INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z dnia 20 stycznia 2011r. (data wpływu do tut. Biura 20 stycznia 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku sporządzenia i przekazania informacji o wysokości osiągniętych dochodów uzyskanych przez osoby fizyczne w związku z przymusowym wykupem akcji:

• w części dotyczącej akcjonariuszy mniejszościowych, których danymi spółka dysponuje - jest nieprawidłowe
• w części dotyczącej akcjonariuszy mniejszościowych, których danymi spółka nie dysponuje - jest prawidłowe.
  
  

UZASADNIENIE

W dniu 20 stycznia 2011r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązku sporządzenia i przekazania informacji o wysokości osiągniętych dochodów uzyskanych przez osoby fizyczne w związku z przymusowym wykupem akcji posiadanych przez akcjonariuszy mniejszościowych.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

W dniu 25 czerwca 2010r. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki podjęło uchwałę w sprawie przymusowego wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych w trybie art. 418 Kodeksu spółek handlowych. Przedmiotem przymusowego wykupu objęto akcje imienne Spółki serii AA w ilości 2.402 akcje, należące do 41 akcjonariuszy mniejszościowych. Akcjonariusze mniejszościowi weszli w posiadanie ww. akcji w latach 1994 i 1995 w związku z realizacją procesu prywatyzacji Spółki polegającej na przekształceniu przedsiębiorstwa państwowego w jednoosobową spółkę akcyjną Skarbu Państwa w oparciu o ustawę z dnia 17 lipca 1990r. o prywatyzacji przedsiębiorstw państwowych (Dz. U. Nr 51, poz. 298 ze zm.), a następnie sprzedaży 80% akcji Spółki przez Skarb Państwa na rzecz inwestora strategicznego. Akcje były udostępniane pracownikom na zasadach preferencyjnych określonych w art. 24 powołanej wyżej ustawy.

Akcje Spółki nigdy nie były dopuszczone do publicznego obrotu papierami wartościowymi.

Przymusowy wykup akcji był realizowany za pośrednictwem Zarządu Spółki. Walne Zgromadzenie upoważniło Zarząd Spółki do podjęcia wszelkich niezbędnych działań w celu wykonania ww. uchwały. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy postanowiło, że wszystkie akcje akcjonariuszy mniejszościowych zostaną wykupione przez akcjonariusza większościowego posiadającego 69,52% kapitału zakładowego Spółki. Wykupu akcji, w związku z tym, że Spółka nie jest notowana na rynku regulowanym, dokonano na podstawie ceny ustalonej przez biegłego wybranego przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy.

Zgodnie z postanowieniami Kodeksu spółek handlowych zarówno uchwała o przymusowym wykupie akcji, jak i cena wykupu podlegały ogłoszeniu w Monitorze Sądowym i Gospodarczym. Uchwała została opublikowana w dniu 14 lipca 2010r. w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nr 135, a cena wykupu w dniu 04 sierpnia 2010r. w Monitorze Sądowym i Gospodarczym nr 150.

Zgodnie z procedurą przymusowego wykupu, w terminie jednego miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały Walnego Zgromadzenia tj. do 14 sierpnia 2010r., akcjonariusze mniejszościowi powinni byli złożyć w siedzibie Spółki dokumenty akcji podlegające przymusowemu wykupowi. Do wszystkich akcjonariuszy mniejszościowych zostały wysłane pisma informujące o konieczności złożenia dokumentów akcji w Spółce. W terminie do 14 sierpnia 2010r. zostały złożone dokumenty akcji przez 16 akcjonariuszy mniejszościowych na ogólną ilość 1.164 akcje.

W terminie trzech tygodni od dnia ogłoszenia przez Zarząd ceny wykupu tj. do 25 sierpnia 2010r. akcjonariusz większościowy wykupujący akcje był zobowiązany wpłacić na rachunek spółki należność równą cenie wszystkich wykupywanych akcji. Cena wykupu za 2.402 akcje podlegające przymusowemu wykupowi została wpłacona na konto spółki w dniu 17 sierpnia 2010r.

Po wpłaceniu ceny wykupu przez akcjonariusza większościowego 1.164 akcje zostały wykupione od akcjonariuszy mniejszościowych przez Zarząd Spółki na rzecz akcjonariusza większościowego, a akcjonariusze mniejszościowi otrzymali cenę wykupu.

