2018.04.12 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.139.2018.1.MP
z 12 kwietnia 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r. poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 9 lutego 2018 r. (data wpływu 2 marca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 2 marca 2018 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych usług.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny :

Wnioskodawca jest osobą fizyczną prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą, świadczącą usługi doradztwa prawnego (PKD 69.10. Z - Działalność prawnicza). W ramach działalności gospodarczej Wnioskodawca będzie świadczył/świadczy usługi obsługi prawnej/prawniczej (w tym/lub: usługi doradztwa prawnego, stałą obsługę prawną) w zakresie związanym z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Usługi te będą świadczone na rzecz jednego lub więcej towarzystw funduszy inwestycyjnych lub innych podmiotów powiązanych lub niepowiązanych z towarzystwem funduszy inwestycyjnych (o ile podmioty te uczestniczą w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi), lub bezpośrednio na rzecz jednego lub więcej funduszy inwestycyjnych, działających na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej „Ustawa o funduszach inwestycyjnych”).

Wnioskodawca zamierza zawierać z podmiotami, o których mowa powyżej, umowy o świadczenie usług doradztwa prawnego (w tym/lub: umowy obsługi prawnej, umowy kompleksowej obsługi prawnej) w zakresie związanym z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi. Przedmiotowe usługi mogą być świadczone na rzecz poszczególnych zleceniodawców/usługobiorców w różnych formach rozliczenia, w tym m.in. za wynagrodzeniem ryczałtowym (stałe wynagrodzenie za określoną - maksymalną, minimalną lub w formie przedziału - liczbę godzin świadczonych usług w okresie rozliczeniowym lub stałe wynagrodzenie za wykonanie określonej usługi niezależnie od poświęconego czasu) lub wynagrodzeniem godzinowym (określone wynagrodzenie za każdą godzinę świadczonych usług).

Doradztwo prawne może dotyczyć zarządzania jednym lub wieloma następującymi funduszami inwestycyjnymi:

funduszem inwestycyjnym otwartym, w tym z wydzielonymi subfunduszami,
specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym, w tym z wydzielonymi subfunduszami,
funduszem inwestycyjnym zamkniętym, w tym z wydzielonymi subfunduszami,

niezależnie od konstrukcji i typu funduszu inwestycyjnego w rozumieniu Ustawy o funduszach inwestycyjnych.

Na podstawie umów Wnioskodawca świadczyć będzie na rzecz wcześniej wymienionych podmiotów usługi, które będą związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi. W szczególności usługi mogą polegać na: doradztwie prawnym, udzielaniu porad prawnych, udzielaniu konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, memorandów, tworzeniu i weryfikacji dokumentacji prawnej oraz regulacji wewnętrznych, prowadzeniu spraw przed organami administracji publicznej, w szczególności postępowań administracyjnych przed Komisją Nadzoru Finansowego, obsłudze prawnej planowanych procesów tworzenia nowych produktów, w tym nowych funduszy inwestycyjnych, a następnie bieżącej obsłudze prawnej takich funduszy, współpracy z organami i jednostkami organizacyjnymi zleceniodawcy/usługobiorcy, uczestnictwie w spotkaniach i negocjacjach prowadzonych przez zleceniodawców/usługobiorców, udzielaniu wyjaśnień w zakresie stosowania przepisów prawa, sporządzaniu, zmienianiu i aktualizowaniu materiałów lub dokumentów przeznaczonych do publikacji, wymaganych przepisami prawa lub statutu - dotyczących m.in. bieżącej działalności funduszy inwestycyjnych, działalności inwestycyjnej funduszy inwestycyjnych, nabywania i zbywania lokat przez fundusze inwestycyjne, transakcji zawieranych przez fundusze inwestycyjne, tworzenia, funkcjonowania i likwidacji funduszy inwestycyjnych, emisji certyfikatów inwestycyjnych, funkcjonowania zgromadzeń uczestników, relacji z agentem transferowym, depozytariuszem, serwiserem lub innymi podmiotami, a także kontaktów z organami administracji państwowej, w tym organami nadzoru nad rynkiem kapitałowym.

