INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 26 kwietnia 2009 r. (data wpływu do tut. BKIP 21 maja 2009 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wypłaconej na podstawie ugody - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 21 maja 2009 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty wypłaconej na podstawie ugody.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca prowadzi działalność w zakresie wynajmu powierzchni komercyjnej w centrum handlowym. W dniu 6 kwietnia 2001 r. Wnioskodawca zawarł ze Spółką E umowę najmu. Zgodnie z tą umową Wnioskodawca zobowiązał się do zbudowania i oddania Spółce E w najem powierzchnię użytkową. Jednocześnie umowa najmu przewidywała zakaz wynajmu powierzchni dla podmiotów konkurencyjnych dla Spółki E. Umowa najmu ze Spółką E nie przewidywała kar umownych.

W trakcie prowadzonej inwestycji, nowy inwestor zmienił koncepcję centrum handlowego, w którym była wcześniej planowana powierzchnia. Nowa koncepcja nie zawierała już powierzchni objętych umową najmu, a Spółka E otrzymała zaproszenie do negocjacji w sprawie nowej umowy najmu. Spółka E nie wykazała jednak zainteresowania tą propozycją. W konsekwencji, Wnioskodawca skorzystał z uprawnienia przyznanego mu na mocy umowy najmu, zgodnie z którymi Wnioskodawca miał prawo do rozwiązania umowy najmu w przypadku, gdy budowa centrum handlowego nie rozpocznie się do określonej daty.

W dniu 2 listopada 2005 r. Spółka E wystąpiła do Sądu Okręgowego o zabezpieczenie swoich rzekomych roszczeń wynikających z wyżej wymienionej umowy najmu. Spółka E zażądała zabezpieczenia jej roszczeń w postaci zakazania Wnioskodawcy zawierania umów najmu z podmiotami prowadzącym działalność na tym samym rynku co Spółka E oraz alternatywnie poprzez zajęcie wierzytelności Wnioskodawcy wobec innych najemców do wysokości 5.000.000 złotych. Sąd Okręgowy nie uwzględnił żądań Spółki E, po czym Spółka E wniosła zażalenie, które także nie zostało uwzględnione przez Sąd Apelacyjny.

W dniu 17 listopada 2005 r. Spółka E wniosła pozew do Sądu Arbitrażowego działającego przy Krajowej Izbie Gospodarczej, domagając się udostępnienia pomieszczeń będącym przedmiotem umowy najmu, a w przypadku gdyby to żądanie zostało oddalone, zapłaty odszkodowania w wysokości 13.237.763 złotych. Wnioskodawca odpowiedział na pozew Spółki E w dniu 1 lutego 2006 r. W swojej odpowiedzi na pozew, Wnioskodawca nie uznał w żadnej części żądań Spółki E. W okolicznościach tej sprawy Wnioskodawca nie miał podstaw do wniesienia powództwa wzajemnego.

W trakcie prowadzonego sporu, Spółka E przedstawiła własne rozumienie stanu faktycznego, kwestionując twierdzenia Wnioskodawcy i żądając wypłaty odszkodowania za rzekomo poniesioną szkodę wynikającą z nie udostępnienia mu określonego umową najmu lokalu, na którą to szkodę składały się rzekomo utracone korzyści za okres najmu, to jest za 10 lat.

W trakcie postępowania w Sądzie Arbitrażowym została sporządzona opinia biegłego wskazująca, że Spółce E znacząco pomyliła się w obliczeniach rzekomo poniesionej szkody. W konsekwencji, w trakcie całego sporu, Spółka E nie udowodniła wielkości poniesionej szkody (było to również przyczyną oddalenia żądań Spółki E o zabezpieczenie roszczenia o zapłatę odszkodowania przez Sąd Okręgowy i Sąd Apelacyjny).

