Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP3-2.4011.147.2018.1.MZ
z 20 marca 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 7 marca 2018 r. (data wpływu 9 marca 2018 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego - jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 9 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni od dnia 1 października 2015 roku do lipca 2017 roku była studentką na niestacjonarnych (zaocznych) studiach drugiego stopnia na kierunku optometria na Uniwersytecie. W roku akademickim 2016/2017 wnioskodawczyni złożyła do Prorektora ds. studenckich wniosek o zwolnienie z obowiązku uiszczania opłaty za studia niestancjonarne (czesnego) w semestrze letnim roku akademickiego 2016/2017. Swoją prośbę motywowała bardzo trudną sytuacją materialną. Sytuacja finansowa nie pozwalała wnioskodawczyni na samodzielnie opłacanie studiów, co zostało poświadczone stosownymi dokumentami. Decyzją Prorektora d.s. studenckich z dnia 17 marca 2017 roku wnioskodawczyni została zwolniona z obowiązku wniesienia opłaty w wysokości 1.350,00 złotych za semestr letni studiów niestacjonarnych 2L drugiego stopnia na kierunku optometria w roku akademickim 2016/2017. Zwolnienie było uzasadnione trudną sytuacją materialną wnioskodawczyni, co zostało stwierdzone w toku postępowania wyjaśniającego w sprawie. Powyższa decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy z dnia 15 czerwca 1960 roku - Kodeks postępowania administracyjnego oraz Regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne (Uchwała Senatu z dnia 29 września 2014 r.). Uniwersytet wystawił formularz PIT-8C obejmujący kwotę 1.350 złotych tytułem zwolnienia od opłaty czesnego.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy z tytułu zwolnienia z opłaty czesnego z powodu trudnej sytuacji materialnej, udzielonego decyzją wydaną na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz regulaminie opłat za usługi edukacyjne uczelni, po stronie Wnioskodawczyni występuje przychód podlegający opodatkowaniu oraz czy kwotę tę należy wykazać w zeznaniu rocznym?

Zdaniem Wnioskodawcy, kwota zwolnienia z opłaty za studia z uwagi na trudną sytuację materialną studenta nie stanowi przychodu, który podlega opodatkowaniu.

Zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni – przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym. Zwolnienie z opłaty czesnego, udzielone wnioskodawczyni spełnia wszystkie przesłanki wymienione w powyższym artykule. W pierwszej kolejności należy zauważyć, że – zgodnie z treścią decyzji Prorektora ds. studenckich z dnia 17 marca 2017 roku została ona wydana na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, k.p.a. oraz regulaminie opłat za świadczone usługi edukacyjne, który z kolei został wydany na podstawie art. 99 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. – Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.). Zgodnie z brzmieniem powyższego przepisu senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat, wiążące rektora przy zawieraniu umów ze studentem, o których mowa w art. 160 ust. 3, oraz tryb i warunki zwalniania – w całości lub części – z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Zgodnie z par. 14 ust. 1 regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne w Uniwersytecie w przypadku studiów niestacjonarnych rektor może:

1. zwolnić studenta z obowiązku wniesienia semestralnej opłaty za studia, w części lub w całości, w przypadku dokumentowanej trudnej sytuacji materialnej studenta lub okoliczności losowych powodujących przejściową trudną sytuację materialną, (…)
2. zwolnić studenta z obowiązku wniesienia semestralnej opłaty za studia, w części lub w całości, w przypadku udokumentowanych innych, szczególnych okoliczności;
3. zwolnić studenta z obowiązku wniesienia odsetek naliczonych za nieterminową wpłatę.
   
   

W przedstawionym stanie faktycznym, zgodnie z treścią decyzji Prorektora ds. studenckich z dnia 17 marca 2017 roku Wnioskodawczyni została zwolniona z opłaty czesnego na podstawie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym, k.p.a. oraz par. 14 ust. 1 pkt 1, 4 i 5 regulaminu z powodu udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej. Zwolnienie to ma zatem charakter świadczenia pomocy materialnej. Jednocześnie należy podkreślić, że zwolnienie to odbywa się kosztem opłat uiszczanych na rzecz uczelni, a wiec w rozumieniu powyższego przepisu jest świadczeniem ze środków własnych szkół i uczelni. Nie ma przy tym znaczenia, czy środki stanowiące pomoc są wypłacane zainteresowanemu czy następuje zwolnienie w formie umorzenia obowiązku zapłaty. Brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje na formę świadczenia, a skutek ekonomiczny w obu przypadkach jest identyczny i polega na pomocy studentowi znajdującemu się w trudnej sytuacji materialnej.

W związku z powyższym i zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, że zwolnienie z opłaty czesnego z powodu trudnej sytuacji materialnej, przyznanej decyzją Prorektora d.s. studenckich z dnia 17 marca 2017 roku jest przychodem zwolnionym od opodatkowania, a co za tym idzie, że po stronie wnioskującej nie powstał obowiązek opodatkowania przychodu w zakresie kwoty 4.050,00 zł uzyskanej tytułem powyższego zwolnienia. Tym samym, kwoty powyższej nie należy uwzględniać w zeznaniu rocznym za rok 2017. Stanowisko przeciwne byłoby oczywiście sprzeczne z ratio legis instytucji zwolnienia z opłaty za studia osobie, która znajduje się w tak trudnej sytuacji finansowej, że nie jest w stanie uiszczać czesnego. Jeśli bowiem zachodzą przesłanki do udzielenia stosownej pomocy materialnej, to racjonalnie postępujący ustawodawca nie może wymagać, aby udzielona pomoc została następnie pomniejszona o kwotę podatku dochodowego.

Wnioskodawczyni pragnie także wskazać, iż wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji podatkowej przy niemalże identycznym stanie faktycznym składała w poprzednich latach podatkowych, a w odpowiedzi Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z up. Ministra Finansów, a w roku 2017 Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej za każdym razem potwierdzał, że stanowisko przedstawione przez wnioskodawczynię jest prawidłowe (interpretacja indywidualna IPPB4/415-232/14-2/MS, IPPB4/4511-475/15-2/JK, IPPB4/4511-84/16-2/PP oraz w roku poprzednim - 011/KDIP3-3.4011.37.2017.1.IM, przy czym w latach poprzednich jako organ właściwy wskazywano Urząd Skarbowy w M.). Należy także zasygnalizować, że problem ten (różnice występują w zakresie kierunku studiów) był wielokrotnie przedmiotem wniosków o interpretację indywidualną przepisów podatkowych rozpatrywanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11.05.2012 r. o sygn.. ILPB1/415-137/12-4/TW, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25.09.2012 r. o sygn. ILPB2/415-598/12-2/WM, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 24.04.2013 r. o sygn. ILPB2/415-73/13-2/ES. We wszystkich tych interpretacjach, organ orzekający jednoznacznie stwierdził, że zwolnienie z czesnego z powodu trudnej sytuacji materialnej, udzielone na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i wewnętrznym regulaminie opłat za usługi edukacyjne jest przychodem zwolnionym z opodatkowania, zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2018 r., poz. 200, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku w drodze rozporządzenia.

Jak stanowi art. 11 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19, art. 25b i art. 30f, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu – przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą „nieodpłatne świadczenie” oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem są „inne źródła”, za które art. 20 ust. 1 ww. ustawy nakazuje uważać w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Zatem do tej kategorii przychodów należy zaliczyć również inne przychody niż wymienione wprost w cyt. przepisie a niemieszczące się w innych kategoriach przychodów, ściśle określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 powołanej ustawy.

Tak więc przychodem z tzw. „innych źródeł” określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest również „nieodpłatne świadczenie”, jeżeli nie jest ono związane z kategorią przychodów określonych w katalogu źródeł w pkt 1-8 ust. 1 art. 10 cyt. ustawy. Przy czym podkreślić należy, że to, że świadczenie stanowi przychód podatkowy nie oznacza, że świadczeniobiorca zawsze będzie zobowiązany do uiszczenia podatku. Dane świadczenie może bowiem mieścić się w katalogu zwolnień określonych w treści art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni – przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

W myśl art. 99 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2016 r., poz. 1482, z późn. zm.), uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych oraz uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich,

Senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat wiążące rektora przy zawieraniu umowy, o której mowa w art. 160a ust. 1, oraz tryb i warunki zwalniania – w całości lub części – z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności tych, którzy osiągają wybitne wyniki w nauce lub uczestniczyli w międzynarodowych programach stypendialnych, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej (art. 99 ust. 3 ww. ustawy).

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego wynika, że Wnioskodawczyni od dnia 1 października 2015 roku do lipca 2017 roku była studentką na niestacjonarnych (zaocznych) studiach drugiego stopnia na kierunku optometria na Uniwersytecie. W roku akademickim 2016/2017 wnioskodawczyni złożyła do Prorektora ds. studenckich wniosek o zwolnienie z obowiązku uiszczania opłaty za studia niestancjonarne (czesnego) w semestrze letnim roku akademickiego 2016/2016. Swoją prośbę motywowała bardzo trudną sytuacją materialną. Sytuacja finansowa nie pozwalała wnioskodawczyni na samodzielnie opłacanie studiów, co zostało poświadczone stosownymi dokumentami. Decyzją Prorektora d.s. studenckich z dnia 17 marca 2017 roku wnioskodawczyni została zwolniona z obowiązku wniesienia opłaty w wysokości 1.350,00 złotych za semestr letni studiów niestacjonarnych 2L drugiego stopnia na kierunku optometria w roku akademickim 2016/2017. Zwolnienie było uzasadnione trudną sytuacją materialną wnioskodawczyni, co zostało stwierdzone w toku postępowania wyjaśniającego w sprawie. Powyższa decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 roku – Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy z dnia 15 czerwca 1960 roku – Kodeks postępowania administracyjnego oraz Regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne w Uniwersytecie (Uchwała Senatu z dnia 29 września 2014 r.). Uniwersytet wystawił formularz PIT-8C obejmujący kwotę 1.350 złotych tytułem zwolnienia od opłaty czesnego.

Z wyżej cytowanych przepisów o szkolnictwie wyższym wynika, że uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane m.in. z kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych. Jednak dziekan, decyzją wydaną zgodnie z uchwałą Senatu uczelni publicznej, może zwolnić w całości lub części z tych opłat m.in. studentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Zatem w sytuacji, gdy zwolnienie Wnioskodawczyni z opłaty za studia niestacjonarne, z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację materialną ma charakter świadczenia pomocy materialnej i spełnia pozostałe warunki przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to tego rodzaju świadczenie korzysta – jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu – ze zwolnienia od podatku. Zatem przedmiotowe świadczenie nie stanowi przychodu podlegającego opodatkowaniu i nie należy wykazywać tej kwoty w zeznaniu rocznym.

Biorąc pod uwagę powyższe stanowisko Wnioskodawczyni jest prawidłowe.

Końcowo należy wskazać, że zgodnie z zasadą samoopodatkowania, obowiązującą w polskim systemie podatkowym, to na podatniku spoczywa obowiązek dokonania oceny własnej sytuacji prawnopodatkowej, a po jej dokonaniu – zachowania się zgodnie z przepisami prawa podatkowego. Prawidłowość takiego rozliczenia podlega weryfikacji przez właściwy rzeczowo organ podatkowy, w toku stosownych postępowań weryfikacyjnych. Tutejszy Organ w wydanej interpretacji nie odnosi się do kwot wskazanych przez Wnioskodawczynię w stanie faktycznym, jak też we własnym stanowisku.

W odniesieniu do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych, wskazać należy, że rozstrzygnięcia te zapadły w indywidualnych sprawach i nie są wiążące dla organu wydającego interpretację.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej, przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
   
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia przedstawionego w stanie faktycznym oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.