawnych szkoda polega na nienależytym wykonaniu bądź niewykonaniu zobowiązania przez dłużnika, istnieniu adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy działaniem lub zaniechaniem, a szkodą. Brak tych przesłanek powoduje, że nie mamy do czynienia ze szkodą, za powstanie której dłużnik zobowiązany jest do wypłaty odszkodowania.

Przepisy Kodeksu cywilnego regulują również kwestie bezumownego korzystania z cudzej rzeczy.

Zgodnie z art. 222 § 1 i § 2 k.c., właściciel może żądać od osoby, która włada faktycznie jego rzeczą, ażeby rzecz została mu wydana, chyba że osobie tej przysługuje skuteczne względem właściciela uprawnienie do władania rzeczą. Przeciwko osobie, która narusza własność w inny sposób aniżeli przez pozbawienie właściciela faktycznego władztwa nad rzeczą, przysługuje właścicielowi roszczenie o przywrócenie stanu zgodnego z prawem i o zaniechanie naruszeń.

Na podstawie art. 224 § 1 k.c., samoistny posiadacz w dobrej wierze nie jest obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i nie jest odpowiedzialny ani za jej zużycie, ani za jej pogorszenie lub utratę. Nabywa własność pożytków naturalnych, które zostały od rzeczy odłączone w czasie jego posiadania, oraz zachowuje pobrane pożytki cywilne, jeżeli stały się w tym czasie wymagalne.

Jak wynika z treści § 2 powołanego przepisu – od chwili, w której samoistny posiadacz w dobrej wierze dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy, jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy i jest odpowiedzialny za jej zużycie, pogorszenie lub utratę, chyba że pogorszenie lub utrata nastąpiła bez jego winy. Obowiązany jest zwrócić pobrane od powyższej chwili pożytki, których nie zużył, jak również uiścić wartość tych, które zużył.

W oparciu natomiast o art. 225 k.c., obowiązki samoistnego posiadacza w złej wierze względem właściciela są takie same jak obowiązki samoistnego posiadacza w dobrej wierze od chwili, w której ten dowiedział się o wytoczeniu przeciwko niemu powództwa o wydanie rzeczy. Jednakże samoistny posiadacz w złej wierze obowiązany jest nadto zwrócić wartość pożytków, których z powodu złej gospodarki nie uzyskał, oraz jest odpowiedzialny za pogorszenie i utratę rzeczy, chyba że rzecz uległaby pogorszeniu lub utracie także wtedy, gdyby znajdowała się w posiadaniu uprawnionego.

Z ww. regulacji wynika, że w sytuacji wytoczenia powództwa – przeciwko samoistnemu posiadaczowi w złej wierze – jest on obowiązany do wynagrodzenia za korzystanie z rzeczy oraz jest odpowiedzialny za jej stan. Ponadto spoczywa na nim obowiązek zwrotu pobranych od powyższej chwili pożytków, których nie zużył, jak również winny jest uiścić wartość tych, które zużył.

Zgodnie z dyspozycją art. 230 k.c., przepisy normujące stosunki między właścicielem rzeczy a posiadaczem samoistnym (art. 224-229 k.c.) znajdują odpowiednie zastosowanie do stosunków między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym.

W myśl powołanego wyżej art. 230 k.c., przepisy dotyczące roszczeń właściciela przeciwko samoistnemu posiadaczowi o wynagrodzenie za korzystanie z rzeczy, o zwrot pożytków lub o zapłatę ich wartości oraz o naprawienie szkody z powodu pogorszenia lub utraty rzeczy, jak również przepisy dotyczące roszczeń samoistnego posiadacza o zwrot nakładów na rzecz, stosuje się odpowiednio do stosunku między właścicielem rzeczy a posiadaczem zależnym, o ile z przepisów regulujących ten stosunek nie wynika nic innego.

Stosownie do art. 336 k.c., posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny).

O tym, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości podlega opodatkowaniu na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, decydować muszą w każdym przypadku konkretne okoliczności.

Zauważyć należy, że z cytowanych wyżej przepisów ustawy o podatku od towarów i usług wynika, że przy określeniu, czy miała miejsce czynność podlegająca opodatkowaniu istotne jest określenie, czy wykonywano świadczenie i czy wynagrodzenie z tytułu wykonywania tego świadczenia miało być wypłacone. Analiza ww. przepisów ustawy prowadzi do wniosku, że istotną cechą wynagrodzenia jest istnienie bezpośredniego związku pomiędzy usługą i otrzymaną zapłatą. Kolejnym czynnikiem decydującym o tym, czy mamy do czynienia z wynagrodzeniem jest ustalenie, czy wynagrodzenie takie było należne z tytułu danego świadczenia. Czynność opodatkowana powstaje w związku z zaistnieniem stosunku prawnego określonego umową między stronami. Zatem wystąpić musi bezpośredni związek pomiędzy wykonywanymi czynnościami i wysokością otrzymanego wynagrodzenia, oparty o relacje cywilnoprawne pomiędzy podmiotami.

