INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 19.05.2010r. (data wpływu 31.05.2010r.), uzupełnionym na wezwanie z dnia 22.07.2010r. (data doręczenia 26.07.2010r.) pismem z dnia 27.07.2010r. (data nadania 29.07.2010r., data wpływu 02.08.2010r.) - o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych zawarcia umów instrumentów pochodnych CIRS i FORWARD - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 31.05.2010r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie konsekwencji podatkowych zawarcia umów instrumentów pochodnych CIRS i FORWARD.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Spółka S. S.A., dalej: Spółka jest znaczącym producentem i dystrybutorem artykułów użytku domowego. Dążeniem Spółki jest zdobycie pozycji największego producenta worków na śmieci w Polsce i w Europie środkowej. W celu realizacji tego założenia oraz zmodernizowania procesów produkcyjnych, Spółka zaciągnęła w bankach kredyty na bieżącą działalność operacyjną których oprocentowanie oparte jest na stopie WIBOR podwyższonej o marżę.

W dniu 28 lipca 2008 r. Spółka zawarła z Bankiem D. S.A., dalej; Bank Umowy: Ramową Dodatkową i Zabezpieczającą.

W rezultacie podpisania wyżej wymienionych Umów, Strony zawarły pochodne instrumenty walutowe CIRS (ang. Currency a Interest Rate Swap - swap walutowo-procentowy, w którym instrumentem bazowym jest stopa procentowa oraz kurs waluty), które miały na celu zabezpieczenie ryzyka zmiany stopy procentowej, związanego z zaciągniętymi przez Spółkę kredytami bankowymi. Zawarta transakcja ma charakter nierzeczywisty, czyli jest rozliczana kwotą netto, tj. bez dostawy waluty kwoty bazowej. Kontrakty CIRS stanowią kontrakty o symetrycznych terminach rozliczeń między Spółką a Bankiem, a więc stanowią kontrakt SWAP jednostrumieniowy tj, jego rozliczenie następuje poprzez przekazanie wyniku finansowego netto z kontraktu przez podmiot osiągający stratę na rzecz podmiotu osiągającego zysk. Wynik z kontraktu CIRS jest określany jako różnica pomiędzy wartością kwoty bazowej określonej na dzień zawarcia kontraktu a wartością kwoty bazowej na dzień rozliczenia.

Podsumowując, rozliczenie płatności odsetkowych odbywa się poprzez wypłatę różnicy między potencjalnymi kwotami płatności wynikających z ustalonych stóp procentowych od kwoty bazowej w walucie obcej, w ustalonych na dzień zawarcia transakcji oraz na dzień rozliczenia. Transakcje CIRS zakładały, iż Strony zobowiązały się do kalkulacji potencjalnych wzajemnych płatności odsetkowych w innych walutach. Płatności te wyliczane były od kwoty bazowej w odmienny sposób dla każdej ze Stron (tj. sposób kalkulacji tych płatności, dla każdej ze stron transakcji oparty jest na tej samej kwocie bazowej, ale na innej stopie procentowej oraz walucie). W terminie określonym w umowie Strona, której zobowiązanie jest wyższe dokonuje płatności na rzecz drugiej Strony.

Transakcje CIRS zawarte przez Spółkę wskazywały na kalkulacją strumieni płatności opartych na stawce procentowej od kwoty wyrażonej w walucie polskiej PLN, podczas gdy strumienie płatności banku były oparte na stawce procentowej od kwoty wyrażonej w jenach japońskich JPY - wypłacie podlegała jedynie kwota różnicy pomiędzy potencjalnymi strumieniami stanowiąca wynik na transakcji CIRS.

Kontrakt CIRS służył zabezpieczeniu (ang. hedging) wysokości kosztów finansowych Spółki związanych z zaciągniętymi kredytami.

Na koniec grudnia 2008 r. krótkoterminowe zadłużenie Spółki z tytułu kredytów i pożyczek wynosiło 26.320.000,00 PLN. Transakcja CIRS zawarta przez Spółkę opiewała na kwotę nominalną 10.500.000,00 PLN i stanowiła mniej niż połowę zadłużenia krótkoterminowego Spółki z tytułu kredytów.

