INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 12.05.2008r. (data wpływu 15.05.2008r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie uznania za koszty uzyskania przychodu:

1. opłacanych i refundowanych obowiązkowych składek członkowskich z tytułu przynależności do samorządu zawodowego oraz składek ubezpieczeniowych – jest prawidłowe,
2. wydatków na zakup wieńców pogrzebowych, nekrologów itp. ponoszonych w związku ze śmiercią - jest prawidłowe.
   
   

UZASADNIENIE

W dniu 15 maja 2008r. wpłynął wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodu.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Przedmiotem działalności Spółki jest m.in. wykonywanie robót ogólnobudowlanych w zakresie przesyłowych i rozdzielczych obiektów liniowych - linii elektroenergetycznych, wykonywanie robót budowlanych w zakresie oświetlenia ulicznego i iluminacji obiektów oraz inna działalność ogólnobudowlana. Spółka uczestniczy w wielu przetargach na wykonawstwo robót budowlanych, przy czym jednym z wymogów stawianych przez organizatorów przetargów jest posiadanie wykwalifikowanych pracowników mających odpowiednie uprawnienia (budowlane) do prowadzenia tego rodzaju robót. Zgodnie z treścią art. 12 ust. 7 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. Prawo budowlane (Dz. U. z 2000r.Nr 106, poz. 1126) podstawę do wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (m.in. kierowanie budową lub innymi robotami budowlanymi, wykonywanie nadzoru inwestorskiego) stanowi wpis, w drodze decyzji, do centralnego rejestru, o którym mowa w art. 88a ust. 1 pkt 3 lit. a) oraz - zgodnie z odrębnymi przepisami - wpis na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego, potwierdzony zaświadczeniem wydanym przez tę izbę, z określonym w nim terminem ważności. Zgodnie z art. 6 ust. 1 ustawy z dnia 15.12.2000r. o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, prawo wykonywania samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie oraz samodzielnego projektowania przestrzeni w skali regionalnej i lokalnej lub kierowania zespołem prowadzącym takie projektowanie przysługuje wyłącznie osobom wpisanym na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego. Okręgowe izby tworzą członkowie, których przynależność powstaje z chwilą wpisania na listę członków okręgowej izby właściwej według miejsca zamieszkania. Członek izby obowiązany jest regularnie opłacać składki członkowskie, a ponadto art. 6 ust. 2 ustawy nakłada na niego obowiązek ubezpieczenia od odpowiedzialności cywilnej za szkody, które mogą wyniknąć w związku z wykonywaniem samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Zaświadczenia potwierdzające członkostwo w Izbie oraz posiadanie ubezpieczenia OC są wydawane na podstawie wpływu składek na konta.

Spółka uzyskuje przychody ze świadczenia usług budowlanych wykorzystując umiejętności swoich pracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje budowlane, w związku z czym pokrywa koszty przynależności tych pracowników do izby inżynierów budownictwa. Zaświadczenia o opłacaniu składek i wpisaniu na listę członków są niezbędne przy składaniu ofert w przetargach na roboty budowlane organizowanych w drodze zamówień publicznych. Dodatkowo, w przypadku Spółki zobowiązanie do pokrywania kosztów obowiązkowej przynależności do stowarzyszeń branżowych lub branżowych izb samorządu zawodowego wynika bezpośrednio z Umowy Społecznej z dnia 19 lipca 2007 roku nr ... — GK E/2007 dotyczącej zabezpieczenia praw i interesów pracowniczych w procesie konsolidacji i restrukturyzacji Grupy Kapitałowej E, obowiązującej w Spółce od dnia 1 sierpnia 2007 roku i wpisanej w dniu 4.12.2007r. do rejestru zakładowych układów zbiorowych pracy pod numerem U-MCXLI/2 na podstawie Protokołu dodatkowego nr 1 do zakładowego układu zbiorowego pracy xxxxx P — D Zachód Sp. z o.o. Zgodnie z art. 30 ust. 2 Umowy Społecznej, koszty przekwalifikowania lub przyuczenia do pracy, jak również koszty uprawnień i obowiązkowej przynależności do stowarzyszeń branżowych lub branżowych izb samorządu zawodowego wymaganych u Pracodawcy pokrywa Pracodawca. Identyczne zapisy zawierał art. 31 ust. 2 obowiązującej poprzednio w Spółce Umowy Społecznej nr 4/1 — G-8/2004 z dnia 30 grudnia 2004 r. dotyczącej zabezpieczenia praw i interesów pracowniczych w procesie konsolidacji i restrukturyzacji Spółek tworzących Grupę G-8.

W związku z powyższym Spółka ma obowiązek opłacania za pracowników kosztów związanych z ich przynależnością do Polskiej Izby Inżynierów Budownictwa, do ponoszenia których zobowiązani są pracownicy, tj:

• składek członkowskich na rzecz okręgowych izb inżynierów, w tym składek na działalność yyyyy Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa oraz xx Okręgowej Izby Inżynierów Budownictwa,
• składek na Krajową Izbę Inżynierów Budownictwa wraz z ubezpieczeniem OC.
  
  

Roczną opłatę na zbiorowe ubezpieczenie OC należy regulować łącznie z składką na Izbę Krajową.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

1. Czy wydatki poniesione przez Spółkę z tytułu opłacania za pracowników kosztów przynależności do izby inżynierów budownictwa, tj. składek członkowskich na rzecz okręgowych izb inżynierów budownictwa, składek na rzecz Krajowej Izby Inżynierów Budownictwa oraz składek na obowiązkowe ubezpieczenie OC ponoszonych łącznie ze składką na izbę krajową, stanowią koszt uzyskania przychodów Spółki w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...
2. Czy refundacja pracownikom poniesionych przez nich kosztów, o których mowa powyżej, w szczególności składek na ubezpieczenie OC, stanowi koszt uzyskania przychodów...
3. Jak należy kwalifikować, w świetle przepisów art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wydatki związane z zakupem wieńców pogrzebowych, nekrologów zamieszczanych w czasopismach, kondolencji i inne związane z udziałem w uroczystościach pogrzebowych ponoszone w związku ze śmiercią pracownika Spółki, byłego pracownika i innych osób, w tym członków rodziny pracownika lub kontrahentów...
   
   

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (zwana dalej updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy, a zatem kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione nakłady i wydatki związane bezpośrednio lub pośrednio z prowadzoną działalnością gospodarczą, których poniesienie ma lub może mieć związek z wielkością osiągniętego przychodu.

Składki członkowskie na rzecz izby inżynierów budownictwa są opłacane przez Spółkę w celu uzyskania przychodów, co uzasadniono przedstawiając stan faktyczny, a zatem spełniony zostaje warunek związku z prowadzoną działalnością, określony w art. 15 ust. 1. Ponadto, zobowiązanie do ponoszenia kosztów obowiązkowej przynależności do izby inżynierów budownictwa wynika bezpośrednio z Umowy Społecznej i Zakładowego Układu Zbiorowego Pracy, które stanowią szczególne źródło prawa pracy i mają pierwszeństwo przed zasadami ogólnymi wynikającymi z prawa pracy.

Tego rodzaju świadczenia pracodawcy na rzecz pracowników nie zostały wyłączone przez ustawodawcę z kosztów uzyskania przychodów na mocy art. 16 ust. 1 updop. W opisanej sytuacji, zdaniem Spółki, nie może mieć zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 37 updop. Interpretacja taka byłaby interpretacją rozszerzającą i sprzeczną z celem omawianej normy prawnej. Przepis ten, zdaniem Spółki, odnosi się do składek na rzecz organizacji, do których może należeć podatnik. Przynależność Spółki do izby inżynierów jest niemożliwa ponieważ należeć do niej mogą tylko osoby fizyczne, a skoro przepis odnosi się do sytuacji dobrowolnej przynależności podatnika do określonej organizacji, nie może odnosić się do sytuacji, w której podatnik członkiem organizacji być nie może.

Ponadto Spółka ponosząc przedmiotowe wydatki za pracowników, traktuje je jako składnik wynagrodzenia wypłacanego za pracę, od którego zobowiązana jest potrącić i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy od osób fizycznych. Zgodnie bowiem z art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (zwana dalej „updof”) za przychody ze stosunku pracy uważa się także świadczenia pieniężne ponoszone przez pracodawcę za pracownika.

W związku z powyższym zdaniem Spółki, wydatki na opłacenie składek członkowskich na izbę inżynierów lub zwrot pracownikom opłaconych składek stanowią koszt uzyskania przychodów.

Ministerstwo Finansów w piśmie z dnia „10 sierpnia 2006r. nr DD5-8213-11O/AK/06/1728 opublikowanym w Biuletynie Skarbowym nr 5 z 2006 roku (str. 22) zwraca m.in. uwagę na ugruntowany w orzecznictwie NSA pogląd, iż pracodawca może zaliczyć do kosztów te wydatki ponoszone na rzecz pracowników, które pozostają w związku z prowadzoną przez pracodawcę działalnością i z uzyskiwanymi z niej przychodami i przywołuje wyrok z dnia 3.03.99 r. (sygn. akt 471/98), w którym NSA stwierdził, że „od 1 stycznia 1995 r. wszelkie wydatki ponoszone na rzecz pracowników przez podatników podatku dochodowego od osób prawnych, pozostające w związku z uzyskaniem przychodu, stanowią koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy o pdop.” Ponadto zwraca uwagę na art. 12 ust. 1 updof, stwierdzając, że skoro updof nakazuje świadczenia pieniężne, ponoszone przez pracodawcę za pracownika, kwalifikować jako wynagrodzenie tego pracownika ze stosunku pracy, to wykładnia systemowa nakazuje, aby również na gruncie updop świadczenia te uznawać jako składnik wynagrodzenia pracownika.

Biorąc powyższe pod uwagę, można stwierdzić, że również obowiązkowe składki na ubezpieczenie OC inżynierów budownictwa, ponoszone za pracowników i wpłacane bezpośrednio na rachunek krajowej Izby Inżynierów Budownictwa razem ze składkami członkowskimi lub zwracane pracownikom, będą stanowiły koszty uzyskania przychodów. Takie stanowisko zajął Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu w decyzji z 28.08.2007r. w wyniku dokonanej z urzędu weryfikacji postanowienia Naczelnika Urzędu Skarbowego w Prudniku z dnia 22 marca 2007r., stwierdzając, że przesłanka zaliczenia przedmiotowych składek OC do kosztów podatkowych jest analogiczna jak w przypadku składek z tytułu członkostwa w samorządzie zawodowym. Zgodnie z powołanym wcześniej art. 6 ustawy o samorządach zawodowych architektów, inżynierów budownictwa oraz urbanistów, osoby wykonujące samodzielne funkcje techniczne muszą być wpisane na listę członków właściwej izby samorządu zawodowego i podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu od odpowiedzialności cywilnej z racji wykonywanego zawodu. Spełnienie obu tych wymogów jest konieczne ze względu na możliwość zgodnego z prawem wykonywania przez te osoby ich funkcji i uzyskania stosownego zaświadczenia, a co za tym idzie umożliwia wykorzystywanie tych kwalifikacji przez Spółkę i osiąganie przychodów.

Sfinansowana przez Spółkę za pracownika składka ubezpieczenia OC, jako świadczenie pieniężne ponoszone za pracownika, stanowi w myśl art. 12 ust. 1 updof, przychód ze stosunku pracy, podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych i jako składnik wynagrodzenia powinna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów. Przywołując powyższe wyjaśnienia Ministra Finansów, skoro updof nakazuje świadczenia pieniężne, ponoszone przez pracodawcę za pracownika, kwalifikować jako wynagrodzenie tego pracownika ze stosunku pracy, to zgodnie z wykładnią systemową należy również na gruncie updop uznać te świadczenia jako składnik wynagrodzenia pracownika. Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 57 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów niewypłaconych, niedokonanych lub niepostawionych do dyspozycji wypłat, świadczeń oraz innych należności z tych tytułów określonych m.in. w art. 12 ust. 1 updof.

Wnioskując zatem a contrario, w świetle art. 16 ust. 1 pkt 57 updop, podatnik (pracodawca) może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów wypłacone, dokonane lub postawione do dyspozycji świadczenia z powyższych tytułów. Dyrektor Izby Skarbowej w Opolu uznał, że w odniesieniu do przedmiotowego ubezpieczenia nie ma zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 59 updop, bowiem w tym przypadku pracodawca nie jest stroną umowy ubezpieczenia obejmującej jego pracowników To pracownik, jako inżynier budownictwa i członek izby, obowiązany jest odprowadzić koszty przynależności do samorządu zawodowego, przy czym koszty te obejmują również składkę na obowiązkowe ubezpieczenie OC. Zawarcia odpowiedniej umowy z ubezpieczycielem dokonuje Krajowa Izba Inżynierów Budownictwa dla wszystkich swoich członków łącznie, ubezpieczając ich od odpowiedzialności cywilnej z racji wykonywanych przez nich samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie. Problem finansowania przez pracodawcę składek na ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej w ramach dodatkowego wynagrodzenia na podstawie umowy o pracę był też przedmiotem decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13.03.2006 Nr 1401/PD-4230Z-18/06/ZO. Dyrektor Izby Skarbowej uznał, że jeżeli pracodawca uzasadni odpowiednio cel poniesionych wydatków na dodatkowe świadczenia pracownicze, może zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodów, tak jak pozostałe wydatki poniesione na rzecz pracowników. Tym samym, refundacja pracownikowi składki na ubezpieczenie OC, jako świadczenie dodatkowe, stanowi koszt uzyskania przychodu. W przypadku Spółki należy zwrócić uwagę, że obowiązek sfinansowania składki wynika ze szczególnych przepisów prawa pracy, jakimi są Umowa Społeczna i Zakładowy Układ Zbiorowy Pracy, stąd dokonywana przez Spółkę wypłata jest realizacją obowiązku wynikającego z mocy prawa. Należy tu również podkreślić, iż uprawnieni na mocy powyższych przepisów pracownicy mają roszczenie w stosunku do zakładu pracy o wypłatę świadczenia. Po stronie Spółki istnieje zatem obiektywna konieczność dochowania zapisów Umowy Społecznej. Tym samym, opisane wydatki stanowią nieodłączny koszt związany z normalnym funkcjonowaniem podatnika, zapewniający prowadzenie przez niego działalności gospodarczej w zgodzie z obowiązującym prawem, warunkujący niezakłócone działanie podmiotu, a w konsekwencji umożliwiający uzyskiwanie przychodów przez Spółkę.

Biorąc pod uwagę związek pomiędzy wydatkami a zasadnie oczekiwanym przychodem oraz fakt, że Spółka nie jest stroną umowy ubezpieczenia (a nawet nie dokonuje wpłaty na rachunek zakładu ubezpieczeń), co w świetle wyjaśnień dokonanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Opolu, wyłącza zastosowanie art. 16 ust. 1 pkt 59 updop, należy uznać, że również ponoszenie za pracowników i wpłacanie bezpośrednio na rachunek Krajowej Izby lnżynierów Budownictwa razem ze składkami członkowskimi opłat na zbiorowe ubezpieczenie OC inżynierów budownictwa lub zwracanie tych opłat pracownikom, będzie stanowiło koszt uzyskania przychodów.

Ad. 2 Stosownie do treści art. 15 ust. 1 updop kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są zarówno koszty bezpośrednio, jak i pośrednio związane z uzyskiwanymi przychodami, dotyczące całokształtu działalności podatnika i związane z funkcjonowaniem firmy jako całości.

Do kategorii kosztów mających związek z przychodami należą również tzw. koszty pracownicze. Zdaniem Spółki, wydatki na zakup wieńca dla zmarłego pracownika, nekrologów, kondolencji oraz innych kosztów związanych w szczególności z uczestnictwem w pogrzebie pracownika należą do ogólnych kosztów związanych z działalnością jednostki i jako takie należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust 1 updop. Ponoszenie przez Spółkę tego rodzaju wydatku związane jest z umacnianiem więzi między Spółką a jej pracownikami, pozytywnie wpływa na wizerunek firmy a przez to pozostaje w związku z jej działalnością i osiąganymi z tej działalności przychodami. Wydatki takie nie są też wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy jako niestanowiące kosztu uzyskania przychodów. Identyczne stanowisko w tej kwestii zajął Naczelnik Urzędu Skarbowego w Bełchatowie w postanowieniu z dnia 10.07.2006 sygn. US III/1 236/BT/06.

Ponadto identyczne stanowisko zaprezentowała 2007r. na stronie internetowej Krajowa Informacja Podatkowa w odpowiedzi na pytanie dotyczące kosztów reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust 1 pkt 28 updop, stwierdzając, że wiązanki pogrzebowe. wieńce itd. wydatki mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów o ile poniesione są w związku ze śmiercią pracownika”. Mając na uwadze, że informacje publikowane przez KIP mają ułatwiać podatnikom wywiązywanie się z obowiązków podatkowych, służyć w rozwiązywaniu wątpliwości z zakresu prawa podatkowego i z założenia mają być wiarygodne, należy uznać, że materiał informacyjny opublikowany na stronach KIP i zaprezentowane stanowisko jest prawidłowe i może być wykorzystywane przez podatników w celu rozliczeń podatkowych.

Podobne wydatki ponoszone w związku ze śmiercią byłego pracownika Spółki np. emeryta oraz ponoszone w związku ze śmiercią innych osób, w tym członka rodziny pracownika lub kontrahenta, nie są zaliczane przez Spółkę do kosztów uzyskania przychodów, jak również nie są kwalifikowane jako koszty reprezentacji, o których mowa w art. 16 ust.1 pkt 28 updop.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.