Podczas trwającego postępowania w Sądzie Arbitrażowym Wnioskodawca wraz ze Spółką E doszli do porozumienia w sprawie zawarcia ugody i zaprzestania dalszego postępowania ze względu na wielkość poniesionych dotychczas kosztów procesowych. W efekcie, w trakcie całości postępowań przed sądami powszechnymi oraz sądem arbitrażowym, Wnioskodawca nie został uznany za dłużnika Spółki E oraz nie zostało udowodnione powstanie szkody i jej wielkość.

Zgodnie z treścią ugody Wnioskodawca nie uznał w żadnym wypadku roszczenia Spółki E, ale zobowiązał się wypłacić Spółce E ustaloną kwotę. W zamian, Spółka E ma wycofać pozew, zwolnić Wnioskodawcę z jakiejkolwiek odpowiedzialności z wynikającej z zawartej umowy najmu i tym samym zrzec się jakichkolwiek roszczeń w stosunku do Wnioskodawcy mogących ewentualnie powstać w przyszłości. Po dokonaniu uzgodnień w tym zakresie, obie strony sporu zgodziły się wnieść o umorzenie postępowania, co zostało potwierdzone przez Sąd Arbitrażowy postanowieniem z dnia 2 marca 2009 r. Wnioskodawca dokonał zapłaty kwoty wynikającej z zawartej ugody w dniu 26 lutego 2009 r.

Na dzień wniesienia wniosku, Wnioskodawca nie zaliczył kwoty wypłaconej ugody do kosztów uzyskania przychodów. Niemniej jednak, Wnioskodawca rozważa uznanie kwoty wypłaconej ugody za koszt uzyskania przychodu w przyszłości. W takim przypadku Wnioskodawca zaliczy wypłaconą kwotę wynikającą z ugody do kosztów uzyskania przychodów za miesiąc, w którym dokonano jej wypłaty.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy zaliczenie w przyszłości kwoty wypłaconej na podstawie ugody do kosztów uzyskania przychodów będzie zgodnie z ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych...

W opinii Wnioskodawcy, zaliczenie w przyszłości kwoty wypłaconej na rzecz Spółki E na podstawie ugody do kosztów uzyskania przychodu będzie zgodne z art. 15 oraz art. 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 Nr 54 poz. 654 z późn. zm. „PDOP”).

Jak stanowi art. 1157 ustawy z dnia 17 listopada 1964r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 z późn. zm., „KPC") jeżeli przepis szczególny nie stanowi inaczej, strony mogą poddać pod rozstrzygnięcie sądu polubownego spory o prawa majątkowe lub spory o prawa niemajątkowe - mogące być przedmiotem ugody sądowej, z wyjątkiem spraw o alimenty.

Zgodnie z art. 1161 § 1 KPC poddanie sporu pod rozstrzygnięcie sądu polubownego wymaga umowy stron, w której należy wskazać przedmiot sporu lub stosunek prawny, z którego spór wyniknął lub może wyniknąć (zapis na sąd polubowny). Jednocześnie art. 1162 § 1 KPC stanowi, że zapis na sąd polubowny powinien być sporządzony na piśmie.

Zgodnie z art. 917 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.) przez ugodę strony czynią sobie wzajemne ustępstwa w zakresie istniejącego między nimi stosunku prawnego w tym celu, aby uchylić niepewność co do roszczeń wynikających z tego stosunku lub zapewnić ich wykonanie albo by uchylić spór istniejący lub mogący powstać.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy PDOP kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Jak wynika z powyższego przepisu kosztem uzyskania przychodów są wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z przychodami lub źródłem przychodów.

Są to, więc koszty bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwanym przychodem oraz koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika, czyli związane z funkcjonowaniem firmy. Przy czym koszty, których nie można bezpośrednio powiązać z uzyskanym przychodem, gdyż są związane z całokształtem działalności podatnika, podlegają zaliczeniu w ciężar kosztów uzyskania przychodów z chwilą ich faktycznego poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Z kolei art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP stanowi, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów kar umownych i odszkodowań z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług oraz zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad albo zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonywanych robót i usług. Z brzmienia powołanego przepisu wynika, ze dotyczy on jedynie zdarzeń spowodowanych wadliwością towarów lub robót i usług będących przedmiotem działalności gospodarczej. Wada jest w tym przypadku podstawową przyczyną eliminacji poniesionych wydatków z kosztów podatkowych. Powyższe nie oznacza jednak, że (niewymienione w powyższym przepisie) kary umowne i odszkodowania poniesione z tytułu zerwania umowy są każdorazowo kosztem uzyskania przychodu.