Z uwagi na fakt, iż posiadane przez Spółkę kredyty były nominowane w PLN, Spółka zawarła również kontrakty FORWARD w celu zabezpieczenia ryzyka zmiany kursów walutowych dotyczących transakcji CIRS. Również te transakcje miały charakter nierzeczywisty, tzn. rozliczenie przebiega bez dostawy instrumentu bazowego wypłacany jest tylko wynik netto z kontraktu. Rozliczenie kontraktu następuje poprzez wypłaty wyniku finansowego. tj. środków w wysokości: różnicy między kwotą nominalną przeliczoną po kursie umówionym na dzień zawarcia kontraktu (kurs forwardowy) a kwotą nominalną przeliczona po kursie obowiązującym na dzień rozliczenia kontraktu (kurs SPOT).

W konsekwencji, Spółka zawarła następujące transakcje:

1. Transakcja CIRS nr 027434 z datą zawarcia 12 sierpnia 2008 r. i datą rozliczenia 14 sierpnia 2009 r. — na 351.758.794 JPY / 7.000.000 PLN;
2. Transakcja CIRS nr 027441 z datą zawarcia 26 sierpnia 2008 r. i datą rozliczenia 30 sierpnia 2010 r. — na 189.902.913 JPY / 3.600.000 PLN;
3. Transakcja FORWARD nr 114949 z datą zawarcia 07 października 2008 r. i datą rozliczenia 14 sierpnia 2009 r. — na 351.758.794 JPY / 9.332.160,80 PLN -jako domknięcie straty CIRS nr 027434;
4. Transakcja FQRWARD nr 114948 z datą zawarcia 07 października 2008 r. i datą rozliczenia 30 sierpnia 2010 r — na 169.902.913 JPY / 14.682.524,28 PLN -jako domknięcie straty CIRS nr 027441.
   
   

Transakcje FORWARD były funkcjonalnie powiązane z transakcjami CIRS (były zawarte w celu zabezpieczenia ryzyka kursowego — tj. w celu uniknięcia powiększenia kwoty straty z tytułu transakcji CIRS. Zamknięcie (rozwiązanie) transakcji CIRS przed terminem rozliczenia powodowało automatyczne zamknięcie (rozwiązanie) transakcji FORWARD odwrotnie. W konsekwencji wszystkie instrumenty pochodne (CIRS i FORWARD) były instrumentami nierzeczywistymi, tj. rozliczanymi poprzez wynik bez przekazania kwoty bazowej.

Na podstawie Umowy Zabezpieczającej z dnia 28 lipca 2008 r. w celu zabezpieczenia wierzytelności Banku z tytułu zawartych transakcji strony zawarły w dniu 12 grudnia 2008r. Umowę Kaucji, na mocy której Spółka przelała na rachunek Banku środki pieniężne w kwocie 2900.000,00 PLN, zgodnie z ustalonym harmonogramem wpłat, stanowiące oprocentowany depozyt zabezpieczający.

Depozyt zabezpieczający stanowi wartość zabezpieczenia Spółki na rzecz Banki z tytułu zawartych transakcji na instrumentach pochodnych. Wartość środków zdeponowanych na depozycie zabezpieczającym jest powiększana o zyski Spółki z transakcji na instrumentach pochodnych oraz jest pomniejszana o straty poniesione na tych transakcjach.

Kwota zabezpieczenia została następnie zwiększona na mocy porozumienia z dnia 29 kwietnia 2009r. do wysokości 3.300.000,00 PLN. W związku z ustanowieniem zabezpieczenia Spółka poniosła koszty prowizji w łącznej wysokości 41.000,00 PLN (31.000,00 PLN w 2008r., 10.000,00 PLN w 2009r).

Zgodnie z § 3 Umowy Kaucji Bank naliczał miesięcznie odsetki na rzecz Spółki od złożonej w depozycie zabezpieczającym kwoty środków pieniężnych (tj. od kwoty 2.900.000,00 PLN) według stałej stopy procentowej 7,0% w stosunku rocznym, które powiększały kwotę depozytu. Natomiast na podstawie zawartego między Stronami w dniu 29 kwietnia 2009 r. Porozumienia nr 1 doszło do zwiększenia kwoty depozytu do wysokości 3.300.00000 PLN. Od zwiększonej kwoty depozytu Bank naliczał oprocentowanie według zmiennej stopy procentowej, równej stawce WIBID 1M.

