INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów, stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 12 stycznia 2011r. (data wpływu 14 stycznia 2011r.), uzupełnionym pismem z dnia 14 kwietnia 2011r. (data wpływu 19 kwietnia 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie fakturowania otrzymywanych prowizji, opłat i odsetek – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 14 stycznia 2011r. wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie fakturowania otrzymywanych prowizji, opłat i odsetek.

Ww. wniosek został uzupełniony pismem z dnia 14 kwietnia 2011r. (data wpływu 19 kwietnia 2011r.), będącym odpowiedzią na wezwanie tut. organu z dnia 4 kwietnia 2011r., znak: IBPP3/443-65/11/PH IBPBI/2/423-71/11/SD.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący zaistniały stan faktyczny:

Fundusz Pożyczkowy Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością została zawiązana w dniu 29 lipca 2010r. na podstawie aktu notarialnego. W dniu 16 sierpnia 2010r. została wpisana do Krajowego Rejestru Sądowego. Przedmiot działalności Wnioskodawcy został sklasyfikowany w Polskiej Klasyfikacji Działalności pod numerem 64.92.Z Pozostałe formy udzielania kredytów. W ramach prowadzonej działalności Wnioskodawca świadczy usługi związane z udzielaniem przedsiębiorcom pożyczek na cele bezpośrednio związane z prowadzeniem, podejmowaniem i rozwijaniem działalności gospodarczej

W dniu 15 grudnia 2010r. Wnioskodawca zawarł umowę z Województwem o dofinansowanie Projektu pn. „...” realizowanego w ramach Działania 1.3. Tworzenie i rozbudowa funduszy pożyczkowych i gwarancyjnych. Osi priorytetowej 1. Rozwój przedsiębiorczości Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa na lata 2007-2013, w ramach której Wnioskodawca otrzymał dofinansowanie do części wydatków ponoszonych na realizację zadań Funduszu Pożyczkowego związanymi z udzielaniem pożyczek (kopia umowy w załączeniu).

Wysokość przyznanego wsparcia wynosi 51 000 000,00 złotych i stanowi 85% kwoty całkowitych wydatków kwalifikowanych Projektu.

Wszystkie przychody uzyskiwane przez podatnika dotyczą usług stanowiących nieodłączny element procesu udzielania pożyczek i są to:

• odsetki umowne,
• odsetki karne,
• opłata za rozpatrzenie wniosku o pożyczkę,
• prowizja przygotowawcza za udzielenie pożyczki,
• prowizja za wcześniejszą spłatę pożyczki,
• opłata za sporządzenie aneksu do umowy pożyczki,
• opłata za sporządzenie na wniosek Pożyczkobiorcy lub Poręczyciela historii spłat pożyczki,
• opłata za powiadomienie telefoniczne o powstałych zaległościach,
• opłata za wydanie zaświadczenia stwierdzające wysokość zadłużenia,
• opłata za wezwanie do zapłaty,
• opłata za wezwanie do wykupu weksla,
• opłata za wystawienie promesy udzielenia pożyczki.
  
  

W dniu 4 stycznia 2011r. Spółka została zarejestrowana jako podatnik VAT czynny.

Ponadto w uzupełnieniu wniosku z dnia 14 kwietnia 2011r. Wnioskodawca wskazał, iż pozostałe 15% wartości całkowitych wydatków kwalifikowanych projektu finansowane jest wkładem własnym Wnioskodawcy. Wnioskodawca jest beneficjentem udzielonej pomocy.

Otrzymane dofinansowanie w 100% pochodzi z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego. Wypłaty przyznanego wsparcia mającego charakter pomocy zwrotnej, dokonuje Instytucja Zarządzająca - Zarząd Województwa za pośrednictwem Banku w postaci jednorazowej płatności.

Proces udzielenia pożyczki generuje następujące przychody:

• odsetki umowne,
• odsetki karne,
• prowizja przygotowawcza za udzielenie pożyczki,
• prowizja za wcześniejszą spłatę pożyczki,
• opłata za sporządzenie aneksu do umowy pożyczki,
• opłata za powiadomienie telefoniczne o powstałych zaległościach, opłata za wezwanie do zapłaty,
• opłata za wezwanie do wykupu weksla.
  
  

Wszystkie ww. przychody uzyskiwane przez podatnika stanowią kwotę należną z tyt. świadczenia usług zwolnionych z podatku VAT zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o VAT.

• opłata za rozpatrzenie wniosku o pożyczkę,
• opłata za sporządzenie na wniosek Pożyczkobiorcy lub Poręczyciela historii spłat pożyczki,
• opłata za wydanie zaświadczenia stwierdzającego wysokość zadłużenia,
• opłata za wystawienie promesy udzielenia pożyczki

stanowią zaś kwoty należne z tyt. usługi stanowiącej element usługi wymienionej w art. 43 ust. 1 pkt 38, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi, o której mowa w art. 43 ust. 1 pkt 38 ustawy o podatku od towarów i usług.