Jak stwierdził NSA w wyroku z dnia 13 grudnia 1996r. sygn. akt S.A./Łd 2683/95 kara umowna poniesiona z tytułu zerwania umowy, dyktowanego dążeniem do zapobieżenia stratom finansowym, grożącym w razie wykonania zobowiązania, nie może być uznana za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W niniejszym stanie faktycznym kwota wypłacona Spółce E nie wynika jednak z umowy najmu. W konsekwencji nie może zostać uznana za karę umowną. Zgodnie bowiem z art. 483 § 1 kodeksu cywilnego można zastrzec w umowie, że naprawienie szkody wynikłej z niewykonania lub nienależytego wykonania zobowiązania niepieniężnego nastąpi przez zapłatę określonej sumy (kara umowna). W niniejszym przypadku, umowa najmu zawarta z Spółki E, nie przewidywała kar umownych. W konsekwencji nie może ona być sklasyfikowana jako kara umowna. Jednocześnie, w całym toczącym się sporze nie stwierdzono, że Wnioskodawca bezprawnie zerwał umowę najmu.

Z drugiej strony kwota wypłacona Spółce E nie może zostać uznana za odszkodowanie. Wynika to z faktu, że odszkodowanie jest świadczeniem dłużnika, którego celem jest pokrycie w części lub w całości powstałej szkody. Natomiast w niniejszym przypadku Spółka E nie wykazała w postępowaniu sądowym, że jakakolwiek strata po jego stronie powstała a sądy nie uwzględniły wniosków Spółki E o zabezpieczenie rzekomego jej roszczenia. Jednocześnie, w toku postępowania arbitrażowego nie doszło do potwierdzenia korzyści jakie utraciła Spółka E i jaka była wielkość szkody poniesionej przez Spółkę E.

Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Wnioskodawcy, ze względu na fakt, ze kwota wypłacona Spółce E nie stanowi rekompensaty szkody poniesionej przez Spółkę E – bo nie ma uznanych dowodów na powstanie takiej szkody - to nie może one zostać uznana za odszkodowanie.

Rozumowanie Wnioskodawcy, w tym zakresie potwierdzają interpretacje organów skarbowych oraz wyroki sądów administracyjnych, dotyczących opodatkowania podatkiem dochodowym od osób fizycznych kwot wypłacanych na podstawie ugód. Interpretacje te nie dotyczą pytania postawionego przez Wnioskodawcę w niniejszym wniosku, niemniej jednak stanowią uzasadnienie jej rozumowania.

Zdaniem Wnioskodawcy, jak stwierdzono w decyzji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 3 sierpnia 2007 r. (nr 140l/BF-ll/415-46/07/JO) „Stosownie do art. 361 § 1 kodeksu cywilnego, zobowiązany do odszkodowania ponosi odpowiedzialność tylko za normalne następstwa działania lub zaniechania, z którego szkoda wynikła. W powyższych granicach, w braku odmiennego przepisu ustawy lub postanowienia umowy, naprawienie szkody obejmuje straty, które poszkodowany poniósł, oraz korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (art. 361 § 2 kodeksu cywilnego). Szkodą jest więc uszczerbek majątkowy powstały wskutek pewnego zdarzenia - z wyłączeniem przypadków, gdy zmniejszenie się majątku następuje wskutek woli właściciela tego majątku (darowizna, zbycie rzeczy).

