Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-2/4510-688/15/AnK
z 23 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 11 sierpnia 2015 r. (data wpływu do tut. BKIP 14 sierpnia 2015 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wypłacana przez Pogotowie comiesięczna renta, zasądzona wyrokiem sądu, na rzecz poszkodowanego pacjenta z tytułu błędu w sztuce lekarskiej, może stanowić koszty uzyskania przychodów (pytanie oznaczone we wniosku nr 2) – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 sierpnia 2015 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie ustalenia, czy wypłacana przez Pogotowie comiesięczna renta, zasądzona wyrokiem sądu, na rzecz poszkodowanego pacjenta z tytułu błędu w sztuce lekarskiej, może stanowić koszty uzyskania przychodów.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wojewódzkie Pogotowie Ratunkowe jest samodzielnym publicznym zakładem opieki zdrowotnej (dalej: „Pogotowie”) oraz jednostką sektora finansów publicznych. Nadzór nad działalnością Pogotowia sprawuje Zarząd Województwa. Pogotowie posiada osobowość prawną potwierdzoną przez Sąd Rejonowy wpisem do Rejestru stowarzyszeń, innych organizacji społecznych i zawodowych, fundacji i publicznych zakładów opieki zdrowotnej. Ponadto wpisane jest do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą prowadzonego przez Wojewodę. Obszarem działania Pogotowia jest województwo. Podstawowym celem Pogotowia jest udzielanie świadczeń zdrowotnych w formie medycznych czynności ratunkowych w stanach nagłego zagrożenia zdrowotnego i promocja zdrowia. Do zadań Pogotowia należy udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu ratownictwa medycznego zespołami ratownictwa medycznego (S), zespołami ratownictwa medycznego podstawowymi (P) wraz z dyspozytorniami oraz z zakresu podstawowej opieki zdrowotnej, zespołami transportu sanitarnego i w ambulatoriach ogólnych. Głównym płatnikiem za świadczone usługi medyczne jest Narodowy Fundusz Zdrowia. Wobec Pogotowia nie toczy się żadne postępowanie podatkowe, ani też postępowanie organu kontroli skarbowej.

Pogotowie wyrokiem Sądu Okręgowego wypłaca na rzecz powódki rentę miesięczną w kwocie 200 zł. Renta wypłacana jest z powodu powstałego uszczerbku na zdrowiu spowodowanego błędem w sztuce medycznej podczas udzielenia świadczenia zdrowotnego.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy Pogotowie działające w formie samodzielnego publicznego zakładu opieki zdrowotnej może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wypłatę renty miesięcznej zasądzonej wyrokiem sądu na rzecz pacjenta za szkody spowodowane błędem w sztuce lekarskiej? (pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, zasądzona wyrokiem sądowym renta miesięczna (200 zł) na rzecz poszkodowanego pacjenta z tytułu błędu w sztuce lekarskiej nie została wyłączona z kosztów podatkowych na mocy art. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, może zatem stanowić - co do zasady - koszt uzyskania przychodu na gruncie art. 15 ust. 1 tej ustawy. Wydatek ten jest związany z ryzykiem podejmowanym przy leczeniu pacjenta, co w konsekwencji stanowi, że jest to wydatek niezaprzeczalnie związany z funkcjonowaniem Pogotowia.

Pogotowie ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za szkody spowodowane działalnością personelu medycznego. W konsekwencji przyjąć należy, że wydatek z tytułu renty miesięcznej ma związek z zachowaniem źródła przychodów Pogotowia i może stanowić koszty uzyskania przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z treścią art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 updop.

Definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach należy natomiast zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu, a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Innymi słowy oznacza to, że dla kwalifikacji prawnej danego kosztu istotne znaczenie ma cel, w jakim został poniesiony. Wydatek zostanie uznany za koszt uzyskania przychodów, jeżeli pomiędzy jego poniesieniem, a powstaniem, zwiększeniem bądź też możliwością powstania przychodu istnieje związek przyczynowy.

O tym, co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej, decyduje podmiot prowadzący tę działalność, lecz nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodu i jako taki podlegać odliczeniu od postawy opodatkowania. Takimi kosztami bowiem nie mogą być wydatki enumeratywnie wymienione w art. 16 ust. 1 updop.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania albo zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Zatem, wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 updop mogą stanowić koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiągniętymi przychodami, w tym służą zachowaniu lub zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów.

Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu osiągnięcia przychodów, nawet wówczas, gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty. Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Bezpośrednimi kosztami uzyskania przychodów są wydatki, które mogą przyczynić się do powstania konkretnego przychodu osiągniętego w danym momencie. Pośrednimi kosztami uzyskania przychodów są wydatki związane z całokształtem działalności podatnika i wywiązywaniem się przez niego z obowiązków nałożonych innymi przepisami prawa.

Zgodnie art. 16 ust. 1 pkt 16 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych w wysokości określonej przez właściwego ministra oraz dodatkowej składki ubezpieczeniowej w przypadku stwierdzenia pogorszenia warunków pracy.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 17 updop kosztów uzyskania przychodu nie stanowią koszty egzekucyjne związane z niewykonaniem zobowiązań.

Stosownie do treści art. 16 ust. 1 pkt 18 updop, do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się grzywien i kar pieniężnych orzeczonych w postępowaniu karnym, karnym skarbowym, administracyjnym i w sprawach o wykroczenia oraz odsetek od tych grzywien i kar.

Z kolei przepis art. 16 ust. 1 pkt 19 updop stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar, opłat i odszkodowań oraz odsetek od tych zobowiązań z tytułu:

1. nieprzestrzegania przepisów w zakresie ochrony środowiska,
2. niewykonania nakazów właściwych organów nadzoru i kontroli dotyczących uchybień w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy.
   
   

Natomiast w myśl art. 16 ust. 1 pkt 22 updop, wyłączone z kosztów uzyskania przychodów zostały kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług.

Z powyższego wynika więc, że inne wydatki o charakterze odszkodowawczym skoro nie zostały wyłączone z kosztów podatkowych na mocy art. 16 updop mogą stanowić - co do zasady - koszt uzyskania przychodu na gruncie art. 15 ust. 1 updop.

W kontekście rozpatrywanej sprawy, wskazać również należy na uregulowania na gruncie prawa cywilnego. Zgodnie z art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 121 ze zm.), w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu.

Natomiast art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

W świetle powyższego, mając na uwadze specyfikę działalności Pogotowia, stwierdzić należy, że wypłata renty wynika wprost z przepisów prawa i powinna zostać zakwalifikowana jako wydatek związany z ryzykiem podejmowanym przy leczeniu pacjenta, co w konsekwencji stanowi, iż jest to wydatek związany z funkcjonowaniem Pogotowia. Ponadto należy dodatkowo nadmienić, iż Pogotowie - jako jednostka, której celem jest szeroko rozumiana ochrona zdrowia ludzkiego - jest zobowiązane do należytej staranności jak i stosowania zasad etyki zawodowej.

Jak wynika z treści art. 2 ustawy z dnia 6 listopada 2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 159 ze zm.), przestrzeganie praw pacjenta określonych w ustawie jest obowiązkiem organów władzy publicznej właściwych w zakresie ochrony zdrowia, Narodowego Funduszu Zdrowia, podmiotów udzielających świadczeń zdrowotnych, osób wykonujących zawód medyczny oraz innych osób uczestniczących w udzielaniu świadczeń zdrowotnych.

Z kolei art. 8 ww. ustawy stanowi, że pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych udzielanych z należytą starannością przez podmioty udzielające świadczeń zdrowotnych w warunkach odpowiadających określonym w odrębnych przepisach wymaganiom fachowym i sanitarnym. Przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych osoby wykonujące zawód medyczny kierują się zasadami etyki zawodowej określonymi przez właściwe samorządy zawodów medycznych.

Z powyższego wynika, że Pogotowie ponosi odpowiedzialność na zasadzie ryzyka za szkody spowodowane działalnością personelu medycznego. W konsekwencji, przyjąć należy, że wydatek z tytułu renty ma związek z zachowaniem źródła przychodów Pogotowia i, co do zasady, może stanowić koszt uzyskania przychodów.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2 - zgodnie z którym comiesięczna renta, zasądzona wyrokiem sądu, wypłacana na rzecz poszkodowanego pacjenta z tytułu błędu w sztuce lekarskiej, może stanowić koszty uzyskania przychodów - należy uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że w zakresie pytania nr 1 została wydana odrębna interpretacja.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa Stefana Wyszyńskiego 2, 44-101 Gliwice po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.