INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t. j. Dz. U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) oraz § 2 i § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770 ze zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działając w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko przedstawione we wniosku z dnia 30 czerwca 2011 r. (data wpływu 6 lipca 2011 r.) o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 lipca 2011 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie kosztów uzyskania przychodów.

W przedmiotowym wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe.

W 2007 roku Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalności gospodarczej na podstawie wpisu do Ewidencji Działalności Gospodarczej, zbył towar na rzecz przedsiębiorcy za łączną kwotę 8.256,82 zł brutto. Nabywca nie uregulował ceny sprzedaży. Przedmiotowa wierzytelność została zarachowana jako przychód należny. Umową z dnia 27 marca 2008 r. Zainteresowany zbył wymienioną wyżej wierzytelność wynikającą z faktur VAT na rzecz Agencji Windykacji. W umowie ustalono, że cena sprzedaży wierzytelności zostanie przekazana jej zbywcy (Wnioskodawcy) w terminie 3 dni od daty wyegzekwowania wierzytelności. Nabywca wierzytelności, jako powód uzyskał nakaz zapłaty, który zobowiązywał dłużnika do zapłaty kwoty 8.256,82 zł wraz z ustawowymi odsetkami i kosztami procesu na rzecz powoda tj. Agencji Windykacji. Następnie wierzyciel wszczął postępowanie egzekucyjne, które zakończyło się wydaniem w dniu 25 czerwca 2009 r. przez Komornika Sądowego przy Sądzie Rejonowym postanowienia o bezskuteczności egzekucji. Całe roszczenie wynikające z tytułu wykonawczego nie zostało zaspokojone. Podatnik nie otrzymał więc ceny sprzedaży wierzytelności.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie.

Czy w przypadku zwrotnego nabycia przez Wnioskodawcę od Agencji Windykacji wierzytelności w kwocie 8.256,82 zł brutto wynikającej z tytułu wykonawczego za cenę około 400,00 zł stanowiącą koszty sądowej egzekucyjne poniesione przez Agencję Windykacji w celu dochodzenia ww. wierzytelności, Wnioskodawca będzie mógł uznać opisaną powyżej wierzytelność w wysokości 8.256,82 zł (pomniejszoną o podatek VAT) za koszt uzyskania przychodu, jako wierzytelność nieściągalną, mimo, iż postanowienie o bezskuteczności egzekucji zostało wydane dla obecnego wierzyciela tj. Agencji Windykacji...

Zdaniem Wnioskodawcy, nabyte od Agencji Windykacji wierzytelności, zbytej wcześniej na podstawie umowy przelewu wierzytelności z dnia 27 marca 2008 r. w sytuacji nieściągalności wierzytelności potwierdzonej postanowieniem organu egzekucyjnego o bezskuteczności egzekucji prowadzonej na wniosek Agencji Windykacji, uprawnia Wnioskodawcę do uznania wierzytelności w kwocie netto za koszt uzyskania przychodu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t. j. Dz. U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 17 ww. ustawy, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako przedawnione. Zauważyć przy tym należy, iż kwestie związane z przedawnieniem roszczeń, w tym związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, regulują przepisy ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. Nr 16, poz. 93 ze zm.), których wykładnia nie może być przedmiotem interpretacji indywidualnej, bowiem przepisy tej ustawy nie są przepisami prawa podatkowego w rozumieniu art. 3 pkt 2 w związku z art. 14b § 1 Ordynacji podatkowej.

W myśl art. 23 ust. 1 pkt 20 cytowanej ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wierzytelności odpisanych jako nieściągalne, z wyjątkiem takich wierzytelności nieściągalnych, które uprzednio na podstawie art. 14 zostały zarachowane jako przychody należne i których nieściągalność została uprawdopodobniona.

Z kolei przepis art. 23 ust. 2 ww. ustawy stanowi, iż za wierzytelności, o których mowa w ust. 1 pkt 20, uważa się te wierzytelności, których nieściągalność została udokumentowana:

1. postanowieniem o nieściągalności, uznanym przez wierzyciela jako odpowiadające stanowi faktycznemu, wydanym przez właściwy organ postępowania egzekucyjnego, albo
2. postanowieniem sądu o:
   1. oddaleniu wniosku o ogłoszenie upadłości obejmującej likwidację majątku, gdy majątek niewypłacalnego dłużnika nie wystarcza na zaspokojenie kosztów postępowania lub
   2. umorzeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, gdy zachodzi okoliczność, o której mowa w lit. a), lub
   3. ukończeniu postępowania upadłościowego obejmującego likwidację majątku, albo
3. protokołem sporządzonym przez podatnika, stwierdzającym, że przewidywane koszty procesowe i egzekucyjne związane z dochodzeniem wierzytelności byłyby równe albo wyższe od jej kwoty.
   
   

Z powyższych przepisów wynika, iż zaliczenie nieściągalnej wierzytelności (w kwocie netto) w ciężar kosztów uzyskania przychodów możliwe jest tylko wtedy, gdy zostaną spełnione łącznie następujące warunki:

• wierzytelność była uprzednio zaliczona do przychodów należnych w prowadzonej działalności gospodarczej,
• wierzytelność nie jest przedawniona, w świetle postanowień kodeksu cywilnego,
• nieściągalność wierzytelności została udokumentowana w sposób przewidziany w art. 23 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.
  
  

Podkreślić przy tym należy, że ustawodawca dokonał ścisłego i wyczerpującego wyliczenia dokumentów, którymi wierzyciel winien się posłużyć w celu udokumentowania, że dana wierzytelność jest nieściągalna. To oznacza, iż żaden inny dokument, niż wymieniony powyżej, nie może skutecznie udokumentować faktu nieściągalności wierzytelności, umożliwiającego zaliczenie jej do kosztów uzyskania przychodów. Zauważyć przy tym należy, iż wierzytelności, których nieściągalność udokumentowana została postanowieniami sądu lub organu egzekucyjnego, mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodu najwcześniej w dacie uprawomocnienia się tych postanowień. Dopiero bowiem w tym momencie ich nieściągalność jest bezsporna.

Zgodnie z art. 824 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U. Nr 43, poz. 296 ze zm.), postępowanie umarza się w całości lub części z urzędu jeżeli jest oczywiste, że z egzekucji nie uzyska się sumy wyższej od kosztów egzekucyjnych.

Biorąc pod uwagę cytowane wyżej przepisy stwierdzić należy, iż w przedmiotowej sprawie wydane przez komornika sądowego postanowienie o bezskuteczności egzekucji należy traktować jako postanowienie o nieściągalności. Zatem, opisana we wniosku wierzytelność spełnia warunki określone w treści art. 23 ust. 2 pkt 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i może zostać zakwalifikowana do kosztów uzyskania przychodów pod warunkiem, że wierzyciel uzna postanowienie o nieściągalności za zgodne ze stanem faktycznym. Jeżeli bowiem wierzyciel wie o składnikach majątku dłużnika niewchodzących w skład masy majątkowej, z której prowadzona była egzekucja, może uznać postanowienie organu egzekucyjnego za niezgodne ze stanem faktycznym. Wtedy postanowienie takie nie będzie dokumentowało nieściągalności wierzytelności.

Udokumentowanie nieściągalności wierzytelności na podstawie postanowienia o nieściągalności może nastąpić zatem najwcześniej w dacie uznania przez podatnika tego postanowienia za odpowiadające stanowi faktycznemu.

Dokument zaświadczający o nieściągalności wierzytelności wydany dla jednego wierzyciela, co do zasady, nie może stanowić podstawy do udokumentowania nieściągalności wierzytelności dla innego wierzyciela. Dokument ten dotyczy bowiem nieściągalności konkretnej należności i powinien być wydany w postępowaniu egzekucyjnym wszczętym przez konkretnego wierzyciela, któremu ta należność przysługuje. Za dopuszczalne wyjątkowo uznać należy zaliczenie do kosztów uzyskania przychodów wierzytelności nieściągalnej na podstawie dokumentu spełniającego wymogi wskazane w cytowanym art. 23 ust. 2 ww. ustawy o podatku dochodowym, wydanego na firmę windykacyjną. Jednakże zaliczenie ww. wierzytelności do kosztów uzyskania przychodu na podstawie dokumentu wydanego na firmę windykacyjną możliwe jest jedynie w przypadku gdy wierzytelność, której dotyczy wydany dokument, została scedowana na tę firmę w celu jej egzekucji, a następnie z uwagi na nieściągalność wierzytelności dokonano cesji zwrotnej tej wierzytelności na wierzyciela.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, iż Wnioskodawca, posiadał wierzytelność, która została zarachowana jako przychód należny. Z uwagi na nieuregulowanie należności, Wnioskodawca zbył ww. wierzytelność na rzecz Agencji Windykacyjnej. W umowie ustalono, że cena sprzedaży wierzytelności zostanie przekazana jej zbywcy (Wnioskodawcy). Wierzyciel wszczął postępowanie egzekucyjne, które zakończyło się wydaniem przez komornika sądowego postanowienia o bezskuteczności egzekucji. Całe roszczenie wynikające z tytułu wykonawczego nie zostało zaspokojone. Wnioskodawca nie otrzymał więc ceny sprzedaży wierzytelności.

Mając na względzie cytowane wyżej przepisy stwierdzić należy, iż z chwilą zaistnienia wszystkich wskazanych powyżej przesłanek, w przypadku zwrotnego nabycia przez Wnioskodawcę od Agencji Windykacyjnej wierzytelności w kwocie 8.256,82 zł brutto wynikającej z tytułu wykonawczego za cenę około 400,00 zł stanowiącą koszty sądowe i egzekucyjne poniesione przez Agencję Windykacji w celu dochodzenia ww. wierzytelności, Zainteresowany będzie mógł zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej pozarolniczej działalności gospodarczej opisaną powyżej wierzytelność w wysokości 8.256,82 zł (pomniejszoną o podatek VAT), jako wierzytelność nieściągalną, na podstawie postanowienia o bezskuteczności egzekucji wydanego przez komornika sądowego (o ile zostało ono uznane przez wierzyciela za odpowiadające stanowi faktycznemu), niezależnie od faktu, iż postanowienie to zostało wydane na obecnego wierzyciela tj. Agencję Windykacji, z której usług Wnioskodawca korzystał.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Poznaniu, ul. Ratajczaka 10/12, 61-815 Poznań po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. Nr 153, poz. 1270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.