Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB3/423-266/12-2/JG
z 15 października 2012 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 749) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki Akcyjnej przedstawione we wniosku z dnia 05 lipca 2012 r. (data wpływu 16 lipca 2012 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 lipca 2012 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca (dalej: Spółka) jest wielooddziałowym podmiotem gospodarczym, rozliczającym się w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych na podstawie prowadzonych ksiąg handlowych. Spółka jest ponadto czynnym, zarejestrowanym podatnikiem podatku VAT.

Obecnie Spółka prowadzi działalność w wielu obszarach, z których najważniejsze to:

• odzyskiwanie metali towarzyszących rudom miedzi (głównie renu, wykorzystywanego w technice lotniczej),
• produkcja kruszyw drogowych,
• przetwarzanie zużytego sprzętu RTV i AGD,
• działalność holdingowa.
  
  

Zgodnie z przyjętym uchwałą Zarządu Spółki „Planem Strategicznym na lata 2010 - 2014 (…)” Spółka prowadziła działania zmierzające do uruchomienia systemu zbiórki elektroodpadów (poprzez pozyskanie sieci stałych dostawców, budowę własnego systemu lub przejęcie istniejącego podmiotu na rynku zbierania i przetwarzania odpadów). Powyższe miało na celu zaopatrzenie Oddziału Przetwarzania Elektroodpadów w surowiec do produkcji.

W celu realizacji powyższej strategii Spółka aktywnie uczestniczyła w organizowanych przez Ministerstwo Skarbu Państwa procesach prywatyzacyjnych. W konsekwencji powyższego, w dniu 14 lipca 2010 r. przedstawiciele Ministerstwa Skarbu Państwa oraz Wnioskodawca oficjalnie podpisali umowę sprzedaży Spółce 85% akcji C. S.A. (dalej: C.). Podmiot ten posiada sieć kilkunastu oddziałów, które Spółka zamierzała wykorzystać do utworzenia sieci zbiórki elektroodpadów. Przeprowadzone po zakupie spółki C. analizy wykazały jednak, że:

• na chwilę obecną utworzenie sieci zbiórki odpadów w oparciu o Oddziały spółki C. jest ekonomicznie nieuzasadnione. Jednakże biorąc pod uwagę to, że:
  
  • rynek elektroodpadów wykazuje potencjał wzrostu,
    
  • przepisy w zakresie zagospodarowywania zużytych elektroodpadów ulegają ciągłym obostrzeniom - realizacja tego zadania została uwzględniona w „Planie C. (…) na lata 2012 - 2018”,
• istnieją inne niż ww. obszary potencjalnej współpracy pomiędzy C. a Wnioskodawcą oraz K. S.A. (dalej: K.) i pozostałymi spółkami z Grupy Kapitałowej K. S.A. (dalej: GK) (m.in. w obszarze logistyki, handlu złomem, obrotu paliwami, wdrażania zintegrowanych systemów ERP itp.), których wykorzystanie w przyszłości przyniesie korzyści ekonomiczne dla wszystkich ww. spółek.
  
  

Powyższe wnioski wymagały jednak przeprowadzenia szeregu analiz o zróżnicowanym charakterze, które Spółka zleciła specjalistycznej Kancelarii Prawnej. W tym celu Spółka zawarła dwie umowy, których zakresy przedstawiono poniżej:

1. Umowa na przeprowadzenie audytu spółki C. (już po jej zakupie), efektem którego był raport analizujący między innymi przegląd strategii C. pod kątem jej zgodności ze strategią całej GK oraz analizę potencjalnych synergii, które mogłyby wystąpić w obszarach:
   
   • operacyjnym (identyfikacja efektów synergicznych częściowo wskazanych wyżej),
     
   • finansowo – biznesowym (generowanie nadwyżki cash – flow, wzrost stopnia wykorzystania aktywów),
     
   • księgowości i raportowania (konsolidacja wyników C. z wynikami całej GK),
     
   • korporacyjnym (przegląd i weryfikacja regulacji korporacyjnych pod kątem ich dostosowania do regulacji obowiązujących w całej GK),
     
   • HR (przegląd systemów wynagrodzeń, szkoleń, polityki zatrudnienia),
     
   • formalno – prawnym (analiza posiadanych koncesji, zezwoleń).
     
