Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB1-3.4010.455.2018.1.APO
z 15 listopada 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 800, z późn. zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z 7 września 2018 r. (data wpływu 17 września 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, m.in. w zakresie ustalenia, czy zasądzone kwoty zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i koszty procesu zapłacone przez Wnioskodawcę powodowi oraz zwrot wydatków tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa można traktować jako koszty uzyskania przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (pytanie oznaczone we wniosku nr 1) – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 września 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej, dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, m.in. w zakresie ustalenia, czy zasądzone kwoty zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i koszty procesu zapłacone przez Wnioskodawcę powodowi oraz zwrot wydatków tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa można traktować jako koszty uzyskania przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca (dalej również: „Uczelnia”) jest publiczną uczelnią medyczną działającą na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (t.j. Dz.U. 2017 r., poz. 2183, z późn. zm., dalej: „u.s.w.”) oraz na podstawie Statutu.

Do podstawowych zadań Uczelni należy:

1. kształcenie studentów i doktorantów w dziedzinie nauk medycznych, nauk farmaceutycznych i nauk o zdrowiu w celu zdobywania i uzupełniania wiedzy oraz umiejętności niezbędnych w pracy zawodowej, naukowej i dydaktycznej;
   
2. wychowywanie studentów, doktorantów w poczuciu odpowiedzialności za państwo polskie, za umacnianie zasad demokracji i poszanowanie praw człowieka;
   
3. prowadzenie badań naukowych i prac rozwojowych, świadczenie usług badawczych oraz transfer technologii do gospodarki;
   
4. kształcenie i promowanie kadr naukowych;
   
5. pełnienie funkcji podmiotu tworzącego dla podmiotów leczniczych;
   
6. uczestniczenie w sprawowaniu opieki medycznej na bazie samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej, dla których Uniwersytet jest podmiotem tworzącym i we współpracy z innymi podmiotami leczniczymi;
   
7. upowszechnianie i pomnażanie osiągnięć nauki, kultury narodowej i techniki, w tym poprzez gromadzenie i udostępnianie zbiorów bibliotecznych i informacyjnych;
   
8. prowadzenie studiów podyplomowych, kursów i szkoleń w celu kształcenia nowych umiejętności niezbędnych na rynku pracy w systemie uczenia się przez całe życie;
   
9. potwierdzanie efektów uczenia się;
   
10. stwarzanie warunków do rozwoju kultury fizycznej studentów;
    
11. działanie na rzecz społeczności lokalnych i regionalnych;
    
12. realizacja zadań na potrzeby obronne państwa, obrony cywilnej i reagowania kryzysowego w myśl obowiązujących przepisów;
    
13. stwarzanie osobom niepełnosprawnym warunków do pełnego udziału w procesie kształcenia i w badaniach naukowych;
    14. współpraca z otoczeniem społeczno-gospodarczym w procesie kształcenia oraz realizacji strategii rozwoju Uczelni.

W art. 91 u.s.w., prawodawca wskazał, że działalność uczelni, o której mowa w art. 13 ust. 1 i art. 14 u.s.w. (czyli podstawowa), podlega zwolnieniu z podatku dochodowego, podatku od towarów i usług, podatku od nieruchomości, podatku rolnego, podatku leśnego i podatku od czynności cywilnoprawnych na zasadach określonych w odrębnych ustawach.

Uczelnia publiczna pokrywa koszty swojej działalności z przychodów wskazanych w art. 98 ust. 1 u.s.w., którymi są w szczególności:

1. dotacje z budżetu państwa, o których mowa w art. 94 ust. 1 pkt 1-6, 8, 9 i 11 oraz art. 94b;

2. uzyskane z budżetu państwa środki na naukę, o których mowa w ustawie wymienionej w art. 97;

3. odpłatności za świadczone usługi edukacyjne oraz za kształcenie na studiach i studiach doktoranckich prowadzonych w formach niestacjonarnych, a także za świadczone przez uczelnie artystyczne usługi artystyczne;

3a.opłaty za postępowanie związane z potwierdzeniem efektów uczenia się;

4. opłaty za postępowanie związane z przyjęciem na studia;

5. jednorazowe opłaty za wydanie dyplomu, świadectwa oraz innego dokumentu związanego z tokiem studiów;

