POSTANOWIENIE

Na podstawie art. 14a § 1 i § 4 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r., Nr 8, poz. 60 ze zmianami) stwierdzam, że stanowisko Spółki - przedstawione we wniosku z dnia 21.03.2005 r., który wpłynął w dniu 31.03.2005 r. o udzielenie pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej uznania odpisu aktualizującego skorygowanego w roku następującym po roku, którego dotyczy, za koszt uzyskania przychodów w wysokości podanej przez Spółkę jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31.03.2005 r. do Naczelnika Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu wpłynął wniosek o udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego. Pismem z dnia 20.04.2005 r. (doręczonym w dniu 22.04.2005 r.) organ podatkowy wezwał wnioskodawcę do uzupełnienia braków formalnych wniosku. Braki formalne wniosku zostały uzupełnione pismem Podatnika z dnia 28.04.2005 r. (data wpływu do tut. Urzędu 02.05.2005 r.). Zgodnie z art. 14a § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (tekst jednolity: Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zmianami) stosownie do swojej właściwości naczelnik urzędu skarbowego, naczelnik urzędu celnego lub wójt, burmistrz (prezydent miasta), starosta albo marszałek województwa na pisemny wniosek podatnika, płatnika lub inkasenta mają obowiązek udzielić pisemnej interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego w ich indywidualnych sprawach, w których nie toczy się postępowanie podatkowe lub kontrola podatkowa albo postępowanie przed sądem administracyjnym. W myśl art. 14a § 4 cytowanej ustawy, udzielenie interpretacji co do zakresu i sposobu zastosowania prawa podatkowego, o której mowa w § 1, następuje w drodze postanowienia, na które przysługuje zażalenie.
Stan faktyczny opisany przez wnioskodawcę oraz jego stanowisko w sprawie
1) stan faktyczny:
Z przedstawionego stanu faktycznego wynika, że Podatnik w 2003r. posiadał wierzytelność wobec firmy "X" S.A. (zwane dalej "X S.A.") z siedzibą w mieście "M", ul. "K"., która na dzień 23.09.2003r. - czyli w dacie ogłoszenia upadłości "X" S.A., wraz z należnościami ubocznymi w postaci naliczonych, lecz nie zapłaconych i nieskapitalizowanych odsetek stanowiła kwotę 1.518.933 zł, w tym kwota należności brutto 1.232.591,47 zł i kwota odsetek 286.341,53 zł. W październiku 2003r. Podatnik otrzymał postanowienie Sądu Rejonowego w Katowicach Wydział X Gospodarczy z dnia 24.09.2003r. - o ogłoszeniu upadłości "X" S.A. Na podstawie powyższego postanowienia, na dzień 31.12.2003r. - w oparciu o art. 35b ustawy z dnia 29 września 1994r. (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r., Nr 76, poz. 694 ze zmianami) o rachunkowości - Podatnik utworzył odpis aktualizujący na kwotę 568.933 zł, z tego kwota 231.632,34 zł odpowiadająca wartości netto faktur sprzedaży usług, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt. 26a oraz ust. 2a pkt. 1 lit. a ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 ze zmianami) została uznana za stanowiącą koszt uzyskania przychodu. Decyzją Zarządu Spółki z dnia 14.05.2004r. na pozostałą część wierzytelności wobec "X" S.A., to jest na kwotę 950.000 zł nie utworzono odpisu aktualizującego. Powodem nie utworzenia odpisu aktualizującego były postanowienia porozumienia zawartego pomiędzy Podatnikiem a "X" S.A. w dniu 02.12.2002r. oraz aneksu do porozumienia z dnia 24.03.2003r., które dotyczyły zasad spłaty zadłużenia "X" S.A. wobec Spółki oraz zabezpieczenia tego zadłużenia.
Zgodnie z ww. porozumieniem oraz aneksem do porozumienia nastąpiły:
1) warunkowa cesja wierzytelności na kwotę 950.000 zł przysługująca "X" S.A. od Urzędu Miasta w mieście "M" z tytułu umowy o roboty budowlane,
2) zastaw na wierzytelności na łączną kwotę 1.612.474,64 zł, przysługującej "X" S.A. w stosunku do "Y" S.A. z siedzibą w mieście "W", z czego kwota 1.298.924,55 zł przypadała na należność wymagalną, zaś kwota 313.550,09 zł przypadała na kaucje niewymagalne. Podatnik korzystając z przysługujących mu praw złożył w dniu 09.06.2003r. do Urzędu Miasta w mieście "M" zawiadomienie o dokonaniu cesji wierzytelności, a następnie złożył do Sądu Rejonowego w mieście "C" wnioski o zawezwanie do próby ugodowej kolejno w dniu: 23.12.2003 r., 19.01.2004 r., 29.06.2004 r. Do zawarcia ugody sądowej z Gminą "M" nie doszło. Pismem z dnia 03.09.2004 r. Urząd Miasta "M" - Zespół Radców Prawnych poinformował Spółkę, iż wierzytelność będąca przedmiotem wyżej wskazanej cesji nie powstała, albowiem w związku z ogłoszeniem upadłości "X" S.A. i nie wywiązaniem się z zobowiązań umownych przez "X" S.A. jako wykonawcę, Gmina "M" odstąpiła od umowy. W związku z tym faktem cesja wierzytelności nie doszła do skutku, gdyż wierzytelność w ogóle nie powstała, a co za tym idzie - nie powstała podstawa do wystawienia faktury i zapłaty jej przez Gminę "M" na rzecz Podatnika. Również przedłużające się postępowanie przed Sądem Arbitrażowym w "L" (zastaw na wierzytelności) nie daje praktycznie żadnej perspektywy zapłaty należności przez "Y" S.A. z siedzibą w mieście "W" na rzecz Spółki. W księgach rachunkowych roku 2004 na podstawie art. 35b ustawy z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. z 2002 r., Nr 76, poz. 694 ze zmianami) decyzją Zarządu Spółka dokonała korekty odpisu aktualizującego dotyczącego 2003 roku na wierzytelność wobec "X" S.A. na kwotę 950.000 zł.
2) pytanie Podatnika: Podatnik wnosi o udzielenie odpowiedzi na pytanie, w którym momencie należało uznać wartość netto tej należności jako koszt uzyskania przychodu.
3) stanowisko Podatnika: W tej sytuacji zdaniem Podatnika, w związku z wydaniem w dniu 24.09.2003r. przez Sąd Rejonowy w Katowicach Wydział X Gospodarczy postanowienia, na podstawie art. 15 ust. 4 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych istniała podstawa zaliczenia pełnej kwoty nieściągalnej wierzytelności jako kosztów uzyskania przychodów roku 2003. Za taką datą i kwotą przemawia fakt, iż stosownie do art. 152 Prawa upadłościowego w związku z postanowieniem Sądu, sygn. akt XU 168/03/8 o ogłoszeniu upadłości "X" S.A. w mieście "M" Podatnik dokonał zgłoszenia całej wierzytelności, a więc kwoty 1.518.933,00 zł. Podatnik uważa, iż w tej sytuacji zachodzi okoliczność uprawdopodobnienia nieściągalności, w świetle przepisów art. 16 ust. 1 pkt. 26a oraz ust. 2a pkt. 1 lit. a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w brzmieniu obowiązującym w 2003r. Podatnik dokonał jednakże zaliczenia w koszty uzyskania przychodu części wierzytelności wobec "X" S.A. wobec zawarcia porozumienia oraz cesji wierzytelności do Gminy "M". Spółka miała bowiem uzasadnione podstawy sądzić, że wierzytelność będąca przedmiotem cesji istnieje, a zatem dług zostanie spłacony. Zdarzenia, które miały miejsce w 2004r. spowodowały jednak, że cesja okazała się bezskuteczna, gdyż wierzytelność do Gminy "M" nie istniała. Wobec takiego stanu rzeczy kwotę 778.685,52 zł zdaniem Spółki powinno zaliczyć się jak koszty uzyskania przychodu roku 2003, gdyż zdarzenie uprawniające do takiego zaliczenia (ogłoszenie upadłości "X" S.A.) miało miejsce w roku 2003.
Ocena prawna stanowiska Podatnika: Ustosunkowując się do pytania Podatnika wyjaśniam, że zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jednolity: Dz.U. z 2000r., Nr 54, poz. 654 ze zmianami) kosztem uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Z kolei art. 16 ust. 1 pkt. 26a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odpisów aktualizujących, z tym że kosztem uzyskania przychodów są odpisy aktualizujące wartość należności, określone w ustawie z dnia 29 września 1994r. o rachunkowości (tekst jednolity: Dz. U. z 2002r., Nr 76, poz. 694 ze zmianami), od tej części należności, która była uprzednio zaliczona na podstawie art. 12 ust. 3 do przychodów należnych, a ich nieściągalność została uprawdopodobniona na podstawie ust. 2a pkt 1. Zgodnie natomiast z art. 16 ust. 2a pkt. 1 nieściągalność wierzytelności uznaje się za uprawdopodobnioną, jeżeli m.in. została ogłoszona upadłość dłużnika obejmująca likwidację majątku, co dotyczy omawianego przypadku. W omawianym przypadku Podatnik posiadał wierzytelność wobec "X" S.A., która w dacie ogłoszenia upadłości dłużnika, tj. w dniu 23.09.2003 r. wynosiła 1.518.933 zł. Art. 35b ust. 1 pkt. 1 ww. ustawy o rachunkowości stanowi, że "wartość należności aktualizuje się uwzględniając stopień prawdopodobieństwa ich zapłaty poprzez dokonanie odpisu aktualizującego, w odniesieniu do należności od dłużników postawionych w stan upadłości - do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności, zgłoszonej likwidatorowi lub sędziemu komisarzowi w postępowaniu upadłościowym". Z opisu stanu faktycznego wynika, że Podatnik dokonał zgłoszenia całej ww. wierzytelności w postępowaniu upadłościowym. Jednakże należy podkreślić, że na gruncie art. 35b ust. 1 pkt. 1 ww. ustawy o rachunkowości dokonanie odpisu aktualizującego jest możliwe do wysokości należności nieobjętej gwarancją lub innym zabezpieczeniem należności. W sytuacji opisanej przez Podatnika kwota wierzytelności wobec dłużnika - "X" S.A. wynosiła w dniu ogłoszenia upadłości dłużnika 1.518.933 zł, podczas gdy zabezpieczenie należności z tytułu dokonanej cesji wierzytelności obejmowało kwotę 950.000 zł, zaś zabezpieczenie należności z tytułu dokonanego zastawu na wierzytelności obejmowało kwotę łącznie 1.612.474,64 zł, a zatem wysokość zabezpieczenia należności przewyższała w dniu ogłoszenia upadłości dłużnika wysokość należności zabezpieczanej. W związku z tym w omawianej sytuacji art. 35b ust. 1 pkt. 1 ww. ustawy o rachunkowości nie może mieć zastosowania. Podatnik wskazuje na przedłużające się postępowanie przed Sądem Arbitrażowym w "L", które zdaniem Podatnika nie daje praktycznie żadnej perspektywy zapłaty należności przez "Y" S.A. z siedzibą w mieście "W" z tytułu zastawionej na rzecz Podatnika wierzytelności przysługującej "X" S.A. w stosunku do "Y" S.A. Do czasu jednakże, w którym zastaw ten istnieje, uważa się go za prawnie skuteczny, a wierzytelność nim obciążoną za wierzytelność zabezpieczoną, przy czym nie ma znaczenia dla oceny prawnej wierzytelności jako wierzytelności zabezpieczonej zastawem faktyczna skuteczność ewentualnego dochodzenia praw z tytułu takiego zastawu. W wyniku tego należy wskazać, że Podatnik w dniu 31.12.2003r. utworzył odpis aktualizujący na kwotę 568.933 zł z naruszeniem art. 35b ust. 1 ww. ustawy o rachunkowości, a w konsekwencji tego, kwota 231.632,34 zł została uznana za koszt uzyskania przychodu roku 2003 z naruszeniem art. 16 ust. 1 pkt. 26a ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Co za tym idzie, również dokonanie w księgach rachunkowych roku 2004 przez Podatnika korekty odpisu aktualizującego dotyczącego 2003 roku na kwotę 950.000 zł (wynikającą z wierzytelności wobec "X" S.A.) również nastąpiło z naruszeniem art. 35b ust. 1 ww. ustawy o rachunkowości. W związku z tym bez znaczenia dla oceny prawnej przedmiotowej sprawy pozostaje fakt uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności w roku podatkowym, w którym zaliczono utworzony na tą wierzytelność odpis aktualizujący do kosztów uzyskania przychodu roku podatkowego. W świetle zacytowanych przepisów oraz przedstawionego stanu faktycznego, brak jest podstawy prawnej do utworzenia przedmiotowego odpisu aktualizującego na wierzytelność zabezpieczoną zastawem, a zatem, odpowiadając na pytanie Podatnika, kwota przedmiotowego odpisu aktualizującego nie może być uznana za koszt uzyskania przychodu roku 2003, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt. 26a i ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.
Wobec powyższego, oceniając przedstawiony przez Spółkę stan faktyczny na gruncie obowiązujących przepisów, należy stwierdzić, że stanowisko zaprezentowane przez podatnika jest nieprawidłowe. Postanowienie niniejsze - na podstawie art. 143 ww. ustawy Ordynacja podatkowa, wydane zostało z upoważnienia Naczelnika Pierwszego Śląskiego Urzędu Skarbowego w Sosnowcu.