Należy wskazać, że Wnioskodawca może również świadczyć na rzecz wymienionych wcześniej podmiotów usługi doradztwa prawnego w kwestiach niezwiązanych z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi, np. w zakresie prawa handlowego, cywilnego lub administracyjnego. Usługi te pozostają poza zakresem niniejszego wniosku.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie :

Czy świadczenie przez Wnioskodawcę na rzecz jednego lub więcej towarzystw funduszy inwestycyjnych lub innych podmiotów powiązanych lub niepowiązanych z towarzystwem funduszy inwestycyjnych (o ile podmioty te uczestniczą w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi), lub bezpośrednio na rzecz jednego lub więcej funduszy inwestycyjnych usług doradztwa prawnego (w szerokim znaczeniu, w tym usług opisanych w opisie stanu faktycznego) związanego z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi, zarządzanymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych, będzie podlegać zwolnieniu od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług ?

Zdaniem Wnioskodawcy:

Zdaniem Wnioskodawcy, usługi opisane w stanie faktycznym i świadczone przez niego na rzecz jednego lub więcej towarzystw funduszy inwestycyjnych lub innych podmiotów powiązanych lub niepowiązanych z towarzystwem funduszy inwestycyjnych (o ile podmioty te uczestniczą w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi), lub bezpośrednio na rzecz jednego lub więcej funduszy inwestycyjnych, w warunkach i na zasadach opisanych w stanie faktycznym, będą zwolnione z podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej „Ustawa o VAT”).

Zgodnie z treścią art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych - w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit a, lub ich częścią.

Wskutek nowelizacji Ustawy o VAT spowodowanej koniecznością dostosowania polskich przepisów do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej, a w tym tez wynikających z wyroków w sprawach C-275/11 GfBk oraz C-164/04 Abbey National, uchylono art. 43 ust. 8 Ustawy o VAT, w którego treści była umieszczona definicja „zarządzania”. Pojęcie „usługi zarządzania funduszami”, umieszczone w treści art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT, jest równoważne znaczeniowo pojęciu „zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”, o którym mowa w treści art. 135 ust. 1 lit. g Dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. U. UE L nr 347, s. 1 ze zm.).

Pojęcie „zarządzania” zdefiniowane zostało w treści załącznika II do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS). Zgodnie z Dyrektywą UCITS działalność związana z zarządzaniem UCITS (implementowanymi do polskiego porządku prawnego w formie funduszy inwestycyjnych otwartych - FIO), obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Funkcje zarządzania obejmują zatem:

* zarządzanie inwestycjami;

* administrację:

obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
zapytania klientów;
wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
monitorowanie przestrzegania uregulowań;
prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
wypłata zysków;
emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
prowadzenie ksiąg,

* wprowadzanie do obrotu.

Analogicznie ustawodawca unijny zdefiniował zarządzanie alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (na gruncie Ustawy o funduszach inwestycyjnych do AFI zalicza się specjalistyczne fundusze inwestycyjne otwarte -SFIO i fundusze inwestycyjne zamknięte - FIZ) w treści Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2011/61/UE z dnia 8 czerwca 2011 r. w sprawie zarządzających alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zmiany dyrektyw 2003/41/WE i 2009/65/WE oraz rozporządzeń (WE) nr 1060/2009 i (UE) nr 1095/2010.

Zakresem „zarządzania” objęto m. in. „obsługę prawną i obsługę rachunkowo-księgową w zakresie zarządzania funduszami”. Pomimo braku definicji ustawowej pojęcia „obsługi prawnej” należy zauważyć, że pojęcie to można uznać za wyrażenie języka naturalnego i rozumieć zgodnie ze znaczeniem przyjętym w obrocie, jako świadczenie usług wymagających wiedzy prawniczej, związanych ze sferą praw i obowiązków podmiotu, wynikających z przepisów prawa. Przywołać można również interpretację indywidualną z dnia 9 września 2013 r sygn. ITPP1/443-529/13/MS, gdzie uznano, że „stała obsługa prawna polega na udzielaniu porad prawnych, wyjaśnień interpretacyjnych, wydawaniu opinii prawnych, konsultacjach”, a ponadto „pomoc prawna ma na celu ochronę prawną interesów podmiotów, na których rzecz jest wykonywana”.