6. odpłatności za usługi badawcze i specjalistyczne, specjalistyczne i wysokospecjalistyczne usługi diagnostyczne, rehabilitacyjne lub lecznicze, a także opłaty licencyjne i przychody z działalności kulturalnej;

7. przychody z działalności gospodarczej;

8. przychody z udziałów i odsetek;

9. przychody ze sprzedaży składników własnego mienia oraz z odpłatności za korzystanie z tych składników przez osoby trzecie na podstawie umowy najmu, dzierżawy albo innej umowy;

10. przychody z tytułu darowizn, dziedziczenia, zapisów oraz ofiarności publicznej;

11. środki pochodzące ze źródeł zagranicznych, niepodlegające zwrotowi;

12. środki, o których mowa w art. 94 ust. 6;

13. przychody z wynagrodzenia, o którym mowa w art. 86e ust. 2, oraz z części środków przysługujących uczelni z tytułu komercjalizacji dokonanej przez pracowników.

W lipcu 2001 r. Zakład Patomorfologii Uczelni w ramach prowadzonej działalności - na zlecenie szpitala klinicznego (dla którego Wnioskodawca jest podmiotem tworzącym) - przeprowadził badanie patomorfologiczne pobranego od pacjentki materiału biologicznego w postaci tkanek usuniętych podczas zabiegu operacyjnego usunięcia zmian skórnych okolicy piersi prawej. W badaniu wycinka zmiany skórnej pacjentki rozpoznano łagodną zmianę aktywną, podczas gdy była to zmiana złośliwa - czerniak skóry. Pacjentka podjęła leczenie czerniaka z kilkuletnim opóźnieniem, gdy wystąpiły już przerzuty do węzłów chłonnych.

Mimo zastosowanej chemioimmunoterapii i immunoterapii pacjentka zmarła.

W październiku 2015 r. małżonek, dzieci i matka zmarłej pacjentki złożyli do Sądu Okręgowego pozew przeciwko Uczelni na podstawie którego domagali się zadośćuczynienia za przedwczesną śmierć - rekompensaty krzywdy moralnej, a więc krzywdy pozostającej w sferze wewnętrznych przeżyć danej osoby związanych z utratą osoby najbliższej.

W maju 2018 r. zapadły już dwa prawomocne wyroki zasądzające od Uczelni na rzecz dwóch powodów (męża i najstarszej córki) stosowne zadośćuczynienie wraz z odsetkami i zwrot kosztów procesowych. Wnioskodawca dokonał wypłat zasądzonych kwot.

Kolejne dwie sprawy (najmłodszej córki i matki zmarłej pacjentki) nadal są w toku.

Na podstawie art. 446 § 4 Kodeksu cywilnego, sąd może przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 4 u.s.w. [winno być: art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1036, z późn zm., dalej: „u.p.d.o.p.)], wolne od podatku są dochody podatników, których celem statutowym jest działalność naukowa, naukowo-techniczna, oświatowa, w tym również polegająca na kształceniu studentów, kulturalna, w zakresie kultury fizycznej i sportu, ochrony środowiska, wspierania inicjatyw społecznych na rzecz budowy dróg i sieci telekomunikacyjnej na wsi oraz zaopatrzenia wsi w wodę, dobroczynności, ochrony zdrowia i pomocy społecznej, rehabilitacji zawodowej i społecznej inwalidów oraz kultu religijnego - w części przeznaczonej na te cele.

Dochód Uczelni, której celem statutowym jest działalność naukowa i działalność polegająca na kształceniu studentów korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych w części przeznaczonej na te cele (art. 17 ust. 1 pkt 4 u.p.d.o.p). Zwolnienie ma zastosowanie, jeżeli dochód jest przeznaczony i - bez względu na termin - wydatkowany na cele statutowe (w tym przypadku na działalność naukową i działalność polegającą na kształceniu studentów), w tym także na nabycie środków trwałych i wartości niematerialnych i prawnych służących bezpośrednio realizacji tych celów oraz na opłacenie podatków niestanowiących kosztu uzyskania przychodu (art. 17 ust. 1b u.p.d.o.p.). Jedyne ograniczenie czasowe wydatkowania dochodu podlegającego zwolnieniu dotyczy dochodów klubów sportowych (art. 17 ust. 1 pkt 5a u.p.d.o.p.).

