INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki, przedstawione we wniosku z dnia 18 maja 2011 r. (data wpływu do tut. Biura 24 maja 2011 r.), uzupełnionym w dniu 29 lipca 2011 r., o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2011 r. do tut. Biura wpłynął ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów nieściągalnych wierzytelności.

Wniosek nie spełniał wymogów formalnych dlatego też, pismem z dnia 21 lipca 2011 r. Znak: IBPBI/2/423-610/11/JD, wezwano do jego uzupełnienia. Uzupełnienia wniosku dokonano w dniu 29 lipca 2011 r.

W przedmiotowym wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Spółce z tytułu dostawy towarów przysługiwała od kontrahenta ukraińskiego (dalej: „kontrahent”) wierzytelność, która nie została zapłacona w umówionym terminie. Spółka, wystąpiła na drogę sądową jako wierzyciel i uzyskała tytuł wykonawczy obejmujący wyrok zaoczny Sądu Okręgowego, opatrzony stwierdzeniem prawomocności i klauzulą wykonalności.

Spółka powzięła informację, że postanowieniem z dnia 17 lutego 2010r. ukraiński Okręgowy Sąd Administracyjny - na skutek pozwu złożonego przez ukraińską Państwową Inspekcję Podatkową - rozwiązał osobę prawną – kontrahenta. Postanowienie sądu stało się prawomocne w dniu 5 marca 2010r. Jak wynika z treści postanowienia sądu ukraińskiego (tłumaczenie tłumacza przysięgłego): "Państwowa Inspekcja Podatkowa (…) złożyła w sądzie powództwo przeciwko (…) o rozwiązanie osoby prawnej. Żądania powództwa są motywowane tym, że pozwany od dnia 1 kwietnia 2008 r. nie składał sprawozdań do Państwowej Inspekcji Podatkowej, czym łamie przepisy art. 4 p. 4.1.4. ustawy Ukrainy "O sposobie spłaty zobowiązań płatników podatków wobec budżetu i celowych funduszy państwowych" z dnia 21 grudnia 2000r. nr 2181-III. (…) Jak wynika z protokołu kontroli nr 84 z dnia 14 października 2009r. pozwany nie składał w organach państwowej służby podatkowej deklaracji podatkowych, sprawozdań finansowych zgodnie z wymogami ustawy z dnia 1 kwietnia 2008r. (…) Zgodnie z art. 38 ust. 2 ustawy Ukrainy "O rejestracji państwowej osób prawnych i osób fizycznych - przedsiębiorców", podstawą do wydania decyzji sądowej o rozwiązaniu osoby prawnej, nie w związku z upadłością osoby prawnej, jest m.in. nieskładanie wbrew prawu w ciągu roku organom państwowej służby podatkowej deklaracji podatkowych, sprawozdań finansowych.

Kierując się treścią art. 4-15,70-71, 86, 94, 98, 99, 122, 158, 163,167, 181,186 kodeksu postępowania administracyjnego Ukrainy, sąd postanowił:

• uwzględnić powództwo Państwowej Inspekcji Podatkowej przeciwko (…) o rozwiązanie osoby prawnej,
• rozwiązać osobę prawną kontrahenta, kod (…)".
  
  

Spółka, poza powyższym postanowieniem, posiada również "Wyciąg z Jedynego Rejestru Państwowego Osób Prawnych i osób Fizycznych – Przedsiębiorców z którego wynika, iż pod kodem (…) zarejestrowano kontrahenta, z oznaczeniem stanu osoby prawnej: „w stanie rozwiązania". W rejestrze jest również odniesienie do opisanego powyżej postanowienia ukraińskiego sądu administracyjnego z dnia 17 lutego 2010r. z oznaczeniem daty jego uprawomocnienia 5 marca 2010r.

W chwili obecnej kontrahent Spółki nie istnieje, został rozwiązany mocą postanowienia sądu administracyjnego. Spółka nie ma możliwości zaspokojenia wierzytelności z majątku dłużnika. Mimo, że rozwiązanie kontrahenta nie nastąpiło w związku z jego upadłością, to w praktyce dla wierzyciela skutki prawne w zakresie możliwości egzekucji są takie same jakby na gruncie polskiego prawa zostało wydane postanowienie sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego, obejmującego likwidację majątku dłużnika.