Spółka przewiduje ponadto osiąganie przychodów z tyt. sprzedaży i darowizny gadżetów mających charakter reprezentacji, a mianowicie drukowanych materiałów reklamowych i informacyjnych a także prezentów o małej wartości w rozumieniu art. 7 ust. 4 i 7 ustawy o podatku od towarów i usług.

Wnioskodawca nadmienił ponadto, iż w dniu 4 stycznia 2011r. Spółka została zarejestrowana jako podatnik VAT czynny oraz że wśród przychodów wskazanych powyżej nie występują kwoty należne z tyt. świadczenia przez Wnioskodawcę usług stanowiących element usługi pośrednictwa, ani również usługi ściągania długów, w tym factoringu, usług doradztwa. czy też usług w zakresie leasingu.

W związku z powyższym zadano następujące pytania:

Czy na naliczone odsetki wynikające z harmonogramu załączonego do umowy Wnioskodawca jest zobowiązany wystawić co miesiąc faktury VAT – zw. na kwotę odsetek do każdej umowy pożyczkowej... a jeżeli tak to czy w terminie płatności wynikającym z harmonogramu czy w dacie otrzymania pieniędzy...

Czy na opłaty za rozpatrzenie wniosku oraz na prowizje z tytułu udzielonych pożyczek jest obowiązek wystawienia faktury VAT – zw. czy tylko dokumentu wpłaty na wartość wynikającą z cennika usług obwiązującego u pożyczkodawcy...

Zdaniem Wnioskodawcy, na prowizje, opłaty i odsetki określone w umowie od zaciągniętych kredytów nie powinien wystawiać faktur VAT - zw. Każdy z pożyczkobiorców otrzymał harmonogram spłaty odsetek i rat kapitałowych oraz wysokość pozostałych obciążeń zgodnie z podpisaną umową. Natomiast Spółka sporządza miesięczne naliczenie odsetek zgodnie z harmonogramami udzielonych pożyczek i ewidencjonuje je na kontach rozrachunkowych pożyczkobiorców. Na wartość miesięcznego naliczenia wystawia fakturę wewnętrzną VAT zw.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zaistniałego stanu faktycznego uznaje się za nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. Nr 54, poz. 535 ze zm.), zwanej dalej ustawą, opodatkowaniu tym podatkiem podlega odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Co do zasady stosownie do art. 41 ust. 1 w związku z art. 146a ww. ustawy stawka podatku w okresie od 1 stycznia 2011r. do dnia 31 grudnia 2013r. wynosi 23% z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1 oraz art. 146f.

Przy czym ustawodawca od powyższej zasady ustanowił szereg wyjątków, a jednym z nich jest zwolnienie od podatku usług w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu usług udzielania kredytów lub pożyczek pieniężnych, a także zarządzanie kredytami lub pożyczkami pieniężnymi przez kredytodawcę lub pożyczkodawcę (art. 43 ust. 1 pkt 38).

Natomiast stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 - art. 43 ust. 14 ustawy.

Powyższe zwolnienie na mocy art. 43 ust. 15 ustawy, nie znajduje jedynie zastosowania do:

1. czynności ściągania długów, w tym factoringu;
2. usług doradztwa;
3. usług w zakresie leasingu.
   
   

Jak wynika z cyt. wcześniej przepisu art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy, dla uznania, iż dostawa towaru lub świadczenie usługi podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług bezwzględnym warunkiem jest „odpłatność” za daną czynność. Pod pojęciem odpłatności rozumieć należy prawo podmiotu dokonującego dostawy towarów lub świadczącego usługę, do żądania od nabywcy towaru, czy odbiorcy usługi zapłaty. W konsekwencji, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług będzie podlegała tylko ta dostawa lub świadczenie usług, w przypadku których istnieje konsument, tj. odbiorca świadczenia odnoszący z niego choćby potencjalną korzyść.

W świetle powyższego, czynność udzielenia pożyczki spełnia definicję usług zawartą w art. 8 ust. 1 ustawy, można bowiem zidentyfikować beneficjenta świadczenia, którym będzie pożyczkobiorca, mogący korzystać z kapitału udostępnionego przez pożyczkodawcę. W związku z udzieloną pożyczką pobierane jest wynagrodzenie w postaci prowizji, odsetek ustawowych, czy innych opłat z tytułu udostępnionego kapitału. Opłaty te pobierane przez pożyczkodawcę są ściśle związane z uzyskaniem korzyści przez pożyczkobiorcę.

