INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 2 lutego 2011r. (data wpływu do tut. Biura 4 lutego 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wierzytelności nieściągalnych, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lutego 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie, dotyczącej podatku dochodowego, od osób fizycznych, m.in. w zakresie momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodu prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej wierzytelności nieściągalnych, o których mowa w art. 23 ust. 1 pkt 20 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobowo działalność gospodarczą. Posiada nieprzedawnioną wierzytelność pochodzącą z lat 2004 i 2005. Wartość wierzytelności uprzednio została zaliczona do przychodów należnych. Na wierzytelność nie utworzono odpisu aktualizującego, który stanowiłby podatkowy koszt uzyskania przychodów. Z uwagi na fakt, że dłużnik X nie regulował należności, w maju 2005 r. Wnioskodawca podpisał "Umowę o powierniczy przelew wierzytelności" wobec dłużnika X z firmą profesjonalną zajmującą się ściąganiem wierzytelności. Na podstawie tej umowy Wnioskodawca przeniósł na rzecz firmy windykacyjnej (zwanej w umowie "przejmującym") wierzytelność wobec dłużnika X wraz ze wszystkimi związanymi z nią prawami, a firma windykacyjna zobowiązała się do prowadzenia za wynagrodzeniem działań zmierzających do odzyskania przedmiotowej należności i przelewu jej na rachunek Wnioskodawcy (pomniejszonej o wynagrodzenie należne firmie windykacyjnej).

Z umowy wynika, że jeżeli firma windykacyjna w toku działań egzekucyjnych uzyska postanowienie komornicze o bezskuteczności egzekucji, zobowiązuje się do niezwłocznego dokonania cesji zwrotnej kwot niewyegzekwowanych. W okresie trwania umowy Wnioskodawca nie otrzymywał informacji o aktualnych postępowaniach firmy windykacyjnej. W drodze prowadzonych działań w dniu 9 czerwca 2005 r. firma windykacyjna przekazała przeciwko dłużnikowi X sprawę do sądu. W dniu 14 czerwca 2005 r. Sąd Rejonowy wydał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym na aktualnego wówczas wierzyciela, czyli firmę windykacyjną. W dniu 11 lipca 2005 r. Sąd Rejonowy nadał nakazowi klauzulę wykonalności (orzeczenie podlega wykonaniu, jako prawomocne). Następnie firma windykacyjna prowadziła udaną egzekucję należności i przesyłała na rachunek bankowy Wnioskodawcy wyegzekwowaną należność w różnych częściach. W 2007 r., gdy dalsza egzekucja należności była nieskuteczna, firma windykacyjna wystąpiła do komornika o egzekucję należności pieniężnych. Komornik Sądowy w dniu 17 sierpnia 2007 r. wydał postanowienie o umorzeniu w całości postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. z uzasadnieniem, iż "w toku postępowania egzekucyjnego stało się oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych". Postanowienie komornika wydane było na aktualnego wówczas wierzyciela, czyli firmę windykacyjną. W sierpniu 2010 r. firma windykacyjna dokonała cesji zwrotnej (przelewu wierzytelności) na podstawie której przelała wszystkie prawa do niewyegzekwowanej części wierzytelności, wynikającej z nakazu zapłaty z dnia 14 czerwca 2005 r., wydanego przez Sąd Rejonowy w stosunku do dłużnika X na rzecz Wnioskodawcy. Wraz z cesją zwrotną Wnioskodawca otrzymał nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym z dnia 14 czerwca 2005 r. (klauzula wykonalności: 11 lipca 2005 r.) oraz postanowienie komornika o umorzeniu postępowania na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c., wydane 17 sierpnia 2007 r. (oba dokumenty wydane na firmę windykacyjną).

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy wartość przedmiotowej wierzytelności może stanowić koszt uzyskania przychodów, jako wierzytelność nieściągalna (na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 20) w roku dokonania cesji zwrotnej przez firmę windykacyjną, tj. 2010 r. (zakładając, że Wnioskodawca uzna postanowienie komornika za odpowiadające stanowi faktycznemu w roku dokonania cesji zwrotnej, tj. 2010r.), jeżeli postanowienie komornika o umorzeniu postępowania wydane zostało w 2007r....(pytanie oznaczone we wniosku nr 2)

Zdaniem Wnioskodawcy, podpisując umowę o powierniczy przelew wierzytelności firma windykacyjna czasowo przejmuje od niego wierzytelności w celu odzyskania należności i przekazania jej na jego rachunek bankowy. W przypadku scedowania wierzytelności wyłącznie w celu jej wyegzekwowania na rzecz dotychczasowego wierzyciela, nie zaspokojenie roszczeń z majątku dłużnika powoduje powrotne przelanie wierzytelności przez cesjonariusza i wówczas cedent staje się znów wierzycielem. I tak, na mocy podpisanej umowy o powierniczy przelew wierzytelności, przedmiotowa niewyegzekwowana część wierzytelności została zwrócona Wnioskodawcy w dniu dokonania cesji zwrotnej (sierpień 2010r.) wraz z postanowieniem komornika o nieściągalności wydanym na firmę windykacyjną w sierpniu 2007r. Biorąc pod uwagę powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, może on zaliczyć przedmiotową wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów w sierpniu 2010r., bowiem wtedy to dowiedział się o istnieniu postanowienia komornika, ponownie stał się wierzycielem i mógł dokonać rzeczywistego uznania postanowienia komornika o nieściągalności, jako odpowiadające stanowi faktycznemu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Stosownie do treści art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 20 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Jak wskazano w interpretacji indywidualnej z dnia 29 kwietnia 2011 r. Znak: IBPBI/1/415-138/11/AB, powołując się na mające w tym zakresie zastosowanie przepisy prawa, zaliczenie nieściągalnej wierzytelności (w kwocie netto) w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

