INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawczyni, przedstawione we wniosku z dnia 30 lipca 2010r. (data wpływu do tut. Biura 11 sierpnia 2010r.), uzupełnionym w dniu 13 października 2010r. o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawczynię pozarolniczej działalności gospodarczej wierzytelności nieściągalnej – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 sierpnia 2010r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej przez Wnioskodawczynię pozarolniczej działalności gospodarczej wierzytelności nieściągalnej.

Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z dnia 27 września 2010r. Znak: IBPBI/1/415-753/10/KB, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło w dniu 13 października 2010r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Dnia 18 maja 2009r. firma Wnioskodawczyni sprzedała towar kontrahentowi (przedsiębiorstwu osoby fizycznej). Wierzytelność została zaliczona jako przychód za maj 2009r. Niestety należność za towar w kwocie brutto 10.518,84 zł, udokumentowana fakturą VAT z dnia 18 maja 2009r. nie została uregulowana mimo wielu interwencji telefonicznych oraz wezwania do zapłaty. Mając świadomość, że będzie bardzo trudno odzyskać należność, Wnioskodawczyni jako właściciel firmy podpisała umowę ramową powierniczego przelewu wierzytelności. W dniu 02 listopada 2009r. w drodze cesji przeniosła wierzytelność na firmę windykacyjną. Należność za ww. wierzytelność miała być wypłacona po wyegzekwowaniu długu. Firma windykacyjna poinformowała Wnioskodawczynię, że jeżeli będzie mogła dysponować wierzytelnością, będzie mogła skutecznie wyegzekwować należność, oczywiście za odpowiednim wynagrodzeniem, co zostało uregulowane w umowie. Firma windykacyjna skierowała wierzytelność do sądu, skąd otrzymała nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym. Następnie oddała wierzytelność do komornika sądowego. Firmę windykacyjną reprezentował w sprawie radca prawny. W dniu 09 kwietnia 2010r komornik sądowy wydał postanowienie o umorzeniu postępowania wobec kontrahenta Wnioskodawczyni z uwagi na stwierdzenie bezskuteczności egzekucji. Komornik w protokole z dnia 23 lutego 2010r. podał, że dłużnik zginął tragicznie pod koniec 2009r. Postanowienie to zostało wydane na firmę windykacyjną (co wskazano w części F. poz. 51 wniosku). W związku z zaistniałą sytuacja w dniu 07 czerwca 2010r. zostało podpisane porozumienie rozwiązaniu umowy ramowej powierniczego przelewu wierzytelności z dnia 02 listopada 2009r. W dniu 21 czerwca 2010r. przedmiotowa wierzytelność została przeniesiona z firmy windykacyjnej na rzecz Wnioskodawczyni cesją zwrotną przeniesienia wierzytelności.

W uzupełnieniu wniosku wskazano, iż postępowanie egzekucyjne zostało umorzone na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy w ww. sytuacji wierzytelność nieściągalną Wnioskodawczyni może z dniem 21 czerwca 2010r. zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów...

Zdaniem Wnioskodawczyni, może zaliczyć wierzytelność nieściągalną w kwocie netto do kosztów uzyskania przychodu ponieważ na skutek braku skuteczności firmy windykacyjnej, która nie wyegzekwowała żadnej kwoty od dłużnika, dnia 21 czerwca 2010r. została podpisana cesja zwrotna powierniczej wierzytelności. Wierzytelność przeszła do pierwotnego właściciela, tj. Wnioskodawczyni, na co pozwala zasada swobody umów, wyrażona w art. 3531 kodeksu cywilnego. Mając na uwadze powyższe, Wnioskodawczyni stwierdza, że na czas prowadzenia windykacji firma windykacyjna była właścicielem tej wierzytelności i do nich kierowane były decyzje sądu oraz komornika. Jednakże podpisanie cesji zwrotnej do faktury z dnia 18 maja 2009r. skutkuje powrotem do stanu pierwotnego. Stosownie więc do art. 23 ust. 1 pkt 20 zostały spełnione warunki, że wierzytelność jest nieściągalna.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy. Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, iż kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów, bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż konieczność poniesienia danego wydatku nie może wynikać z zaniedbań, braku nadzoru lub sprzecznych z prawem działań podatnika.