2. Umowa na świadczenie usług doradztwa w zakresie integracji C. z całą GK, polegających w szczególności na:
   
3. udziale w pracach związanych z opracowaniem programu integracji,
   
4. realizacji zadań wyznaczonych przez Spółkę związanych z integracją C. z GK,
   
5. bieżący kontakt z podmiotami GK (w tym oddziałami K.) biorącymi udział w procesie integracji,
   
6. udział w pracach zespołów mieszanych powołanych do realizacji poszczególnych projektów związanych z integracją C. z GK.
   
   

Dodać należy, że prace rozliczane w ramach drugiej z umów mają charakter ciągłych, przez co rozliczane są w okresach miesięcznych na podstawie dostarczonych przez Kancelarię protokołów. Przykładowe prace wyspecyfikowane na jednym z raportów zamieszczono poniżej:

• spotkanie z Zarządem i pracownikami Spółki dotyczące zakresu działań w danym miesiącu,
• udział w pracach zespołu ds. wyłonienia firmy doradczej do opracowania analizy rynku C. i możliwych scenariuszy dla właściciela,
• spotkania z dyrektorami Oddziałów K. w sprawie współpracy handlowej z C.
  
  

Reasumując, po zakupie spółki C. podjęto szereg działań, które zmierzają do integracji tej spółki z GK, rozszerzenia zakresu współpracy C. z innymi podmiotami z GK (w tym z Wnioskodawcą), co docelowo powinno generować korzyści dla Spółki, wynikające z integracji i wzrostu wartości spółki C.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy opisane wyżej wydatki związane z zakupem usług świadczonych przez wyspecjalizowaną Kancelarię Prawną mogą być kosztem podatkowym Spółki w momencie ich poniesienia?

Zdaniem Wnioskodawcy, rozważania dotyczące możliwości uznania w ciężar kosztów podatkowych wydatków związanych z zakupem usług świadczonych przez wyspecjalizowaną Kancelarię Prawną, zacząć należy od przytoczenia obowiązujących w przedmiotowej materii regulacji prawnych.

I tak, zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (...). Powołany art. 16 ust. 1 ww. ustawy zawiera katalog wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Powyższe zapisy wskazują więc, że wymogami, których łączne spełnienie pozwala na zakwalifikowanie danego wydatku w ciężar kosztów podatkowych, są:

• poniesienie wydatku w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
• niezakwalifikowanie danego wydatku do grupy kosztów tzw. negatywnych (w tym przypadku na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), to jest nieuznawanych przez ustawę za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Jak wskazano wyżej, zgodnie z obowiązującą definicją, kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione nie tylko w celu osiągnięcia przychodów, ale również w celu zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów. Przepisy podatkowe nie definiują takich pojęć jak „zachowanie” lub „zabezpieczenie” co powoduje, że niezbędne jest odwołanie się do definicji słownikowych. I tak, „zachowanie” oznacza m.in. „pozostanie w posiadaniu czegoś” natomiast „zabezpieczenie” to „zapewnienie utrzymania czegoś w dotychczasowym stanie”.

Tym samym, aby w przedmiotowej sytuacji poniesiony wydatek na zakup usług świadczonych przez Kancelarię Prawną można było uznać za koszt - nie jest konieczne osiągnięcie konkretnego przychodu, lecz wystarczające jest ukierunkowanie na osiągnięcie (lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła) przychodu. Oznacza to, że ocena związku wydatku z prowadzoną działalnością zależy od tego, czy w momencie jego ponoszenia Spółka miała prawo zakładać, iż dany koszt może się obiektywnie przyczynić do osiągnięcia (lub zachowania) przychodów, nie jest konieczne natomiast wykazanie związku z konkretnie uzyskanym przychodem.