W uzupełnieniu wniosku, które wpłynęło do tut. Organu w dniu 29 lipca 2011 r. zawarto informację, że wierzytelności, których dotyczy wniosek interpretacyjny, zostały zaliczone do przychodów, zgodnie z art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy przedmiotowa, nieściągalna wierzytelność może zostać uznana za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 25 lit a) w związku z ust. 2 i art. 15 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, tj. poprzez udokumentowanie nieściągalności orzeczeniem ukraińskiego sądu administracyjnego o rozwiązaniu osoby prawnej, uwzględniającym w całej rozciągłości powództwo Państwowej Inspekcji Podatkowej ...

Zdaniem Spółki, przedmiotowa wierzytelność może być uznana za koszt uzyskania przychodu w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 25 lit a) w związku z ust. 2 pkt 2 lit c) ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2011 r. Nr 74, poz. 397 ze zm. dalej „uCIT”).

Zgodnie z powołanymi przepisami nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem wierzytelności, które uprzednio zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została udokumentowana m.in. postanowieniem sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku.

Powołany przepis art. 16 ust. 2 pkt 2 uCIT określa sposób (formę) udokumentowania nieściągalności wierzytelności, wskazując iż nieściągalność może zostać dokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadającym stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania, lub
2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność wymieniona pod lit. a), lub
3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
   
   

Powołany przepis, zdaniem Spółki, nie odnosi się jednak wyłącznie do orzeczeń wydawanych przez polskie organy (sąd lub organ postępowania egzekucyjnego). Przepis nie zawiera określenia "postanowieniem polskiego sądu", zatem dopuszczalne są w tym zakresie orzeczenia również innych sądów niż polskie pod warunkiem, że orzeczenia te wywołują takie skutki prawne, jakie rodzą na gruncie prawa polskiego wymienione w tym przepisie rodzaje orzeczeń. W opisanym stanie faktycznym mamy do czynienia orzeczeniem sądu ukraińskiego, które - zgodnie z obowiązującym na Ukrainie prawodawstwem – skutkuje rozwiązaniem kontrahenta, czego następstwem jest utrata bytu prawnego (osobowości prawnej).

Orzeczenie to zostało wydane po uwzględnieniu powództwa Państwowej Inspekcji Podatkowej, a więc organu właściwego w sprawach podatkowych dla podmiotów zarejestrowanych w Jedynym Rejestrze Państwowym Osób Prawnych i Osób Fizycznych - Przedsiębiorców.

Wskutek wydanego orzeczenia Spółka jako wierzyciel nie jest w stanie dochodzić swojej należności od rozwiązanego kontrahenta, a wydane postanowienie sądu ukraińskiego rodzi - dla wierzyciela - identyczne skutki prawne jak wydawane na gruncie prawa polskiego, przez polski sąd postanowienie o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku.

W rozstrzygnięciu sprawy istotna jest zdaniem Spółki ocena skutków prawnych danej czynności sądowej (danego orzeczenia), nie zaś wyłącznie jego przepisana w ustawie forma. Trudno zresztą wymagać, by procedury polska i ukraińska były identyczne i przewidywały np. wydawanie orzeczeń identycznych co do swej formy. Zdaniem Spółki, w sytuacji gdy wydawane jest orzeczenie sądu innego państwa (w tym przypadku Ukrainy), należy oceniać jego skutki prawne (w tym zwłaszcza skutki prawne w zakresie skuteczności dochodzenia należności przez wierzyciela), a nie ograniczać się wyłącznie do formy i nazwy wydanego postanowienia, wyroku itp. Należy mieć na uwadze, że w omawianym przypadku mamy do czynienia z kontrahentem ukraińskim, w stosunku do którego w zakresie rejestracji właściwy był wyłącznie sąd ukraiński i trudno wymagać, by w odniesieniu do tego podmiotu jakiekolwiek orzeczenie (o którym mowa w art. 16 ust.2 pkt 2) wydał sąd polski. Skoro zatem skutki prawne wydanego przez sąd ukraiński postanowienia o rozwiązaniu ukraińskiego kontrahenta są dla wierzyciela identyczne, jak skutki wydawanego na gruncie polskiego prawa, przez sąd polski postanowienia o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku (w szczególności okoliczność, iż po wydaniu tego orzeczenia Spółka nie ma żadnych możliwości skutecznego dochodzenia należności), to należy uznać, iż takie postanowienie sądu ukraińskiego (mając na względzie jego cel i wywoływane skutki prawne) odpowiada postanowieniu sądu polskiego, o którym mowa w art. 16 ust. 2 pkt 2 lit c) uCIT.

Dodatkowym - poza opisanym wcześniej - argumentem za twierdzeniem, iż polski ustawodawca używając określenia "postanowienie sądu" nie miał na myśli tylko i wyłącznie sądów polskich (akceptowany również przez organy podatkowe w wydawanych intepretacjach), jest fakt że dopuszcza się uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności na podstawie orzeczeń sądów niemieckich. Cytat "Na gruncie przepisów art. 16 ust. 2a pkt 1 uCIT, postanowienia zagranicznego sądu o wszczęciu postępowania upadłościowego wobec kontrahentów spółki stanowią bez wątpienia wystarczającą przesłankę do uznania nieściągalności tych wierzytelności za uprawdopodobnione. Nie ma bowiem znaczenia, czy postanowienie to zostało wydane przez sąd polski czy zagraniczny. Spółka dla celów dowodowych powinna jednak dysponować oryginalnym dokumentem wydanym przez właściwy sąd, przetłumaczonym na język polski" (Interpretacja Indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy z dnia 21 września 2010r. Znak: ITPB3/423-346/10/PS). W podobnym tonie akceptacji orzeczeń zagranicznych sądów dla potrzeb uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności wypowiedział się także Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach w Interpretacji Indywidualnej z dnia 8 lipca 2010r. Znak: IBPBI/2/423-564/10/AP.

Pomimo, że wydane interpretacje dotyczyły innej okoliczności (uprawdopodobnienie nieściągalności wierzytelności, a nie udokumentowanie), to należy zauważyć iż zarówno art. 16 ust. 2, jak i art. 16 ust. 2a posługują się pewnymi, zbliżonymi w pewnym zakresie katalogami "dowodów” i trudno racjonalnie byłoby odmówić w jednym przypadku dopuszczalności udowadniania nieściągalności wierzytelności za pomocą orzeczeń sądów innych aniżeli polskie, kiedy równocześnie dopuszcza się możliwość uprawdopodobnienia nieściągalności przy pomocy takich orzeczeń.

Skoro zatem na gruncie art. 16 ust. 2a uCIT, organy podatkowe dopuszczają możliwość legitymowania się przez wierzyciela orzeczeniami sądu innego kraju, to nie ma formalnych i interpretacyjnych przeszkód by taka możliwość istniała na gruncie art. 16 ust. 2 uCIT. Nie istnieją bowiem argumenty, na bazie których należałoby w jednym przypadku orzeczenia sądów obcego państwa dopuszczać, a w innych przypadkach nie. Należy jedynie pamiętać o tym, aby orzeczenie sądu innego kraju rodziło dla wierzyciela takie same skutki prawne jak orzeczenie sądu polskiego, wymienione w art. 16 ust 2 pkt 2 uCIT.

Reasumując, w ocenie Spółki, jeżeli skutki prawne postanowienia sądu innego kraju są identyczne jak skutki prawne, jakie na gruncie prawa polskiego rodzi postanowienie sądu o ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku (art. 16 ust. 2 pkt 2 lit c) uCIT), to postanowienie takie dokumentuje w swej istocie nieściągalność wierzytelności, o której mowa w art. 16 ust. 1 pkt 25 uCIT, co w konsekwencji pozwala na zaliczenie danej, nieściągalnej wierzytelności do kosztów uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 uCIT.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska wnioskodawcy.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie, ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a 43-300 Bielsko-Biała.