W stosunku do 25 akcjonariuszy mniejszościowych, którzy nie złożyli w Spółce w terminie do 14 sierpnia 2010r. dokumentów akcji Zarząd Spółki wysłał w dniu 18 sierpnia 2010r. ponowne pisma o konieczności złożenia dokumentów akcji w spółce z zagrożeniem ich unieważnienia w przypadku, gdy nie zostaną złożone. Zgodnie z art. 358 Kodeksu spółek handlowych akcjonariusze powinni byli złożyć w Spółce dokumenty akcji w terminie 2 tygodni od dnia otrzymania ww. listu poleconego.

W odpowiedzi na ponowne wezwanie zgłosił się tylko 1 akcjonariusz i złożył dokument akcji opiewający na 8 sztuk akcji. Również te akcje zostały wykupione przez Zarząd Spółki na rzecz akcjonariusza większościowego.

W dniu 06 września 2010r. Zarząd Spółki przeniósł na akcjonariusza większościowego posiadanie 1.172 akcji, poprzez wydanie powyższych dokumentów.

Pomimo podwójnych wezwań 24 akcjonariuszy mniejszościowych nie złożyło dokumentów akcji. Wobec powyższego, zgodnie z postanowieniami art. 418 Kodeksu spółek handlowych w związku z art. 358 Kodeksu Zarząd uruchomił procedurę unieważnienia dokumentu akcji i podjął w dniu 27 września 2010r. uchwałę w sprawie unieważnienia dokumentów akcji opiewających łącznie na 1.230 akcji. W miejsce unieważnionych dokumentów akcji Zarząd Spółki wydał, pod tymi samymi numerami emisyjnymi, nabywcy (akcjonariuszowi większościowemu) nowe dokumenty akcji. Przeniesienie posiadania ww. akcji na rzecz nabywcy miało miejsce w dniu 01 października 2010r.

Do akcjonariuszy mniejszościowych, których dokumenty akcji zostały unieważnione Zarząd Spółki wysłał kolejne pisma z informacją o unieważnieniu ich dokumentów akcji oraz z wezwaniem do odbioru ceny wykupu. Cena wykupu została zdeponowana w kasie Spółki.

Wszystkie pisma do akcjonariuszy były wysyłane za potwierdzeniem odbioru, tak więc Spółka posiada informację, którzy akcjonariusze zostali skutecznie zawiadomieni. Do niektórych pisma nie dotarły, z uwagi na nie pobranie w terminie pism z poczty lub zmianę adresu. Spółka posiada jedynie adresy wpisane do księgi akcyjnej w dniu zakupu akcji.

Na dzień 31 grudnia 2010r., a także na dzień złożenia niniejszego wniosku stan faktyczny jest taki, że 24 akcjonariuszy nie wykazało żadnego zainteresowania przymusowym wykupem akcji, nie złożyło w Spółce swoich dokumentów akcji podlegających przymusowemu wykupowi i nie odebrało z kasy Spółki ceny wykupu, ich akcje zostały unieważnione, w miejsce unieważnionych dokumentów akcji wydano pod tym samym numerem emisyjnym nowe dokumenty akcji i następnie przeniesiono posiadanie tych akcji na rzecz akcjonariusza większościowego dokonującego przymusowego wykupu. Cała procedura przymusowego wykupu akcji od ww. 24 akcjonariuszy została przeprowadzona bez ich udziału.

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zdeponowaną w kasie Spółki cenę wykupu, wpłaconą przez akcjonariusza większościowego za akcje, które w wyniku procesu przymusowego wykupu akcji nie zostały złożone w Spółce, a następnie zostały unieważnione w trybie art. 418 Kodeksu spółek handlowych w związku z art. 358 Kodeksu, należy potraktować jak przychód z kapitałów pieniężnych w rozumieniu art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych...

Zdaniem Spółki, przymusowy wykup akcji jest specyficzną formą przeniesienia własności akcji na innego akcjonariusza. Akcjonariusze mniejszościowi zostali uchwałą Walnego Zgromadzenia zmuszeni do wyzbycia się własnych akcji i to za cenę ustaloną przez biegłego. Nie miało miejsca zawarcie żadnej umowy o charakterze cywilnoprawnym, nie miały również miejsca żadne negocjacje co do wysokości ceny wykupu. Wobec powyższego Spółka uważa, że akcjonariusze, którzy nie zareagowali w żaden sposób na wezwanie Spółki, nie złożyli dokumentu akcji w Spółce i nie odebrali zdeponowanej w kasie Spółki ceny wykupu, nie osiągnęli dochodu podlegającego opodatkowaniu. W ocenie Spółki dochód powstanie dopiero w momencie zgłoszenia się akcjonariusza mniejszościowego po odbiór zdeponowanej w kasie Spółki ceny wykupu.

Spółka uważa także, że w świetle art. 17 ust. 1 pkt 6 ustawy trudno cenę wykupu potraktować jako należny, choćby faktycznie nie otrzymany, przychód, gdyż nie miało miejsca dobrowolne zbycie udziałów przez akcjonariusza mniejszościowego (nie złożył dokumentów akcji w Spółce) ale przymusowy wykup.

W świetle powyższego Spółka uważa, że nie ciąży na niej obowiązek sporządzenia w terminie do 28 lutego 2011r. informacji o przychodach PIT-8C.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego, stwierdzam co następuje:

Niniejsza interpretacja zawiera ocenę stanowiska wnioskodawcy wyłącznie w zakresie obowiązku sporządzenia i przekazania informacji o wysokości osiągniętych dochodów uzyskanych przez osoby fizyczne w związku z przymusowym wykupem akcji od akcjonariuszy mniejszościowych. W zakresie pytania dotyczącego skutków podatkowych jakie wywołuje dla akcjonariuszy mniejszościowych prowadzona w Spółce procedura przymusowego wykupu akcji wydano odrębne rozstrzygniecie.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ustawy z dnia 26 lipca 1991r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Natomiast za przychody z kapitałów pieniężnych, stosownie do treści art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy, uważa się należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, przychody z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz papierów wartościowych.

Zauważyć należy, że ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „przychody należne”. Zgodnie z wykładnią językową, przychód należny oznacza przychód przysługujący, który się należy i nie ma znaczenia, że nie został otrzymany. Przepis ten stwierdzając, że za przychody z kapitałów pieniężnych uważa się należne, chociażby faktycznie nie otrzymane przychody z odpłatnego przeniesienia tytułu własności akcji w spółkach wyraźnie wskazuje, że chodzi o przychody przysługujące, należące się komuś, stanowiące wierzytelność, bez względu na to czy zostały one otrzymane czy też będą otrzymane w przyszłości.

Na podstawie art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych i z realizacji praw z nich wynikających oraz z odpłatnego zbycia udziałów w spółkach mających osobowość prawną oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) w spółkach mających osobowość prawną albo wkładów w spółdzielniach w zamian za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19% uzyskanego dochodu.

W myśl art. 30b ust. 2 pkt 1 ww. ustawy, dochodem, o którym mowa w ust. 1, jest różnica między sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia papierów wartościowych a kosztami uzyskania przychodów, określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f lub ust. 1g, lub art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy, z zastrzeżeniem art. 24 ust. 13 i 14.

Instytucję przymusowego wykupu akcji regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2000r. Nr 94, poz. 1037 ze zm.). I tak, na podstawie art. 418 § 1 ww. ustawy - walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego. Uchwała taka powinna określać akcje podlegające wykupowi oraz akcjonariuszy, którzy zobowiązują się wykupić akcje, jak również określać akcje przypadające każdemu z nabywców. W przypadku realizacji tego uprawnienia wykup akcji dokonuje się za pośrednictwem zarządu i następuje po cenie notowanej na rynku regulowanym, gdy akcje nie są notowane na rynku regulowanym, po cenie ustalonej przez biegłego wybranego przez walne zgromadzenie (art. 417 § 1 Kodeksu spółek handlowych).

Z powyższego wynika, że przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące przymusowego wykupu akcji wskazują na wystąpienie przedmiotowo istotnych elementów charakteryzujących umowę sprzedaży: oznaczenie przedmiotu sprzedaży i ceny. Zatem przymusowy wykup akcji występuje jako szczególny typ umowy sprzedaży papierów wartościowych (akcji), co skutkuje tym, że dokonanie tej czynności cywilnoprawnej powoduje, że uzyskany w ten sposób dochód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że w 2010r. Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki podjęło uchwałę w sprawie przymusowego wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych w trybie art. 418 Kodeksu spółek handlowych. Przymusowy wykup akcji został dokonany w ten sposób, że akcjonariusz większościowy wpłacił na rachunek Spółki należność równą cenie wszystkich wykupywanych akcji a następnie Spółka przekazywała należne środki poszczególnym akcjonariuszom. W trakcie wykonywania powierzonego Spółce obowiązku okazało się, iż 24 akcjonariuszy nie złożyło celem wykupienia akcji w Spółce. W związku z powyższym Zarząd Spółki uruchomił procedurę unieważnienia dokumentów akcji, które nie zostały złożone w Spółce i w miejsce unieważnionych akcji wydał akcjonariuszowi większościowemu nowe dokumenty akcji, pod tymi samymi numerami emisyjnymi. Do akcjonariuszy, których akcje zostały unieważnione Zarząd Spółki wysłał pisma z informacją o unieważnieniu posiadanych przez nich akcji i wezwał do odbioru ceny wykupu akcji.

Spółka stoi na stanowisku, iż nie będzie zobowiązana do wystawienia informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, w związku z realizacją procedury przymusowego wykupu akcji akcjonariuszy mniejszościowych, w trybie przepisów Kodeksu spółek handlowych.

W myśl art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu, którym kieruje naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych - imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2, sporządzone według ustalonego wzoru (PIT-8C).

Należy zwrócić uwagę, iż treść powołanego art. 39 ust. 3 ww. ustawy ma charakter ogólny i nie zawiera wyjątków od powyższej reguły. Z literalnego brzmienia tego przepisu wynika zatem, że przepis ten obowiązuje zarówno instytucje finansowe pośredniczące w obrocie papierami wartościowymi (np. biura maklerskie), jak i inne podmioty wypłacające lub pośredniczące w uzyskaniu określonych dochodów przez podatnika.

Analizując treść art. 39 ust. 3 ww. ustawy należy mieć na uwadze cel sporządzenia i przekazywania informacji PIT-8C. Stanowi ona bowiem dla podatnika uzyskującego dochód z kapitałów pieniężnych podstawę do wypełnienia zeznania podatkowego PIT-38, a dla urzędu skarbowego informację, iż podatnik uzyskał taki dochód.

Mając na uwadze powyżej przywołane przepisy prawa oraz przedstawiony we wniosku stan faktyczny stwierdzić należy, iż Spółka jako podmiot dokonujący wypłaty należności z tytułu przymusowego wykupu akcji od akcjonariuszy mniejszościowych działa we własnym imieniu na rachunek akcjonariusza większościowego. Ma zatem obowiązek sporządzenia stosownej informacji rocznej PIT-8C. Dochodem podlegającym opodatkowaniu jest kwota przychodu uzyskanego ze sprzedaży akcji. Jak wskazano we wniosku, akcjonariusz większościowy wpłacił na rachunek Spółki kwotę odpowiadającą łącznej wartości wszystkich posiadanych przez akcjonariuszy mniejszościowych akcji. Kwota ta została zdeponowana w kasie Spółki i pozostawiona do dyspozycji akcjonariuszy mniejszościowych. Zatem akcjonariusze mniejszościowi mogą w każdej chwili odebrać zdeponowane w kasie Spółki środki pieniężne w wysokości odpowiadającej wartości posiadanych akcji. Istnieje więc po stronie wierzyciela, tj. akcjonariuszy Spółki, prawna możliwość żądania spełnienia świadczenia przez dłużnika. Skoro tak, Spółka ma obowiązek wystawienia PIT-8C.

Natomiast obowiązek wykazania faktycznych kosztów uzyskania przychodów ze sprzedaży akcji spoczywa na podatniku. Innymi słowy każdy akcjonariusz uzyskujący przychód ze sprzedaży akcji jest obowiązany we własnym zakresie wykazać w zeznaniu rocznym PIT-38 koszty uzyskania tego przychodu o ile w rzeczywistości zostały one poniesione.

Jedynie w przypadku, gdy Spółka nie posiada wymaganych danych do sporządzenia informacji PIT-8C, przede wszystkim aktualnego adresu zamieszkania podatnika i mimo podjęcia wszelkich wysiłków w celu ustalenia danych, nie jest w stanie ich ustalić, to Spółka w myśl zasady impossibilium nulla obligatio est może zostać zwolniona z obowiązku wystawienia PIT-8C.

Mając na uwadze powyższe stanowiska wnioskodawcy nie można uznać w całości za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.