Potwierdzeniem powyższych tez jest linia orzecznicza sądów administracyjnych w przedmiotowej materii, zgodnie z którą:

• istotny jest związek przyczynowy pomiędzy wydatkami a przychodem, a mianowicie chodzi o taki związek, gdy poniesienie wydatku mogło mieć potencjalny wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodów. Uzyskanie przychodu nie jest w takiej sytuacji warunkiem koniecznym do zaliczenia danego wydatku do kosztów podatkowych, ale niezbędne będzie wykazanie racjonalności działania podatnika (I SA/Op 179/09 z dnia 24.06.2009 r.),
• ustawodawca w żaden sposób nie dał podstaw do zawężania pojęcia kosztów uzyskania przychodów i zaliczania do nich jedynie wydatków bezpośrednio związanych z konkretnymi przychodami (III SA/Wa 870/08 z dnia 25.09.2008 r.).
  
  

Przenosząc powyższe na grunt sprawy zauważyć należy, iż wydatki poniesione przez Wnioskodawcę na zakup usług świadczonych przez Kancelarię Prawną spełniają opisane powyżej warunki, uprawniające do odniesienia ich w ciężar kosztów podatkowych. W szczególności - mają w przyszłości przyczynić się do osiągnięcia (zabezpieczenia) przychodów Spółki, poprzez m.in.:

• stworzenie systemu zbiórki zużytego sprzętu RTV - AGD, w celu poddania go recyklingowi i sprzedaży powstałych w ten sposób frakcji odpadów,
• poprzez integrację C. z GK i wynikające z powyższego efekty synergii, mające wpływ na działalność operacyjną Spółki,
• usprawnienie działalności spółki zależnej (C.), wpływające na wzrost wartości udziałów posiadanych przez Spółkę matkę (Wnioskodawca), co może przyczynić się do uzyskania wyższej kwoty przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym w przypadku ich ewentualnego zbycia.
  
  

Moment zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodów reguluje natomiast art. 15 ust. 4d ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym koszty uzyskania przychodów, inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami, są potrącalne w dacie ich poniesienia. Jeżeli koszty te dotyczą okresu przekraczającego rok podatkowy, a nie jest możliwe określenie, jaka ich część dotyczy danego roku podatkowego, w takim przypadku stanowią koszty uzyskania przychodów proporcjonalnie do długości okresu, którego dotyczą.

Za dzień poniesienia kosztu uzyskania przychodów, w myśl art. 15 ust. 4e ustawy, uważa się dzień, na który ujęto koszt w księgach rachunkowych (zaksięgowano) na podstawie otrzymanej faktury (rachunku), albo dzień, na który ujęto koszt na podstawie innego dowodu w przypadku braku faktury (rachunku), z wyjątkiem sytuacji gdy dotyczyłoby to ujętych jako koszty rezerw albo biernych rozliczeń międzyokresowych kosztów.

Z uwagi na powyższe, koszty zakupu usług świadczonych przez Kancelarię Prawną - jako dotyczących całokształtu prowadzonej przez Spółkę działalności gospodarczej i poniesionych w celu Jej rozwoju - mogą zostać zaliczone do kosztów podatkowych w dacie ich poniesienia.

Nadmienić należy ponadto, iż przy ustalaniu momentu zaliczenia przedmiotowych wydatków do kosztów uzyskania przychodów nie będzie mieć zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów albo akcji w spółce oraz innych papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów, akcji oraz innych papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia tytułów uczestnictwa lub jednostek uczestnictwa w funduszach kapitałowych albo umorzenia jednostek uczestnictwa, tytułów uczestnictwa oraz certyfikatów inwestycyjnych w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 7e.

Użycie przez ustawodawcę określenia „wydatki na nabycie” oznacza, że do kosztów uzyskania przychodów - ale dopiero z chwilą sprzedaży udziałów lub akcji - zalicza się wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów lub akcji, tj. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie udziałów lub akcji nie byłoby możliwe. Takimi wydatkami są np. cena zakupu akcji, opłaty notarialne, prowizja biura maklerskiego, związane z ich zakupem.

