INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 17 maja 2011r. (data wpływu do tut. Biura 23 maja 2011r.), o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty nieściągalnej pożyczki udzielonej przez Spółkę z własnych środków - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 23 maja 2011r. wpłynął do tut. Biura wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów kwoty nieściągalnej pożyczki udzielonej przez Spółkę z własnych środków.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółka jest jednostką prywatną, w myśl Kodeksu spółek handlowych działa jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Firma zajmuje się dostarczaniem produktów finansowych (pożyczek gotówkowych) dla klientów indywidualnych. W ramach prowadzonej działalności w przypadku jednego z klientów indywidualnych nastąpił zgon. Spółka nie działa zgodnie z regulacjami prawa bankowego, stąd nie może domagać się wierzytelności ze strony spadkobierców dłużnika.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy aktywa obrotowe (w postaci gotówki, będące kapitałem z wyłączeniem odsetek), które stanowią wierzytelność Spółki, można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów w przypadku zgonu dłużnika...

Zdaniem Wnioskodawcy, strata w środkach obrotowych będzie kosztem uzyskania przychodu w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2000r. Nr 54, poz. 654 ze zm.), o ile jest ona normalnym następstwem prowadzonej działalności w danej branży, a podatnikowi nie będzie można przypisać winy przy jej powstaniu, tj. wtedy gdy podatnik nie mógł przewidzieć powstania szkody, ani też jej zapobiec. Zgon dłużnika jest na tyle nietypową sprawą, iż ciężko przewidzieć jakiekolwiek prawdopodobieństwo powstania takiego zdarzenia. Sytuacje takie można zaliczyć w pełni w ciężar sytuacji nieprzewidywalnych oraz nie do uniknięcia ze względu na specyfikę działalności Firmy. Spółka nadmienia także, iż nie zalicza wierzytelności w części kapitałowej w poczet kosztów uzyskania przychodów.

Biorąc pod uwagę powyższe uregulowania Firma stoi na stanowisku, iż zgon jest zdarzeniem losowym, całkowicie nieprzewidywalnym oraz w pełni niezależnym od Spółki, stąd może zaliczyć wierzytelność w części kapitałowej do kosztów uzyskania przychodu w przypadku zgonu dłużnika.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011r. Nr 74, poz. 397 ze zm. określanej w dalszej części skrótem „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami. Kosztami uzyskania przychodów są więc wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały one prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

• został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi on zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
• jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
• pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
• poniesiony został w celu uzyskania, zachowania bądź zabezpieczenia źródła przychodów, lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
• został właściwie udokumentowany,
• nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
  
  

Z opisu stanu faktycznego zawartego we wniosku wynika, iż Spółka w myśl Kodeksu spółek handlowych działa jako spółka z ograniczoną odpowiedzialnością. Firma zajmuje się dostarczaniem produktów finansowych (pożyczek gotówkowych) dla klientów indywidualnych. W ramach prowadzonej działalności w przypadku jednego z klientów indywidualnych nastąpił zgon. Spółka nie działa zgodnie z regulacjami prawa bankowego (…).

Zatem w przedmiotowej sprawie należy rozważyć możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności z tytułu udzielonej przez Spółkę pożyczki. Kwalifikacji udzielonej pożyczki jako wierzytelności nie zmienia fakt, iż nastąpił zgon dłużnika. Potwierdzeniem powyższego jest zapis art. 16 ust. 2a pkt 1 a) updop, który co prawda nie znajduje zastosowania w niniejszej sprawie, jednak wskazuje, iż śmierć dłużnika stanowi jedynie przesłankę do uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności.

Z kolei zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 25 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem:

1. wierzytelności, które uprzednio na podstawie art. 12 ust 3 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2,
2. udzielonych przez jednostki organizacyjne uprawnione, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek) - wymagalnych, a nieściągalnych kredytów (pożyczek), pomniejszonych o kwoty niespłaconych odsetek i równowartość rezerw na te kredyty (pożyczki), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów,
3. strat poniesionych przez bank z tytułu udzielonych po dniu 1 stycznia 1997r. gwarancji albo poręczeń spłaty kredytów i pożyczek, obliczonych zgodnie z pkt 25 lit. b).
   