(Bank nie potrącał podatku od naliczanych odsetek jako płatnik.)

W dniu 27 lipca 2009 r. Spółka dokonała przedterminowego rozliczenia transakcji CIRS oraz FORWARD, przez zawarcie transakcji odwrotnych. Na skutek przedterminowego zamknięcia powyższych transakcji Spółka osiągnęła wynik ujemny czyli poniosła stratę:

1. Transakcja CIRS z datą zawarcia 12 sierpnia 2008 r. i datą przedterminowego rozliczenia 27 lipca 2009 r - wysokość poniesionej straty: 2.318.893,94 PLN;
2. Transakcja CIRS z datą zawarcia 26 sierpnia 2008 r. i datą przedterminowego rozliczenia 27 lipca 2009 r. — wysokość poniesionej straty; 1.164.207,02 PLN.

Łączna strata poniesiona przez Spółkę wyniosła 3.483.100,96 PLN.

Rozliczenia transakcji CIRS i FORWARD nastąpiło w wyniku obliczenia przez Bank bieżącej wartości netto (NPV) wszystkich płatności danej transakcji CIRS oraz FORWARD i obciążeniu rachunku Spółki wyliczoną w ten sposób kwotą. W wyniku przedwczesnego rozliczenia transakcji, tj. przed terminem na jaki zostały zawarte, wszystkie przyszłe. zobowiązania stron z tytułu płatności CIRS i FORWARD wygasły.

Powstała strata została potrącona przez Bank z utworzonego w tym celu depozytu zabezpieczającego Spółki. Spółka w sposób następujący zakwalifikowała uzyskane przychody i poniesione wydatki związane z zawarciem i przedterminowym zamknięciem transakcji CIRS i zabezpieczających je transakcji FORWARD.

A. W 2008r. (rok zawarcia transakcji CIRS i FORWARD):

Spółka w rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych zaliczyła do przychodów podatkowych kwotę 155.991,52 PLN osiągniętą z tytułu rozliczenia transakcji CIRS odpowiednio w miesiącu otrzymania wyciągu bankowego (miesiąc rozliczenia kontraktu), co przedstawiało się następująco:

miesiącCIRS 027434 027441 wrzesień2008 15.233,69PLN 28.597,24PLN październik2008 12.293,37PLN 25.821,08PLN listopad2008 11.335,53PLN 23.442,38PLN grudzień2008 12.136,50PLN 24.210,25PLN ŁĄCZNIE: 50.999,09PLN 102.170,95PLN KOREKTA 2.821,48PLN SUMA 155.981,52PLN Spółka wykazała wydatek w postaci prowizji bankowej z tytułu Umowy Zabezpieczającej w wysokości 31.000,00 PLN jako koszt uzyskania przychodów w miesiącu pobrania jej przez Bank (miesiąc poniesienia wydatku).

B. W 2009r. (rok zamknięcia transakcji CIRS i FORWARD):

Spółka w rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych zaliczyła do przychodów podatkowych kwotę 139.900,76 PLN osiągniętą z tytułu rozliczenia kontraktu CIRS odpowiednio w miesiącu otrzymania wyciągu bankowego (miesiącu rozliczenia transakcji), co przedstawiało się następująco:

miesiąc/CIRS 027434 027441 styczeń2008 7.912,01PLN 19.072,08PLN

luty2008 6.957,34PLN 18.349,20PLNmarzec2009 5.263,02PLN 13.941,80PLNkwiecień2009 4.414,22PLN 11.676,68PLNmaj2009 7.7.92,11PLN 10.175,11PLNczerwiec2009 6.269,64PLN 14.438,85PLNlipiec2009 - 13.638,70PLNŁĄCZNIE: 38.608,34PLN 101.292,42PLNSUMA 139.900,76PLN

Spółka w rozliczeniu podatku dochodowego od osób prawnych wykazała jako koszt uzyskania przychodów wydatek w kwocie 10.000,00 PLN stanowiący prowizję bankową z tytułu Umowy Zabezpieczającej w miesiącu pobrania jej przez Bank.

W dacie rozliczenia transakcji, tj. w miesiącu lipcu 2009 r. Spółka zaliczyła do przychodów podatkowych kwotę 247.000,00 PLN stanowiącą różnicę pomiędzy saldem wynikającym z wyciągu bankowego depozytu, a saldem depozytu ujętym w księgach rachunkowych Spółki.

W związku z powyższym Spółka zadała następujące pytania:

1. czy środki osiągnięte w związku z rozliczeniem pochodnych instrumentów finansowych będą stanowiły przychód w rozumieniu art. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w momencie wymagalności (zgodnie z zasadą memoriałowego rozpoznania przychodu) ...
2. czy wydatki związane zawarciem (prowizja banku) oraz rozliczeniem (strata na kontrakcie) nierzeczywistych pochodnych instrumentów finansowych (CIRS i FORWARD) mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w momencie realizacji i zamknięcia kontraktu, zgodnie z art. 15 ust. 1 w zw. z art. 16 ust. 1 pkt 8b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych ...
   
   

Stanowisko Spółki.

1. Środki finansowe otrzymane przez Spółkę od Banku w wyniku realizacji pochodnych instrumentów finansowych stanowią przychód podatkowy dla Spółki. Jednakże Spółka powinna rozpoznać przychody podatkowe z tego tytułu nie w momencie otrzymania środków finansowych, tylko zgodnie z art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2000 r., nr 54, poz. 654, ze zm.,) – dalej: „updop”, w momencie powstania należności o wypłatę środków finansowych (zgodnie z zasadą memoriałowego rozpoznania przychodu).
2. Wydatki związane z zawarciem oraz rozliczeniem pochodnych instrumentów finansowych (transakcjach typu CIRS i FORWARO) stanowią koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 updop, jeśli derywaty zostały zawarte w celu uzyskania przychodu lub zachowania, zabezpieczenia źródła przychodu. Jednakże Spółka ma prawo zaliczyć wydatki związane z zawarciem oraz rozliczeniem pochodnych instrumentów finansowych nie w momencie poniesienia wydatku (wypływu kasowego), tylko zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8b updop w momencie realizacji (zamknięcia), rezygnacji lub zbycia kontraktu (przy założeniu że przedmiotowe wydatki nie podwyższają wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 16g ust. 3 i 4 updop).
   
   

Zgodnie z definicją zawartą art. 16 ust. 1b updop, jako pochodne instrumenty finansowe rozumie się prawa majątkowe, których cena zależy bezpośrednio lub pośrednio od ceny towarów, walut obcych, waluty polskiej, złota dewizowego, platyny dewizowej lub papierów wartościowych, albo od wysokości stóp procentowych lub indeksów, a w szczególności opcje i kontrakty terminowe.

W ocenie Spółki zarówno kontrakty FORWARD oraz kontrakty CIRS należy uznać za spełniające powyższą definicję, gdyż kontrakt FORWARD jest umową na mocy której zostaje nałożony na jedną stronę obowiązek dostarczenia, a na drugą stronę obowiązek odbioru aktywów o określonej ilości, w określonym terminie w przyszłości i po określonej cenie, ustalonej w momencie zawierania kontraktu (przy założeniu możliwości rozliczenia kontraktu w formie rzeczywistej — tj. dostawę instrumentu bazowego, lub nierzeczywistej — tj. rozliczenie finansowe netto). W przypadku kontraktu CIRS zakładającego wyminę strumieni płatności, rozliczenie jest uzależnione zarówno od wysokości stóp procentowych, jak również od kształtowania się kursu walut obcych.

Spółka ma obowiązek wykazywać jako przychody podatkowe kwoty należne, choćby nie były faktycznie otrzymane, związane z prowadzoną działalnością gospodarczą zgodnie z art. 12 ust. 1 i ust. 3 updop. Spółka powinna rozpoznawać przychody w dniu wydania rzeczy, zbycia prawa majątkowego lub wykonania usługi albo częściowego wykonania usługi, nie później niż w dniu wystawienia faktury albo uregulowania należności, zgodnie z art. 12 ust. 3a updop.

W związku z powyższym, Spółka uznaje iż otrzymane środku finansowe związane z rozliczeniem pochodnych instrumentów finansowych od Banku, stanowią przychód podatkowy Spółki.

Jednakże Spółka stoi na stanowisku, iż powinna rozpoznawać wartość przychodu zgodnie z zasadą memoriału — tj. jako kwoty należne niezależnie od tego czy zostały otrzymane, a nie zgodnie z zasadą kasowego rozpoznania przychodu — tj. w momencie wpływu środków finansowych.

Spółka stoi na stanowisku, iż przychody z tytułu transakcji na pochodnych instrumentach finansowych powinny być rozpoznawane zgodnie z art. 12 updop a nie zgodnie z art. 10 updop, jako przychody z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Za koszty uzyskania przychodu uznaje się wydatki poniesione w celu uzyskania przychodu lub zachowania, zabezpieczenia źródła przychodu, zgodnie z art. 16 ust. 1 updop, przy uwzględnieniu wyłączeń wskazanych w art. 16 ust. 1 updop.

Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 8b updop, nie uznaje się za koszty uzyskania przychodu wydatków związanych z nabyciem pochodnych instrumentów finansowych - do czasu realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo rezygnacji z realizacji praw wynikających z tych instrumentów albo ich odpłatnego zbycia o ile wydatki też stosownie do art. 16g ust. 3 i 4, nie powiększają wartości początkowej środka trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych.

W konsekwencji, Spółka stoi na stanowisku, iż nie może rozpoznawać wydatków związanych z nabyciem oraz realizacją (strata) pochodnych instrumentów finansowych jako koszt uzyskania przychodu w momencie poniesienia wydatków (wypływ kasowy), lecz dopiero wskazane wydatki mogą być zaliczone w koszty podatkowe w momencie realizacji, rezygnacji lub zbycia w przypadku Spółki w momencie realizacji, zamknięcia kontraktu. Z uwagi na fakt, iż Spółka zawierała pochodne instrumenty finansowe w celu zabezpieczenia kredytów zaciągniętych na bieżącą działalność operacyjną (derywaty nie stanowiły zabezpieczenia kosztów nabycia łub wytworzenia środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych), wydatki związane z nabyciem (prowizja oraz opłaty bankowe) oraz rozliczeniem (strata na instrumencie pochodnym) nie będą podwyższały wartości początkowej środków trwałych lub wartości niematerialnych i prawnych zgodnie z art. 16g ust. 3 i ust 4 updop.

Podsumowując, środki finansowe otrzymane przez Spółkę jako zysk z pochodnych instrumentów finansowych nierzeczywistych (rozliczanych na zasadzie netto) stanowią przychód podatkowy w momencie wymagalności. Jednakże środki finansowe które Spółka wydatkowała na nabycie pochodnych instrumentów finansowych (prowizje bankowe od depozytu zabezpieczającego, opłaty bankowe) oraz na rozliczenie pochodnych instrumentów finansowych (strata poniesiona na rozliczeniu kontraktu) mogą zostać uznane za koszty uzyskania przychodu dopiero w momencie realizacji i zamknięcia kontraktu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej w tym zakresie oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie organ zauważa, że przedmiotowa interpretacja potwierdza co do zasady prawidłowość wskazanego przez Spółkę we własnym stanowisku sposobu ustalenia przychodów i kosztów uzyskania przychodów z tytułu zawartych umów instrumentów pochodnych CIRS i FORWARD. Przedmiotem interpretacji indywidualnych przepisów prawa podatkowego nie może być zaś dokonywanie oceny danych liczbowych (rozliczeń) zawartych we wniosku o wydanie takiej interpretacji. Rozstrzygnięcie w zakresie konkretnych kwot stanowiących podstawę opodatkowania zgodnie z treścią art. 21 § 3-4 ustawy - Ordynacja podatkowa może być zawarte jedynie w decyzji podatkowej, która jest wydawana po przeprowadzeniu postępowania podatkowego uregulowanego w przepisach zawartych w dziale IV tej ustawy, które to przepisy zgodnie z treścią art. 14h tylko w części mają zastosowanie w postępowaniu w sprawie wydawania interpretacji (por. wyrok WSA w Warszawie z 10.06.2010r., sygn. akt III SA/Wa 270/10).

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Lublinie, ul. M.C. Skłodowskiej 40, 20-029 Lublin po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.