Natomiast wydatki, które Spółka poniosła po zakupie przedmiotowych akcji C. na zakup usług świadczonych przez Kancelarię Prawną na rzecz i dla korzyści Spółki, nie są kosztami warunkującymi nabycie tych akcji, zatem nie znajdą wobec nich zastosowania przepisy art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podsumowując dodać ponadto należy, iż stanowisko przedstawione w niniejszym wniosku o udzielenie interpretacji Spółka oparła m.in. na interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 14 stycznia 2008 r. (ITPB3/423-154/07/AM), w której uznano, iż „nadzór właścicielski usprawnia działalność operacyjną spółki (...), co wpływa na podniesienie wartości udziałów posiadanych w tej spółce przez Wnioskodawcę, dzięki czemu Wnioskodawca będzie mógł uzyskać w przyszłości wyższą cenę w razie sprzedaży tychże udziałów” oraz interpretacji indywidualnej Ministra Finansów z dnia 10.12.2010 r. (ILPB4/423-187/10-2/ŁM) wydanej w sprawie Spółki, w której potwierdzono prawidłowość stanowiska Wnioskodawcy w kwestii uznania za koszt podatkowy wydatków poniesionych na zakup usługi due diligence wykonanej przed zakupem C.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ww. ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie i zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 ww. ustawy.

Zatem, aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, między tym kosztem a przychodem musi istnieć związek przyczynowo - skutkowy. Chodzi tu o związek tego typu, że poniesienie kosztu ma wpływ na powstanie lub zwiększenie przychodu. Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpływa bezpośrednio na uzyskanie przychodu z danego źródła. Są to więc wszelkie koszty, których poniesienie jest niezbędne, aby określone źródło przychodów przyniosło konkretne przychody. Aby uznać dany wydatek za koszt uzyskania przychodów nie jest konieczne w każdym przypadku wykazanie między nim a przychodem bezpośredniego związku. Należy zaznaczyć, że kosztami uzyskania przychodów są wszystkie wydatki poniesione w celu uzyskania przychodów, w tym również w celu zachowania i zabezpieczenia źródła przychodów, tak aby to źródło przynosiło przychody także w przyszłości. Wobec powyższego, kosztami będą również koszty pośrednie związane z uzyskiwanymi przychodami, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w celu uzyskania przychodów (w tym dla zagwarantowania funkcjonowania źródła przychodów), nawet wówczas gdyby z obiektywnych powodów przychód nie został osiągnięty.

Z przepisu art. 15 ust. 1 ustawy wynika zatem, iż by wydatki poczynione przez podatnika można uznać za koszt uzyskania przychodu, muszą być poniesione w sposób celowy. Podatnik więc podejmując decyzję o dokonaniu wydatku, musi być przeświadczony o racjonalności, z punktu widzenia prowadzonej przez niego działalności, wydatkowania środków finansowych.

Jednocześnie zauważyć należy, że obowiązkiem podatników, jako odnoszących ewentualną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie, w oparciu o zgromadzone dowody, związku pomiędzy poniesieniem kosztu a uzyskaniem przychodu (w tym zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów), zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ww. ustawy.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 ww. ustawy nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

W większości przypadków związek z przychodem nie nasuwa żadnych wątpliwości. Są jednak sytuacje, w których ów związek przyczynowy nie jest tak jednoznaczny. Wszystkie te sytuacje należy zatem rozwiązywać według zasad racjonalnego rozumowania, odrębnie w odniesieniu do każdego przypadku. Należy w tym miejscu podkreślić, że koszt uzyskania przychodów jest kosztem działalności gospodarczej, która ze swej istoty zmierza do osiągnięcia przychodów.

Podatnik oceniając związek wydatku z prowadzoną działalnością gospodarczą winien zakładać, że dany koszt może obiektywnie przyczynić się do osiągnięcia przychodu. Ponadto, należy mieć na względzie, że podatnik uznając wydatek za koszt uzyskania przychodu odnosi ewidentne korzyści, albowiem o ten koszt zmniejsza podstawę opodatkowania. Na nim więc spoczywa ciężar udowodnienia, że określony wydatek jest kosztem uzyskania przychodu.

Uznanie danego wydatku za koszt uzyskania przychodów jest możliwe tylko wtedy, gdy z prawidłowo i rzetelnie udokumentowanych zdarzeń wynika ponad wszelką wątpliwość, iż jest to wydatek celowy i racjonalnie uzasadniony. Zatem to podatnik zobowiązany jest wykazać nie tylko fakt poniesienia danego wydatku, ale także jego celowość i racjonalność. Przy ustalaniu kosztów uzyskania przychodów, nie można uznać za koszt wydatków, których charakter budzi wątpliwości.

Z opisu sprawy wynika, że Spółka w związku z prowadzeniem działań zmierzających do uruchomienia systemu zbiórki elektroodpadów, aktywnie uczestniczyła w organizowanych przez Ministerstwo Skarbu Państwa procesach prywatyzacyjnych. W konsekwencji, w dniu 14 lipca 2010 r. nabyła 85% akcji Spółki Akcyjnej C. Podmiot ten posiada sieć kilkunastu oddziałów, które Spółka zamierzała wykorzystać do utworzenia sieci zbiórki elektroodpadów. Przeprowadzone po zakupie spółki C. analizy wykazały jednak, że na chwilę obecną utworzenie sieci zbiórki odpadów w oparciu o oddziały spółki C. jest ekonomicznie nieuzasadnione, jednakże istnieją inne obszary potencjalnej współpracy (m.in. w obszarze logistyki, handlu złomem, obrotu paliwami, wdrażania zintegrowanych systemów ERP) pomiędzy spółką C. a Wnioskodawcą, jak i K. S.A. oraz pozostałymi spółkami z Grupy Kapitałowej K. S.A., których wykorzystanie w przyszłości przyniesie korzyści ekonomiczne dla wszystkich ww. spółek.

Jak wskazał Wnioskodawca, powyższe wnioski wymagały jednak przeprowadzenia szeregu analiz o zróżnicowanym charakterze, które Spółka zleciła specjalistycznej Kancelarii Prawnej, z którą zawarła dwie umowy:

1. umowę na przeprowadzenie audytu spółki C. (już po jej zakupie), efektem którego był raport analizujący między innymi przegląd strategii C. pod kątem jej zgodności ze strategią całej Grupy Kapitałowej oraz analizę potencjalnych synergii w określonych obszarach działalności,
2. umowę na świadczenie usług doradztwa w zakresie integracji C. z całą Grupą Kapitałową.
   
   

Spółka zaznaczyła, że podjęcie przez Nią szeregu działań po zakupie spółki C. zmierza do integracji tej spółki z Grupą Kapitałową, rozszerzenia zakresu współpracy C. z innymi podmiotami z Grupy (w tym z Wnioskodawcą), co docelowo powinno generować korzyści dla Spółki, wynikające z integracji i wzrostu wartości spółki C.

W konsekwencji Wnioskodawca uznał, że przedmiotowe wydatki poniesione przez Niego na zakup usług świadczonych przez Kancelarię Prawną spełniają warunki uprawniające do zaliczenia ich w ciężar kosztów podatkowych.

Dokonując rozważań na gruncie przedmiotowej sprawy, w pierwszej kolejności należy podkreślić, że działalność gospodarcza - co do zasady - nastawiona jest na zysk, czyli osiąganie dochodu. O tym, co jest celowe i potrzebne w prowadzonej działalności gospodarczej, decyduje podmiot prowadzący tę działalność, lecz - co należy zaznaczyć - nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodu i jako taki podlegać odliczeniu od postawy opodatkowania.

Mając na uwadze fakt, że Wnioskodawca jest podmiotem, który wchodzi w skład Grupy Kapitałowej, wskazać należy, że ustawodawca dostrzegając zjawisko polegające na koncentracji i współpracy kilku powiązanych kapitałowo podmiotów, które w celu dynamizacji czy uproszczenia produkcji zrzeszyły się i podjęły współpracę tworząc grupę kapitałową, zezwolił na szczególne (odmienne od zasad ogólnych) rozliczenia podatkowe pomiędzy spółkami wchodzącymi w jej skład. Stosowne regulacje prawne w tym zakresie zostały wprowadzone do ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w 1996 r. poprzez możliwość utworzenia tzw. „podatkowej grupy kapitałowej” (art. 1a dodany przez art. 1 pkt 1 ustawy z dnia 13 października 1995 r. - Dz. U. z 1995 r. Nr 142, poz.704 - zmieniającej niniejszą ustawę z dniem 1 stycznia 1996 r.). Zaznaczyć w tym miejscu należy, że powyższe regulacje, choć niosą dla ich adresatów wiele pozytywnych cech opodatkowania, wymagają jednak obok podjęcia określonych kroków prawnych w celu uzyskania formalnego statusu podatnika także spełnienia określonych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych warunków. Co istotne, po spełnieniu ustawowych wymogów podmioty współtworzące podatkową grupę kapitałową rozliczają się jako jeden podatnik, opodatkowując dochód, który stanowi różnica pomiędzy sumą dochodów i strat poszczególnych podmiotów wchodzących w skład tej grupy.