W związku z powyższym, czynność podlega opodatkowaniu wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności.

Kluczowym elementem dla rozstrzygnięcia, czy czynność podlega opodatkowaniu jest fakt istnienia zgody, chociażby nieformalnej, na korzystanie z przedmiotu, bądź wystąpienie przez jego właściciela na drogę sądową.

W przypadku, gdy rzecz (np. nieruchomość) została objęta w posiadanie przez podmiot nieuprawniony, a właściciel rzeczy dążąc do uregulowania stanu niezgodnego z jego wolą wytoczy przeciwko niemu powództwo o wydanie rzeczy, zasadne jest przyjęcie, że pomiędzy właścicielem i korzystającym bezumownie z tej rzeczy nie istnieje żaden jawny lub dorozumiany stosunek prawny (umowa), w ramach którego spełnione są świadczenia wzajemne. Świadczenie podatnika, nieoparte na tytule prawnym, wskazującym na istnienie obowiązku świadczenia usługi oraz wysokości wynagrodzenia – nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Odszkodowanie wypłacone w takich okolicznościach z tego tytułu nie jest płatnością za świadczenie usługi, lecz rekompensatą za pozbawienie właściciela prawa do swobodnego dysponowania nieruchomością i wynikłe z tego tytułu szkody.

Inaczej należy jednak oceniać sytuację, gdy korzystający z nieruchomości użytkuje ją za zgodą właściciela (nawet dorozumianą) płacąc z tego tytułu określone kwoty, a także sytuację, kiedy właściciel rzeczy (np. nieruchomości) – z różnych względów – toleruje sytuację, w której przy braku formalnego stosunku prawnego, inny podmiot korzysta z należącej do niego rzeczy. W tych okolicznościach wynagrodzenie otrzymane przez właściciela z tytułu bezumownego korzystania z rzeczy spełnia definicję świadczenia usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy i na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji należy stwierdzić, że decydujące znaczenie dla opodatkowania lub nieopodatkowania bezumownego korzystania z nieruchomości bez zawiązywania stosunku zobowiązaniowego mają okoliczności faktyczne. Co do zasady, sytuacja ta pozostaje poza opodatkowaniem podatkiem od towarów i usług. Jeżeli jednak okoliczności wskazują na dorozumianą, milczącą zgodę właściciela nieruchomości na jej użytkowanie przez dotychczasowego użytkownika – czynność ta podlega opodatkowaniu jako świadczenie usług.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Gmina jest podatnikiem podatku od towarów i usług, zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny.

Gmina jest właścicielem nieruchomości. Częścią nieruchomości była m.in. działka nr 268/32 o pow. 634 m². Własność tej nieruchomości nabyta została przez Wnioskodawcę z mocy prawa, od poprzedniego właściciela, którym był Skarb Państwa (w drodze tzw. komunalizacji).

Do dnia 25 maja 2010 r. nie była świadoma swoich uprawnień właścicielskich w odniesieniu do przedmiotowej nieruchomości. Nieruchomość ta była bowiem cały czas użytkowana przez właścicieli sąsiedniej nieruchomości bez wiedzy Gminy w charakterze przydomowego ogrodu z altaną oraz dojazdu do posesji. Użytkownicy do roku 1991 (tj. daty utworzenia Gminy z miasta ponosili opłaty (podatek od nieruchomości z tytułu dzierżawy gruntu z Państwowego Funduszu Ziemi), a od roku 1991 do roku 2015 nie ponosili żadnej odpłatności z tytułu korzystania z nieruchomości, z uwagi na brak sprecyzowanej powierzchni użytkowanego gruntu (podziału dokonano z urzędu). Dnia 9 maja 2010 r. użytkownicy złożyli do Starosty wniosek o sprzedaż w trybie bezprzetargowym ww. nieruchomości, który to wniosek został przekazany Gminie dnia 25 maja 2010 r. W konsekwencji otrzymanego pisma – oraz wobec niepewności co do stanu prawnego przedmiotowej nieruchomości – Gmina podjęła kroki w celu formalnego stwierdzenia nabycia prawa własności, zakończone wydaniem przez Wojewodę dnia 6 kwietnia 2012 r. trzech decyzji administracyjnych w tym zakresie, które to potwierdziły przysługujące Gminie prawa (z mocą obowiązującą od 27 maja 1990 r.). Następnie dnia 20 października 2015 r. użytkownicy złożyli do Sądu Rejonowego wniosek o stwierdzenie nabycia własności przez zasiedzenie części tej nieruchomości, który jednak został oddalony przez sąd w dniu 5 sierpnia 2016 r. W roku 2016 użytkownicy uiszczali podatek od nieruchomości (przy czym nie uiszczali żadnych opłat o charakterze cywilnoprawnym).

