INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 4 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Pana przedstawione we wniosku z dnia 9 grudnia 2011 r. (data wpływu 13 grudnia 2011 r.) uzupełnionym w dniach 27 lutego i 9 marca 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do skorzystania z „ulgi za złe długi” - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 13 grudnia 2011 r. został złożony wniosek uzupełniony w dniach 27 lutego i 9 marca 2012 r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie prawa do skorzystania z „ulgi za złe długi”.

W przedmiotowym wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Od dnia 2 stycznia 1992 r. prowadzi Pan firmę , która wystawiła faktury dokumentujące dostawę towarów dokonanych w listopadzie i grudniu 2010 r. na rzecz kontrahenta, który był w ówczesnym czasie czynnym podatnikiem VAT. Do chwili obecnej kontrahent nie uregulował płatności za faktury w ciągu 180 dni od upływu terminu określonego w fakturach (termin zapłaty faktur upłynął odpowiednio w dniach 1, 7, 9, 13 i 20 stycznia 2011 r.). W momencie wystawienia faktur dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego, ani w trakcie likwidacji. Wierzytelności zostały wcześniej wykazane w deklaracjach VAT-7 jako obrót opodatkowany. W dniu 30 czerwca 2011 r. wysłał Pan pismo do dłużnika powiadamiające o zamiarze skorygowania podatku należnego, jednak korespondencja ta powróciła z adnotacją: „adresat wyprowadził się”. Wierzyciel oraz dłużnik do dnia 26 maja 2011 r. byli podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni oraz wierzytelności te nie zostały zbyte.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy można dokonać korekty podatku należnego od faktur sprzedaży, które nie zostały spłacone, jeżeli w momencie sprzedaży kontrahent nie był postawiony w stan upadłości ani likwidacji oraz był podatnikiem VAT czynnym...

Postępując zgodnie z przepisami ustawy o VAT, po „odczekaniu” okresu 180 dni, 18 lipca 2011 r. wystąpił Pan z wnioskiem do właściwego dla dłużnika Naczelnika Urzędu Skarbowego o wydanie zaświadczenia potwierdzającego, że dłużnik jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W dniu 19 września 2011 r., a więc dwa miesiące po złożeniu wniosku do organu podatkowego, Naczelnik Pierwszego Urzędu Skarbowego odmówił wydania takowego zaświadczenia, gdyż w postanowieniu stwierdzono, iż dłużnik nie jest zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. Złożył Pan kolejny wniosek o potwierdzenie okresu, w którym dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny. W odpowiedzi otrzymał Pan zaświadczenie, że był to okres od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 26 maja 2011 r. Powstaje zatem pytanie dlaczego występując z wnioskiem w dniu 18 lipca 2011 r. o wydanie zaświadczenia, Naczelnik odpowiada dopiero po upływie dwóch miesięcy, skoro już od dnia 26 maja 2011 r. dłużnik nie był podatnikiem VAT czynnym. Pana zdaniem jest to działanie nielogiczne, które w powiązaniu z przepisami ustawy o VAT (nakazującej czekać 180 dni, gdzie dłużnik miał możliwość „wykręcenia się” z niekorzystnej dla siebie sytuacji), zablokowało możliwość odzyskania podatku należnego VAT z niezapłaconych faktur. Wątpliwości Pana dotyczą zatem możliwość odzyskania podatku należnego VAT z niezapłaconych faktur oprócz drogi sądowej z powództwa cywilnego.

Pana zdaniem (doprecyzowanym w uzupełnieniu wniosku), z uwagi na powołane przepisy art. 89a ust. 1 i 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, przysługuje możliwość dokonania korekty podatku należnego od faktur sprzedaży, ponieważ przepis ust. 2 pkt 1 „mówi”, że dostawa towaru była dokonana na rzecz podatnika zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Według Pana oznacza to, że aby skorzystać z możliwości dokonania korekty podatku należnego z tytułu nieściągalnej wierzytelności istotny jest fakt, że dłużnik był w momencie dokonania dostawy podatnikiem VAT czynnym.

Podkreślenia wymaga to, iż ustawodawca w dwu różnych punktach art. 89a ust. 2 ww. ustawy określa wymóg co do statusu stron transakcji. W art. 89a ust. 2 pkt 1 mówi się o tym, iż dłużnik w chwili dokonywania transakcji musi być czynnym podatnikiem niebędącym w trakcie postępowania upadłościowego ani likwidacji, natomiast w pkt 3 - iż w chwili dokonania korekty zarówno wierzyciel, jak i dłużnik powinni być czynnymi podatnikami VAT.

Na podatniku (wierzycielu) dokonującym korekty podatku należnego w ramach „ulgi za złe długi” ciążą liczne obowiązki związane z dokonaniem korekt, które zostały określone w art. 89a ust. 4-6 ustawy o VAT.

Pana zdaniem, z przywołanych wyżej przepisów wynika, iż pierwszym etapem skorzystania z „ulgi za złe długi” przez podatnika - sprzedawcę jest zawiadomienie podatnika - dłużnika o odpisaniu wierzytelności jako nieściągalnej, wraz z ewentualnym poinformowaniem o zamiarze skorzystania z ulgi na złe długi. Doręczenie tego zawiadomienia dłużnikowi powoduje rozpoczęcie 14-dniowego okresu oczekiwania. Jest to czas dla podatnika - dłużnika na ewentualne uregulowania należności, o odpisaniu której w wierzytelności nieściągalnej zawiadomił podatnik - nabywca. Do zawiadomienia, o którym mowa, przepis art. 89b ust. 5 ustawy o VAT nakazuje stosować przepisy Ordynacji podatkowej o doręczeniach, które to przepisy wyznaczają bieg 14 dniowego terminu, o którym mowa wyżej.

W przedstawionej sytuacji wskazał Pan, iż w grudniu 2010 r. wystawił faktury dokumentujące dostawę towarów dokonanych na rzecz kontrahenta, który nie uregulował płatności za faktury. W momencie wystawienia faktur dłużnik nie był w trakcie postępowania upadłościowego, ani w trakcie likwidacji, jednak w chwili obecnej nie jest już podatnikiem VAT czynnym. Wierzytelności zostały wcześniej wykazane w deklaracji VAT-7 jako obrót opodatkowany. Do dłużnika zostało skierowane zawiadomienie o zamiarze skorygowania podatku należnego, a wierzytelności nie zostały zbyte.

Odnosząc przytoczone powyżej przepisy art. 89a ustawy o VAT do przedstawionego we wniosku zdarzenia stwierdził Pan, iż warunek aby podatnik (dłużnik) i wierzyciel muszą być zarejestrowani jako podatnik VAT czynny nie jest spełniony, jednakże zauważa Pan, że przepisy ustawy o VAT skutecznie zablokowały „tę możliwość na 180 dni”. Mało więc, że bezskutecznie usiłował Pan „drogą cywilną” wyegzekwować swoje należności, to okazuje się, że dłużnik uniknął wszelkich konsekwencji podatkowych, a Pan ma zablokowaną „drogę podatkową”.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Możliwość rozliczenia podatku należnego w odniesieniu do nieściągalnych wierzytelności uregulowana została przez ustawodawcę w Dziale IX Rozdziale 1a ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (t.j. Dz. U. z 2011 Nr 177, poz. 1054).

Zgodnie z art. 89a ust. 1 cyt. ustawy, podatnik może skorygować podatek należny z tytułu dostawy towarów lub świadczenia usług na terytorium kraju w przypadku wierzytelności, których nieściągalność została uprawdopodobniona, z zastrzeżeniem ust. 2-5. Korekta podatku dotyczy również kwoty podatku przypadającej na część kwoty wierzytelności odpisanej jako nieściągalna lub której nieściągalność została uprawdopodobniona.

Nieściągalność wierzytelności uważa się za uprawdopodobnioną w przypadku, gdy wierzytelność nie została uregulowana w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze (art. 89a ust. 1a ww. ustawy).

W myśl art. 89a ust. 2 cyt. ustawy, przepis ust. 1 stosuje się w przypadku, gdy spełnione są następujące warunki:

1. dostawa towaru lub świadczenie usług jest dokonana na rzecz podatnika, o którym mowa w art. 15 ust. 1, zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji;
2. wierzytelności zostały uprzednio wykazane w deklaracji jako obrót opodatkowany i podatek należny;
3. wierzyciel i dłużnik na dzień dokonania korekty, o której mowa w ust. 1, są podatnikami zarejestrowanymi jako podatnicy VAT czynni;
4. wierzytelności nie zostały zbyte;
5. od daty wystawienia faktury dokumentującej wierzytelność nie upłynęły 2 lata, licząc od końca roku, w którym została wystawiona;
6. wierzyciel zawiadomił dłużnika o zamiarze skorygowania podatku należnego ze względu na wystąpienie okoliczności, o których mowa w ust. 1, a dłużnik w ciągu 14 dni od dnia otrzymania zawiadomienia nie uregulował należności w jakiejkolwiek formie.

W myśl art. 89a ust. 3 ustawy o podatku od towarów i usług, korekta podatku należnego może nastąpić w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym upłynął termin określony w ust. 2 pkt 6, nie wcześniej niż w rozliczeniu za okres, w którym wierzyciel uzyskał potwierdzenie odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa ust. 2 pkt 6. Warunkiem dokonania korekty jest uzyskanie przez wierzyciela potwierdzenia odbioru przez dłużnika zawiadomienia, o którym mowa ust. 2 pkt 6.

Ponadto, zgodnie z art. 89a ust. 7 ustawy, przepisów ust. 1-6 nie stosuje się, jeżeli pomiędzy wierzycielem a dłużnikiem istnieje związek, o którym mowa w art. 32 ust. 2-4.

Z powołanych wyżej przepisów wynika, że zastosowanie regulacji prawnej zawartej w art. 89a ust. 1 ustawy jest możliwe, o ile Wnioskodawca spełni uprzednio wszystkie warunki wymienione w art. 89a ust. 2 ustawy. Podkreślenia wymaga fakt, że warunek, aby nabywca (dłużnik) nie był w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji należy odnieść wyłącznie do daty dostawy towaru lub świadczenia usługi stosownie do wyżej cyt. art. 89a ust. 2 pkt 1, natomiast w chwili dokonania korekty dłużnik oraz wierzyciel muszą być zarejestrowani jako podatnicy VAT czynni stosownie do wyżej cyt. art. 89a ust. 2 pkt 3.

Jednocześnie ustawodawca zawarł swoją własną definicję takich wierzytelności. W myśl dodanego do ustawy art. 89a ust. 1a ustawy, wierzytelności których nieściągalność została uprawdopodobniona, to takie wierzytelności, które nie zostały uregulowane w ciągu 180 dni od upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze. Zatem status wierzytelności (jako wierzytelności o uprawdopodobnionej nieściągalności) związany jest z upływem określonego czasu od dnia upływu terminu płatności do chwili powstania uprawnienia do skorzystania z możliwości dokonania korekty. Uprawnienie to powstanie po upływie 180 dni, licząc od dnia upływu terminu płatności określonego na umowie lub fakturze. Są to wystarczające przesłanki, aby uznać wierzytelność za uprawdopodobnioną jako nieściągalną.

Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, iż w grudniu 2010 r. wystawił Pan faktury VAT z tytułu sprzedaży towarów na rzecz kontrahenta zarejestrowanego jako podatnik VAT czynny, niebędącego w trakcie postępowania upadłościowego lub w trakcie likwidacji. Wierzytelności wynikające z ww. faktur nie zostały uregulowane w ciągu 180 dni od upływu terminu płatności określonego na fakturach (termin zapłaty faktur upłynął odpowiednio w dniach 1, 7, 9, 13 i 20 stycznia 2011 r.). W dniu 30 czerwca 2011 r. wysłał Pan pismo do dłużnika informujące o zamiarze skorygowania podatku należnego (korespondencja powróciła z adnotacją „adresat się wyprowadził”), natomiast z informacji uzyskanej od Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego dowiedział się Pan, iż dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny w okresie od dnia 1 stycznia 2008 r. do dnia 26 maja 2011 r.

Zatem w niniejszej sprawie mamy do czynienia z wierzytelnościami, które uzyskały status jako wierzytelności o uprawdopodobnionej nieściągalności (związany z upływem określonego czasu od dnia upływu terminu płatności), gdy dłużnik Pana przestał być zarejestrowanym podatnikiem VAT, bowiem pierwszym (najwcześniejszym) okresem upływu ww. terminu, tj. 180 dni od wskazanego na dzień 1 stycznia 2011 r. terminu płatności jest dzień 30 czerwca 2011 r.

Ponadto przedstawione okoliczności sprawy dowodzą, iż skoro dłużnik był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny do dnia 26 maja 2011 r., co pisemnie potwierdził Panu urząd skarbowy właściwy dla dłużnika, to na dzień dokonania ewentualnej (planowanej) korekty podatku należnego, dłużnik nie mógł być podatnikiem zarejestrowanym jako podatnik VAT czynny, co w konsekwencji pozbawiło Pana prawa do skorzystania z możliwości skorygowania podatku należnego dotyczącego przedmiotowych wierzytelności w trybie art. 89a ustawy o podatku od towarów i usług. W opisanej sytuacji nie zostały bowiem spełnione wszystkie warunki określone w ww. przepisie.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę oraz stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.