2015.12.02 - Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPP2/4512-773/15/RSz
z 2 grudnia 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 2 i § 6 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 26 sierpnia 2015 r. (data wpływu 31 sierpnia 2015 r.), uzupełnionym pismem z 10 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.), o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego, na podstawie art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, w części dotyczącej zatrzymanej kaucji – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31 sierpnia 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku od towarów i usług w zakresie braku obowiązku dokonania korekty podatku naliczonego, na podstawie art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, w części dotyczącej zatrzymanej kaucji.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z 10 listopada 2015 r. (data wpływu 16 listopada 2015 r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z 2 listopada 2015 r. znak: IBPB-1-2/4510-440/15/BD, IBPB-1-2/4510-541/15/BD, IBPP2/4512-773/15/RSz.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny/zdarzenie przyszłe:

A.. (dalej: „Spółka” lub „Wnioskodawca”) jest spółką realizującą projekty deweloperskie w zakresie nieruchomości komercyjnych. Wnioskodawca, na zlecenie spółki będącej inwestorem, pełni funkcję generalnego wykonawcy biurowców wchodzących w skład inwestycji B. (dalej: „B”) w K.. Zadaniem Wnioskodawcy, jako generalnego wykonawcy, jest zapewnienie m. in. kompletnego, terminowego i należytego pod względem jakości wykonania wszystkich robót budowlanych związanych z realizacją kolejnych etapów inwestycji B..

Co do zasady, to na Wnioskodawcy, jako generalnym wykonawcy spoczywa pełna odpowiedzialność wobec inwestora za kompleksowe wywiązanie się z warunków umowy o roboty budowlane.

W celu zrealizowania swoich obowiązków jako generalnego wykonawcy, Wnioskodawca korzysta z podwykonawców, tj. firm budowlanych lub firm z branż pokrewnych (dalej: Wykonawcy), z którymi zawiera umowy o roboty budowlane na wykonanie określonego zakresu prac. Każdy Wykonawca na mocy umowy o roboty budowlane ma wykonać konkretny, uzgodniony pomiędzy stronami zakres prac - np. wybudować konstrukcję żelbetową budynków, przygotować i założyć elewację budynków, ułożyć i zamontować poszczególne instalacje, itp. Często zdarza się, że Wykonawcy, w celu realizacji swoich zobowiązań wobec Wnioskodawcy, posługują się dalszymi podwykonawcami, z którymi zawierają umowy o roboty budowlane na wykonanie poszczególnych elementów prac (dalej: Podwykonawcy). Konsekwencją posługiwania się przez Wykonawców Podwykonawcami przy wykonaniu robót budowlanych jest solidarna odpowiedzialność Wnioskodawcy oraz danego Wykonawcy z tytułu wynagrodzenia należnego Podwykonawcy, co wynika wprost z art. 6471 § 5 Kodeksu Cywilnego.

W celu zabezpieczenia wykonania ogółu zobowiązań Wykonawcy wynikających z umowy o roboty budowlane, poszczególne umowy z Wykonawcami przewidują klauzule, na mocy których Wnioskodawca jest uprawniony do zatrzymania określonej części wynagrodzenia należnego Wykonawcy na podstawie wystawionej przez niego faktury tytułem wpłaty kaucji gwarancyjnej.

Kaucje gwarancyjne mają na celu zabezpieczenie ewentualnych przyszłych roszczeń Wnioskodawcy z tytułu:

Niewykonania lub nienależytego wykonania prac,
Wad ujawnionych w okresie gwarancji,
Solidarnej odpowiedzialności wobec Podwykonawcy z tytułu należnego mu od Wykonawcy wynagrodzenia,
Niedostarczenia uzgodnionego w umowie dodatkowego zabezpieczenia przez Wykonawcę (np. gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej),
Innych roszczeń wynikających z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Kaucja gwarancyjna pobierana na zabezpieczenie roszczeń wskazanych w pkt 1 i 2 powyżej jest ustalona jako określony procent wynagrodzenia należnego Wykonawcy na podstawie wystawianych przez niego faktur, przy czym umowa określa, że łączna maksymalna suma kaucji gwarancyjnej nie może przekroczyć określonego procentu całego wynagrodzenia netto należnego Wykonawcy, wynikającego z zawartej umowy. Natomiast kaucja pobierana na zabezpieczenie roszczeń wskazanych w pkt 3 jest ustalana jako kwota wynagrodzenia należnego Podwykonawcy, z którego zapłatą zalega Wykonawca. Z kolei, kaucja opisana w pkt 4 jest pobierana w przypadku, gdy Wykonawca nie przedłożył Wnioskodawcy wymaganej umową gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej w wysokości odpowiadającej określonemu procentowi całego wynagrodzenia - netto Wykonawcy, wynikającego z zawartej umowy; kaucja jest pobierana wtedy w pełnej wysokości, na jaką powinna być wystawiona rzeczona gwarancja. W przypadku postanowienia w umowie z Wykonawcą o zabezpieczeniu jeszcze innych ewentualnych przyszłych roszczeń Wnioskodawcy, kwota kaucji gwarancyjnej, do której pobrania jest uprawniony Wnioskodawca, może być określona zarówno kwotowo, jak i jako procent od całości wynagrodzenia Wykonawcy należnego na podstawie umowy, bądź też jako procent należności wynagrodzenia należnego na podstawie wystawionej faktury.

Kaucja gwarancyjna ma charakter zwrotny. Jej celem jest zabezpieczenie ewentualnych przyszłych roszczeń Wnioskodawcy. Zgodnie z postanowieniami umów o roboty budowlane zawartych z Wykonawcami, określony procent wszystkich kwot pobranych tytułem kaucji gwarancyjnej na zabezpieczenie roszczeń z tytułu niewykonania lub nienależytego wykonania umowy jest zwracane Wykonawcy w terminie 14 dni od daty wystawienia przez Wnioskodawcę dokumentu potwierdzającego odbiór danego etapu prac (tzw. Świadectwo Przejęcia). Wysokość zwracanych kwot zazwyczaj waha się pomiędzy 50%-75% wszystkich pobranych sum, jednak możliwe jest ustalenie wyższego lub niższego współczynnika; wysokość zwracanych kwot jest ustalana indywidualnie z danym Wykonawcą, z uwzględnieniem ryzyka ponoszonego przez Wnioskodawcę. Pozostała część pobranych kwot, jako kaucja gwarancyjna na zabezpieczenie roszczeń z tytułu wad ujawnionych w okresie gwarancji, jest zwracana Wykonawcy po upływie okresu gwarancji udzielonego na wykonane prace oraz po wystawieniu dokumentu potwierdzającego odbiór całości prac (tzw. Świadectwo Wykonania) lub po przedłożeniu przez Wykonawcę gwarancji ubezpieczeniowej lub bankowej na tę kwotę. W tym drugim przypadku, Wnioskodawca zwraca pozostałą część kwot pobranych tytułem kaucji gwarancyjnej po przedłożeniu dokumentu gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej, a po upływie okresu gwarancji dokument ten jest zwracany Wykonawcy. Natomiast sumy pobrane na zabezpieczenie roszczeń z tytułu przedterminowego rozwiązania umowy są zwracane Wykonawcy wraz z płatnością ostatniego wynagrodzenia, jeśli Wykonawca przedstawił Wnioskodawcy zabezpieczenie roszczeń z tytułu wad ujawnionych w okresie gwarancji, tzn. albo przedłożył gwarancję bankową lub ubezpieczeniową, albo Wnioskodawca zatrzymał określony w umowie procent wszystkich pobranych sum tytułem kaucji gwarancyjnej na zabezpieczenie tych roszczeń. Z kolei, kaucja pobierana w związku z odpowiedzialnością solidarną Wnioskodawcy wobec Podwykonawców jest zwracana Wykonawcy po przedłożeniu przez niego oświadczenia Podwykonawcy o zapłacie wynagrodzenia; ewentualnie kwota ta może być przekazana bezpośrednio Podwykonawcy przez Wnioskodawcę jako współdłużnika solidarnego.