Wobec zakończonego postępowania o zasiedzenie Gmina wezwała użytkowników do wydania nieruchomości, co ostatecznie nastąpiło 21 listopada 2016 r. Na zlecenie Gminy został także sporządzony operat szacunkowy dotyczący określenia wartości rynkowej wynagrodzenia za bezumowne korzystanie z części wspomnianej nieruchomości. Wynagrodzenie za okres ostatnich 10 lat, tj. od roku 2006 do roku 2016 rzeczoznawca określił (w rozbiciu na lata) łącznie na kwotę (…). Obecnie przed Sądem Rejonowym toczy się proces, w którym Gmina dochodzi od użytkowników wspomnianej opłaty. Gmina dąży do polubownego załatwienia sprawy poprzez zawarcie ugody sądowej. Równocześnie Gmina wystawiła nieruchomość na sprzedaż w drodze przetargu. Gmina nie skierowała sprawy na drogę postępowania sądowego, gdyż nie było takiej konieczności. Wydanie działki Gminie nastąpiło bowiem w sposób ugodowy. Gdyby to nie miało miejsca Gmina skierowałaby stosowny pozew do sądu. Gmina, oprócz kroków opisanych już w przedstawionym stanie faktycznym, podjęła następujące kroki celem odzyskania przedmiotowej nieruchomości. W pierwszej kolejności Gmina podjęła czynności zmierzające do ustalenia, jaka nieruchomość, w jakiej części oraz czy faktycznie i przez kogo jest użytkowana. W tym celu dążyła do przeprowadzenia prac geodezyjnych w celu odtworzenia granic nieruchomości nabytych w drodze komunalizacji. Po uzyskaniu informacji odnośnie osób użytkujących nieruchomość i sposobu użytkowania tej nieruchomości prowadzono postępowanie wyjaśniające co do ustalenia informacji na temat podstaw prawnych dokonania zagospodarowania nieruchomości przez użytkowników. Następnie Gmina rozważała złożony przez użytkowników wniosek o sprzedaż w trybie bezprzetargowym, jednakże wobec wystąpienia przez użytkowników o stwierdzenie nabycia własności poprzez zasiedzenie, wniosek został załatwiony odmownie.

Od momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości (co zostało formalnie potwierdzone decyzjami Wojewody z dnia 6 kwietnia 2012 r.) Gmina wiedziała, o użytkowaniu działki, jednak nie przyzwalała na ten stan, o czym świadczy przykładowo to, że Gmina wezwała użytkowników do wydania nieruchomości po zakończeniu postępowania o zasiedzenie. Gmina nie wyrażała zgody, zarówno wyraźnej, jak i dorozumianej na korzystanie przez użytkownika z nieruchomości będącej przedmiotem wniosku. Wynikało to z tego, że względu na fakt, że jeden z sąsiadów wnosił do Gminy o zapewnienie dostępu jego nieruchomości do drogi publicznej poprzez przedmiotowy grunt.

Wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą w pierwszej kolejności kwestii, czy bezumowne korzystanie z nieruchomości Gminy jest/będzie czynnością podlegającą opodatkowaniu podatkiem VAT.

Z uwagi na przedstawiony opis sprawy oraz powołane przepisy prawa należy stwierdzić, że użytkownik nieruchomości zajmował grunt bez tytułu prawnego i korzystał z niego bez wiedzy i zgody właściciela. Gmina do dnia powzięcia informacji o tym, że jest właścicielem nieruchomości oraz, że nieruchomość ta została zajęta, nie posiadała wiedzy o tym, że jest ona wykorzystywana bezumownie (bezprawnie).

W kontekście powyższego, uznać należy, że nie jest możliwe świadome wykonywanie usługi tolerowania czynności lub sytuacji (art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy) z mocą wsteczną, w przypadku, gdy świadczący nie wie, że taką usługę wykonuje. Zatem wynagrodzenie za korzystanie z majątku Gminy bez tytułu prawnego (bez zgody i wiedzy właściciela, z mocą wsteczną), nie jest świadczeniem za wykonanie usługi i nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu w rozumieniu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Tym samym zdarzenie w postaci bezumownego korzystania z majątku Gminy, trwające do momentu uzyskania wiedzy o tym fakcie przez Gminę, nie jest/nie będzie uznane za usługę w rozumieniu art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Uwzględniając powyższe, stwierdzić należy, że w opisanej sytuacji opłata pobierana przez Gminę za okres bezumownego korzystania z nieruchomości trwający do momentu uzyskania przez Gminę wiedzy o tym fakcie, nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji bezumowne korzystanie z nieruchomości Wnioskodawcy przez użytkowników – do momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem działki i o użytkowaniu działki – stanowi czynność, dokonywaną – jak wynika z wniosku – bez zgody Wnioskodawcy (wyraźnej lub dorozumianej). Czynność ta nie stanowi/nie będzie stanowić usługi w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy. Tym samym nie stanowi/nie będzie stanowić transakcji podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy.