Uszczerbek w majątku może polegać na:

1. zmniejszeniu się aktywów majątku (poprzez ubytek, zniszczenie lub utratę np. praw rzeczowych - w tym własności lub obniżenie ich wartości),
2. zwiększeniu się pasywów (długów),
3. udaremnieniu zwiększenia się majątku poprzez utratę korzyści, które poszkodowany mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono.
   
   

Zasadą jest, że w razie niewykonania ważnego zobowiązania z przyczyny, za którą dłużnik odpowiada, odszkodowanie ma przywrócić sytuację majątkowa wierzyciela do takiej, w jakiej znajdowałby się, gdyby mu szkody nie wyrządzono, tj. gdyby zobowiązanie wykonano, a zatem obejmuje wszystko to co wierzyciel uzyskałby wskutek wykonania zobowiązania (tzw. pozytywny interes wierzyciela).

Treść cyt. wyżej przepisu art. 361 § 2 k.c. oznacza, ze naprawienie szkody mieszczącej się w ramach normalnego związku przyczynowego obejmuje zarówno straty, które poszkodowany poniósł (damnum emergens), jak i korzyści, które mógłby osiągnąć, gdyby mu szkody nie wyrządzono (lucrum cessans), tj. że odszkodowanie ma być pełne, czyli naprawiona powinna zostać cała szkoda."

Natomiast w sytuacji opisywanej w stanie faktycznym, Spółka E nie udowodniła powstania szkody w zakresie straty, którą poniosła (tj. damnum emergnes) ani korzyści, które mogłaby osiągnąć gdyby jej rzekomej szkody nie wyrządzono (tj. lucrum cessans). Wnioskodawca podkreśla, że w trakcie postępowania sądowego i arbitrażowego nie ustalono, że jest dłużnikiem Spółki E z tytułu umowy najmu.

W powyższym świetle, kwota wypłacona na podstawie ugody nie może zostać zaklasyfikowana jako kara umowna czy odszkodowanie. Natomiast, zdaniem Wnioskodawcy, kwota ustalona w zawartej ugodzie jest wynagrodzeniem Spółki E za odstąpienie od dalszego prowadzenia sporu prawnego (który angażuje dodatkowe zasoby Wnioskodawcy) i zrzeczenie się jakichkolwiek roszczeń Spółki E wobec Wnioskodawcy. Jednocześnie, art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP nie przewiduje wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów wydatków związanych z ugodami sądowymi i pozasądowymi.

Z powyższych względów, w opinii Wnioskodawcy, zaliczenie w przyszłości wydatków wynikających z zawartej ugody ze Spółką E nie może być rozpatrywane w kontekście art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o PDOP.

Art. 16 ust. 1 pkt 17 Ustawy o PDOP przewiduje wprawdzie wyłączenia z kosztów uzyskania przychodów kosztów egzekucyjnych związanych z niewykonaniem zobowiązań, niemniej jednak przepis ten nie ma zastosowania w niniejszym stanie faktycznym. Przepis ten mianowicie dotyczy innej fazy postępowania niż opisanej w stanie faktycznym tj. takiej, w której po stwierdzeniu iż dany podmiot jest dłużnikiem drugiego, z uwagi na niewykonanie zasadzonego zobowiązania przez dłużnika, wszczęto postępowanie egzekucyjne i poniesiono koszty zaspokojenia wierzyciela. Z uwagi na fakt, ze Spółka nie była dłużnikiem Spółki E, nie została za taką uznana w trakcie postępowania arbitrażowego i tym samym nie doszło do wszczęcia postępowania egzekucyjnego przeciwko Wnioskodawcy, przepis ten nie ma zastosowania do oceny przedstawionego stanu faktycznego.

Na poparcie stanowiska Wnioskodawcy w tym zakresie powołano decyzje w sprawie interpretacji prawa podatkowego z dnia 25 listopada 2005 r. sygn. 1401/PD-4230Z-101/05/ZO wydaną przez Izbę Skarbową w Warszawie oraz wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 31 lipca 2003 r. sygn. akt I SA/Wr 710/02.

Ponadto w powołanej wyżej interpretacji wydanej przez Izbę Skarbową w Warszawie sygn. 1401/PD-4230Z-101/05/ZO stwierdzono, że:

„W przedstawionym stanie faktycznym nie można uzależniać kwalifikacji przedmiotowych kosztów procesu w kosztach uzyskania przychodu Banku od stwierdzenia, że skoro zostały one poniesione przez dłużnika, a nie przez wierzyciela, to nie stanowią kosztów uzyskania przychodu. Jak słusznie zauważa Podatnik, w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych brak jest ograniczenia w tym zakresie."

A także w odniesieniu do czynności banku w sądach „(...)Nie były to więc działania, które uznaje się za szkodliwe, nieracjonalne, sprzeczne z prawem lub zasadami współżycia społecznego, lecz związane z obroną przed zarzutami wierzyciela, którego Bank nie czuł się dłużnikiem. Nie może być tutaj zatem mowy o braku związku wydatków procesowych z przychodami Banku."

W tym świetle Wnioskodawca zwraca uwagę, że jakkolwiek powyższy cytat dotyczy sytuacji kosztów powstałych w sporze gdzie jeden z podmiotów został uznany za dłużnika - czyli sytuacji innej niż opisanej w stanie faktycznym - to w ustawie o PDOP brak jest również jakichkolwiek rozróżnień bądź ograniczeń w zakresie zaliczania kosztów ponoszonych przez pozwanego lub powoda do kosztów uzyskania przychodów.

Biorąc powyższe pod uwagę, zdaniem Wnioskodawcy art. 16 ust 1 pkt 17 ustawy o PDOP w niniejszym stanie faktycznym nie ma zastosowania.

Natomiast w kontekście art. 15 ust 1 ustawy o PDOP z uwagi na fakt, że koszty wynikające z ugody zawartej ze Spółką E są poniesione w celu:

• zakończenia długoletniego sporu, w tym postępowania arbitrażowego,
• wykluczenia na przyszłość dodatkowych sporów sądowych i arbitrażowych ze Spółką E,
• wykluczenia możliwości wydania negatywnych dla Wnioskodawcy wyroków sądów, które mogłyby zagrozić jej źródłom przychodu, poprzez np. zajęcie jej wierzytelności będących źródłem przychodu lub zakazu zawierania umów najmu, co stanowi podstawową działalność Spółki,
• ograniczenia dodatkowych strat z tytułu kosztów postępowań prawnych, co ma przełożenie na lepszą kondycję finansową Wnioskodawcy,
• zachowania dobrego imienia Wnioskodawcy i prestiżu oferowanych powierzchni, co ma przełożenie na wysokość czynszu za wynajem powierzchni i innych finansowych warunków najmu.
  
  

Zdaniem Wnioskodawcy, koszt ten jest poniesiony w celu zabezpieczenia i zachowania źródła przychodu Spółki.

Stanowisko Wnioskodawcy, w tym zakresie potwierdza wyrok z dnia 3 lipca 2008 r. Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego („WSA") w Warszawie o sygnaturze III SA/Wa 511/08.

W świetle powyższego Wnioskodawca zauważa, że jego sytuacja nie różni się znacząco od kwestii rozstrzygniętej przez WSA (stanowisko WSA potwierdził także Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy w interpretacji z dnia 22 października 2008 r. o sygnaturze ITPB3/423-44/07/08-S/DK). Wynika to z faktu, że koszty ugody zawartej przez Spółkę mają na celu uchronienie się przed negatywnymi skutkami dla jej źródeł przychodów. Innymi słowy, działania Wnioskodawcy w postaci zawarcia ugody zabezpieczają ją przed ewentualnymi stratami i pozwalają na dalsze, niezakłócone prowadzenie działalności w zakresie najmu, bez uszczerbku dla swojego dobrego imienia. W konsekwencji zaliczenie w przyszłości przez Spółkę kosztów wynikających z zawartej ugody do kosztów uzyskania przychodów, jest zdaniem Spółki zgodne z art. 15 ust 1 ustawy o PDOP.

Do takiego rozumienia art. 15 ust. 1 ustawy o PDOP przychylił się Minister Finansów w piśmie z dnia 10 czerwca 2002 r. (sygn. PB3/GM-8214-127/02) gdzie stwierdził, że do kosztów uzyskania przychodów mogą zostać zaliczone również wydatki związane z obroną w postępowaniu sądowym.

Również Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 3 lipca 2003 r. (Sygn. akt l SA/Wr 709/02) stwierdził, ze wydatki poniesione przez dłużnika w związku z obroną, przed roszczeniami wierzyciela mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko to zostało następnie odzwierciedlone w licznych interpretacjach organów podatkowych, na przykład w:

• interpretacji Naczelnika Trzeciego Mazowieckiego Urzędu Skarpowego w Radomiu z dnia 22 stycznia 2007 r. (sygn. 473/735/KDO/-423/B/06/BC),
• interpretacji Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 6 lutego 2007 r. (sygn. 1401/BP-I/006-976/06/ZO),
• interpretacji Naczelnika Pierwszego Urzędu Skarbowego w Opolu z dnia 20 sierpnia 2007 r. (sygn. PDP-423-13-1-07).
  
  

Na uwagę zasługuje także interpretacja wydana przez Naczelnika Urzędu Skarbowego w Radzyniu Podlaskim z dnia 16 listopada 2005 r. (sygn. DP 005 V/14/2005), w której stwierdzono, między innymi „wyrok sądowy może mieć wpływ na kształtowanie wizerunku firmy i na odzyskanie zaufania klientów i tym samym może wpływać na wysokość uzyskiwanych przychodów ze sprzedaży."

Wyżej wymienione wyroki oraz interpretacje znajdują potwierdzenie w interpretacji indywidualnej z dnia 1 kwietnia 2008 r. sygn. IBPB3/423-23/08/AM (KAN-10/08) wydanej przez Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach.

„Jako, że przepisy omawianej ustawy nie przewidują bezpośredniego wyłączenia kosztów związanych z uczestnictwem w postępowaniu arbitrażowym takich jak wydatki na obsługę prawną koszty delegacji prawników reprezentujących Spółkę oraz powstałe ujemne różnice kursowe dotyczące powyższych zobowiązań zasadnicze znaczenie dla dokonania oceny możliwości zaliczenia wskazanych kosztów do kosztów uzyskania przychodu będzie miało określenie, czy powyższe koszty zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodów. Zaliczenie ponoszonych wydatków związanych z uczestnictwem w procesie arbitrażowym należy rozpatrywać pod kątem tego czy były one poniesione w celu obrony przed bezprawnie skierowanymi roszczeniami oraz w związku z funkcjonowaniem Spółki.

Ze stanu faktycznego przedstawionego we wniosku wynika, iż Spółka ponosiła koszty związanych z uczestnictwem w postępowaniu arbitrażowym mające na celu obronę przed roszczeniem kontrahenta, a więc przed ewentualnym zmniejszeniem dochodów, jak również w toku postępowania wystąpiła z własnym roszczeniem o odszkodowanie, które zgodnie z zawartym ostatecznie porozumieniem zostało jej wypłacone.

W związku z powyższym, uznać należy, iż koszty uczestnictwa w procesie arbitrażowym na które składały się:

• wydatki na obsługę prawną,
• koszty delegacji prawników reprezentujących Spółkę oraz
• powstałe ujemne różnice kursowe dotyczące powyższych zobowiązań

poniesione przez Spółkę pozostawały w związku z uzyskiwanymi przychodami a więc można było zaliczyć je do kosztów uzyskania przychodu.”

Okoliczności przedstawione we wniosku Spółki powoduje, że kwota określona w ugodzie zawartej ze Spółką E nie może zakwalifikowana jako kara umowna czy odszkodowanie lub koszty postępowania egzekucyjnego w świetle art. 16 ust. 1 pkt 22 i art. 16 ust. 1 pkt 17 ustawy o PDOP. Z drugiej strony racjonalność działania Wnioskodawcy w celu obrony własnych interesów tj. zabezpieczenia źródła przychodów poprzez wykluczenie możliwości zajęcia jej wierzytelności wobec najemców, zakazu zawierania umów najmu i orzeczenia negatywnego wyroku, który skutkowałby obniżeniem przychodów także poprzez możliwość utraty dobrego imienia, wskazuje na poniesienie kosztów wynikających z ugody w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów. W konsekwencji, zaliczenie powyższych kosztów do kosztów uzyskania przychodów przez Wnioskodawcę będzie zgodne z art. 15 ust. 1 i art. 16 ust. 1 ustawy o PDOP.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm. – zwanej dalej „updop”) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy.

Treść przywołanego art. 15 ust. 1 updop wskazuje, iż definicja kosztów uzyskania przychodów – dla celów podatku dochodowego – składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

1. poniesienie wydatku,
2. poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.
   
   

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Ustawodawca w omawianym przepisie nie zdefiniował pojęcia "koszty bezpośrednio związane z przychodami" oraz "koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami". Jednak znaczenie tych pojęć można ustalić posługując się ich językowym znaczeniem.

Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu. Kosztami zaś innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są wszelkie koszty niebędące kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem.

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to musi być ten cel widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

1. przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu). Ze względu na szeroki zakres celowości, powinno poddawać się szczegółowej analizie czynniki wpływające na celowość w postaci racjonalności i efektywności;
2. potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
   
   

Ponadto obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 updop.

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 updop katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Do tego katalogu należą m.in. wydatki, które nie są zaliczane do kosztów podatkowych po przekroczeniu ustawowo określonych limitów, gdy nie spełnią określonych warunków, bądź ze względu na swój charakter bezwzględnie nie stanowią kosztów podatkowych, jak np. określone rodzaje odszkodowań.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, iż zgodnie z treścią ugody Wnioskodawca nie uznał w żadnym wypadku roszczenia Spółki E, ale zobowiązał się wypłacić Spółce E ustaloną kwotę.

W takim stanie fundamentalne znaczenie dla dokonania właściwej oceny stanowiska ma stwierdzenie, czy Wnioskodawca byłby w ogóle zobowiązany do zapłaty jakiejś formy odszkodowania, gdyby ugody nie zawarł. W przedstawionym stanie faktycznym i stanowisku Wnioskodawca wielokrotnie stwierdza, że nie został uznany przez sądy za dłużnika Spółki E, a rozwiązanie samej umowy było zgodne z prawem.

Zapłata kwoty wynikającej z zawartej ugody nie służy, wbrew twierdzeniom Wnioskodawcy, zabezpieczeniu czy zachowaniu źródła przychodów albowiem Wnioskodawca nie musiał się czuć w żadnej mierze zagrożony możliwością utraty środków pieniężnych, gdyż żaden akt do ich wypłaty Wnioskodawcy nie obligował, ani nie przesądzał o jakiejkolwiek winie Wnioskodawcy.

Jeżeli zatem roszczenia Spółki E były bezpodstawne, co potwierdzały kolejne wyroki uprawnionych sądów, to nie było powodu zawierania ugody, a jeżeli takową zawarto to brak jest racjonalnych powodów dla których wydatek ten miałby stanowić koszty uzyskania przychodów.

Odnosząc się do powoływanych we wniosku interpretacji indywidualnych, decyzji i wyroków stwierdzić należy, że zostały one wydane w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację. Zauważy również należy, iż Wnioskodawca powołuje się na orzeczenia z których wynika możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kosztów poniesionych w związku z zawartymi ugodami a nie kwoty wypłaconej na podstawie ugody. Ponadto celem zdecydowanej większości tych ugód było jak najszybsze zakończenie prowadzonego sporu mające jakiekolwiek uzasadnienie. A jak wskazano powyższej w tej sprawie brak było podstaw do prowadzenia sporu.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.