W przypadku kaucji na zabezpieczenie roszczeń z tytułu wad ujawnionych w okresie gwarancji, w większości wypadków Wykonawca może przedłożyć odpowiednią gwarancję ubezpieczeniową lub bankową na wymaganą kwotę, zamiast być zobowiązanym do ich wpłacenia poprzez zatrzymanie tych kwot z wypłacanego Wykonawcy wynagrodzenia. Jeśli zatrzymanie tych kwot z wynagrodzenia nie miałoby miejsca, to zarówno w przypadku tych jak i pozostałych kaucji gwarancyjnych opisanych powyżej, Wykonawca byłby zobowiązany do ich wpłaty w formie gotówkowej. W celu uproszczenia rozliczeń oraz uniknięcia konieczności każdorazowej wpłaty gotówkowej przez Wykonawcę przed otrzymaniem wynagrodzenia z tytułu danej faktury, przyjęto opisany powyżej sposób rozliczania kaucji gwarancyjnej polegający na czasowym zatrzymaniu wypłaty kwot wynikających z faktur wystawianych przez Wykonawcę i płaconych przez Wnioskodawcę. W rzeczywistości rozliczenie ma zatem postać potrącenia, ponieważ Wnioskodawca potrąca swoje zobowiązanie pieniężne z tytułu wymagalnego wynagrodzenia Wykonawcy z przysługującą mu wymagalną wierzytelnością z tytułu wpłaty kaucji gwarancyjnej.

W piśmie z 10 listopada 2015 r. Wnioskodawca uzupełnił opis stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego o odpowiedzi na następujące pytania:

1.Czy wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT? Wnioskodawca potwierdza, iż jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT.

2.Czy zawierane umowy, bądź inne dokumenty (jakie?) określały/określają terminy dokonania wpłaty kaucji gwarancyjnych, o których mowa w opisie wniosku?

Wnioskodawca poinformował, że w oparciu o treść zawieranych z Wykonawcami umów można określić, iż terminem na dokonanie wpłaty kaucji gwarancyjnej jest dzień, w którym Spółka reguluje fakturę wystawioną przez Wykonawcę. Spółka reguluje natomiast faktury Wykonawców w terminie określonym w umowie. W dniu dokonywania płatności za taką fakturę dokonywane jest przez Wnioskodawcę potrącenie kwoty zatrzymanej. Umowy z Wykonawcami wskazują natomiast, że przez „kwoty zatrzymane” rozumie się kaucje gwarancyjne przekazane Wnioskodawcy na zasadach wskazanych w umowie.

Z powyższego wynika, że umowy z Wykonawcami określają terminy zapłaty kaucji gwarancyjnych.

3.Czy kwoty należne Wykonawcy wynikające z wystawionych przez niego faktur, są/będą regulowane w ustalonych terminach płatności (jeżeli tak, to proszę wyjaśnić, czy w każdym przypadku są/będą one uregulowane przed upływem 150 dni od tego terminu)?

Kwoty należne Wykonawcy wynikające z wystawionych przez niego faktur są regulowane w ustalonych umownie terminach płatności. W żadnym przypadku nie ma miejsca sytuacja, aby kwoty te nie były uregulowane przed upływem 150 dni od upływu terminu płatności. Spółka jednocześnie zaznacza, że przez uregulowane faktury w powyższym terminie Spółka rozumie zapłatę należności wynikającej z faktury dokonaną częściowo poprzez zapłatę w pieniądzu (przelew bankowy, gotówka) lub w jakikolwiek inny prawnie dopuszczalny sposób (np. przez potrącenie lub kompensatę wzajemnych wierzytelności z innych tytułów), a częściowo poprzez potrącenie z należną od Wykonawcy kaucją gwarancyjną, a zatem zapłatę faktury po potrąceniu kwoty zatrzymanej kaucji gwarancyjnej.

W związku z powyższym opisem, w zakresie podatku od towarów i usług, zadano następujące pytanie (oznaczone we wniosku jako nr 2):

Czy w przypadku, gdy Wnioskodawca zatrzymuje tytułem kaucji gwarancyjnej określoną część wynagrodzenia należnego Wykonawcy na podstawie wystawionej przez niego faktury lub na podstawie kontraktu, istnieje konieczność zastosowania do tych faktur korekty odliczonego podatku VAT naliczonego, o której mowa w art. 89b ust. 1 ustawy o VAT? (Pytanie dotyczy rozliczeń z Wykonawcami dokonywanych od 2013 r. oraz rozliczeń, które będą dokonywane w przyszłości).

Stanowisko Wnioskodawcy (odnoszące się do pytania nr 2):

Zdaniem Wnioskodawcy, nie jest on zobowiązany do dokonywania korekty odliczonego podatku VAT naliczonego w odniesieniu do faktur wystawionych przez Wykonawców, w oparciu o które Wnioskodawca dokonuje zatrzymania kwoty należnej kaucji gwarancyjnej. Poniżej Wnioskodawca przedstawia uzasadnienie swojego stanowiska.

Zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150. dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Powyższy przepis nakazuje dokonania korekty podatku naliczonego tylko i wyłącznie w przypadku, gdy należność wynikająca z faktury nie została uregulowana w ciągu 150 dni od dnia upływu terminu płatności. Oznacza to, że w przypadku uregulowania należnej kwoty przed upływem ww. terminu obowiązek korekty nie powstaje.

Zakładając, że wypłata przez Wnioskodawcę należności wynikających z faktur wystawianych przez Wykonawcę, uwzględniająca zatrzymanie kwoty tytułem kaucji gwarancyjnej, następuje przed upływem terminu wskazanego w art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, opisana powyżej przesłanka dokonania korekty podatku naliczonego nie występuje. W stanie faktycznym opisywanym przez Wnioskodawcę całość zobowiązania wobec Wykonawcy wynikającego z faktury zostaje uregulowana i nie dochodzi do żadnych opóźnień w płatności wynagrodzenia za wykonane prace. Jedyne, co ma miejsce, to potrącenie pewnej kwoty z tytułu odrębnego stosunku zobowiązaniowego, tj. z tytułu kaucji gwarancyjnej, która w innym przypadku musiałaby być wpłacona w formie gotówkowej przez Wykonawcę na rzecz Wnioskodawcy. W celu uproszenia rozliczeń, dokonywane jest potrącenie wzajemnych należności do wysokości kwoty niższej, a przewyższająca tę kwotę część wynagrodzenia jest przekazywana w formie gotówkowej Wykonawcy. Powoduje to zaspokojenie roszczeń obu stron - Wykonawcy z tytułu wynagrodzenia oraz Wnioskodawcy z tytułu kaucji gwarancyjnej - oraz wygaśnięcie zobowiązań w tym zakresie. W konsekwencji, mimo zatrzymania kwoty kaucji gwarancyjnej przy wypłacie wynagrodzenia na rzecz Wykonawcy, zobowiązanie Wnioskodawcy z tego tytułu zostaje wykonane w całości, a roszczenie Wykonawcy wygasa.

Ponadto, należy wskazać, że art. 89b ust. 1 ustawy o VAT posługuje się pojęciem „uregulowania należności wynikającej z faktury”, przy czym przepis ten nie zastrzega, że uregulowanie tej kwoty musi nastąpić w określonej formie (np. poprzez zapłatę gotówkową). Wręcz przeciwnie, analiza treści przepisu oraz jego celu wskazuje jednoznacznie, że uregulowanie należnej kwoty na potrzeby tej regulacji może nastąpić w dowolny sposób.

Sposoby wykonywania zobowiązań pieniężnych reguluje prawo cywilne. Na gruncie prawa cywilnego potrącenie jest jednym ze sposobów wykonania zobowiązań pieniężnych. Zgodnie z art. 492 § 2 Kodeksu Cywilnego, wskutek potrącenia obie potrącane wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej. Powoduje to, że potrącenie przez Wnioskodawcę określonej kwoty z wynagrodzenia należnego Wykonawcy tytułem kaucji gwarancyjnej skutkuje zarówno wykonaniem zobowiązania do zapłaty wynagrodzenia w tej części, jak i wykonaniem zobowiązania Wykonawcy do zapłaty kaucji. Natomiast wypłata gotówkowa pozostałej części wynagrodzenia Wykonawcy powoduje wykonanie zobowiązania również w tej pozostałej części. W konsekwencji, całość zobowiązania Wnioskodawcy wobec Wykonawcy z tytułu wynagrodzenia zostaje wykonana - częściowo poprzez zapłatę, częściowo poprzez potrącenie – i Wykonawca nie może żądać więcej zapłaty z tego tytułu. Należności te zostają zatem uregulowane w całości.

Stanowisko Wnioskodawcy, co do skutecznego uregulowania ww. należności oraz braku obowiązku korekty podatku naliczonego, na podstawie art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, w przypadku kaucji gwarancyjnej, znajduje oparcie w licznych interpretacjach indywidualnych wydawanych przez organy podatkowe, m. in.:

przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 06.08.2014 o nr IPPP3/443-464/14-2/SM,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 11.07.2014 o nr IBPP2/443-357/14/WN,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 01.10.2013 o nr IBPP2/443-605/13/BW,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 13.08.2013 o nr IBPP2/443-451/13/AMP,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 05.08.2013 o nr IBPP2/443-369/13/AMP,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 07.06.2013 o nr IPPP2/443-270/13-4/MM,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 30.04.2013 o nr ILPP2/443-115/13-2/Akr,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 24.04.2013 o nr ILPP2/443-84/13-2/SJ,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 26.05.2014 o nr IPPP1/443-330/14-2/PR,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 25.09.2014 o nr ITPP1/443-729/14/KM,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 26.02.2014 o nr 1BPP2/443-1100/13/RSz,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 9.05.2014 o nr ILPP2/443-152/14-4/SJ,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 12.05.2014 o nr IBPP2/443-153/14/KO,
przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 29.04.2015 o nr IPPP3/4512-57/15-4/MC.

Wobec powyższego należy stwierdzić, że w rozpatrywanej sprawie zarówno na gruncie prawa cywilnego, jak i na gruncie art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, zobowiązanie Wnioskodawcy do zapłaty wynagrodzenia Wykonawcy za przeprowadzone prace na podstawie wystawionej faktury zostaje wykonane w całości, pomimo, że w gotówce wypłacana jest kwota pomniejszona o zatrzymają kaucję gwarancyjną. Powoduje to, że kwoty należne Wykonawcy na podstawie wystawionych przez niego faktur, są uregulowane w całości w ustalonych terminach płatności (a w każdym razie przed upływem 150 dni od tego terminu). W konsekwencji, brak jest przesłanek, aby zastosować art. 89b ust. 1 ustawy o VAT. a tym samym Wnioskodawca nie jest i nie będzie w przyszłości zobowiązany do dokonania obowiązkowej korekty podatku naliczonego wynikającego z faktur wystawionych przez Wykonawcę, z tytułu zatrzymania określonej części wynagrodzenia tytułem kaucji gwarancyjnej.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego, w zakresie podatku od towarów i usług, w kwestiach objętych pytaniem nr 2, jest prawidłowe.

Zasady rozliczenia podatku w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności zostały określone w przepisach art. 89a i art. 89b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 177, poz. 1054 ze zm.), zwanej dalej ustawą lub ustawą o VAT.

Zgodnie z art. 89b ust. 1 ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., w przypadku nieuregulowania należności wynikającej z faktury dokumentującej dostawę towarów lub świadczenie usług na terytorium kraju w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, dłużnik jest obowiązany do korekty odliczonej kwoty podatku wynikającej z tej faktury, w rozliczeniu za okres, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności określonego w umowie lub na fakturze.

Zgodnie z art. 89b ust. 1b ustawy, w brzmieniu obowiązującym od 1 lipca 2015 r., przepisu ust. 1 nie stosuje się również w przypadku, gdy dłużnik w ostatnim dniu miesiąca, w którym upływa 150 dzień od dnia upływu terminu płatności, jest w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji.

Natomiast, w oparciu o art. 89b ust. 1a ustawy, przepisu ust. 1 nie stosuje się, jeżeli dłużnik uregulował należność najpóźniej w ostatnim dniu okresu rozliczeniowego, w którym upłynął 150 dzień od dnia upływu terminu płatności tej należności.

W przypadku częściowego uregulowania należności w terminie 150 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze, korekta dotyczy podatku naliczonego przypadającego na nieuregulowaną część należności. Przepis ust. 1a stosuje się odpowiednio (art. 89b ust. 2 ustawy).

W świetle art. 89b ust. 4 ustawy, w przypadku uregulowania należności po dokonaniu korekty, o której mowa w ust. 1, podatnik ma prawo do zwiększenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym należność uregulowano, o kwotę podatku, o której mowa w ust. 1. W przypadku częściowego uregulowania należności podatek naliczony może zostać zwiększony w odniesieniu do tej części.

Stosownie do art. 29 ust. 1 ww. ustawy, obowiązującego do 31 grudnia 2013 r., podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Natomiast, w myśl art. 29a ust. 1 ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2014 r., podstawą opodatkowania, z zastrzeżeniem ust. 2-5, art. 30a-30c, art. 32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika.

Z przedstawionego we wniosku opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca jest zarejestrowanym, czynnym podatnikiem podatku VAT. Wnioskodawca realizuje projekty deweloperskie w zakresie nieruchomości komercyjnych. Wnioskodawca, na zlecenie spółki będącej inwestorem, pełni funkcję generalnego wykonawcy biurowców wchodzących w skład inwestycji B. („B.”) w K.. Zadaniem Wnioskodawcy, jako generalnego wykonawcy, jest zapewnienie m. in. kompletnego, terminowego i należytego pod względem jakości wykonania wszystkich robót budowlanych związanych z realizacją kolejnych etapów inwestycji B.. Co do zasady, to na Wnioskodawcy, jako generalnym wykonawcy spoczywa pełna odpowiedzialność wobec inwestora za kompleksowe wywiązanie się z warunków umowy o roboty budowlane. W celu zrealizowania swoich obowiązków jako generalnego wykonawcy, Wnioskodawca korzysta z podwykonawców, tj. firm budowlanych lub firm z branż pokrewnych (Wykonawców), z którymi zawiera umowy o roboty budowlane na wykonanie określonego zakresu prac. Często zdarza się, że Wykonawcy, w celu realizacji swoich zobowiązań wobec Wnioskodawcy, posługują się dalszymi podwykonawcami, z którymi zawierają umowy o roboty budowlane na wykonanie poszczególnych elementów prac.

Kaucje gwarancyjne mają na celu zabezpieczenie ewentualnych przyszłych roszczeń Wnioskodawcy z tytułu:

Niewykonania lub nienależytego wykonania prac,
Wad ujawnionych w okresie gwarancji,
Solidarnej odpowiedzialności wobec Podwykonawcy z tytułu należnego mu od Wykonawcy wynagrodzenia,
Niedostarczenia uzgodnionego w umowie dodatkowego zabezpieczenia przez Wykonawcę (np. gwarancji bankowej lub ubezpieczeniowej),
Innych roszczeń wynikających z niewykonania lub nienależytego wykonania umowy.

Kaucja gwarancyjna ma charakter zwrotny. Umowy z Wykonawcami określają terminy zapłaty kaucji gwarancyjnych. Terminem na dokonanie wpłaty kaucji gwarancyjnej jest dzień, w którym Spółka reguluje fakturę wystawioną przez Wykonawcę. Kwoty należne Wykonawcy wynikające z wystawionych przez niego faktur są regulowane w ustalonych umownie terminach płatności. W żadnym przypadku nie ma miejsca sytuacja, aby kwoty te nie były uregulowane przed upływem 150 dni od upływu terminu płatności. Przez uregulowane faktury w powyższym terminie Spółka rozumie zapłatę należności wynikającej z faktury dokonaną częściowo poprzez zapłatę w pieniądzu (przelew bankowy, gotówka) lub w jakikolwiek inny prawnie dopuszczalny sposób (np. przez potrącenie lub kompensatę wzajemnych wierzytelności z innych tytułów), a częściowo poprzez potrącenie z należną od Wykonawcy kaucją gwarancyjną, a zatem zapłatę faktury po potrąceniu kwoty zatrzymanej kaucji gwarancyjnej.

Przy tak przedstawionym opisie sprawy wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą kwestii ustalenia, czy w przypadku, gdy zatrzymuje on tytułem kaucji gwarancyjnej określoną część wynagrodzenia należnego Wykonawcy na podstawie wystawionej przez niego faktury lub na podstawie kontraktu, istnieje konieczność zastosowania do tych faktur korekty odliczonego podatku VAT naliczonego, o której mowa w art. 89b ust. 1 ustawy o VAT.

Należy wskazać, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie definiują pojęcia kaucji. Zgodnie ze słownikową definicją (według Internetowego Słownika Języka Polskiego – www.spj.pwn.pl (…) – „kaucja” jest to: „suma pieniężna złożona jako gwarancja dotrzymania umowy; zastaw; zabezpieczenie; gwarancja”.

Kaucja gwarancyjna w budownictwie to określana - z reguły procentowo - kwota należności wynikających z tytułu wykonanych robót, zatrzymana przez inwestora na określony okres do momentu ich zakończenia tytułem gwarancji. Stanowi ona formę zabezpieczenia należytego wykonania robót przez wykonawcę bądź też służy do pokrycia roszczeń wynikających z ich niewykonania czy też nienależytego wykonania. Kaucja gwarancyjna, co do zasady, ma charakter zwrotny i pozostaje neutralna podatkowo. Zakres gwarancji, jej okres oraz zasady rozliczania się z pobranych kaucji są ustalane pomiędzy inwestorem i wykonawcą (bądź pomiędzy wykonawcą i podwykonawcą) w zawartej umowie.

W przypadku, gdy kaucje gwarancyjne są potrącane przez inwestora przy wypłacaniu należności wykonawcom za wykonane usługi budowlane, za zapłatę należy uznać również kwotę potrąconej kaucji. Kwoty objętej potrąceniem nie można więc uznać za kwotę nieuregulowaną.

Świadczy o tym fakt, że zgodnie z art. 498 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121, ze zm.), gdy dwie strony są jednocześnie względem siebie dłużnikami i wierzycielami, każda z nich może potrącić swoją wierzytelność z wierzytelności drugiej strony, jeżeli przedmiotem obu wierzytelności są pieniądze lub rzeczy tej samej jakości oznaczone tylko co do gatunku, a obie wierzytelności są wymagalne i mogą być dochodzone przed sądem lub przed innym organem państwowym. Wskutek potrącenia obie wierzytelności umarzają się nawzajem do wysokości wierzytelności niższej.

Zatem, potrącenie wierzytelności jest jedną z form wygaśnięcia zobowiązania w wyniku wykonania świadczenia przez umorzenie wzajemnych wierzytelności między stronami. Do wygaśnięcia zobowiązania przez potrącenie dochodzi w sytuacji, gdy jedna strona jest w stosunku do drugiej zarówno dłużnikiem, jak i wierzycielem. Potrącenie zatem stanowi formę wzajemnej zapłaty za istniejące pomiędzy stronami zobowiązania, co pozwala na traktowanie jej na równi z zapłatą.

W przedmiotowej sprawie, na podstawie art. 29 ust. 1 cyt. ustawy, obowiązującego do 31 grudnia 2013 r., podstawą opodatkowania jest cała kwota należna Wykonawcy za wykonanie usługi, pomniejszona o kwotę podatku należnego. Natomiast, na podstawie art. 29a ust. 1 ww. ustawy, obowiązującego od 1 stycznia 2014 r., podstawą opodatkowania będzie wszystko co stanowi zapłatę którą Wykonawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy.

Bez znaczenia w przedmiotowej sprawie jest fakt potrącenia i zatrzymania przez Wnioskodawcę części wynagrodzenia należnego Wykonawcy tytułem zabezpieczenia (kaucji).

Zatem, kaucja będąca kwotą pieniężną, złożoną jako gwarancja dotrzymania warunków umowy, nie stanowi obrotu w rozumieniu ww. art. 29 ustawy, ani podstawy opodatkowania w myśl art. 29a ustawy i nie rodzi obowiązku podatkowego, gdyż ma charakter zabezpieczenia prawidłowego wykonania umowy i w całości podlega zwrotowi po upływie umówionego terminu.

Zauważyć należy, że zgodnie z art. 3531 ww. ustawy Kodeks cywilny, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

W niniejszej sprawie strony umówiły się, że Wnioskodawca jest uprawniony do zatrzymania określonej części wynagrodzenia należnego Wykonawcy na podstawie wystawionej przez niego faktury tytułem wpłaty kaucji gwarancyjnej. Kwoty należne Wykonawcy wynikające z wystawionych przez niego faktur są regulowane w ustalonych umownie terminach płatności. W żadnym przypadku nie ma miejsca sytuacja, aby kwoty te nie były uregulowane przed upływem 150 dni od upływu terminu płatności.

W omawianej sytuacji Zobowiązanie z tytułu kaucji gwarancyjnej stanowi odrębne zobowiązanie od kwoty należnej w związku z wykonaniem przez Wykonawcę robót budowlanych. bowiem wynagrodzenie należne Wykonawcy z tytułu ww. robót zostało przez Wnioskodawcę zapłacone, a jedynie umówione części kaucji gwarancyjnej zostały przez Wnioskodawcę tymczasowo zatrzymane. Dokonanego przez Wnioskodawcę potrącenia kaucji nie można utożsamiać z sytuacją, w której nie wywiązuje się on ze swoich zobowiązań pieniężnych.

W świetle powyższych regulacji prawnych oraz odnosząc się do opisu sprawy należy stwierdzić, że zatrzymane kwoty jako kaucja gwarancyjna (ze względu na charakter kwoty zatrzymanej, która jest kwotą należną w związku z zabezpieczeniem należnego wykonania umowy) – nie stanowiły w stanie prawnym obowiązującym od 1 stycznia 2013 r., ani nie stanowią (w aktualnym stanie prawnym), podstawy do zastosowania przez Wnioskodawcę korekty podatku naliczonego, o której mowa w art. 89b ust. 1 ustawy o VAT, w części dotyczącej zatrzymanej określonej części wynagrodzenia tytułem kaucji gwarancyjnej po upływie 150 dni od terminu płatności za wykonane przez Wykonawcę roboty budowlane.

Wobec powyższego, stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie podatku od towarów i usług, jest prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym, tj. zaistniałym, jak wskazał Wnioskodawca, od 1 stycznia 2013 r., a w części dotyczącej zdarzenia przyszłego – stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Zmiana któregokolwiek elementu przedstawionego opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego lub zmiana stanu prawnego powoduje, że interpretacja indywidualna traci swoją ważność.

Ocena prawna stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych zostanie zawarta w odrębnym rozstrzygnięciu.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012 r. poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin