INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki z ograniczoną odpowiedzialnością przedstawione we wniosku z dnia 05 listopada 2010 r. (data wpływu 08 listopada 2010 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności za najem nieruchomości – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 08 listopada 2010 r. został złożony ww. wniosek – uzupełniony pismem z dnia 21 stycznia 2011 r. (data wpływu 24 stycznia 2011 r.) – o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnej wierzytelności za najem nieruchomości.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny.

Wnioskodawca, zgodnie z umową Spółki i wpisem do KRS-u, jako podmiot ma m.in. wynajem własnych nieruchomości (kod PKD - 6820Z).

Spółka jest w 50% współwłaścicielem nieruchomości położonej w W. Drugim współwłaścicielem z udziałami wynoszącymi 50% jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą „O” XY.

Pomiędzy współwłaścicielami zawarta jest umowa dotycząca zarządzania nieruchomością wspólną. Zarząd nieruchomością wspólną sprawuje XY i przysługuje mu z tego tytułu wynagrodzenie. Faktury za najem całości pomieszczeń, zgodnie z umową, wystawiane są przez „O” XY na rzecz najemcy.

Spółka wystawia XY faktury VAT obciążające go na #189; kwoty uzyskanej z najmu od każdego najemcy. Termin płatności ustalono na 14 dni od daty wystawienia.

Pan XY zawarł umowę najmu z firmą P. Sp. z o.o. W umowie tej oświadczył, co jest zgodne ze stanem prawnym i faktycznym, że jest współwłaścicielem i na podstawie pełnomocnictwa uzyskanego od Wnioskodawcy, jest dysponentem nieruchomości.

Firma P. Sp. z o.o. nie płaciła za faktury od listopada 2009 r., a więc nie były również regulowane faktury Wnioskodawcy przez „O”.

Pan XY występując samodzielnie, jako powód, ale działając w imieniu własnym i jako pełnomocnik, na podstawie pełnomocnictwa uzyskanego od Spółki do dysponowania nieruchomością, wniósł pozew do sądu przeciwko P. Sp. z o.o. Sąd nakazał P. Sp. z o.o. zapłatę powodowi, którym jest XY, należności głównej wraz z odsetkami i kosztami postępowania. Obecnie trwa postępowanie egzekucyjne prowadzone przez Komornika Sądowego. W toku postępowania egzekucyjnego może zapaść postanowienie organu egzekucyjnego o bezskuteczności egzekucji, ale będzie ono wydane na rzecz Pana XY.

Pismem uzupełniającym z dnia 21 stycznia 2011 r. (data wpływu 24 stycznia 2011 r.) Wnioskodawca doprecyzował opisany stan faktyczny o przedstawione poniżej informacje.

1. Wartość należności wynikająca z faktur wystawianych przez Wnioskodawcę na „O” XY została zaliczona przez Wnioskodawcę do przychodów należnych, podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.
2. Na dzień składania zapytania przedmiotowa wierzytelność nie została odpisana jako nieściągalna. Na dzień dzisiejszy Wnioskodawca posiada wiedzę, że Pan XY otrzymał od Komornika Sądowego postanowienie z dnia 20 grudnia 2010 r. o umorzeniu postępowania egzekucyjnego przeciwko dłużnikowi P. Sp. z o.o. z powodu bezskuteczności egzekucji. Przedmiotowe postanowienie dotyczy tym samym należności Wnioskodawcy, mimo iż nie został On wymieniony w treści postanowienia. W związku z zapadłym postanowieniem, Wnioskodawca chce na 31 grudnia 2010 r. uznać wierzytelność jako nieściągalną.
3. Według Wnioskodawcy nieściągalna wierzytelność spełnia przesłanki art. 16 ust. 2 w związku z udokumentowanym postanowieniem Komornika Sądowego o umorzeniu postępowania egzekucyjnego o nieściągalności, w stosunku do należności oddanych do Sądu przez Pana XY, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu.
4. Zakres pełnomocnictwa udzielonego przez Spółkę Panu XY obejmuje także prawo występowania przed sądem o dochodzenia należności z tytułu czynszu najmu.
5. Wnioskodawca wystawia XY faktury obciążające go na połowę kwoty uzyskanej z najmu od każdego najemcy na podstawie zawartej umowy (pomiędzy Wnioskodawcą a XY).
   
   

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Jeżeli strony ustalają, że za najem całości lokalu wystawiana jest jedna faktura na rzecz najemcy przez jednego współwłaściciela, który ma pełnomocnictwo do dysponowania całością nieruchomości, a drugi współwłaściciel, czyli Wnioskodawca, obciąża na 1/2 kwoty tego pierwszego współwłaściciela za najem, a także jeżeli pozew przeciwko najemcy za niezapłacone należności wniesiony był przez tego pierwszego współwłaściciela oraz w nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym powodem jest tylko on, to czy drugi współwłaściciel, czyli Wnioskodawca, może zaliczyć nieściągalną wierzytelność za najem od współwłaściciela do kosztów uzyskania przychodów w oparciu o uzyskane odpisy dokumentów od tego pierwszego współwłaściciela, który będzie miał nieściągalność udokumentowaną lub uprawdopodobnioną, zgodnie z art. 16 ust. 2 i 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych...

Zdaniem Wnioskodawcy, jeżeli strony ustalają, że za najem całości lokalu wystawiana jest jedna faktura dla najemcy przez jednego współwłaściciela, który ma pełnomocnictwo do dysponowania całością nieruchomości, a drugi współwłaściciel, czyli Wnioskodawca, obciąża na 1/2 kwoty tego pierwszego współwłaściciela za najem, a także jeżeli pozew przeciwko najemcy za niezapłacone należności wniesiony był przez tego pierwszego współwłaściciela oraz w nakazie zapłaty w postępowaniu upominawczym powodem jest tylko on, to drugi współwłaściciel, czyli Wnioskodawca, może zaliczyć nieściągalną wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów w oparciu o uzyskane odpisy dokumentów wystawionych tylko na tego pierwszego współwłaściciela, który będzie miał nieściągalność udokumentowaną lub uprawdopodobnioną, zgodnie z art. 16 ust. 2 i 2a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Opierając się na Kodeksie cywilnym art. 201, zarząd rzeczą wspólną następuje za zgodą większości współwłaścicieli. Tak też jest w przypadku Spółki.

Art. 207 Kodeksu cywilnego wyraźnie precyzuje podział przychodów i kosztów dotyczących współwłasności. W związku z tym, skoro współwłaściciel wystąpił na drogę sądową o zapłatę należności za najem lokalu w 100%, to w 50% dotyczy to należności Wnioskodawcy i gdy ten pierwszy współwłaściciel uzyska odpowiednie dokumenty świadczące o nieściągalności, to również dotyczy to Spółki.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zasady kwalifikowania wydatków do kosztów uzyskania przychodów określają przepisy art. 15 i art. 16 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 54, poz. 654 ze zm.).

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, mogą stanowić koszt uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo – skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Kosztami uzyskania przychodów są zatem wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów i to zarówno w zakresie kosztów bezpośrednio, jak i pośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami.

Jak stanowi art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 tej ustawy zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w art. 16 ust. 2 ustawy.

Treść analizowanego przepisu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych implikuje wniosek, że tylko wierzytelności zaliczone uprzednio do przychodów należnych, po spełnieniu przewidzianych w ustawie o podatku dochodowym od osób prawnych warunków mogą być uznane za koszty uzyskania przychodów.

Stosownie do art. 12 ust. 3 powyższej ustawy, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

W myśl z art. 16 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
   1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
   2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
   3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
   
   

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania stwierdzić należy, iż ustawodawca uzależnił możliwość zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów określonej wierzytelności od spełnienia konkretnych warunków. Co do zasady bowiem wierzytelności odpisane jako nieściągalne nie uznaje się za koszty uzyskania przychodów.

Przede wszystkim wierzytelności określone jako nieściągalne muszą być wcześniej zarachowane jako przychody należne zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Wierzytelności te powinny być również odpisane jako nieściągalne (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji prowadzonej zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych). Ponadto wierzytelności określone jako nieściągalne, w celu zakwalifikowania ich do kosztów uzyskania przychodów, powinny zostać udokumentowane w sposób wskazany w art. 16 ust. 2 tej ustawy. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w art. 16 ust. 2 ww. ustawy nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności. Poza tym wierzytelności mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów, o ile nie uległy przedawnieniu (art. 16 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Dla zaliczenia wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest więc spełnienie tych przesłanek jednocześnie. Nie będzie mogła być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów wierzytelność, która nie została uprzednio zaliczona do przychodów należnych, choćby została udokumentowana w sposób przewidziany w ustawie, jak i wierzytelność, która została uprzednio zakwalifikowana do przychodów należnych, ale której nieściągalność nie została udokumentowana we właściwy sposób. Spełniając kumulatywnie wszystkie warunki, wierzytelności odpisane jako nieściągalne stanowić będą koszty uzyskania przychodów w takiej wysokości, w jakiej zostały uprzednio zarachowane jako przychody należne, podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym.

Z przedstawionych przez Wnioskodawcę okoliczności wynika, iż jest On w 50% współwłaścicielem nieruchomości. Drugim współwłaścicielem z udziałem wynoszącym 50% jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą pod nazwą „O” XY. Współwłaściciele wynajmują pomieszczenia najemcom, a faktury za najem całości pomieszczeń wystawiane są na rzecz najemców przez osobę fizyczną. Wnioskodawca wystawia z kolei faktury VAT na Pana XY, które obciążają go na 1/2 kwoty uzyskanej z najmu od każdego najemcy.

Współwłaściciel, będący osobą fizyczną, zawarł umowę najmu z firmą P. Sp. z o.o. Firma ta nie płaciła za faktury od listopada 2009 r. i w związku z tym, nie były również regulowane faktury Spółki przez Pana XY.

Pan XY wniósł pozew przeciwko Spółce P. o zapłatę należności i w dniu 20 grudnia 2010 r. otrzymał od Komornika Sądowego postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego z powodu bezskuteczności egzekucji.

Wnioskodawca jest zdania, iż w przedmiotowej sprawie może zaliczyć nieściągalną wierzytelność za najem od współwłaściciela do kosztów uzyskania przychodów w oparciu o uzyskane od niego odpisy dokumentów.

Jak już wskazano powyżej, w przypadku zaliczania nieściągalnych wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów konieczne jest spełnienie warunków ściśle określonych ustawą o podatku dochodowym od osób prawnych.

Dokument zaświadczający o nieściągalności wierzytelności dotyczy konkretnej należności i powinien być wydany w postępowaniu egzekucyjnym, wszczętym przez konkretnego wierzyciela, któremu ta należność przysługuje.

W przypadku Wnioskodawcy, dłużnikiem jest osoba fizyczna prowadząca działalność gospodarczą, tj. „O” XY, ponieważ to na ten podmiot Spółka wystawiała faktury VAT, a ta jednostka z kolei nie regulowała należności na rzecz Wnioskodawcy.

Nie można zatem uznać, iż postanowienie o umorzeniu postępowania egzekucyjnego wydane przez Komornika Sądowego w odniesieniu do Pana XY (wierzyciel) i firmy P. (dłużnik) jest wystarczające - pomimo umowy zawartej pomiędzy współwłaścicielami oraz udzielonego pełnomocnictwa - by można było zakwalifikować je w przypadku Wnioskodawcy za właściwy środek dokumentujący nieściągalność wierzytelności.

Reasumując, Spółka nie może zaliczyć nieściągalnych wierzytelności za najem do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. a) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, w związku z nieprawidłowym udokumentowaniem ich nieściągalności.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, ul. Św. Mikołaja 78/79, 50-126 Wrocław po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.