Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
IPPB4/415-232/14-2/MS
z 30 maja 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. Z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 7 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 24 marca 2014 r. (data wpływu 26 marca 2014 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 26 marca 2014 r. został złożony ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

Wnioskodawczyni jest studentką studiów niestacjonarnych (zaocznych) pierwszego stopnia 3L na Uniwersytecie na kierunku biofizyka, specjalność optyka okularowa. W roku akademickim 2012/2013 Wnioskodawczyni złożyła do Prorektora ds. studenckich wniosek o zwolnienie z obowiązku uiszczenia opłaty za studia niestacjonarne (czesnego) w semestrze zimowym roku akademickiego 2012/2013. Swoją prośbę motywowała bardzo trudną sytuacją materialną. Sytuacja finansowa nie pozwalała Wnioskodawczyni na samodzielne opłacanie studiów, co zostało poświadczone stosownymi dokumentami.

Decyzją Prorektora ds. studenckich z dnia 31 stycznia 2013 r. Wnioskodawczyni została zwolniona z obowiązku wniesienia opłaty w wysokości 2.500,00 zł za semestr zimowy studiów niestacjonarnych 3L pierwszego stopnia na kierunku biofizyka, specjalność optyka okularowa w roku akademickim 2012/2013 z powodu trudnej sytuacji materialnej, co zostało stwierdzone w toku postępowania wyjaśniającego w sprawie. Powyższa decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego oraz regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne w Uniwersytecie. W lutym 2014 r. Uniwersytet wystawił i przesłał Wnioskodawczyni PIT-8C, w którym w części D formularza wskazał "Zwolnienie z obowiązku uiszczenia czesnego za studia" jako przychód w wysokości 2.500,00 zł.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy z tytułu zwolnienia z opłaty czesnego z powodu trudnej sytuacji materialnej, udzielonego decyzją wydaną na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym oraz regulaminie opłat za usługi edukacyjne uczelni, po stronie Wnioskodawczyni występuje przychód podlegający opodatkowaniu oraz czy kwotę tę należy wykazać w zeznaniu rocznym za rok 2013?

Zdaniem Wnioskodawczyni.

Zgodnie z treścią druku PIT-8C wystawionego przez uczelnię, kwota 2.500 zł została uznana jako przychód podlegający opodatkowaniu. Stanowisko to jest błędne z uwagi na poniższe. Zgodnie z brzmieniem art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni - przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym. Zwolnienie z opłaty czesnego, udzielone Wnioskodawczyni spełnia wszystkie przesłanki wymienione w powyższym artykule.

W pierwszej kolejności należy zauważyć, że z zgodnie z treścią decyzji Prorektora ds. studenckich z dnia 31 stycznia 2013 r., została ona wydana na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, k.p.a. oraz regulaminie opłat za świadczone usługi edukacyjne, który z kolei został wydany na podstawie art. 99 ust. 3 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. - Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. Nr 164, poz. 1365, z późn. zm.) Zgodnie z brzmieniem powyższego przepisu Senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat, wiążące rektora przy zawieraniu umów ze studentem, o których mowa w art. 160 ust. 3, oraz tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Zgodnie z par. 13 ust. 1 regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne w Uniwersytecie w P. w przypadku studiów niestacjonarnych rektor może:

1. zwolnić studenta z obowiązku wniesienia semestralnej opłaty za studia niestacjonarne, w części lub całości, a także umorzyć odsetki naliczone za nieterminową wpłatę w przypadku udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej studenta lub okoliczności losowych powodujących przejściową trudną sytuację materialną;
2. zwolnić studenta z obowiązku wniesienia semestralnej opłaty za studia, w części lub w całości, w przypadku uzyskania wybitnych wyników w nauce;
3. zwolnić studenta z obowiązku wniesienia semestralnej opłaty za studia, w części lub w całości, w przypadku uzyskania wybitnych wyników w sporcie;
4. zwolnić studenta z obowiązku wniesienia semestralnej opłaty za studia, w części lub w całości, w przypadku innych szczególnych okoliczności.

W przedstawionym stanie faktycznym, zgodnie z treścią decyzji Prorektora ds. studenckich z dnia 31 stycznia 2013 r. Wnioskodawczyni została zwolniona z opłaty czesnego na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym, k.p.a. oraz par. 13 ust. 1 pkt 1 i 4 regulaminu z powodu udokumentowanej trudnej sytuacji materialnej. Zwolnienie to ma zatem charakter świadczenia pomocy materialnej. Jednocześnie należy podkreślić, że zwolnienie to odbywa się kosztem opłat uiszczanych na rzecz uczelni, a więc w rozumieniu powyższego przepisu jest świadczeniem ze środków własnych szkół i uczelni. Nie ma przy tym znaczenia, czy środki stanowiące pomoc są wypłacane zainteresowanemu, czy następuje zwolnienie w formie umorzenia obowiązku zapłaty. Brzmienie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wskazuje na formę świadczenia, a skutek ekonomiczny w obu przypadkach jest identyczny i polega na pomocy studentowi znajdującemu się w trudnej sytuacji materialnej.

W związku z powyższym i zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych należy uznać, że zwolnienie z opłaty czesnego z powodu trudnej sytuacji materialnej, przyznanej decyzją Prorektora ds. studenckich z dnia 31 stycznia 2013 r. jest przychodem zwolnionym od opodatkowania, a co za tym idzie, że po stronie Wnioskodawczyni nie powstał obowiązek opodatkowania przychodu w zakresie kwoty 2.500 zł uzyskanej tytułem powyższego zwolnienia. Tym samym, kwoty powyższej nie należy uwzględniać w zeznaniu rocznym za rok 2013. Stanowisko przeciwne byłoby sprzeczne z ratio legis instytucji zwolnienia z opłaty za studia osobie, która znajduje się w tak trudnej sytuacji finansowej, że nie jest z stanie uiszczać czesnego. Jeśli bowiem zachodzą przesłanki do udzielenia stosownej pomocy materialnej, to racjonalnie postępujący ustawodawca nie może wymagać, aby udzielona pomoc została następnie pomniejszona o kwotę podatku dochodowego. Należy także wskazać, że stan faktyczny niemalże identyczny z powyższym (różnice występują w zakresie kierunku studiów) był wielokrotnie przedmiotem wniosków o interpretację indywidualną przepisów podatkowych rozpatrywanych przez Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu m.in. interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 11 maja 2012 r. Nr ILPB1/415-137/12-4/TW, interpretacja indywidualna Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 25 września 2012 r. Nr ILPB2/415-598/12-2/WM, interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu z dnia 24 kwietnia 2013 r. Nr ILPB2/415-73/13-2/ES. We wszystkich tych interpretacjach, organ orzekający jednoznacznie stwierdził, że zwolnienie z czesnego z powodu trudnej sytuacji materialnej udzielone na podstawie ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym i wewnętrznym regulaminie opłat za usługi edukacyjne Uniwersytetu jest przychodem zwolnionym z opodatkowania zgodnie z treścią art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawczyni w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego uznaje się za prawidłowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361, z późn. zm.) opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Z treści powołanego przepisu wynika zatem, że opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody uzyskane przez podatnika, z wyjątkiem tych, które zostały enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę w katalogu zwolnień przedmiotowych ustawy, bądź od których Minister Finansów zaniechał poboru podatku w drodze rozporządzenia.

Stosownie do treści art. 11 ust. 1 ww. ustawy przychodami, z zastrzeżeniem art. 14-15, art. 17 ust. 1 pkt 6, 9 i 10 w zakresie realizacji praw wynikających z pochodnych instrumentów finansowych, art. 19 i art. 20 ust. 3, są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń.

Dla celów podatkowych przez nieodpłatne świadczenie należy rozumieć te wszystkie zdarzenia prawne i zdarzenia gospodarcze, których skutkiem jest nieodpłatne – to jest niezwiązane z kosztami lub inną formą ekwiwalentu - przysporzenie majątku, mające konkretny wymiar finansowy. Innymi słowy, pod pojęciem tym należy rozumieć każde działanie lub zaniechanie na rzecz innej osoby oraz wszystkie zjawiska gospodarcze i zdarzenia prawne, których następstwem jest uzyskanie korzyści kosztem innego podmiotu. Zaprezentowana definicja, mająca swoje źródło w orzecznictwie sądów administracyjnych, znajduje odzwierciedlenie w definicji słownikowej omawianego pojęcia, zgodnie z którą „nieodpłatne świadczenie” oznacza wszelkie świadczenia nie wymagające opłaty; takie za które się nie płaci, bezpłatne.

Stosownie do art. 10 ust. 1 pkt 9 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem są „inne źródła”, za które art. 20 ust. 1 ww. ustawy nakazuje uważać w szczególności: kwoty wypłacone po śmierci członka otwartego funduszu emerytalnego wskazanej przez niego osobie lub członkowi jego najbliższej rodziny, w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, kwoty uzyskane z tytułu zwrotu z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego oraz wypłaty z indywidualnego konta zabezpieczenia emerytalnego, w tym także dokonane na rzecz osoby uprawnionej na wypadek śmierci oszczędzającego, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego, alimenty, stypendia, dotacje (subwencje) inne niż wymienione w art. 14, dopłaty, nagrody i inne nieodpłatne świadczenia nienależące do przychodów określonych w art. 12-14 i 17 oraz przychody nieznajdujące pokrycia w ujawnionych źródłach.