   

Natomiast przepis art. 16 ust. 2 updop stanowi, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 25, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
   
   

Do kosztów uzyskania przychodów nie zalicza się wierzytelności odpisanych jako przedawnione (art. 16 ust. 1 pkt 20 updop).

W świetle cytowanego przepisu, co do zasady nieściągalne wierzytelności nie stanowią dla podatników kosztu uzyskania przychodu. Ustawodawca przewidział wszakże wyjątki od tej zasady, z których rozważenia wymagają w analizowanym przypadku dwa. Po pierwsze, kosztem uzyskania przychodu mogą być wierzytelności nieściągalne, które uprzednio na podstawie art. 12 ust. 3 zostały zarachowane, jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana w sposób określony w ust. 2. Należy jednak zauważyć, że kwota pożyczki nie stanowi dla Spółki przychodu - niezależnie od tego, czy zostanie ona przez pożyczkobiorcę spłacona, czy też nie. Do przychodów nie zalicza się bowiem otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), co wynika wyraźnie z brzmienia art. 12 ust. 4 pkt 1 updop. Stąd też nie jest spełniony podstawowy warunek zastosowania w analizowanej sytuacji przepisu art. 16 ust. 1 pkt 25 lit a) updop, ponieważ kwota pożyczki nie mogła być zarachowana wcześniej jako przychód należny.

Odnosząc się z kolei do wierzytelności wskazanej w art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. b) updop należy zauważyć, iż przede wszystkim, wierzytelność określona jako nieściągalna, musi być niespłaconym kredytem (pożyczką) udzielonym przez jednostkę organizacyjną uprawnioną, na podstawie odrębnych ustaw regulujących zasady ich funkcjonowania, do udzielania kredytów (pożyczek). Wierzytelność ta powinna być również odpisana jako nieściągalna (powinien być dokonany odpowiedni zapis w ewidencji prowadzonej zgodnie z art. 9 ust. 1 updop). Ponadto, wierzytelność określona jako nieściągalna, w celu zakwalifikowania jej do kosztów uzyskania przychodów, powinna zostać pomniejszona o kwotę nie spłaconych odsetek i równowartość rezerw na ten kredyt (pożyczkę), zaliczonych uprzednio do kosztów uzyskania przychodów, jak również udokumentowana w sposób wskazany w art. 16 ust. 2 updop. Jakikolwiek inny dokument niż wymieniony w tymże przepisie ww. ustawy, nie może udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności.

Dodatkowo, wierzytelności których nieściągalność została udokumentowana mogą być zaliczone do kosztów uzyskania przychodów wyłącznie do daty przedawnienia tych wierzytelności.

Mając powyższe na uwadze należy stwierdzić, iż w opisanej we wniosku sytuacji, Spółka nie będzie mogła również skorzystać z dyspozycji art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. b updop i zaliczyć kwoty niespłaconej pożyczki do kosztów uzyskania przychodów.

Na podstawie tego przepisu, do kosztów uzyskania przychodów mogą zaliczać nieściągalne kredyty (pożyczki) jedynie te podmioty, które działają na podstawie odrębnych przepisów regulujących działalność podmiotów zajmujących się działalnością w zakresie udzielania kredytów lub pożyczek. Tymi podmiotami są banki i podmioty prowadzące na podstawie szczególnych przepisów działalność finansową, zbliżoną do działalności bankowej. Spółka nie zalicza się do tej grupy podmiotów i nie może zaliczyć utraconej pożyczki do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 25 lit. b updop. Ustawą regulującą funkcjonowanie Spółki jest Kodeks spółek handlowych.

Odnosząc się natomiast do stanowiska Spółki, iż niespłacona pożyczka stanowi dla Spółki realną stratę w środkach obrotowych i jako taka powinna być zaliczona do kosztów uzyskania przychodów na zasadach ogólnych należy zauważyć, iż pomimo tego że Spółka ponosi stratę z tego tytułu nie zmienia to faktu, że niespłacona pożyczka stanowi dla Wnioskodawcy wierzytelność nieściągalną, która jak wynika z cyt. wyżej art. 16 ust. 1 pkt 25 updop nie podlega zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko Spółki należy zatem uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie, ul. Rakowicka 10, 31-511 Kraków po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.