Koszty poniesione na zachowanie źródła przychodu to koszty, które poniesione zostały, aby przychody z danego źródła przychodów w dalszym ciągu uzyskiwano oraz aby takie źródło w ogóle dalej istniało. Natomiast za koszty służące zabezpieczeniu źródła przychodów należy uznać koszty poniesione na ochronę istniejącego źródła przychodów, w sposób, gwarantujący bezpieczne funkcjonowanie tego źródła. Istotą tego rodzaju kosztów jest więc ich obligatoryjne poniesienie w celu nie dopuszczenia do utraty źródła przychodu w przyszłości.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Stosownie do art. 23 ust. 2 ww. ustawy za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
   1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
   2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub
   3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
   
   

Podkreślić przy tym należy, iż w cyt. wyżej art. 23 ust. 2 ww. ustawy zawiera zamknięty katalog dokumentów, którymi wierzyciel może posłużyć się w celu udokumentowania nieściągalności wierzytelności. W konsekwencji udokumentowanie nieściągalności wierzytelności innymi dokumentami niż wymienione powyżej nie skutkuje możliwością zaliczenia ich do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej.

Zgodnie z art. 824 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964r. kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. nr 43, poz. 296 ze zm.), postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych.

Postanowienie o nieściągalności wierzytelności nie może być utożsamiane z postanowieniem o umorzeniu egzekucji. Nie będzie stanowiło podstawy do zaliczenia wierzytelności nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodu postanowienie o umorzeniu egzekucji z przyczyn formalnych. Aby bowiem postanowienie takie mogło stanowić podstawę zaliczenia wierzytelności nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodu, z jego treści powinno jasno wynikać, iż dłużnik nie posiada majątku, z którego egzekwowana wierzytelność może zostać zaspokojona. Ocena czy wierzytelność, będąca przedmiotem roszczeń wierzyciela w postępowaniu egzekucyjnym, może być uznana za nieściągalną i zaliczona do kosztów uzyskania przychodu, zależy zatem od istnienia majątku dłużnika, którego wartość przewyższa koszty egzekucyjne postępowania.

Biorąc pod uwagę cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż wydane przez komornika sądowego postanowienie o umorzeniu egzekucji na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego, jako postanowienie stwierdzające brak majątku o wartości wyższej od kosztów egzekucyjnych, spełnia kryteria o których mowa w cyt. art. 23 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Może zatem, po uznaniu przez wierzyciela, iż odpowiada stanowi faktycznemu, stanowić podstawę zaliczenia wierzytelności nieściągalnej do kosztów uzyskania przychodu.

Dokument zaświadczający o nieściągalności wierzytelności wydany dla jednego wierzyciela, co do zasady, nie może stanowić udokumentowania nieściągalności wierzytelności dla innego wierzyciela. Dokument ten dotyczy bowiem nieściągalności konkretnej należności i powinien być wydany w postępowaniu egzekucyjnym wszczętym przez konkretnego wierzyciela, któremu ta należność przysługuje. Za dopuszczalne wyjątkowo uznać należy zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnej na podstawie dokumentu spełniającego wymogi wskazane w cyt. art. 23 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym, wydanego na firmę windykacyjną. Jednakże zaliczenie ww. wierzytelności do kosztów uzyskania przychodu na podstawie dokumentu wydanego na firmę windykacyjną możliwe jest jedynie w przypadku gdy wierzytelność, której dotyczy wydany dokument, została scedowana na tę firmę w celu jej egzekucji, a następnie z uwagi na nieściągalność wierzytelności dokonano cesji zwrotnej tej wierzytelności na wierzyciela.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawczyni, w ramach prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej, dokonała sprzedaży towarów kontrahentowi. Sprzedaż ta została udokumentowana fakturą VAT. Z uwagi na nieuregulowanie należności wynikającej z ww. faktury, Wnioskodawczyni zawarła z firmą windykacyjną umowę ramową powierniczego przelewu tej wierzytelności, przenosząc ww. wierzytelność na firmę windykacyjną. Firma ta uzyskała sądowy nakaz zapłaty w postępowaniu upominawczym, a następnie skierowała sprawę do komornika sądowego. W wyniku przeprowadzonego postępowania komornik ustalił, że dłużnik zmarł. W dniu 09 kwietnia 2010r. zostało wydane przez ww. komornika postanowienie o umorzeniu egzekucji. Postanowienie to zostało wydane na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego. Wobec bezskuteczności egzekucji Wnioskodawczyni podpisała z firmą windykacyjną porozumienie o rozwiązaniu umowy ramowej powierniczego przelewu wierzytelności i z dniem 21 czerwca 2010r. dokonano zwrotnej cesji wierzytelności na Wnioskodawczynię.

Mając na względzie cyt. wyżej przepisy stwierdzić należy, iż Wnioskodawczyni może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wskazaną we wniosku wierzytelność na podstawie postanowienia o umorzeniu egzekucji wydanego przez komornika sądowego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego (o ile zostało ono uznane za odpowiadające stanowi faktycznemu), niezależnie od faktu, iż postanowienie to zostało wydane na firmę windykacyjną, z której usług Wnioskodawczyni korzystała.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31 – 511 Kraków, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.).

Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.