Katalog przychodów z innych źródeł jest katalogiem otwartym, o czym przesądza użycie przez ustawodawcę sformułowania „w szczególności”. Wyliczenie zawarte w art. 20 ust. 1 ww. ustawy jest zatem jedynie wyliczeniem przykładowym. Zatem do tej kategorii przychodów należy zaliczyć również inne przychody niż wymienione wprost w cyt. przepisie a niemieszczące się w innych kategoriach przychodów, ściśle określonych w art. 10 ust. 1 pkt 1-8 powołanej ustawy.

Tak więc przychodem z tzw. „innych źródeł” określonych w art. 20 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych jest również „nieodpłatne świadczenie”, jeżeli nie jest ono związane z kategorią przychodów określonych w katalogu źródeł w pkt 1-8 ust. 1 art. 10 cyt. ustawy. Przy czym podkreślić należy, iż to, że świadczenie stanowi przychód podatkowy nie oznacza, iż świadczeniobiorca zawsze będzie zobowiązany do uiszczenia podatku. Dane świadczenie może bowiem mieścić się w katalogu zwolnień określonych w treści art. 21 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 40 ww. ustawy, wolne od podatku dochodowego są świadczenia pomocy materialnej dla uczniów, studentów, uczestników studiów doktoranckich i osób uczestniczących w innych formach kształcenia, pochodzące z budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego oraz ze środków własnych szkół i uczelni – przyznane na podstawie przepisów o systemie oświaty oraz Prawo o szkolnictwie wyższym.

W myśl art. 99 ust. 1 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym (Dz. U. z 2012 r., poz. 572, z późn. zm.), uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane z:

1. kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych oraz uczestników niestacjonarnych studiów doktoranckich;

1a) kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, jeżeli są to ich studia na drugim lub kolejnym kierunku studiów w formie stacjonarnej;

1b) kształceniem studentów na studiach stacjonarnych, w przypadku korzystania z zajęć poza dodatkowym limitem punktów ECTS określonym w art. 170a ust. 2;

2. powtarzaniem określonych zajęć na studiach stacjonarnych oraz stacjonarnych studiach doktoranckich z powodu niezadowalających wyników w nauce;

3. prowadzeniem studiów w języku obcym;

4. prowadzeniem zajęć nieobjętych planem studiów;

5. prowadzeniem studiów podyplomowych oraz kursów dokształcających.

Senat uczelni publicznej określa zasady pobierania opłat, wiążące rektora przy zawieraniu umów ze studentem, o których mowa w art. 160 ust. 3, oraz tryb i warunki zwalniania - w całości lub części - z tych opłat studentów lub doktorantów, w szczególności osiągających wybitne wyniki w nauce, a także tych, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej (art. 99 ust. 3 ww. ustawy).

Jak wynika z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego, Wnioskodawczyni jest studentką studiów niestacjonarnych (zaocznych) pierwszego stopnia. W roku akademickim 2012/2013 Wnioskodawczyni złożyła do Prorektora ds. studenckich wniosek o zwolnienie z obowiązku uiszczenia opłaty za studia niestacjonarne (czesnego) w semestrze zimowym roku akademickiego 2012/2013. Swoją prośbę motywowała bardzo trudną sytuacją materialną. Decyzją Prorektora ds. studenckich z dnia 31 stycznia 2013 r. Wnioskodawczyni została zwolniona z obowiązku wniesienia opłaty. Powyższa decyzja została wydana na podstawie ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyższym, ustawy z dnia 114 czerwca 1960 r. Kodeks postępowania administracyjnego oraz regulaminu opłat za świadczone usługi edukacyjne w Uniwersytecie.

Z wyżej cytowanych przepisów o szkolnictwie wyższym wynika, że uczelnia publiczna może pobierać opłaty za świadczone usługi edukacyjne związane m.in. z kształceniem studentów na studiach niestacjonarnych. Jednak dziekan, decyzją wydaną zgodnie z uchwałą Senatu uczelni publicznej, może zwolnić w całości lub części z tych opłat m.in. studentów, którzy znaleźli się w trudnej sytuacji materialnej.

Zatem w sytuacji, gdy zwolnienie Wnioskodawczyni z opłaty za studia niestacjonarne, z uwagi na wyjątkowo trudną sytuację materialną ma charakter świadczenia pomocy materialnej i spełnia pozostałe warunki przewidziane w przepisie art. 21 ust. 1 pkt 40 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, to tego rodzaju świadczenie korzysta - jako mieszczące się w dyspozycji powołanego przepisu - ze zwolnienia od podatku.

Powyższe oznacza, że w przedmiotowej sprawie stanowisko Wnioskodawczyni należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawczynię i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy), w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku ul. 1 Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.