W związku z powyższym opisem zadano m.in. następujące pytanie:

Czy zasądzone kwoty zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i koszty procesu zapłacone przez Wnioskodawcę powodowi oraz zwrot wydatków tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa można traktować jako koszty uzyskania przychodu w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych? (pytanie oznaczone we wniosku nr 1)

Zdaniem Wnioskodawcy, koszty związane z wypłatą zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie, a także koszty procesu zapłacone powodowi i Skarbowi Państwa stanowią koszty uzyskania przychodów.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p. Oznacza to, że zasadniczo wszystkie poniesione koszty, a więc bezpośrednio i pośrednio związane z uzyskiwaniem przychodów, po wyłączeniu kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p., stanowić mogą koszty uzyskania przychodu, o ile pozostają w związku przyczynowo-skutkowym z osiąganymi przychodami, w tym służą zachowaniu albo zabezpieczeniu funkcjonowania źródła przychodów. Ustawodawca wyróżnia koszty podatkowe bezpośrednio związane z przychodami i inne niż bezpośrednio z nimi związane (których nie można wprost przypisać do określonych przychodów), ale są racjonalnie uzasadnione jako zmierzające do ich osiągnięcia (tzw. koszty pośrednie). Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę przeznaczenie kosztu (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu) oraz potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia kosztu na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego kosztu do osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Wykonane badanie będące powodem roszczenia stanowiło nieodłączną część działalności polegającej na prowadzeniu badań naukowych. W związku z powyższym, w stosunku do działalności Uczelni nie znajduje zastosowania art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p., wyłączający z kosztów uzyskania przychodów ex lege w szczególności odszkodowanie z tytułu wad wykonywanych usług, z uwagi na fakt, że tej działalności nie można przypisać typowych elementów odnoszących się do świadczenia usług w zwykłym rozumieniu tego pojęcia.

Wykonywanie badań patomorfologicznych mieści się w zakresie działalności podstawowej Wnioskodawcy (stanowiącej działalność statutową), o której mowa w art. 13 ust. 1 i art. 14 u.s.w. W związku z powyższym należy uznać, że kwoty zadośćuczynienia wraz z kosztami procesu wypłacone najbliższej rodzinie zmarłej stanowią rekompensatę za wyrządzoną krzywdę z tytułu śmierci członka rodziny. Zasądzone kwoty zadośćuczynienia wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie i koszty procesu zapłacone przez Wnioskodawcę powodowi oraz zwrot wydatków tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa mogą stanowić koszty uzyskania przychodu, gdyż są poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. (wydatek związany z ryzykiem prowadzenia przez Uczelnię działalności).

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1036, z późn. zm.; dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów ze źródła przychodów lub w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Treść przywołanego powyżej przepisu wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

• poniesienie wydatku,
• poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.
  
  

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki wpływać na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to ten cel musi być widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

• przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu). Ze względu na szeroki zakres celowości, powinno poddawać się szczegółowej analizie czynniki wpływające na celowość w postaci racjonalności i efektywności;
• potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.
  
  

Ponadto, obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 updop.

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 updop, katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Do tego katalogu należą m.in. wydatki, które nie są zaliczane do kosztów podatkowych po przekroczeniu ustawowo określonych limitów, gdy nie spełnią określonych warunków, bądź ze względu na swój charakter bezwzględnie nie stanowią kosztów podatkowych. Jednocześnie wskazać należy, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodu, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są wymienione w art. 16, z mocy samego prawa są uznawane za koszty podlegające odliczeniu. Nie stanowi to bowiem wystarczającej przesłanki do obciążenia ich wartością kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego opisu stanu faktycznego wynika, że w lipcu 2001 r. Zakład Patomorfologii Uczelni w ramach prowadzonej działalności - na zlecenie szpitala klinicznego (dla którego Wnioskodawca jest podmiotem tworzącym) - przeprowadził badanie patomorfologiczne pobranego od pacjentki materiału biologicznego w postaci tkanek usuniętych podczas zabiegu operacyjnego usunięcia zmian skórnych okolicy piersi prawej. W badaniu wycinka zmiany skórnej pacjentki rozpoznano łagodną zmianę aktywną, podczas gdy była to zmiana złośliwa - czerniak skóry. Pacjentka podjęła leczenie czerniaka z kilkuletnim opóźnieniem, gdy wystąpiły już przerzuty do węzłów chłonnych. Mimo zastosowanej chemioimmunoterapii i immunoterapii pacjentka zmarła. W październiku 2015 r. małżonek, dzieci i matka zmarłej pacjentki złożyli do Sądu Okręgowego pozew przeciwko Uczelni, na podstawie którego domagali się zadośćuczynienia za przedwczesną śmierć - rekompensaty krzywdy moralnej, a więc krzywdy pozostającej w sferze wewnętrznych przeżyć danej osoby związanych z utratą osoby najbliższej.

W maju 2018 r. zapadły dwa prawomocne wyroki zasądzające od Uczelni na rzecz dwóch powodów (męża i najstarszej córki) stosowne zadośćuczynienie wraz z odsetkami i zwrot kosztów procesowych. Wnioskodawca dokonał wypłat zasądzonych kwot. Kolejne dwie sprawy (najmłodszej córki i matki zmarłej pacjentki) nadal są w toku.

Jako podstawę prawną wypłaty zadośćuczynienia wskazano art. 446 § 4 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1025, z późn. zm., dalej: „k.c.”), zgodnie z którym sąd może także przyznać najbliższym członkom rodziny zmarłego odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę. Podstawą roszczenia o wypłatę powyższego zadośćuczynienia jest krzywda, czyli szkoda niemajątkowa po stronie najbliższych zmarłego poszkodowanego.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 359 § 1 k.c., według którego odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Zgodnie z art. 481 § 1 k.c., jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Z kolei, w myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (t.j. Dz.U z 2018 r., poz. 1360, z późn. zm.; dalej: „Kodeks postępowania cywilnego”), strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W przepisie tym ustawodawca wyraził przy okazji określenia ww. pojęcia zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, co oznacza, że strona przegrywająca sprawę zwraca na żądanie przeciwnika koszty procesu.

W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak nałożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu (art. 100 Kodeks postępowania cywilnego). Natomiast, w myśl art. 108 § 1 Kodeks postępowania cywilnego, Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony. Zgodnie zaś z art. 83 ust. 1 i 2 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 300, z późn. zm.), jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to także dopuszczenia i przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę. W orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113. Stosownie do treści art. 113 ust. 1 ww. ustawy, kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

Analiza opisanego we wniosku stanu faktycznego prowadzi do wniosku, że co prawda wypłaty kwot z tytułu zasądzonego zadośćuczynienia za doznaną krzywdę na rzecz najbliższych członków rodziny wiążą się z prowadzoną przez Uczelnię działalnością gospodarczą, jednakże oceniając charakter omawianych wydatków nie można wykazać związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy zapłatą tych kwot, a uzyskanym przez Wnioskodawcę przychodem czy też zachowaniem albo zabezpieczeniem jego źródła.

Wypłata analizowanego zadośćuczynienia jest wynikiem nieprawidłowego realizowania przez Uczelnię obowiązków. Zatem, celem zapłaty zadośćuczynienia na rzecz najbliższych członków rodziny zmarłej (męża i najstarszej córki) jest zwolnienie się Wnioskodawcy ze zobowiązań będących następstwem szkody niemajątkowej wyrządzonej najbliższym zmarłej poszkodowanej. Nie sposób tym samym racjonalnie uzasadnić, w jaki sposób zapłata przedmiotowych świadczeń miałaby przyczynić się do wzrostu poziomu przychodów Uczelni lub do zwiększenia szans na ich uzyskiwanie bądź na zachowanie lub zabezpieczenie przychodu.

W odniesieniu natomiast do podniesionej przez Wnioskodawcę kwestii ryzyka prowadzonej działalności wskazać należy, że podejmując decyzje dotyczące finansów Wnioskodawca powinien liczyć się z konsekwencjami wynikającymi z tych decyzji, a zachowując się racjonalnie powinien mieć na uwadze ryzyko związane z prowadzeniem swej działalności. W ramach tego ryzyka winien również przewidzieć ewentualne negatywne finansowo efekty swych działań. Ryzyko nie może jednak być utożsamiane z możliwością zaliczania do kosztów uzyskania przychodów wszelkich wydatków ponoszonych w związku z tym ryzykiem. Możliwość zaliczania danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów ma przede wszystkim skłaniać podatników do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych i działań w tym znaczeniu, że przysparzać one będą konkretnych przychodów podatkowych lub też celem ich poniesienia będzie zachowanie źródła przychodów w niezmienionym stanie albo zabezpieczenie tego źródła przed uszczupleniem czy też zmniejszeniem. Za wydatki służące zachowaniu czy zabezpieczeniu źródła przychodów nie sposób uznać finansowych konsekwencji popełnionego przez podmiot błędu przy badaniu patomorfologicznym, skutkującego zbyt późnym podjęciem leczenia przez pacjentkę i w konsekwencji powodującym jej śmierć.

Nie można również wykazać związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zapłatą odsetek oraz kosztów postepowania sądowego a uzyskanym przez Wnioskodawcę przychodem. Wierzyciel może żądać zapłaty odsetek za zwłokę dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. W doktrynie przyjmuje się, że odsetki są świadczeniem ubocznym (akcesoryjnym), realizowanym z reguły w takich samych przedmiotach co świadczenie główne i wysokości obliczonej według stopy procentowej i czasu potencjalnego korzystania z przedmiotów objętych świadczeniem głównym. W przedmiotowej sprawie odsetki, do których zapłacenia został zobowiązany Wnioskodawca, mają charakter uboczny względem świadczenia głównego i są skutkiem niewykonania zobowiązań. Stanowią one zatem swego rodzaju sankcję, przy czym w żaden racjonalny sposób nie można twierdzić, że ich zapłata ma na celu osiągnięcie przychodów lub zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów.

Także, poniesione wydatki jakimi są koszty sądowe - obejmujące zwrot kosztów procesu poniesionych przez stronę powodową oraz zwrot kosztów procesu na rzecz Skarbu Państwa, od których strona powodowa została zwolniona - nie przyczyniły się w żaden sposób do osiągnięcia, zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie były to również normalne koszty funkcjonowania Wnioskodawcy. Koszty te poniesione zostały przez Wnioskodawcę wskutek uwzględnienia roszczeń najbliższych członków rodziny zmarłej poszkodowanej, czyli przegranych spraw z zakresu prawa cywilnego. Poniesienie tych wydatków jest zatem formą dolegliwości finansowej z tytułu przegrania procesów sądowych. Zatem, są to pewnego rodzaju dolegliwe dla Wnioskodawcy wydatki, które nie przynoszą przychodu. Wydatki te są ściśle powiązane z dochodzeniem roszczeń przez najbliższych członków rodziny zmarłej poszkodowanej a nie z przedmiotem opodatkowanej działalności gospodarczej Wnioskodawcy. Zatem, nie sposób uznać, że poniesienie tych wydatków przyczyniło się do osiągnięcia, zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodu.

Mając zatem na uwadze opisany we wniosku stan faktyczny oraz przytoczone przepisy prawa stwierdzić należy, że poniesione przez Uczelnię na rzecz najbliższych członków rodziny zmarłej poszkodowanej wydatki z tytułu wypłaty zasądzonych zadośćuczynień i odsetek oraz wydatki poniesione na pokrycie kosztów procesu pomimo, że nie zostały przez ustawodawcę wymienione w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, tj. w art. 16 ust. 1 updop, nie zostały jednakże poniesione w celu osiągnięcia jakiegokolwiek przychodu. Co więcej, z opisu stanu faktycznego nie wynika, aby przedmiotowe wydatki poniesione były w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wobec tego należy je ocenić jako niespełniające kryterium celowości, o którym mowa w art. 15 ust. 1 updop, a w konsekwencji nie mogą one stanowić kosztów uzyskania przychodów w działalności Wnioskodawcy.

Reasumując, biorąc pod uwagę przyczynę roszczeń najbliższych członków rodziny zmarłej poszkodowanej (tj. błąd popełniony przy badaniu patomorfologicznym), będących źródłem zasądzonych kwot zadośćuczynienia, poniesione przez Wnioskodawcę wydatki na ich uregulowanie wraz z ustawowymi odsetkami za opóźnienie a także wydatki poniesione na pokrycie kosztów procesu oraz zwrot wydatków tymczasowo pokrytych przez Skarb Państwa nie spełniają ustawowych przesłanek do uznania przedmiotowych wydatków za koszty uzyskania przychodów.

Stanowisko Wnioskodawcy jest zatem nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem stanu faktycznego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w …, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.