Zatem oceniając w tej części stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za prawidłowe.

W związku tym, że bezumowne korzystanie z nieruchomości Wnioskodawcy – do momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem działki i o jej użytkowaniu – nie stanowi/nie będzie stanowić transakcji podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług odpowiedź w zakresie stawki podatku w tej części staje się bezprzedmiotowa.

Inaczej przedstawia się sytuacja za okres trwający od momentu uzyskania przez Gminę wiedzy o bezumownym korzystaniu przez właściciela sąsiedniej nieruchomości z gruntu Gminy do dnia jego wydania Gminie.

Z opisu sprawy wynika, że od momentu, w którym Gmina dowiedziała się, że jest właścicielem nieruchomości (co zostało formalnie potwierdzone decyzjami Wojewody Śląskiego z dnia 6 kwietnia 2012 r.) Gmina wiedziała, o użytkowaniu działki. Po uzyskaniu informacji przez Wnioskodawcę, że jest właścicielem nieruchomości Gmina nie podejmowała żadnych działań zmierzających do odzyskania nieruchomości. Dopiero po zakończeniu w roku 2016 postępowania o zasiedzenie nieruchomości Gmina wezwała użytkowników do wydania nieruchomości, które ostatecznie nastąpiło 21 listopada 2016 r.

W tej sytuacji należy uznać, że w okresie trwającym od momentu uzyskania przez Gminę wiedzy o bezumownym korzystaniu z nieruchomości przez właściciela sąsiedniej nieruchomości do dnia jej wydania Gminie, doszło do odpłatnego świadczenia usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 pkt 2 ustawy.

Zatem od momentu uzyskania przez Gminę wiedzy o użytkowaniu działki przez właściciela sąsiedniej nieruchomości do dnia jej wydania Gminie, bezumowne korzystanie z nieruchomości stanowi/będzie stanowić świadczenie usług w rozumieniu art. 8 ust. 1 ustawy, które na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy podlega/będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

W konsekwencji, oceniając w tej części stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za nieprawidłowe.

W tym miejscu należy wskazać, że z art. 41 ust. 1 ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Natomiast stosownie do treści art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Jednakże zarówno w treści ustawy o podatku od towarów i usług, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi, bądź zwolnienie od podatku.

Zgodnie z § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. w sprawie zwolnień od podatku od towarów i usług oraz warunków stosowania tych zwolnień (Dz. U. z 2015 r., poz. 736) – zwalnia się od podatku dzierżawę gruntów przeznaczonych na cele rolnicze.

Z powyższego wynika, że dzierżawa gruntu przeznaczonego na cele rolnicze jest zwolniona od podatku od towarów i usług. Natomiast dzierżawa gruntu nie przeznaczonego na cele rolnicze jest opodatkowana stawką podstawową. Z przedstawionych okoliczności sprawy nie wynika, żeby właściciele sąsiedniej nieruchomości użytkowali grunt należący do Gminy w celach rolniczych. Ponadto pomiędzy stronami nie została zawarta żadna umowa, z której wynikałby taki cel użytkowania gruntu. Zatem bezumowne korzystanie z nieruchomości Gminy nie może/nie będzie mogło korzystać ze zwolnienia od podatku na podstawie § 3 ust. 1 pkt 2 rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 20 grudnia 2013 r. W konsekwencji wymieniona czynność jest/będzie opodatkowana podatkiem VAT przy zastosowaniu stawki podstawowej 23%.

Podsumowując, bezumowne korzystanie z nieruchomości Wnioskodawcy, od momentu uzyskania przez Gminę wiedzy o użytkowaniu działki przez właściciela sąsiedniej nieruchomości do dnia jej wydania Gminie jest/będzie opodatkowane podstawową stawką podatku od towarów i usług w wysokości 23%.

Zatem oceniając w tej części stanowisko Wnioskodawcy należało uznać je za prawidłowe.

Należy zauważyć, że zgodnie z art. 14b § 3 ustawy Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Organ jest ściśle związany przedstawionym we wniosku stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego). Zainteresowany ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy:

zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia,
zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin