INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r. poz. 749) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2007 r. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 19 czerwca 2012 r. (data wpływu 25 czerwca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczeń dokonywanych na rzecz osób uprawnionych, finansowanych w całości lub w części z ZFŚS - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 25 czerwca 2012 r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie opodatkowania świadczeń dokonywanych na rzecz osób uprawnionych, finansowanych w całości lub w części z ZFŚS.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Stosownie do wymogów wynikających z ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (Dz. U. z 1996 r. Nr 70 poz. 335, t.j., ze zm., dalej ustawa o „ZFŚS”), X tworzy i administruje Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych (dalej „ZFŚS”).

Zasady i warunki korzystania ze świadczeń finansowanych z ZFŚS określa Regulamin ZFŚS w X (dalej „Regulamin”). Zgodnie z Regulaminem, osobami uprawnionymi do korzystania z ZFŚS w X są:

1. pracownicy,
2. emeryci i renciści (byli pracownicy X, których ostatnim miejscem zatrudnienia był X),
3. członkowie rodzin pracowników, emerytów i rencistów,
4. członkowie rodzin zmarłych pracowników oraz emerytów i rencistów uprawnieni do renty rodzinnej.
   
   

Środki ZFŚS są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym i przeznaczone do finansowania działalności socjalnej. W ramach ww. działalności X m.in.:

1. nabywa towary i usługi, które są następnie przekazywane osobom uprawnionym, m.in. w zakresie:
   • biletów wstępu na imprezy kulturalne (na koncerty, do kina, teatru, opery),
   • biletów wstępu na imprezy rekreacyjne i sportowe,
   • turystyki grupowej w postaci wycieczek zorganizowanych przez podmiot prowadzący usługi turystyczne,
   • paczek oraz bonów towarowych,
2. organizuje wypoczynek we własnych obiektach (tj. w ośrodkach wypoczynkowych i ośrodku szkoleniowym) na rzecz osób uprawnionych, w formie wczasów, kolonii, obozów,
3. udziela osobom uprawnionym pomocy finansowej w postaci oprocentowanej pożyczki na cele mieszkaniowe.
   
   

Zakupy towarów i usług dokonywane w ramach działalności socjalnej finansowane są w zależności od sytuacji rodzinnej i życiowej oraz wysokości dochodów przypadających na osobę w gospodarstwie domowym:

• w całości ze środków ZFŚS,
• w części ze środków ZFŚS, a w części poprzez wpłatę osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS.
  
  

Organizacja wypoczynku przez X we własnych obiektach odbywa się za częściową odpłatnością osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS.

Ośrodki wypoczynkowe służą X do: (i) prowadzenia działalności gospodarczej w zakresie sprzedaży towarów i usług podmiotom zewnętrznym (osobom fizycznym i prawnym), (ii) realizacji działalności prowadzonej w ramach ZFŚS, (iii) realizacji zadań obejmujących świadczenie usług szkoleniowych na rzecz jednostek organizacyjnych X.

Ośrodek szkoleniowy wykorzystywany jest do prowadzenia działalności szkoleniowej, w tym w szczególności do organizacji szkoleń, seminariów, sympozjów, kursów, konferencji i zjazdów. Działalność szkoleniowa w ośrodku prowadzona jest dla jednostek organizacyjnych X, a w przypadku wystąpienia takiej potrzeby, również dla podmiotów krajowych i zagranicznych. W okresach niewykorzystywanych na prowadzenie działalności szkoleniowej ośrodek szkoleniowy może być wykorzystywany na organizację pobytów weekendowych, w tym pobytów prowadzonych w ramach działalności ZFŚS.

Działalność X w ramach ZFŚS służy realizacji obowiązku zaspokajania potrzeb socjalnych pracowników, nałożonego na X, jako pracodawcę, przez ustawę o ZFŚS.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

1. Czy przekazywanie nieodpłatnie lub za częściową odpłatnością osobom uprawnionym do korzystania z ZFŚS towarów i usług, zakupionych ze środków ZFŚS, podlega opodatkowaniu VAT...
2. Czy organizacja wypoczynku przez X we własnych obiektach, w ramach ZFŚS, za częściową odpłatnością osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS, podlega opodatkowaniu VAT...
3. Czy udzielanie osobom uprawnionym do korzystania z ZFŚS pożyczek ze środków ZFŚS stanowi świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT...
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy, przekazywanie nieodpłatnie lub za częściową odpłatnością osobom uprawnionym do korzystania z ZFŚS towarów i usług, zakupionych ze środków ZFŚS, nie podlega opodatkowaniu VAT. Podobnie, organizacja wypoczynku przez X we własnych obiektach, w ramach ZFŚS, za częściową odpłatnością osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS, nie podlega opodatkowaniu VAT. Z kolei udzielanie osobom uprawnionym do korzystania z ZFŚS pożyczek ze środków ZFŚS nie stanowi świadczenia usług w rozumieniu ustawy o VAT.

Powyższe wynika z faktu, iż w odniesieniu do działalności wykonywanej w ramach ZFŚS X nie występuje w charakterze podatnika VAT. Zgodnie z art. 10 ustawy o ZFŚS: „Środkami Funduszu administruje pracodawca”, co oznacza, że w odniesieniu do ZFŚS X występuje jedynie w charakterze administratora środków ZFŚS, a sfera ta w całości pozostaje poza prowadzoną przez X działalnością gospodarczą podlegającą opodatkowaniu VAT. Będąc zobowiązanym do utworzenia i administrowania ZFŚS, X podejmuje działania techniczne o charakterze nieodpłatnym, nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym. Wykonuje te czynności tylko dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o ZFŚS.

Zgodnie bowiem z art. 15 ust. 1 ustawy o VAT: „Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności”.

Natomiast, stosownie do art. 15 ust. 2 ustawy o VAT: „Działalność gospodarcza obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych”.

W świetle powyższego, warunkiem objęcia zakresem opodatkowania VAT czynności wymienionych w art. 5 ustawy o VAT jest działanie podmiotu wykonującego te czynności w charakterze podatnika VAT. Potwierdza to brzmienie art. 2 Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L z 2009 r. Nr 116/18 ze zm.), zgodnie z którym opodatkowaniu VAT podlegają czynności dokonane przez podmiot działający w charakterze podatnika. Z kolei, aby podmiot wykonujący czynności wymienione w art. 5 ustawy o VAT działał w charakterze podatnika VAT, niezbędnym jest zaklasyfikowanie jego działalności w tym zakresie do definicji działalności gospodarczej w rozumieniu art. 15 ust. 2 ustawy o VAT.

Jak bowiem wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w wyrokach z 2 września 2008 r., sygn. I FSK 1076/07 oraz 22 października 2010 r., sygn. I FSK 1783/09: „Po pierwsze, z ogólnych zasad tego podatku wynika, że świadczenie usług podlega opodatkowaniu tylko wówczas, gdy jest wykonywane przez podatnika podatku od towarów i usług działającego dla tych czynności w takim charakterze. Warunek ten wynika także bezpośrednio z Szóstej Dyrektywy Rady z dnia 17 maja 1977 r. w sprawie harmonizacji ustawodawstw Państw Członkowskich w odniesieniu do podatków obrotowych - wspólny system podatku od wartości dodanej: ujednolicona podstawa wymiaru podatku (77/388/EWG Dz. Urz. UE L 1977.145.1) oraz obecnie obowiązującej Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L 2006.347.1). Po drugie, świadczenie usług musi mieć charakter odpłatny, czyli musi być wykonywane za wynagrodzeniem (z zaznaczeniem, że niektóre czynności nieodpłatne zostały z mocy ustawy zrównane z odpłatnym świadczeniem usług)”.

Co więcej, w opinii X nie można uznać, że w przypadku towarów i usług przekazywanych osobom uprawnionym do korzystania z ZFŚS za częściową odpłatnością, odpłatność czyniona przez osobę uprawnioną ma charakter wynagrodzenia za usługę X, gdyż działalność wykonywana przez X w tym zakresie - jako administratora ZFŚS - ma charakter jedynie pośredniczenia w udostępnianiu osobom uprawnionym usługi, sfinansowanej ze środków ZFŚS. Podobnie, skoro odsetki od pożyczek udzielanych ze środków ZFŚS wpływają na rachunek bankowy ZFŚS, a więc nie stanowią wynagrodzenia X, to działalność X w tym zakresie ma wyłącznie charakter administracyjny, w związku z czym nie podlega opodatkowaniu VAT.

Zdaniem X świadczenie usług osobom uprawnionym do korzystania z ZFŚS za częściową odpłatnością zorganizowanych przez X we własnych obiektach (tj. w ośrodkach wypoczynkowych i ośrodku szkoleniowym), w ramach ZFŚS, również nie podlega opodatkowaniu VAT. Wynika to z faktu, iż świadcząc ww. usługi X nie występuje w charakterze podatnika VAT. Usługi świadczone w tym zakresie służą bowiem realizacji działalności prowadzonej w ramach ZFŚS.

Stanowisko X w ww. zakresie potwierdzają interpretacje Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia:

• 11 października 2011 r., sygn. IPPP3/443-965/11-2/KT,
• 14 października 2011 r., sygn. IPPP1-443-1200/11-2/IGo,
• 8 grudnia 2011 r., sygn. IPPP1/443-1500/11-4/AW,
• 22 grudnia 2011 r., sygn. IPPP1/443-1508/11-2/JL,
• 21 lutego 2012 r., sygn. IPPP3/443-1509/11-2/KT,
• 5 marca 2012 r., sygn. IPPP1/443-1743/11-2/BH,
• 27 kwietnia 2012 r., sygn. IPPP3/443-121/12-2/JK,
  
  

jak również wyroki NSA z:

• 2 września 2008 r., sygn. I FSK 1076/07, zgodnie z którym: „Ze względu na zakres przedmiotowy i podmiotowy opodatkowania podatkiem od towarów i usług oraz charakter omawianego funduszu, uprawniona jest teza, że podmiot zobowiązany do utworzenia i administrowania zakładowym funduszem socjalnym podejmuje działania techniczne o charakterze nieodpłatnym, które pozostają całkowicie poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Podmiot nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym (...) wykonuje te czynności tylko dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych. W konsekwencji, podmiot wykonujący czynności związane z udzielaniem swoim pracownikom zwrotnych pożyczek na cele mieszkaniowe z zakładowego funduszu świadczeń socjalnych, nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 tej ustawy podatkowej. Poza tym czynności te dokonywane są nieodpłatnie. Podatnik ponosi koszty związane z administrowaniem funduszem, nie pobierając z tego tytułu wynagrodzenia. Nie są nim z pewnością odsetki uzyskane z udzielonych pożyczek mieszkaniowych w ramach funduszu, te bowiem powiększają masę majątkową funduszu”.
• 22 października 2010 r., sygn. I FSK 1727/09, zgodnie z którym: „W konsekwencji wskazać należy, wbrew sugestiom autora skargi kasacyjnej, że samo posłużenie się w definicji art. 2 pkt 1 ustawy o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych pojęciem „pracodawcy” jako podmiotu świadczącego usługi w ramach działalności socjalnej, nie może przesądzać o jego statusie prawnopodatkowym w podatku od towarów i usług. Z przedstawionych wyżej powodów, w zakresie określonym w niniejszej sprawie, podmiot administrujący środkami funduszu nie może zostać uznany za podatnika podatku od wartości dodanej”.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2011 r. Nr 177 poz. 1054), opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Stosownie do art. 7 ust. 1 cyt. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

Jak wynika z art. 7 ust. 2 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się również przekazanie nieodpłatnie przez podatnika towarów należących do jego przedsiębiorstwa, w szczególności:

1. przekazanie lub zużycie towarów na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia,
2. wszelkie inne darowizny

- jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów.

Natomiast na podstawie art. 8 ust. 1 powołanej ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:

1. przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
2. zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
3. świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.
   
   

Jak zaś wynika z art. 8 ust. 2 ustawy o VAT, za odpłatne świadczenie usług uznaje się również:

1. użycie towarów stanowiących część przedsiębiorstwa podatnika do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika, w tym w szczególności do celów osobistych podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, jeżeli podatnikowi przysługiwało, w całości lub w części, prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego przy nabyciu tych towarów;
2. nieodpłatne świadczenie usług na cele osobiste podatnika lub jego pracowników, w tym byłych pracowników, wspólników, udziałowców, akcjonariuszy, członków spółdzielni i ich domowników, członków organów stanowiących osób prawnych, członków stowarzyszenia, oraz wszelkie inne nieodpłatne świadczenie usług do celów innych niż działalność gospodarcza podatnika.
   
   

Pod pojęciem usługi (świadczenia) należy rozumieć każde zachowanie, na które składać się może zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie). Przy ocenie charakteru świadczenia jako usługi należy mieć na względzie, że ustawa zalicza do grona usług każde świadczenie, które nie jest dostawą w myśl art. 7 ustawy. Zauważyć jednak należy, iż usługą będzie tylko takie świadczenie, w przypadku którego istnieje bezpośredni konsument, odbiorca świadczenia odnoszący korzyść o charakterze majątkowym. W związku z powyższym czynność podlega opodatkowaniu jedynie wówczas, gdy wykonywana jest w ramach umowy zobowiązaniowej, a jedna ze stron transakcji może zostać uznana za bezpośredniego beneficjenta tej czynności. Przy czym związek pomiędzy otrzymywaną płatnością a świadczeniem na rzecz dokonującego płatności musi mieć charakter bezpośredni i na tyle wyraźny, aby można powiedzieć, że płatność następuje w zamian za to świadczenie.

Zatem aby uznać dane świadczenie za odpłatne świadczenie, musi istnieć stosunek prawny pomiędzy świadczącym usługę a odbiorcą, a w zamian za wykonanie usługi powinno zostać wypłacone wynagrodzenie. Musi istnieć bezpośredni związek pomiędzy świadczoną usługą i przekazanym za nią wynagrodzeniem. Oznacza to, że z danego stosunku prawnego, na podstawie którego wykonywana jest usługa, musi wynikać wyraźna, bezpośrednia korzyść na rzecz świadczącego usługę

Czynność może być albo odpłatna albo nieodpłatna. Na gruncie podatku od towarów i usług nie występują czynności częściowo odpłatne. Jeśli tylko czynność została wykonana za wynagrodzeniem, to jest ona odpłatna. Nie ma żadnego znaczenia, czy wynagrodzenie to pokrywa koszty świadczenia tej czynności poniesione przez podatnika, ewentualnie kreuje dla podatnika zysk. Także czynności wykonane „po kosztach” ich świadczenia, bądź poniżej tych koszów, są czynnościami odpłatnymi, o ile tylko pobrano za nie wynagrodzenie.

Zatem dla opodatkowania czynności podatkiem od towarów i usług nie ma znaczenia, czy przez świadczącego usługę została odniesiona korzyść finansowa. Istotnym jest, czy w zamian za wykonane świadczenie zostało wypłacone wynagrodzenie na rzecz świadczącego usługę. Bez znaczenia pozostaje zatem fakt, czy wynagrodzenie usługodawcy obejmuje jedynie kwotę stanowiącą zwrot kosztów lub jej część, czy też zostało powiększone o marżę stanowiącą zysk dla świadczącego usługę.

W świetle art. 15 ust. 1 cyt. ustawy, podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności. Działalność gospodarcza - zgodnie z ust. 2 powołanego artykułu - obejmuje wszelką działalność producentów, handlowców lub usługodawców, w tym podmiotów pozyskujących zasoby naturalne oraz rolników, a także działalność osób wykonujących wolne zawody, również wówczas, gdy czynność została wykonana jednorazowo w okolicznościach wskazujących na zamiar wykonywania czynności w sposób częstotliwy. Działalność gospodarcza obejmuje również czynności polegające na wykorzystywaniu towarów lub wartości niematerialnych i prawnych w sposób ciągły dla celów zarobkowych.

Określony w cytowanej ustawie zakres opodatkowania podatkiem od towarów i usług wskazuje, iż do tego, aby faktycznie zaistniało opodatkowanie danej czynności konieczne jest, aby czynność podlegającą opodatkowaniu wykonał podmiot, który dla tej właśnie czynności będzie działał jako podatnik.

Z przedstawionych okoliczności sprawy wynika, iż Wnioskodawca tworzy i administruje Zakładowym Funduszem Świadczeń Socjalnych. Zasady i warunki korzystania ze świadczeń finansowanych z ZFŚS określa Regulamin, zgodnie z którym osobami uprawnionymi do korzystania z ZFŚS w X są pracownicy, emeryci i renciści (byli pracownicy X, których ostatnim miejscem zatrudnienia był X), członkowie rodzin pracowników, emerytów i rencistów, a także członkowie rodzin zmarłych pracowników oraz emerytów i rencistów uprawnieni do renty rodzinnej. Środki ZFŚS są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym i przeznaczone do finansowania działalności socjalnej. W ramach ww. działalności X m.in.: nabywa towary i usługi, które są następnie przekazywane osobom uprawnionym (m.in. w zakresie biletów wstępu na imprezy kulturalne (na koncerty, do kina, teatru, opery), biletów wstępu na imprezy rekreacyjne i sportowe, turystyki grupowej w postaci wycieczek zorganizowanych przez podmiot prowadzący usługi turystyczne, paczek oraz bonów towarowych), organizuje wypoczynek we własnych obiektach (tj. w ośrodkach wypoczynkowych i ośrodku szkoleniowym) na rzecz osób uprawnionych, w formie wczasów, kolonii, obozów, a ponadto udziela osobom uprawnionym pomocy finansowej w postaci oprocentowanej pożyczki na cele mieszkaniowe. Zakupy towarów i usług dokonywane w ramach działalności socjalnej finansowane są w całości ze środków ZFŚS bądź w części ze środków ZFŚS, a w części poprzez wpłatę osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS. Organizacja wypoczynku przez X we własnych obiektach odbywa się za częściową odpłatnością osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS. W przedstawionej sprawie wątpliwości Wnioskodawcy odnoszą się do kwestii opodatkowania podatkiem VAT przekazywanych nieodpłatnie lub za częściową odpłatnością osobom uprawnionym towarów i usług zakupionych ze środków ZFŚS, organizacji wypoczynku we własnych obiektach za częściową odpłatnością osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS, a także uznania za świadczenie usług czynności udzielania osobom uprawnionym pożyczek ze środków ZFŚS.

Wskazać należy, iż obowiązek tworzenia Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych nakładają przepisy ustawy z dnia 4 marca 1994 r. o zakładowym funduszu świadczeń socjalnych (t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 592).

Z art. 1 ust. 1 tej ustawy wynika, iż przedmiotem działania Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych (ZFŚS) jest finansowanie działalności socjalnej organizowanej na rzecz osób uprawnionych do korzystania z Funduszu, dofinansowanie zakładowych obiektów socjalnych oraz tworzenie zakładowych żłobków, klubów dziecięcych, przedszkoli oraz innych form wychowania przedszkolnego.

Przez działalność socjalną – stosownie do art. 2 pkt 1 ww. ustawy – rozumie się usługi świadczone przez pracodawców na rzecz różnych form wypoczynku, działalności kulturalno-oświatowej, sportowo-rekreacyjnej, opieki nad dziećmi w żłobkach, klubach dziecięcych, przedszkolach oraz innych formach wychowania przedszkolnego, udzielanie pomocy materialnej - rzeczowej lub finansowej, a także zwrotnej lub bezzwrotnej pomocy na cele mieszkaniowe na warunkach określonych umową.

W myśl pkt 5 powołanego przepisu, osobami uprawnionymi do korzystania z Funduszu są pracownicy i ich rodziny, emeryci i renciści - byli pracownicy ich rodziny oraz inne osoby, którym pracodawca przyznał, w regulaminie, o którym mowa w art. 8 ust. 2, prawo korzystania ze świadczeń socjalnych finansowanych z Funduszu.

Z powołanych przepisów wynika, iż zakładowa działalność socjalna dotyczy określonych rodzajów świadczeń pracodawcy na rzecz pracownika i tylko te świadczenia mogą być finansowane z ZFŚS. Ponadto, Fundusz jest tworzony na rzecz załogi pracodawcy i prawo do korzystania ze świadczeń finansowanych z Funduszu jest kolektywnym prawem załogi.

Fundusz ten, zgodnie z art. 5 ust. 1 ustawy o ZFŚS, tworzy się z corocznego odpisu podstawowego, naliczanego w stosunku do przeciętnej liczby zatrudnionych. Ponadto, zasoby Funduszu zwiększają dochody wymienione w art. 7 ust. 1 pkt 1-9 ww. ustawy. Wśród nich wskazano: wpływy z opłat pobieranych od osób i jednostek organizacyjnych - korzystających z działalności socjalnej, o której mowa w art. 2 pkt 1; darowizny oraz zapisy osób fizycznych i prawnych; odsetki od środków Funduszu; wpływy z oprocentowania pożyczek udzielonych na cele mieszkaniowe; wierzytelności likwidowanych zakładowych funduszy socjalnego i mieszkaniowego; przychody z tytułu sprzedaży, dzierżawy i likwidacji środków trwałych służących działalności socjalnej, w części nieprzeznaczonej na utrzymanie lub odtworzenie zakładowych obiektów socjalnych; przychody z tytułu sprzedaży i likwidacji zakładowych domów i lokali mieszkalnych w części nieprzeznaczonej na utrzymanie pozostałych zakładowych zasobów mieszkaniowych; inne środki określone w odrębnych przepisach.

Na podstawie art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przyznawanie ulgowych usług i świadczeń oraz wysokość dopłat z Funduszu uzależnia się od sytuacji życiowej, rodzinnej i materialnej osoby uprawnionej do korzystania z Funduszu. Ustęp 2 powołanego artykułu stanowi zaś, iż zasady i warunki korzystania z usług i świadczeń finansowanych z Funduszu, z uwzględnieniem ust. 1, oraz zasady przeznaczania środków Funduszu na poszczególne cele i rodzaje działalności socjalnej określa pracodawca w regulaminie ustalanym zgodnie z art. 27 ust. 1 albo z art. 30 ust. 5 ustawy o związkach zawodowych. Pracodawca, u którego nie działa zakładowa organizacja związkowa, uzgadnia regulamin z pracownikiem wybranym przez załogę do reprezentowania jej interesów.

Stosownie natomiast do art. 10 i art. 12 ust. 1 ustawy o ZFŚS, środki Funduszu są gromadzone na odrębnym rachunku bankowym, a pracodawca jedynie administruje tymi środkami.

W przypadku funduszu socjalnego, istotnym jest ustalenie, czy podmiot zobowiązany do utworzenia funduszu socjalnego i następnie administrowania nim, wykonując czynności do których obliguje go ustawa o ZFŚS występuje jako podatnik podatku VAT w rozumieniu art. 15 ust. 1 i 2 ustawy o podatku od towarów i usług.

W tym miejscu należy wskazać, iż podmiot zobowiązany do utworzenia i administrowania zakładowym funduszem socjalnym podejmuje działania techniczne o charakterze nieodpłatnym, które pozostają całkowicie poza prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą. Podmiot nie rozpoczyna i nie prowadzi działalności gospodarczej w celu dysponowania funduszem socjalnym. Wykonuje te czynności tylko dlatego, że taki obowiązek nakłada na niego ustawa o Zakładowym Funduszu Świadczeń Socjalnych. W konsekwencji podmiot wykonując te czynności z ZFŚS nie działa w charakterze podatnika podatku od towarów i usług w rozumieniu art. 15 ust. 1 i ust. 2 cyt. ustawy o VAT.

Istotną okolicznością jest, że czynności te dokonywane są nieodpłatnie. Podatnik ponosi koszty związane z administrowaniem funduszem, nie pobierając z tego tytułu wynagrodzenia.

Także w sytuacji, gdy dany wydatek jest częściowo finansowany również przez pracownika, pracodawca, odbierając i przekazując określone środki poza rachunkiem Funduszu, działa jedynie jako swego rodzaju pośrednik, a jego czynności związane są ściśle z rolą administratora ZFŚS. Tym samym, w takich sytuacjach, w których pracodawca najczęściej realizuje swoje zadania socjalne poprzez zakup finansowanych z ZFŚS towarów i usług, organizowanie wypoczynku we własnych obiektach czy udzielanie pożyczek - pracodawca występuje jedynie jako podmiot administrujący środkami Funduszu i nie jest w tym zakresie podatnikiem VAT.

Zatem czynności administrowania środkami Funduszu nie można uznać za świadczenie usług w rozumieniu przepisów ustawy o podatku od towarów i usług. Jak już wskazano, pracodawca występuje jedynie w roli administratora, do czego zobowiązują go odrębne przepisy. Nie nabywa prawa własności ani prawa do rozporządzania jak właściciel środkami znajdującymi się na koncie Funduszu. Dysponowanie środkami nie należy do swobodnego uznania pracodawcy, stanowi regulowaną odrębną ustawą, pomoc materialną, której nie można uznać za świadczenie usług w rozumieniu ustawy o VAT podlegające opodatkowaniu podatkiem VAT.

Zatem w odniesieniu do opisanych przez Wnioskodawcę czynności, tj. przekazywania nieodpłatnie lub za częściową odpłatnością osobom uprawnionym do korzystania z ZFŚS towarów i usług, zakupionych ze środków ZFŚS, organizacji wypoczynku przez X we własnych obiektach, w ramach ZFŚS, za częściową odpłatnością osób uprawnionych do korzystania z ZFŚS, a także udzielania osobom uprawnionym do korzystania z ZFŚS pożyczek ze środków ZFŚS, pracodawca nie występuje w charakterze podatnika podatku od towarów i usług. W konsekwencji nie jest on podatnikiem tego podatku w tym zakresie.

Powyższe odnieść należy zarówno do sytuacji, gdy dane świadczenie jest w całości finansowane ze środków ZFŚS albowiem pracodawca występuje jedynie w roli administratora tych środków, nie zaś jego dysponenta, jak i do sytuacji, gdy świadczenie to współfinansuje beneficjent, tj. osoba uprawniona do korzystania z Funduszu, bowiem udziału i zaangażowania osoby uprawnionej we współfinansowaniu świadczenia nie można kwalifikować jako świadczenia wzajemnego uzyskiwanego z Funduszu, co oznacza, że nie stanowi ono wynagrodzenia dla pracodawcy i nie ma tym samym cechy odpłatności, stanowiącej warunek i kryterium kwalifikowania świadczenia z Funduszu jako czynności opodatkowanej podatkiem od towarów i usług.

Reasumując powyższe, analiza obowiązującego stanu prawnego w odniesieniu do przedstawionego stanu faktycznego pozwala na uznanie, iż w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca nie występuje jako podatnik podatku od towarów i usług, o którym mowa w art. 15 ust. 1 i ust. 2 ustawy o VAT, w związku z tym działalność socjalna wykonywania przez Niego jako administratora ZFŚS (tj. zakup i przekazywanie finansowanych z ZFŚS towarów i usług, organizowanie wypoczynku we własnych obiektach czy udzielanie pożyczek, nieodpłatne czy za częściową odpłatnością) nie podlega regulacjom ustawy o podatku od towarów i usług.

Mając powyższe na względzie, stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego stanu faktycznego należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz. U. z 2012 r. poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.