Zaznaczyć należy, iż skoro czynność udzielenia pożyczki jest na gruncie ustawy o podatku od towarów i usług, uznana za świadczenie usług podlegające tej ustawie, zatem wszelkie opłaty związane z zawartą umową pożyczki podlegają opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.

Mając na uwadze art. 43 ust. 1 pkt 38 o VAT należy stwierdzić, że usługi udzielania pożyczek korzystają ze zwolnienia z podatku VAT.

Natomiast stosownie do art. 43 ust. 13 ustawy, zwolnienie od podatku stosuje się również do świadczenia usługi stanowiącej element usługi wymienionej w ust. 1 pkt 7 i 37-41, który sam stanowi odrębną całość i jest właściwy oraz niezbędny do świadczenia usługi zwolnionej zgodnie z ust. 1 pkt 7 i 37-41. Przepisu ust. 13 nie stosuje się do świadczenia usług stanowiących element usług pośrednictwa, o których mowa w ust. 1 pkt 7 i 37-41 - art. 43 ust. 14 ustawy.

Stosownie do art. 106 ust. 1 i 4 ustawy o VAT podatnicy, o których mowa w art. 15, są obowiązani wystawić fakturę stwierdzającą w szczególności dokonanie sprzedaży, datę dokonania sprzedaży, cenę jednostkową bez podatku, podstawę opodatkowania, stawkę i kwotę podatku, kwotę należności oraz dane dotyczące podatnika i nabywcy, z zastrzeżeniem ust. 2, 4 i 5 oraz art. 119 ust. 10 i art. 120 ust. 16. Podatnicy, o których mowa w ust. 1-3, nie mają obowiązku wystawiania faktur, o których mowa w ust. 1 i 2, osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej. Jednakże na żądanie tych osób podatnicy są obowiązani do wystawienia faktury.

Mając na uwadze powyższe przepisy należy stwierdzić, że Spółka jako podatnik VAT jest zobowiązana do udokumentowania każdą świadczoną usługę na rzecz osób innych niż osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej poprzez wystawienie faktury. Natomiast w przypadku świadczenia usług na rzecz osób fizycznych nieprowadzących działalności gospodarczej Spółka jest zobowiązana do wystawienia faktury jedynie w przypadku żądania tych osób o taki sposób udokumentowania nabywanych przez nich usług.

Na podstawie art. 19 ust. 1 ustawy o podatku od towarów i usług, obowiązek podatkowy, powstaje z chwilą wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem między innymi ust. 4 i ust 5. W myśl art. 19 ust. 4 ww. ustawy, jeżeli dostawa towaru lub wykonanie usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Przepis ten stosuje się odpowiednio do faktur za częściowe wykonanie usługi (art. 19 ust. 5 ww. ustawy).

Zgodnie z art. 29 ust. 1 ww. ustawy podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-22, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku.

Zgodnie ze wskazanym powyżej art. 29 cyt. ustawy, w przypadku usług polegających na udzielaniu pożyczek obrotem, czyli kwotą należną z tytułu świadczenia przedmiotowych usług, są odsetki od udzielonej pożyczki (otrzymane, jak również niezapłacone, których termin zapłaty upłynął). Natomiast kwota udzielonej pożyczki nie stanowi obrotu w rozumieniu przepisów ustawy o VAT.

Na podstawie przepisu § 9 ust. 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 28 listopada 2008r. w sprawie zwrotu podatku niektórym podatnikom, zaliczkowego zwrotu podatku, wystawiania faktur, sposobu ich przechowywania oraz listy towarów i usług, do których nie mają zastosowania zwolnienia od podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2008 Nr 212, poz. 1337 ze zm.), fakturę wystawia się nie później niż siódmego dnia od dnia wydania towaru lub wykonania usługi, z zastrzeżeniem § 10-12.

Ustawodawca nie zawarł szczególnych unormowań w zakresie powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług, dla usług udzielania pożyczek poza systemem bankowym. W związku z powyższym należy uznać, iż w przypadku, gdy Spółka określiła w umowie termin zapłaty rat wraz z należnymi odsetkami, to termin ten należy powiązać z ostatecznym terminem powstania obowiązku podatkowego w wysokości odpowiadającej należnym odsetkom. Nie jest w tym przypadku istotne, czy odsetki faktycznie zostały spłacone przez kontrahenta. Należy bowiem uznać, iż data płatności poszczególnych rat pożyczki wraz z odsetkami, jest datą wykonania przez Spółkę usługi na rzecz kontrahenta i powinno być to potwierdzone fakturą VAT. Zatem obowiązek podatkowy w podatku od towarów i usług z tytułu świadczenia przedmiotowej usługi powstanie z chwilą wystawienia faktury, nie później niż 7 dnia od dnia upływu terminu płatności poszczególnych odsetek, a fakt ich spłaty w terminie późniejszym, niż określony w umowie, pozostaje bez znaczenia dla momentu powstania obowiązku podatkowego w podatku od towarów i usług.

Ponadto trzeba zauważyć iż w przypadku wcześniejszej, niż określona w umowie, spłaty poszczególnych rat wraz z należnymi odsetkami, obowiązek podatkowy powstanie w dniu ich zapłaty.

Zatem mając na uwadze przywołane wyżej przepisy oraz stan faktyczny przedstawiony we wniosku, należy stwierdzić, że Wnioskodawca ma obowiązek wystawić fakturę VAT na okoliczność naliczenia odsetek. Fakturę tą Spółka winna wystawić nie później niż siódmego dnia od dnia otrzymania odsetek, a w przypadku zapłaty odsetek po określonym terminie to do siódmego dnia od daty kiedy kontrahent winien był wpłacić odsetki.

Powyższe stosuje się odpowiednio do wszelkich opłat związanych z udzieleniem pożyczki. Czyli obowiązek podatkowy z tytułu rozpatrzenia wniosku czy prowizji z tytułu udzielenia pożyczki powstanie w momencie wykonania tych usług jeżeli wykonane usługi powinny być potwierdzone fakturą, obowiązek podatkowy powstaje z chwilą wystawienia faktury, nie później jednak niż w 7. dniu, licząc od dnia wydania towaru lub wykonania usługi. Fakturę za te usługi Spółka winna wystawić nie później niż siódmego dnia od dnia wykonania tych usług.

Mając na uwadze, że usługi w zakresie udzielania pożyczek jak też usługi stanowiące element tych usług które same stanowią odrębną całość i są właściwe oraz niezbędne do świadczenia usługi udzielania pożyczki korzystają ze zwolnienia podatku VAT, na fakturach tych Wnioskodawca nie będzie wykazywał kwoty podatku.

Natomiast brak jest podstaw do wystawiania faktur wewnętrznych z tytułu świadczonych usług albowiem faktury wewnętrzne wystawia się jedynie w przypadkach przewidzianych w art. 106 ust. 7 ustawy o VAT które w przedmiotowej sytuacji jednak nie zachodzą. Zgodnie z tym przepisem w przypadku czynności wymienionych w art. 7 ust. 2 i art. 8 ust. 2, wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów, dostawy towarów, dla której podatnikiem jest ich nabywca, oraz importu usług wystawiane są faktury wewnętrzne.

W świetle powyższego stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za nieprawidłowe

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, że niniejsza interpretacja traci ważność w przypadku zmiany któregokolwiek z elementów przedstawionego stanu faktycznego lub zmiany stanu prawnego.

Należy w tym miejscu wyjaśnić, że zgodnie z art. 14b § 3 ww. ustawy – Ordynacja podatkowa, składający wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej obowiązany jest do wyczerpującego przedstawienia zaistniałego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego oraz do przedstawienia własnego stanowiska w sprawie oceny prawnej tego stanu faktycznego albo zdarzenia przyszłego. Natomiast w myśl art. 14c § 1 tej ustawy, interpretacja indywidualna zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wraz z uzasadnieniem prawnym tej oceny. Z powyższych przepisów wynika zatem, że przedmiotem interpretacji może być jedynie ocena stanowiska Wnioskodawcy dotyczącego przedstawionego we wniosku stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego). Organ wydający interpretację nie jest natomiast uprawniony do analizowania i oceny załączonych do wniosku o interpretację dokumentów.

Niniejsza interpretacja stanowi ocenę przedstawionego we wniosku stanowiska prawnego Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii fakturowania otrzymywanych prowizji, opłat i odsetek. Ocena stanowiska Wnioskodawcy w zakresie podatku od towarów i usług w kwestii uznania wszystkich objętych zapytaniem należności za zwolnione z podatku VAT oraz w zakresie braku prawa do korzystania z odliczenia podatku VAT wg proporcji z uwagi na prowadzenie działalności zwolnionej w 99%, w kwestii zwolnienia z opodatkowania wszystkich kwot należnych z tytułu prowadzonej działalności, braku obowiązku składania deklaracji VAT do momentu wystąpienia opodatkowanych kwot należnych, oraz braku obowiązku wystawiania faktury dla każdego pożyczkobiorcy oraz w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych została zawarta w odrębnych rozstrzygnięciach.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Zgodnie z przepisem § 1 pkt 1 rozporządzenia Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 28 sierpnia 2008r. w sprawie przekazania rozpoznawania innym wojewódzkim sądom administracyjnym niektórych spraw z zakresu działania ministra właściwego do spraw finansów publicznych, Prezesa Zakładu Ubezpieczeń Społecznych oraz Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego (Dz. U. Nr 163, poz. 1016) skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Kielcach, ul. Prosta 10, 25-366 Kielce, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.