W świetle powyższego czynności polegające m.in. na: udzielaniu porad i konsultacji prawnych, sporządzaniu opinii prawnych, memorandów, tworzeniu i weryfikacji dokumentacji prawnej oraz regulacji wewnętrznych, prowadzeniu spraw przed organami administracji publicznej, w szczególności postępowań administracyjnych przed Komisją Nadzoru Finansowego, obsłudze prawnej planowanych procesów tworzenia nowych produktów, w tym nowych funduszy inwestycyjnych, a następnie bieżącej obsłudze prawnej takich funduszy, współpracy z organami i jednostkami organizacyjnymi zleceniodawcy, uczestnictwie w spotkaniach i negocjacjach prowadzonych przez zleceniodawcę/usługobiorcę, udzielaniu wyjaśnień w zakresie stosowania przepisów prawa, sporządzaniu, zmienianiu i aktualizowaniu materiałów i dokumentów przeznaczonych do publikacji, wymaganych przepisami prawa lub statutu - dotyczących m.in. bieżącej działalności funduszy inwestycyjnych, działalności inwestycyjnej funduszy inwestycyjnych, nabywania i zbywania lokat przez fundusze inwestycyjne, transakcji zawieranych przez fundusze inwestycyjne, tworzenia, funkcjonowania i likwidacji funduszy inwestycyjnych, emisji certyfikatów inwestycyjnych, funkcjonowania zgromadzeń uczestników, relacji z agentem transferowym, depozytariuszem, serwiserem i innymi podmiotami, a także kontaktów z organami administracji państwowej, w tym organami nadzoru nad rynkiem kapitałowym - można uznać za obsługę prawną w zakresie zarządzania funduszami (a zatem za zarządzanie funduszami inwestycyjnymi w rozumieniu przepisów prawa unijnego i polskiego).

Zdaniem Wnioskodawcy opisane w niniejszym wniosku usługi związane z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi, świadczone na rzecz któregokolwiek z wymienionych wcześniej podmiotów, bez względu na formę rozliczenia, podlegają zwolnieniu, o którym mowa w treści art. 43 ust. 1 pkt 12 Ustawy o VAT. Podobnie uznał np. Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacjach indywidualnych z dnia 30 kwietnia 2015 r, sygn. IPPP1/4512-341/15-2/JL, i z dnia 25 stycznia 2017 r., sygn. 1462-IPPP1 4512.958.2016.1.BS.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r. poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o VAT, opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

Zakres tych czynności został zdefiniowany w art. 7 i art. 8 ustawy.

I tak, w myśl art. 7 ust. 1 ustawy o VAT, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…). Stosownie natomiast do postanowień art. 8 ust. 1 cyt. ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 (…).

Zgodnie z art. 41 ust. 1 ww. ustawy, stawka podatku wynosi 22%, z zastrzeżeniem ust. 2-12c, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Z kolei stosownie do treści art. 146a pkt 1 tej ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Zarówno w powołanej ustawie, jak i przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział opodatkowanie niektórych czynności stawkami obniżonymi lub zwolnienie od podatku.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 12 cyt. ustawy, zwalnia się od podatku usługi zarządzania:

funduszami inwestycyjnymi, alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi i zbiorczymi portfelami papierów wartościowych – w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi,
portfelami inwestycyjnymi funduszy inwestycyjnych i alternatywnych funduszy inwestycyjnych, o których mowa w lit. a, lub ich częścią,
ubezpieczeniowymi funduszami kapitałowymi w rozumieniu przepisów o działalności ubezpieczeniowej,
otwartymi funduszami emerytalnymi oraz dobrowolnymi funduszami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych, a także Funduszem Gwarancyjnym utworzonym na podstawie tych przepisów,
pracowniczymi programami emerytalnymi w rozumieniu przepisów o pracowniczych programach emerytalnych,
obowiązkowym systemem rekompensat oraz funduszem rozliczeniowym utworzonymi na podstawie przepisów prawa o publicznym obrocie papierami wartościowymi, a także innymi środkami i funduszami, które są gromadzone lub tworzone w celu zabezpieczenia prawidłowego rozliczenia transakcji zawartych w obrocie na rynku regulowanym w rozumieniu tych przepisów albo w obrocie na giełdach towarowych w rozumieniu przepisów o giełdach towarowych, przez partnera centralnego, agenta rozrachunkowego lub izbę rozliczeniową w rozumieniu przepisów o ostateczności rozrachunku w systemach płatności i systemach rozrachunku papierów wartościowych oraz zasadach nadzoru nad tymi systemami.