Uwzględniając powyższe wskazać należy, że podmioty zrzeszone - jak w przedmiotowej sprawie - w ramach grupy kapitałowej, opodatkowane są na zasadach ogólnych i co więcej: z uwagi na istnienie pomiędzy nimi powiązań kapitałowych obarczone są szczególnymi obowiązkami w zakresie dokumentowania realizowanych pomiędzy nimi czynności.

W opisywanej kwestii na podkreślenie zasługuje fakt, że przepisy podatkowe nie przewidują możliwości odnoszenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów ponoszenie wydatków pokrywających koszty funkcjonowania innego podmiotu gospodarczego, a za takowe uznać należy przedmiotowe wydatki. Wnioskodawca wskazał bowiem, że przeprowadzone przez Niego działania miały na celu integrację spółki C. z Grupą Kapitałową, rozszerzenie zakresu współpracy C. S.A. z innymi spółkami z Grupy Kapitałowej. Ponadto Spółka wskazała, że przeprowadzone analizy wykazały, że istnieją inne obszary współpracy (utworzenie sieci zbiórki elektroodpadów okazało się na chwilę obecną nieuzasadnione), pomiędzy spółką C. a Wnioskodawcą oraz Grupą Kapitałową, których wykorzystanie w przyszłości przyniesie korzyści ekonomiczne dla tych wszystkich spółek.

W tym miejscu zaznaczyć należy, że w niniejszej sprawie mamy do czynienia z odrębnymi podmiotami prawnymi, odrębnymi podatnikami, zaś stopień ich powiązania lub współzależności ekonomicznej – nie może być wyznacznikiem i decydującym motywem uznania danych wydatków za koszty uzyskania przychodów.

Uzasadniając powyższe należy mieć także na względzie, że w przedmiotowej sprawie Wnioskodawca ponosi koszty związane z integracją spółki C. w odniesieniu do całej Grupy Kapitałowej, brak jest związku z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą oraz uzyskiwanym z tej działalności przychodem. Wobec powyższych ustaleń należy stwierdzić, że niniejsze wydatki ponoszone są na rzecz wszystkich podmiotów wchodzących w skład Grupy Kapitałowej i zabezpieczają przychody kilku przedsiębiorstw będących odrębnymi podatnikami, a przepisy podatkowe nie przewidują możliwości odnoszenia w ciężar kosztów uzyskania przychodów ponoszenie wydatków pokrywających koszty funkcjonowania innego podmiotu gospodarczego.

W świetle powyższego, w sytuacji, gdy Wnioskodawca ponosi koszty związane z zakupem usługi w odniesieniu do całej Grupy Kapitałowej, nie można mówić, iż wydatek taki stanowi Jego koszt podatkowy.

Co prawda nie można zaprzeczyć, że przedmiotowe koszty docelowo generują również korzyści dla Wnioskodawcy (jest On bowiem podmiotem wchodzącym w skład Grupy Kapitałowej), jednakże z treści wniosku nie wynika, że ponoszone przez Wnioskodawcę wydatki wyodrębniane są osobno na Wnioskodawcę i osobno na poszczególne spółki z Grupy Kapitałowej, które są odrębnymi podatnikami (przepisy podatkowe nie przewidują możliwości zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wydatków ponoszonych na rzecz innego podmiotu gospodarczego).

Z opisu sprawy nie wynika także, że wydatki poniesione na zakup usług świadczonych przez Kancelarię Prawną, są zwracane Wnioskodawcy przez inne jednostki z Grupy.

Dodatkowo należy podkreślić, że na aprobatę nie zasługuje również stanowisko Spółki, jakoby powyższe wydatki miały w przyszłości przyczynić się do osiągnięcia przychodów Spółki poprzez usprawnienie działalności spółki zależnej (C.). Zdaniem tut. Organu, wydatki te są związane z działalnością spółki C. i są powiązane z przychodem uzyskiwanym przez tę spółkę i nie mogą przyczynić się jednocześnie do uzyskania wyższych przychodów przez Wnioskodawcę.

W konsekwencji, wskazać należy, że ponoszenie kosztów za inne podmioty nie mieści się w dyspozycji powołanego przepisu art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. A zatem, przedmiotowe wydatki związane z zakupem usług świadczonych przez wyspecjalizowaną Kancelarię Prawną na rzecz wszystkich podmiotów wchodzących w skład Grupy Kapitałowej, nie mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów Wnioskodawcy.

W świetle powyższego, zakres wniosku w części dotyczącej momentu potrącalności kosztów staje się bezprzedmiotowy.

Jednocześnie tut. Organ podziela stanowisko Spółki, iż w przedmiotowej sprawie nie znajdzie zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 8 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) w spółce oraz innych papierów wartościowych (…); wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych wkładów, udziałów (akcji) oraz innych papierów wartościowych (…).

Użycie przez ustawodawcę określenia „wydatki na nabycie” oznacza, że do kosztów uzyskania przychodów – ale dopiero z chwilą sprzedaży udziałów lub akcji – zalicza się wydatki bezpośrednio warunkujące nabycie tych udziałów lub akcji, tj. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie udziałów lub akcji nie byłoby możliwe. Takimi wydatkami są np. cena zakupu udziałów (akcji), opłaty notarialne, prowizja biura maklerskiego, podatek od czynności cywilnoprawnych, związane z ich zakupem. Zatem, zasada ta nie odnosi się do innych wydatków, które nie były wydatkami na objęcie akcji lub udziałów.

W przedmiotowej sprawie, wydatki związane z zakupem usług świadczonych przez Kancelarię Prawną nie warunkują nabycia akcji, poniesione zostały bowiem już po zakupie spółki C. Nie będą więc mogły stanowić kosztów podatkowych w momencie późniejszego ewentualnego odpłatnego zbycia akcji.

Co istotne, nie zaistnieje także jakakolwiek przesłanka do zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 37 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, na który powołuje się Spółka we własnym stanowisku. Jak bowiem stanowi treść tej regulacji, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa, z wyjątkiem:

• składek organizacji spółdzielczych na rzecz związków rewizyjnych i Krajowej Rady Spółdzielczej, z tym że górną granicę składki określi minister właściwy do spraw finansów publicznych w drodze rozporządzenia, po zasięgnięciu opinii Krajowej Rady Spółdzielczej,
• składek na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, działających na podstawie odrębnych ustaw - do wysokości łącznie nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty odpowiadającej 0,15% kwoty wynagrodzeń wypłaconych w poprzednim roku podatkowym, stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne,

natomiast w przedmiotowej sprawie poniesione przez Spółkę wydatki nie stanowią składek, lecz opłatę za świadczone przez kancelarię Prawną usługi.

Jednocześnie należy wskazać, iż powołane w treści wniosku orzeczenia sądów administracyjnych nie mogą wpłynąć na ocenę prawidłowości przedmiotowej kwestii. Nie negując tych orzeczeń, jako cennego źródła w zakresie wskazywania kierunków wykładni norm prawa podatkowego należy stwierdzić, iż zdaniem organu podatkowego tezy badanych rozstrzygnięć nie mają zastosowania w przedmiotowym postępowaniu.

Natomiast w odniesieniu do powołanych przez Spółkę interpretacji indywidualnych, stwierdzić należy, iż są one rozstrzygnięciami wydanymi w konkretnych sprawach, osadzonych w określonym stanie faktycznym i tylko do nich się odnoszących, w związku z tym nie mają mocy powszechnie obowiązującego prawa.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t. j. Dz. U. z 2012 r., poz. 270). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.