• wierzytelność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych w prowadzonej działalności gospodarczej,
• wierzytelność nie jest przedawniona, w świetle postanowień kodeksu cywilnego,
• nieściągalność wierzytelności została udokumentowana w sposób przewidziany w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
  
  

Z kolei przepis art. 23 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, stanowi, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego.

W kontekście powyższego przepisu stwierdzić należy, że ustawodawca kierując się zasadą racjonalności uznał iż, aby wierzytelność nieściągalną zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów, ustalenia przyjęte przez organ egzekucyjny w trakcie postępowania powinny odpowiadać stanowi faktycznemu. W tym znaczeniu przepisy pozostawiły podatnikowi (wierzycielowi) swobodę oceny stanu faktycznego dotyczącego majątku dłużnika, uznając, iż jeżeli podatnik wie o składnikach majątku dłużnika niewchodzących w skład masy majątkowej, z której prowadzona była egzekucja, może uznać postanowienie organu egzekucyjnego za niezgodne ze stanem faktycznym. W takiej sytuacji takie postanowienie nie będzie dokumentowało nieściągalności wierzytelności.

Reasumując, jeżeli wierzytelności spełniają ww. warunki, mogą zostać zaliczone, w kwocie netto, do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej nie wcześniej, niż zostanie spełniony ostatni z warunków.

W sytuacji zatem, gdy nieściągalność wierzytelności, została potwierdzona postanowieniem o nieściągalności, o którym mowa w art. 23 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to wierzytelność ta może zostać zaliczona, do kosztów uzyskania przychodów, przy spełnieniu pozostałych warunków, w dacie uznania przez podatnika tego postanowienia za odpowiadające stanowi faktycznemu (najwcześniej w dacie uprawomocnienia się tego postanowienia).

Jednakże ocena podatnika, czy postanowienie organu egzekucyjnego jest zgodne ze stanem faktycznym nie może być dokonana w dowolnym, wybranym przez podatnika momencie. Oceny tej należy dokonać w momencie otrzymania przedmiotowego postanowienia. W sytuacji gdy w chwili otrzymania postanowienia, podatnik posiada informacje o składnikach majątku dłużnika niewchodzących w skład masy majątkowej, z której prowadzona była egzekucja winien podjąć czynności zmierzające do egzekucji wierzytelności z tego majątku. Natomiast w sytuacji gdy nie posiada takich informacji brak podstaw do uznania postanowienia organu egzekucyjnego za niezgodne ze stanem faktycznym.

Z wniosku wynika, iż w dniu 17 sierpnia 2007 r. Komornik Sądowy wydał postanowienie o umorzeniu w całości postępowania egzekucyjnego na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c. Postanowienie komornika wydane było na aktualnego wówczas wierzyciela, czyli firmę windykacyjną. Wobec bezskuteczności egzekucji, w sierpniu 2010 r. firma windykacyjna dokonała cesji zwrotnej niewyegzekwowanej wierzytelności na Wnioskodawcę.

Wraz z cesją zwrotną Wnioskodawca otrzymał m.in. postanowienie komornika z dnia 17 sierpnia 2007 r. o umorzeniu postępowania na podstawie art. 824 § 1 pkt 3 k.p.c.

Wobec powyższego, oceny czy postanowienie organu egzekucyjnego jest zgodne ze stanem faktycznym Wnioskodawca winien dokonać w 2010 r., tj. w momencie otrzymania postanowienia od firmy windykacyjnej. Jeżeli Wnioskodawca uznał postanowienie organu egzekucyjnego za zgodne ze stanem faktycznym, to ww. dokumenty (przy spełnieniu pozostałych przesłanek) mogły dokumentować nieściągalność wierzytelności.

Wobec powyższego stanowisko Wnioskodawcy, że może zaliczyć przedmiotową wierzytelność do kosztów uzyskania przychodów w sierpniu 2010r., tj. w momencie otrzymania postanowienia organu egzekucyjnego, uznania go za odpowiadające stanowi faktycznemu oraz dokonania przez firmę windykacyjną cesji zwrotnej niewyegzekwowanej wierzytelności jest prawidłowe.

Jednocześnie nadmienić należy, iż przedmiotem niniejszej interpretacji nie była ocena, czy posiadane przez Wnioskodawcę postanowienie organu egzekucyjnego spełnia wymogi, o których mowa w art. 23 ust. 2 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, bowiem oceny tej dokonano w powołanej powyżej interpretacji indywidualnej z dnia 29 kwietnia 2011 r. Znak: IBPBI/1/415-138/11/AB.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Nadmienia się, iż w zakresie pytań oznaczonych we wniosku nr 1 i 3, wydano odrębne interpretacje indywidualne.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.