Na podstawie art. 43 ust. 15 ustawy o VAT, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37 -41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca w ramach działalności gospodarczej będzie świadczył/świadczy usługi obsługi prawnej/prawniczej (w tym/lub: usługi doradztwa prawnego, stałą obsługę prawną) w zakresie związanym z zarządzaniem funduszami inwestycyjnymi zarządzanymi przez towarzystwa funduszy inwestycyjnych. Usługi te będą świadczone na rzecz jednego lub więcej towarzystw funduszy inwestycyjnych lub innych podmiotów powiązanych lub niepowiązanych z towarzystwem funduszy inwestycyjnych (o ile podmioty te uczestniczą w zarządzaniu funduszami inwestycyjnymi), lub bezpośrednio na rzecz jednego lub więcej funduszy inwestycyjnych, działających na podstawie ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (dalej „Ustawa o funduszach inwestycyjnych”).

Doradztwo prawne może dotyczyć zarządzania jednym lub wieloma następującymi funduszami inwestycyjnymi:

funduszem inwestycyjnym otwartym, w tym z wydzielonymi subfunduszami,
specjalistycznym funduszem inwestycyjnym otwartym, w tym z wydzielonymi subfunduszami,
funduszem inwestycyjnym zamkniętym, w tym z wydzielonymi subfunduszami,

niezależnie od konstrukcji i typu funduszu inwestycyjnego w rozumieniu Ustawy o funduszach inwestycyjnych.

W odniesieniu do przedstawionego opisu sprawy, wątpliwości Wnioskodawcy dotyczą możliwości zastosowania zwolnienia od podatku do świadczonych na rzecz Funduszy usług – na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT.

W tym miejscu należy wskazać, że zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT znajdzie zastosowanie w przypadku, gdy usługi zarządzania dotyczą m.in. funduszy inwestycyjnych (w rozumieniu przepisów o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi) oraz portfeli inwestycyjnych funduszy inwestycyjnych lub ich części.

Zgodnie z art. 3 ust. 1 i ust. 3 ustawy z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi (Dz. U. z 2018 r. poz. 56, z późn. zm.), zwanej dalej ustawą o funduszach inwestycyjnych, fundusz inwestycyjny jest osobą prawną, której wyłącznym przedmiotem działalności jest lokowanie środków pieniężnych zebranych w drodze publicznego, a w przypadkach określonych w ustawie również niepublicznego, proponowania nabycia jednostek uczestnictwa albo certyfikatów inwestycyjnych, w określone w ustawie papiery wartościowe, instrumenty rynku pieniężnego i inne prawa majątkowe. Fundusz inwestycyjny prowadzi działalność, ze szczególnym uwzględnieniem interesu uczestników, przestrzegając zasad ograniczania ryzyka inwestycyjnego określonych w ustawie.

W myśl art. 45a ust. 1 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych, z zastrzeżeniem art. 47 ust. 6 oraz z uwzględnieniem art. 75-82 rozporządzenia 231/2013, towarzystwo może, w drodze umowy zawartej w formie pisemnej, powierzyć przedsiębiorcy lub przedsiębiorcy zagranicznemu wykonywanie czynności związanych z działalnością prowadzoną przez to towarzystwo.

Zgodnie z art. 46 ust. 1 cyt. ustawy, umowa, o której mowa w art. 45a ust. 1, której przedmiotem jest zlecenie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, może być, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013 – w przypadku specjalistycznego funduszu inwestycyjnego otwartego i funduszu inwestycyjnego zamkniętego, zawarta wyłącznie z:

podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, lub innym towarzystwem posiadającym zezwolenie, o którym mowa w art. 45 ust. 2 pkt 1;
podmiotem prowadzącym działalność maklerską w zakresie zarządzania portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, mającym siedzibę w innym państwie członkowskim;
podmiotem prowadzącym działalność maklerską z siedzibą w państwie należącym do OECD niebędącym państwem członkowskim, jeżeli:
1. do portfela inwestycyjnego funduszu lub jego części mogą być nabywane papiery wartościowe i instrumenty rynku pieniężnego zgodnie z ustawą i statutem funduszu,
2. podmiot prowadzący działalność maklerską podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym w tym państwie i uzyskał zezwolenie tego organu równoważne zezwoleniu na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych,
3. jest zapewniona, na zasadzie wzajemności, współpraca Komisji z tym organem nadzoru.

Art. 46 ust. 3 ww. ustawy o funduszach inwestycyjnych wskazuje, że w przypadku gdy towarzystwo zarządza funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, może zawrzeć umowę, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1, jeżeli podmiot ten podlega nadzorowi właściwego organu nadzoru nad rynkiem kapitałowym i posiada zezwolenie na zarządzanie portfelami, w skład których wchodzi jeden lub większa liczba instrumentów finansowych, z uwzględnieniem art. 78 rozporządzenia 231/2013.

Na podstawie art. 46 ust. 3a ustawy o funduszach inwestycyjnych, zawarcie przez towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym, o którym mowa w art. 196, umowy, o której mowa w art. 45a ust. 1, w zakresie zarządzania portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią, z wyspecjalizowanym podmiotem innym niż podmioty, o których mowa w ust. 1 i ust. 3, wymaga zgody Komisji.

Z powyższych przepisów wynika, że Towarzystwo zarządzające funduszem inwestycyjnym może zlecić zarządzanie portfelem inwestycyjnym funduszu lub jego częścią innym podmiotom, wymienionym w ww. przepisach.

Zgodnie z art. 135 ust. 1 lit. g) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (Dz. Urz. UE L Nr 347, s. 1, z późn. zm.) państwa członkowskie zwalniają transakcje: zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie.

Analizując przedstawione powyżej regulacje dotyczące zwolnień zauważyć należy, że użyte w art. 43 ust. 1 pkt 12 ustawy o VAT pojęcie usługi zarządzania funduszami odpowiada określeniom wskazanym w art. 135 (1) (g) Dyrektywy 2006/112/WE – „zarządzanie specjalnymi funduszami inwestycyjnymi, określonymi przez państwa członkowskie”.

Dyrektywa 112 nie definiuje pojęcia „zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi”. W powyższym zakresie zasadnym jest więc odniesienie się do Dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2009/65/WE z dnia 13 lipca 2009 r. w sprawie koordynacji przepisów ustawowych, wykonawczych i administracyjnych odnoszących się do przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) (Dz. Urz. UE L Nr 302, s. 32, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 ust. 2 Dyrektywy 2009/65/WE, działalność związana z zarządzaniem przedsiębiorstwami zbiorowego inwestowania w zbywalne papiery wartościowe (UCITS) obejmuje obowiązki, o których mowa w załączniku II. Zgodnie z treścią załącznika II, funkcje wchodzące w skład zbiorowego zarządzania portfelem to funkcje obejmujące:

zarządzanie inwestycjami,
administrację:
1. obsługa prawna i obsługa rachunkowo-księgowa w zakresie zarządzania funduszem;
2. zapytania klientów;
3. wycena i wyznaczanie ceny (w tym zwroty podatkowe);
4. monitorowanie przestrzegania uregulowań;
5. prowadzenie rejestru posiadaczy jednostek uczestnictwa;
6. wypłata zysków;
7. emisja i umarzanie jednostek uczestnictwa;
8. rozliczanie umów (w tym wysyłanie potwierdzeń);
9. prowadzenie ksiąg,

- wprowadzanie do obrotu.

W dokonaniu interpretacji pojęcia zarządzania w sposób zgodny z celami Dyrektywy VAT pomocne są orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. W orzeczeniu z dnia 21 października 2004 r. w sprawie C-8/03 (Banque Bruxelles Lambert SA (BBL) v. Państwo Belgijskie), definiującym ww. pojęcie zarządzania, Rzecznik Generalny podkreślił: „Otóż cel ten wymaga takiego zakreślenia zwolnienia, aby nie naruszało ono zasady powszechności podatku, bez czynienia go jednak bezprzedmiotowym. Z tego punktu widzenia dopuszczalne jest objęcie zwolnieniem wszystkich transakcji bezpośrednio związanych z systemem zarządzania funduszami powierniczymi. Tym samym nie można ograniczać zwolnienia tylko do podejmowania decyzji. Niemniej jednak nie można rozciągnąć go na wszystkie usługi świadczone na rzecz przedsiębiorstw zbiorowego inwestowania, które znajdują się w takiej sytuacji, jak fundusze powiernicze”. Zdaniem pełnomocnika „transakcje, które obejmują zwolnienie, winny ograniczać się do tych, które są ściśle związane z prowadzeniem funduszu, to znaczy do określania polityki inwestycyjnej, kupna i sprzedaży aktywów. O ile zwolnione transakcje nie ograniczają się do podejmowania decyzji, o tyle jednak muszą one bezpośrednio dotyczyć transakcji handlowych papierami wartościowymi. Aby móc zastosować zwolnienie, należy ustalić, że dane świadczenia są nierozerwalnie związane z transakcjami bezpośrednio zwolnionymi przez szóstą dyrektywę. Z kolei świadczenia, które można łatwo oddzielić od zarządzania funduszem w ścisłym tego słowa znaczeniu, należy uznać za podlegające podatkowi VAT”.

Doprecyzowania powyższej definicji dokonał TSUE w orzeczeniu z dnia 4 maja 2006 r. w sprawie C-169/04 (Abbey National plc Inscape Investment Fund v. Commissioners of Customs & Excise), w którym Trybunał podkreślił, że jest to autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, które nie może być zmienione przez państwa członkowskie. Dalej wskazał, że pojęcie zarządzania funduszami powierniczymi, o których mowa w tym przepisie obejmuje usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jeżeli – gdy oceniać je globalnie – tworzą one odrębną całość oraz są specyficzne i istotne dla zarządzania tymi funduszami. Trybunał zaznaczył też, że: „odnosząc się do usług w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczonych przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, należy najpierw zaznaczyć, że tak jak w przypadku transakcji zwolnionych z opodatkowania na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 3 i 5 VI Dyrektywy, zarządzanie funduszami powierniczymi, o których mowa w pkt 6 tego artykułu, jest określane w zależności od rodzaju świadczonych usług, a nie w zależności od osoby świadczącej lub odbiorcy usług”. W uzasadnieniu TSUE podkreślił, że aby móc zakwalifikować transakcje w zakresie zarządzania administracyjnego i prowadzenia rachunkowości funduszy świadczone przez podmiot zarządzający będący osobą trzecią, jako zwolnione od podatku na mocy art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy, powinny one tworzyć odrębną całość, która w konsekwencji wypełnia specyficzne i istotne funkcje usługi opisanej w pkt 6. Samo świadczenie usług o charakterze materialnym czy też technicznym, takie jak udostępnianie systemu informatycznego, nie jest objęte zakresem zwolnienia przewidzianego w ww. przepisie.

Natomiast przedmiotem rozstrzygnięcia TSUE w orzeczeniu z dnia 7 marca 2013 r. w sprawie C-275/11 (GfBk Gesellschaft für Börsenkommunikation mbH), była kwestia możliwości zwolnienia z opodatkowania podatkiem VAT usług doradczych świadczonych przez GfBk na rzecz funduszu inwestycyjnego. Trybunał podkreślił konieczność szerokiego interpretowania pojęcia czynności „zarządzania specjalnym funduszem inwestycyjnym” i stwierdził: „okoliczność, że usługi doradcze i informacyjne nie zostały wymienione w załączniku II do dyrektywy 85/611 zmienionej dyrektywą 2001/107, nie stanowi przeszkody w zaliczeniu ich do kategorii specyficznych usług objętych zakresem czynności „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d) pkt 6 szóstej dyrektywy (…). Fakt, iż usługi doradcze i informacyjne świadczone przez osobę trzecią nie wiążą się z dokonaniem zmian w sytuacji prawnej lub finansowej funduszu również nie stoi na przeszkodzie objęciu ich pojęciem „zarządzania” specjalnym funduszem inwestycyjnym w rozumieniu art. 13 część B lit. d)”.

W wyroku tym Trybunał wyjaśnił, że na pojęcie zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi składa się wiele czynności, muszą one stanowić odrębną całość i być istotne dla procesu zarządzania takim funduszem.

Z uwagi na fakt, że pojęcie „zarządzania” funduszami inwestycyjnymi przewidziane w powołanym powyżej art. 135 Dyrektywy 2006/112/WE stanowi autonomiczne pojęcie prawa wspólnotowego, powinno więc być zdefiniowane z punktu widzenia prawa wspólnotowego, a jego treści nie można zmienić.

Zgodnie z orzecznictwem TSUE pojęcie „zarządzania” może obejmować różne odrębne usługi np. usługi w zakresie administracyjnego zarządzania i prowadzenia rachunkowości funduszy (wyrok C-169/04) czy też usługi doradztwa inwestycyjnego (wyrok C-275/11). Warunkiem aby korzystały ze zwolnienia jest, aby usługi te spełniały szczególne i istotne funkcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi.

Ze względu na wnioski płynące z powołanych powyżej przepisów oraz orzecznictwa TSUE należy stwierdzić, że świadczone przez Wnioskodawcę usługi nie mieszczą się w zakresie czynności wymienionych w art. 43 ust. 1 pkt 12 lit. a ustawy o VAT. W przedstawionym stanie faktycznym Wnioskodawca nie będzie świadczył usług zarządzania Funduszem, ponieważ nie można uznać, że dokonywane czynności spełniają szczególne i istotne funkcje zarządzania specjalnymi funduszami inwestycyjnymi. Świadczone usługi będą miały raczej charakter informacyjny, pomocniczy, konsultacyjny, gdyż będą polegały na dostarczaniu eksperckiej wiedzy. Wskazuje na to zakres czynności opisanych przez Spółkę, tj. m.in. różne formy doradztwa prawnego (udzielanie porad, konsultacje prawne, sporządzanie opinii prawnych, memorandów), tworzenie i weryfikacja dokumentacji prawnej dot. działalności funduszy inwestycyjnych czy reprezentowanie funduszy przed organami administracji publicznej. Czynności wykonywane przez Wnioskodawcę mają charakter jedynie doradczy, konsultacyjny. Wymienione we wniosku czynności nie tworzą też odrębnej całości, o której mowa w ww. orzeczeniach TSUE lecz mają charakter czynności doraźnych i pojedynczych. Tym samym nie można uznać, że Wnioskodawca jest podmiotem, któremu zlecono zarządzanie funduszem inwestycyjnym. Co więcej, również w opisie sprawy Wnioskodawca sam wskazał, że planuje zawrzeć z jednym lub wieloma towarzystwami funduszy inwestycyjnych umowy o świadczenie usług doradztwa prawnego (w tym/lub: umowy obsługi prawnej, umowy kompleksowej obsługi prawnej), co dodatkowo potwierdził wymieniając poszczególne czynności składające się na ww. usługę, a nie usługi zarządzania.

W konsekwencji czynności wykonywane przez Wnioskodawcę nie będą mogły być uznane za usługi zarządzania funduszami inwestycyjnymi w świetle ww. uregulowań prawnych. Ze względu zaś na fakt, że wymienione czynności Wnioskodawcy mają charakter usług doradczych, jako wymienione w treści przepisu art. 43 ust. 15 pkt 2 ustawy o VAT, podlegają wyłączeniu ze zwolnienia i są opodatkowane stawką 23% VAT.

Tym samym stanowisko Wnioskodawcy w zakresie przedstawionego stanu faktycznego należało uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę interpretacji indywidualnych należy wskazać, że interpretacje wydawane są w indywidualnych sprawach podatników w oparciu o aktualnie obowiązujące przepisy prawa i stan faktyczny/zdarzenie przyszłe przedstawiony przez danego podatnika. Powołane interpretacje nie stanowią źródła powszechnie obowiązującego prawa, więc zawartego w nich stanowiska organu podatkowego nie można wprost przenosić na grunt innej sprawy. Każdą sprawę tut. Organ jest zobowiązany rozpatrywać indywidualnie.

Ponadto wskazać należy, iż interpretacje rozbieżne bądź wątpliwe mogą być poddane weryfikacji w trybie art. 14e § 1 Ordynacji podatkowej, zgodnie z którym Szef Krajowej Administracji Skarbowej może z urzędu zmienić wydaną interpretację indywidualną, jeżeli stwierdzi jej nieprawidłowość, uwzględniając w szczególności orzecznictwo sądów, Trybunału Konstytucyjnego lub Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. Oznacza to, że interpretacje indywidualne wydane przez upoważniony do tego organ, każdorazowo podlegają analizie i weryfikacji, a w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości, Szef Krajowej Administracji Skarbowej może zmienić nieprawidłową interpretację indywidualną.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem zdarzenia przyszłego podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k-14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369, z późn. zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin