2018.09.04 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP1-2.4012.418.2018.1.IG
z 4 września 2018 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2018 r., poz. 800 z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 27 czerwca 2018 r. (data wpływu
4 lipca 2018 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług zwolnionych w związku ze świadczeniem przez operatora usług na podstawie umowy o współpracę – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 4 lipca 2018 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie rozpoznania importu usług zwolnionych w związku ze świadczeniem przez operatora usług na podstawie umowy o współpracę.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny i zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą i miejscem zarządu w Polsce, gdzie podlega opodatkowaniu od całości swoich dochodów, bez względu na miejsce ich osiągania (dalej: „Wnioskodawca” lub „Pożyczkodawca" lub „Spółka”). Spółka jest czynnym podatnikiem VAT.

W ramach swojej podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawca udziela pożyczek osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim (t.j. Dz. U. z 2016 r. poz. 1528 ze zm.). Wnioskodawca nie wyklucza również możliwości udzielania w przyszłości pożyczek także osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą (dalej odpowiednio: „Pożyczkobiorcy", „Pożyczka / Pożyczki”).

Zgodnie ze stosowanym przez Spółkę wzorem umowy pożyczki (dalej: „Umowa”), Pożyczkobiorcy są zobowiązani dokonać spłaty kapitału pożyczki w terminie określonym w Umowie. Ponadto, Umowa może przewidywać konieczność zapłaty odsetek, prowizji lub innych opłat należnych z tytułu udzielenia Pożyczki.

W celu poprawy swojej płynności finansowej oraz w celu pozyskania nowego źródła finansowania Wnioskodawca planuje rozpocząć współpracę ze spółką kapitałową, która posiada siedzibę i zarząd na terytorium Łotwy (dalej: „Operator", łącznie ze Spółką „Strony”). Operator należy do tzw. branży FinTech.

Operator prowadzi platformę internetową (dalej: „Platforma”), dzięki której osoby fizyczne lub osoby prawne (dalej: „Inwestor / Inwestorzy") z różnych krajów mają możliwość inwestowania swoich środków finansowych w wierzytelności.

W ramach współpracy pomiędzy Stronami, Operator zawiera z Wnioskodawcą umowy dotyczące przeniesienia niewymagalnych wierzytelności z tytułu udzielonych przez Spółkę Pożyczek (dalej: „Umowa Cesji”). Wierzytelności będące przedmiotem Umowy Cesji obejmują jedynie kapitał (nominał) Pożyczki (dalej: „Wierzytelność”).

W ten sposób Inwestorzy nabywają od Operatora m.in. Wierzytelności, które zostały wcześniej nabyte przez Operatora od Spółki.

Zgodnie z Umową Cesji, w przypadku spłaty Wierzytelności na konto Pożyczkodawcy, zobowiązany jest on do przekazania środków na rachunek Operatora.

Operator jest odpowiedzialny za rozliczanie Inwestycji za pośrednictwem Platformy oraz za fizyczne dokonywanie płatności związanych z realizacją i rozliczeniem Inwestycji. Wyłącznie Operator realizuje wszystkie płatności (wykonuje wszystkie przelewy bankowe) od i do Inwestorów oraz od i do Wnioskodawcy.

Pożyczkodawca nie ma prawa do swobodnego dysponowania środkami otrzymanymi od Pożyczkobiorców, ponieważ wierzytelność wynikająca z udzielonej Pożyczki, w części odnoszącej się do kwoty nominału pożyczki została zbyta na rzecz Operatora. Pożyczkodawca ma obowiązek przekazywać Operatorowi otrzymane od Pożyczkobiorców spłaty kwot, w części odpowiadającej wartości nominału udzielonych pożyczek. Jednocześnie, wszelkie naliczane przez Wnioskodawcę opłaty, takie jak odsetki, prowizja lub inne dodatkowe opłaty stanowią przychody Wnioskodawcy i są tylko jemu należne.

Ponadto, Strony podpisały umowę o współpracy (dalej: „Umowa o Współpracę”), na mocy której Wnioskodawca będzie świadczył za wynagrodzeniem usługi związane z obsługą klienta i administrowania Pożyczkami oraz windykacją.

Z drugiej strony Operator będzie zobowiązany między innymi do:

Poszukiwania i pozyskiwania inwestorów zainteresowanych inwestowaniem w Pożyczki oferowane przez Wnioskodawcę:
Negocjacje warunków inwestowania w Pożyczki oferowane przez Wnioskodawcę na Platformie;
Gromadzenie i dostarczanie niezbędnych informacji w celu umożliwienia Inwestorom automatycznej inwestycji w Pożyczki;
Aktualizowanie Platformy o nowe pożyczki i zmiany w zamieszczonych już na Platformie Pożyczkach;
Wykonywanie innych czynności uzgodnionych z Wnioskodawcą mających na celu zapewnienie prawidłowego przebiegu usługi pośrednictwa.

Z tytułu ww. czynności, Operatorowi przysługuje wynagrodzenie. Wynagrodzenie Operatora jest uzależnione od wartości Pożyczek umieszczonych przez Spółkę na Platformie Operatora, na co wpływ ma liczba Inwestorów zainteresowanych Pożyczkami Spółki, zarejestrowanych przez Operatora na Platformie. Umowa o Współpracy przewiduje możliwość wzajemnego potrącenia wynagrodzenia Operatora i Wnioskodawcy wynikającego z tej umowy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

Czy w przedstawionym stanie faktycznym, w związku ze świadczeniem przez Operatora usług na rzecz Wnioskodawcy, na podstawie Umowy o Współpracę, Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania importu usług zwolnionych z podatku od towarów i usług (dalej: „VAT”)?

Stanowisko Wnioskodawcy:

W ocenie Wnioskodawcy, opisane czynności świadczone przez Operatora na rzecz Wnioskodawcy na podstawie Umowy o Współpracy, jako usługi pośrednictwa finansowego w zakresie długów, będą zwolnione z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, a tym samym Spółka będzie zobowiązana do rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 w zw. z art. 28b ust. 1 w zw. z art. 2 pkt 9 w zw. z art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 Ustawy o VAT opodatkowaniu VAT podlega m.in. odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju. Z art. 28b ust. 1 Ustawy o VAT wynika z kolei, iż miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i la, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j oraz art. 28n Ustawy o VAT, które to wyjątki nie mają zastosowania w przedstawionym stanie faktycznym.

Zgodnie z art. 2 pkt 9 Ustawy o VAT, pod pojęciem importu usług rozumie się świadczenie usług z tytułu wykonania, których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT. Z kolei art. 17 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT wskazuje, że podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4.
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

Jednocześnie, zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

W myśl art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT ww. zwolnienie nie ma zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Wspomniana regulacja stanowi implementację art. 135 ust. 1 lit. d) Dyrektywy 2006/112/WE Rady z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej (dalej: Dyrektywa”). Zgodnie z ww. przepisem Dyrektywy, państwa członkowskie zwalniają transakcje, łącznie z pośrednictwem, dotyczące rachunków depozytowych, rachunków bieżących, płatności, przelewów, długów, czeków i innych zbywalnych instrumentów finansowych, z wyłączeniem windykacji należności.

Analizując powyższe przepisy należy dojść do wniosku, że obowiązek podatkowy w przypadku nabywania przez Wnioskodawcę usług świadczonych przez Operatora z siedzibą na Łotwie, będzie ciążył na Spółce. W rezultacie Spółka będzie zobowiązania do wykazania w deklaracji VAT importu usług ze stawką właściwą dla świadczenia tychże usług.

W ocenie Wnioskodawcy, Operator świadczy na rzecz Spółki usługę pośrednictwa finansowego w zakresie długów, zwolnioną na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 40 Ustawy o VAT. Podstawowym celem oraz zasadniczym skutkiem ekonomicznym czynności wykonywanych przez Operatora jest pośrednictwo, rozumiane jako dokonywanie czynności mających na celu znalezienie podmiotów (Inwestorów) pragnących nabyć Wierzytelności oraz podmiotów będących ich pierwotnymi właścicielami (m.in. takich jak Spółka). Jednocześnie, w przedmiotowym stanie faktycznym, nie znajdzie zastosowania wyłączenie z art. 43 ust. 15 Ustawy o VAT, ponieważ czynności związane z administrowaniem Pożyczkami oraz windykacją wykonywane będą przez Wnioskodawcę.

W konsekwencji, zdaniem Spółki, wystarczającą przesłanką do objęcia danej czynności ww. zwolnieniem jest wykazanie jej związku z długiem oraz zakwalifikowanie jej jako usługi pośrednictwa.

Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), pojęcie „długu" oznacza „sumę pieniędzy, którą ktoś pożyczył i musi zwrócić”.

W przedstawionym stanie faktycznym, przedmiotem transakcji pomiędzy Stronami i Inwestorem jest „dług” (rozumiany jako Wierzytelność z tytułu kapitału udzielonej Pożyczki), w związku z tym czynności opisane w Umowie o Współpracy, mają związek z długiem.

Jednocześnie, z uwagi na to, że ani Ustawa o VAT, ani Dyrektywa nie definiują pojęcia „pośrednictwa”, celem zdefiniowania tego pojęcia, należy oprzeć się na wykładni językowej, oraz odwołać się do orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: „TSUE"). Zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN, wersja internetowa: http://sjp.pwn.pl), przez „pośrednictwo” należy rozumieć działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron. Równorzędnie, przez pośrednictwo rozumie się kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych, a więc załatwianie dla zarobku różnego rodzaju transakcji handlowych między dwiema stronami, uczestniczenie w zawieraniu takich transakcji. W tym zakresie stwierdzić należy, że wykonywane przez podmiot trzeci, wszelkie czynności zmierzające do zawarcia między dwiema różnymi stronami transakcji handlowych oraz umożliwienie skojarzenia uczestników rynku, można uznać za pośrednictwo.

Usługi pośrednictwa zostały również szeroko omówione w orzecznictwie TSUE. Przykładowo w wyroku TSUE z dnia 21 czerwca 2007 r., sygn. akt C-453/05 w sprawie Volker Ludwig przeciwko Finanzamt Luckenwalde, gdzie stwierdzono, że : „(...) pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. W tym kontekście celem takiej działalności jest uczynić wszystko co niezbędne, by dwie strony zawarły umowę, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy (…).

Natomiast w orzeczeniu z dnia 13 grudnia 2001 r., sygn. akt C-235/00, w sprawie Commissioners of Customs & Excise przeciwko CSC Financial Services Ltd., TSUE wskazał m.in. że pośrednictwo to działalność, która może obejmować między innymi: wskazywanie okazji do zawarcia umowy, kontaktowanie się ze stronami transakcji, negocjowanie warunków świadczeń wzajemnych. Zdaniem TSUE, Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywaniu kontaktu z drugą stroną lub negocjowaniu, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

Również polskie sądy w swoich wyrokach poruszały kwestię definicji „pośrednictwa”. W szczególności należy zwrócić uwagę na wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego (dalej: „NSA") z dnia 26 czerwca 2013 r., sygn. akt I FSK 923/12, w którym NSA orzekł że: „Celem świadczonych przez skarżącą usług jest skojarzenie dwóch stron i doprowadzenie do zawarcia umowy między użytkownikiem a instytucją finansową. Skoro bowiem użytkownik po zapoznaniu się z przedstawioną przez skarżącą ofertą instytucji finansowych może wybrać odpowiedni dla niego produkt i go zakupić lub zgłosić zainteresowanie nim, to stworzona zostaje możliwość nawiązania kontaktu z instytucją finansową i nabycia jej produktu. Zdaniem NSA takim działaniem spółka spełnia wynikający z powołanych wyżej orzeczeń TSUE warunek uczynienia wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sama spółka jako pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem uznać należy, że w przedstawionym stanie faktycznym spółka świadczy usługi pośrednictwa finansowego korzystające ze zwolnienia z opodatkowania VAT”.

W tym samym wyroku NSA dodał, jednocześnie że: „(...) usługi polegające na prezentacji i możliwości zapoznania się z ofertą instytucji finansowych, a w przypadku zainteresowania produktem danej instytucji finansowej stworzenia użytkownikowi możliwości kontaktu z doradcą lub możliwości pobrania, wypełnienia złożenia wniosku, a następnie zawarcia umowy i nabycia danego produktu finansowego, stanowią usługi pośrednictwa w świadczeniu usług finansowych określonych w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (...)”.

Podobne stanowisko z zakresie interpretowania usługi „pośrednictwa” zajmują organy podatkowe, przykładowo Dyrektor Izby Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 30 sierpnia 2016 r. numer IPPP1/4512-674/16-2/EK oraz Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 9 września 2017 r. numer 0114-KDIP4.4012.318.2017.2.EK.

Podkreślenia wymaga fakt, że Operator nabywając Wierzytelności od Spółki przyjmuje na siebie odpowiedzialność w odniesieniu do szczególnych i istotnych cech procesu przeniesienia środków pieniężnych.

W związku z powyższym, w ocenie Wnioskodawcy, czynności opisane we wniosku świadczone odpłatnie przez Operatora stanowią kwintesencję tego czym według przywołanego orzecznictwa stanowić powinno pośrednictwo. Operator w ramach Umowy o Współpracę, zajmuje się m.in. czynnym poszukiwaniem Inwestorów, negocjowaniem warunków inwestowania w Pożyczki oferowane przez Wnioskodawcę na Platformie oraz gromadzeniem i dostarczaniem niezbędnych informacji w celu umożliwienia Inwestorom automatycznej inwestycji w Pożyczki oraz aktualizowaniem Platformy o nowe pożyczki i zmiany w zamieszczonych już na Platformie Pożyczkach, za co otrzymuje wynagrodzenie (prowizję). Wynagrodzenie Operatora uzależnione od liczby Pożyczek umieszczonych przez Spółkę na Platformie, na co wpływ ma liczba Inwestorów znalezionych i zarejestrowanych przez Operatora na Platformie chcących inwestować w Wierzytelności Wnioskodawcy.

Podsumowując, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że Operator będzie świadczył na rzecz Spółki usługę pośrednictwa finansowego w zakresie długów zwolnioną z VAT, a w konsekwencji Spółka zobowiązana będzie do rozpoznania importu usług zwolnionych z VAT z tego tytułu.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz. U. z 2017 r., poz. 1221, z późn. zm.), zwanej dalej „ustawą” opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług (…) podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.

W myśl art. 7 ww. ustawy, przez dostawę towarów, o której mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się przeniesienie prawa do rozporządzania towarami jak właściciel (…).

W świetle art. 8 ust. 1 ustawy, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7 art. 7, w tym również:

przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji;
świadczenie usług zgodnie z nakazem organu władzy publicznej lub podmiotu działającego w jego imieniu lub nakazem wynikającym z mocy prawa.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności.

Przy czym w myśl art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, podatnikami są również osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne nabywające usługi, jeżeli łącznie spełnione są następujące warunki:

usługodawcą jest podatnik nieposiadający siedziby działalności gospodarczej oraz stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, a w przypadku usług, do których stosuje się art. 28e, podatnik ten nie jest zarejestrowany zgodnie z art. 96 ust. 4,
usługobiorcą jest:
- w przypadku usług, do których stosuje się art. 28b - podatnik, o którym mowa w art. 15, lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4,
- w pozostałych przypadkach - podatnik, o którym mowa w art. 15, posiadający siedzibę działalności gospodarczej lub stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju lub osoba prawna niebędąca podatnikiem, o którym mowa w art. 15, posiadająca siedzibę na terytorium kraju i zarejestrowana lub obowiązana do zarejestrowania zgodnie z art. 97 ust. 4.

W świetle art. 2 pkt 9 ustawy, świadczenie usług, z tytułu wykonania których podatnikiem jest usługobiorca, o którym mowa w art. 17 ust. 1 pkt 4, stanowi import usług.

W przypadku świadczenia usług miejsce świadczenia decyduje czy dane świadczenie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług w Polsce, czy też nie. Regulacje prawne obowiązujące w tym zakresie, zostały zawarte w ustawie o podatku od towarów i usług w rozdziale 3 działu V „Miejsce świadczenia przy świadczeniu usług”.

Dla celów określenia miejsca świadczenia usług, ustawodawca odrębnie zdefiniował pojęcie podatnika. Z art. 28a ustawy wynika, że na potrzeby stosowania niniejszego rozdziału:

ilekroć jest mowa o podatniku – rozumie się przez to:
1. podmioty, które wykonują samodzielnie działalność gospodarcza, o której mowa w art. 15 ust. 2, lub działalność gospodarcza odpowiadająca tej działalności, bez względu na cel czy rezultat takiej działalności, z uwzględnieniem art. 15 ust. 6,
2. osobę prawną niebędąca podatnikiem na podstawie lit. a, która jest zidentyfikowana lub obowiązana do identyfikacji do celów podatku lub podatku od wartości dodanej;
podatnika, który prowadzi również działalność lub dokonuje transakcji nieuznawanych za podlegające opodatkowaniu dostawy towarów lub świadczenia usług zgodnie z art. 5 ust. 1, uznaje się za podatnika w odniesieniu do wszystkich świadczonych na jego rzecz usług.

Powyższy przepis wprowadza drugą definicję podatnika do ustawy. Definicja ta ma zastosowanie tylko w przypadku ustalania miejsca świadczenia usług. Podatnikiem według tej regulacji, jest podmiot wykonujący samodzielnie działalność gospodarczą. Ustawodawca odwołuje się w tym celu do definicji działalności gospodarczej ustalonej w art. 15 ust. 2 ustawy. Za podatników są uznawane również podmioty wykonujące działalność gospodarczą zgodnie z regulacjami innych państw członkowskich oraz państw trzecich.

Zgodnie z ogólną zasadą wyrażoną w art. 28b ust. 1 ustawy, miejscem świadczenia usług w przypadku świadczenia usług na rzecz podatnika jest miejsce, w którym podatnik będący usługobiorcą posiada siedzibę działalności gospodarczej, z zastrzeżeniem ust. 2-4 oraz art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n.

Jak stanowi ust. 2 art. 28b ustawy w przypadku, gdy usługi są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej podatnika, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, miejscem świadczenia tych usług jest to stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej.

Zatem, co do zasady, usługa świadczona na rzecz podatnika w rozumieniu art. 28a ustawy inna niż wskazana w art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, art. 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy podlega opodatkowaniu w miejscu siedziby działalności gospodarczej usługobiorcy, chyba że jest świadczona dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej usługobiorcy, które znajduje się w innym miejscu niż jego siedziba działalności gospodarczej, wówczas miejscem świadczenia tej usługi jest stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej, dla którego ta usługa jest świadczona.

Stawka podatku – na podstawie art. 41 ust. 1 ustawy – wynosi 22% z zastrzeżeniem ust. 2-12, art. 83, art. 119 ust. 7, art. 120 ust. 2 i 3, art. 122 i art. 129 ust. 1.

Przy czym na podstawie art. 146a pkt 1 ustawy, w okresie od dnia 1 stycznia 2011 r. do dnia 31 grudnia 2018 r., z zastrzeżeniem art. 146f, stawka podatku, o której mowa w art. 41 ust. 1 i 13, art. 109 ust. 2 i art. 110, wynosi 23%.

Niemniej jednak zarówno w treści ustawy, jak i w przepisach wykonawczych do niej, ustawodawca przewidział obniżone stawki podatku oraz zwolnienia od podatku dla dostaw niektórych towarów lub świadczenia niektórych usług, a także określił warunki stosowania tych obniżonych stawek i zwolnień.

Stosownie do art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy, zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

W myśl art. 43 ust. 15 ustawy, zwolnienia, o których mowa w ust. 1 pkt 7, 12 i 37-41, nie mają zastosowania do:

czynności ściągania długów, w tym factoringu;
usług doradztwa;
usług w zakresie leasingu.

Z przedstawionego we wniosku stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca jest spółką kapitałową z siedzibą i miejscem zarządu w Polsce, czynnym podatnikiem VAT.

W ramach swojej podstawowej działalności gospodarczej Wnioskodawca udziela pożyczek osobom fizycznym nieprowadzącym działalności gospodarczej, na zasadach określonych w ustawie z dnia 12 maja 2011 r. o kredycie konsumenckim. Wnioskodawca nie wyklucza również możliwości udzielania w przyszłości pożyczek także osobom fizycznym prowadzącym działalność gospodarczą.

W celu poprawy swojej płynności finansowej oraz w celu pozyskania nowego źródła finansowania Wnioskodawca planuje rozpocząć współpracę z Operatorem, który posiada siedzibę i zarząd na terytorium Łotwy. Operator prowadzi platformę internetową dzięki której osoby fizyczne lub osoby prawne z różnych krajów mają możliwość inwestowania swoich środków finansowych w wierzytelności.

W ramach współpracy pomiędzy Stronami, Operator zawiera z Wnioskodawcą Umowy Cesji dotyczące przeniesienia niewymagalnych wierzytelności z tytułu udzielonych przez Spółkę Pożyczek. Wierzytelności będące przedmiotem Umowy Cesji obejmują jedynie kapitał (nominał) Pożyczki.

Inwestorzy, po zarejestrowaniu się na Platformie i zaakceptowaniu warunków korzystania z Platformy oraz otrzymaniu numeru identyfikacyjnego, wybierają wierzytelności pożyczkowe, bądź ich części - określony procent wierzytelności, w które chcą inwestować oraz podpisują umowę z Operatorem. W ten sposób Inwestorzy nabywają od Operatora m.in. Wierzytelności, które zostały wcześniej nabyte przez Operatora od Spółki.

Zgodnie z Umową Cesji, w przypadku spłaty Wierzytelności na konto Pożyczkodawcy, zobowiązany jest on do przekazania środków na rachunek Operatora. Pożyczkodawca nie ma prawa do swobodnego dysponowania środkami otrzymanymi od Pożyczkobiorców, ponieważ wierzytelność wynikająca z udzielonej Pożyczki, w części odnoszącej się do kwoty nominału pożyczki została zbyta na rzecz Operatora. Pożyczkodawca ma obowiązek przekazywać Operatorowi otrzymane od Pożyczkobiorców spłaty kwot, w części odpowiadającej wartości nominału udzielonych pożyczek. Jednocześnie, wszelkie naliczane przez Wnioskodawcę opłaty, takie jak odsetki, prowizja lub inne dodatkowe opłaty stanowią przychody Wnioskodawcy i są tylko jemu należne.

Operator jest odpowiedzialny za rozliczanie Inwestycji za pośrednictwem Platformy oraz za fizyczne dokonywanie płatności związanych z realizacją i rozliczeniem Inwestycji. Wyłącznie Operator realizuje wszystkie płatności - wykonuje wszystkie przelewy bankowe od i do Inwestorów oraz od i do Wnioskodawcy.

Ponadto, Strony podpisały Umowę o Współpracy, na mocy której Wnioskodawca będzie świadczył za wynagrodzeniem usługi związane z obsługą klienta i administrowania Pożyczkami oraz windykacją.

Z drugiej strony Operator za wynagrodzeniem będzie zobowiązany między innymi do:

Poszukiwania i pozyskiwania inwestorów zainteresowanych inwestowaniem w Pożyczki oferowane przez Wnioskodawcę
Negocjacje warunków inwestowania w Pożyczki oferowane przez Wnioskodawcę na Platformie
Gromadzenie i dostarczanie niezbędnych informacji w celu umożliwienia Inwestorom automatycznej inwestycji w Pożyczki
Aktualizowanie Platformy o nowe pożyczki i zmiany w zamieszczonych już na Platformie Pożyczkach
Wykonywanie innych czynności uzgodnionych z Wnioskodawcą mających na celu zapewnienie prawidłowego przebiegu usługi pośrednictwa.

Wynagrodzenie Operatora jest uzależnione od wartości Pożyczek umieszczonych przez Spółkę na Platformie Operatora, na co wpływ ma liczba Inwestorów zainteresowanych Pożyczkami Spółki, zarejestrowanych przez Operatora na Platformie. Umowa o Współpracy przewiduje możliwość wzajemnego potrącenia wynagrodzenia Operatora i Wnioskodawcy wynikającego z tej umowy.

Wątpliwości dotyczą tego czy w związku ze świadczeniem przez Operatora usług na rzecz Wnioskodawcy, na podstawie Umowy o Współpracę, Wnioskodawca będzie zobowiązany do rozpoznania importu usług zwolnionych z podatku od towarów i usług.

Na podstawie przedstawionych okoliczności sprawy należy stwierdzić, że względem świadczonych przez Operatora na podstawie Umowy o Współpracę usług nie znajdują zastosowania wskazane w art. 28b ust. 1 ustawy zastrzeżenia, tj. art. 28e, art. 28f ust. 1 i 1a, art. 28g ust. 1, art. 28i, 28j ust. 1 i 2 oraz art. 28n ustawy. Zatem skoro przedmiotowe usługi nie są świadczone dla stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawcy, które znajduje się w innym miejscu niż siedziba Wnioskodawcy stosownie do art. 28b ust. 1 ustawy są opodatkowane w Polsce, tj. w miejscu siedziby działalności Wnioskodawcy.

Jednocześnie jak wskazano Operator posiada siedzibę na terytorium Łotwy. Z opisu sprawy nie wynika również aby w Polsce posiadał stałe miejsce prowadzenia działalności gospodarczej. Natomiast Wnioskodawca, jako polski podatnik, spełnia warunki określone w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy. Zatem skoro, Operator nie posiada w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej Wnioskodawca nabywając od Operatora świadczone na podstawie Umowy o Współpracę usługi winien rozpoznać import usług, o którym mowa w art. 2 pkt 9 ustawy. Zatem Wnioskodawca zobowiązany jest, na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy, opodatkować przedmiotowe usługi, zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami prawa podatkowego.

W myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy zwalnia się od podatku usługi w zakresie depozytów środków pieniężnych, prowadzenia rachunków pieniężnych, wszelkiego rodzaju transakcji płatniczych, przekazów i transferów pieniężnych, długów, czeków i weksli oraz usługi pośrednictwa w świadczeniu tych usług.

Należy podkreślić, że pojęcia używane do oznaczania zwolnień, o których mowa w art. 43 ustawy, winny być interpretowane w sposób ścisły, gdyż zwolnienia te stanowią odstępstwa od ogólnej zasady, zgodnie z którą podatek od towarów i usług pobierany jest od każdej usługi świadczonej odpłatnie przez podatnika. Zwolnienia stanowią pojęcia autonomiczne prawa wspólnotowego, które mają na celu uniknięcie rozbieżności pomiędzy państwami członkowskimi w stosowaniu systemu VAT i które należy sytuować w ogólnym kontekście wspólnego systemu VAT.

Trzeba też zauważyć, że przepisy ustawy o podatku od towarów i usług nie zawierają definicji „pośrednictwa” w świadczeniu usług finansowych. Natomiast zgodnie ze Słownikiem Języka Polskiego (Wydawnictwo Naukowe PWN S.A., strona internetowa – www.sjp.pwn.pl), przez pośrednictwo rozumie się „działalność osoby trzeciej mającą na celu porozumienie się między stronami lub załatwienie jakichś spraw dotyczących obu stron; kojarzenie kontrahentów w transakcjach handlowych oraz umożliwianie kontaktu uczestnikom rynku pracy”.

Pośrednictwo obejmuje zatem czynności dokonywane w imieniu oraz na rzecz innego podmiotu gospodarczego, w wyniku których dochodzi do zawarcia transakcji między tym przedsiębiorcą a podmiotem trzecim. Działanie „w imieniu” oznacza działanie z czyjegoś upoważnienia, w zastępstwie kogoś, natomiast działanie na czyjąś korzyść oznacza działanie dla kogoś, dla czyjegoś dobra.

W celu rozstrzygnięcia, co w świetle ww. przepisów prawa podatkowego należy rozumieć pod pojęciem „pośrednictwa”, należy odnieść się także do wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej z dnia 21 czerwca 2007 r. w sprawie C-453/05, w której TSUE stwierdził, że „pośrednictwo stanowi działalność polegającą na pośredniczeniu, która może obejmować między innymi wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych, przy tym celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. Zatem pojęcie pośrednictwa nie wymaga koniecznie, aby pośrednik działający jako subagent agenta głównego kontaktował się bezpośrednio z dwiema stronami umowy, aby negocjować wszystkie klauzule, jednakże pod warunkiem, że jego działalność nie ogranicza się do zobowiązania do wykonania części czynności faktycznych związanych z umową”.

Natomiast w wyroku z dnia 13 grudnia 2001 r. w sprawie C-235/00 Trybunał orzekł, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego i której działalność różni się od typowych świadczeń umownych wykonywanych przez strony tych umów. W istocie pośrednictwo stanowi usługę świadczoną na rzecz strony umowy, za którą wypłaca ona wynagrodzenie jako za odrębną działalność pośrednictwa. Działalność ta może obejmować m.in. wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia takiej umowy, kontaktowanie się z drugą stroną i negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków świadczeń wzajemnych. Celem takiej działalności jest uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę, a sam pośrednik nie ma żadnego interesu w zakresie treści umowy. TSUE w orzeczeniu tym uznał, że znaczenie słowa „negocjacje”, w kontekście art. 13 część B lit. d pkt 5 VI Dyrektywy, odnosi się do działalności pośrednika, który nie przyjmuje roli którejkolwiek ze stron umowy dotyczącej produktu finansowego oraz którego działalność polega na czymś innym, niż świadczenie usług wchodzących w zakres umowy, typowo wykonywanych przez strony takich umów. Negocjacje stanowią usługę świadczoną na rzecz strony umowy oraz są wynagradzane przez nią, polegającą na jednoznacznie określonym akcie mediacji. Mogą one polegać m.in. na wskazywaniu odpowiednich możliwości zawarcia takiej umowy, nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie, w imieniu i na rzecz klienta, warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron. Celem negocjacji jest zatem wykonanie wszystkich czynności niezbędnych w celu zawarcia przez dwie strony umowy, przy jednoczesnym braku jakiegokolwiek własnego zaangażowania negocjatora określonego w warunkach umowy.

W przywołanych wyżej orzeczeniach TSUE wskazał zatem przykładowe elementy wchodzące w skład usługi „pośrednictwa”. Na gruncie orzecznictwa Trybunału można przyjąć, że usługa pośrednictwa finansowego powinna stanowić:

usługę świadczoną na rzecz strony transakcji finansowej, za którą strona ta wypłaca wynagrodzenie;

z punktu widzenia nabywcy usługi finansowej usługi świadczone przez pośrednika powinny stanowić element usługi finansowej;

celem jest dążenie do zawarcia umowy, przy czym pośrednik nie ma żadnego interesu co do treści umowy;

usługa pośrednictwa nie może mieć charakteru wyłącznie wykonywania czynności faktycznych związanych z umową (nie może to być wyłącznie udostępnianie informacji stronom transakcji finansowej).

W konsekwencji, żeby uznać daną działalność za pośrednictwo, konieczne jest aby pośrednik wykonał przynajmniej niektóre z czynności:

wskazywanie stronie danej umowy okazji do zawarcia umowy;

uczynienie wszystkiego, co niezbędne, aby dwie strony zawarły umowę;

prowadzenie negocjacji polegających na jednoznacznie określonym akcie mediacji;

nawiązywanie kontaktu z drugą stroną lub negocjowanie w imieniu i na rzecz klienta warunków płatności, jakich ma dokonać jedna ze stron.

Nie oznacza to, że pośrednik nie może wykonywać dodatkowych czynności, jednakże aby czynności te można było zaliczyć do czynności pośredniczących konieczne jest, aby wywoływały skutek lub miały na celu wywołanie skutku dla wszystkich stron transakcji, innymi słowy konieczne jest, aby skutek tych czynności znalazł odzwierciedlenie w zawartej umowie pomiędzy stronami.

W przedstawionej sprawie wskazane usługi, wbrew twierdzeniu Wnioskodawcy, nie będą zwolnione od podatku jako usługa pośrednictwa finansowego w zakresie długów, w myśl art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

W analizowanym przypadku świadczonych w ramach Umowy o Współpracy przez Operatora czynności polegających na poszukiwaniu i pozyskiwaniu inwestorów zainteresowanych inwestowaniem w Pożyczki oferowane przez Wnioskodawcę, negocjowaniu warunków inwestowania w Pożyczki oferowane przez Wnioskodawcę na Platformie, gromadzeniu i dostarczaniu niezbędnych informacji w celu umożliwienia Inwestorom automatycznej inwestycji w Pożyczki, aktualizowaniu Platformy o nowe pożyczki i zmiany w zamieszczonych już na Platformie Pożyczkach oraz wykonywaniu innych czynności uzgodnionych z Wnioskodawcą mających na celu zapewnienie prawidłowego przebiegu usługi nie można utożsamiać ze świadczeniem usług pośrednictwa finansowego w zakresie długów. W tym konkretnym przypadku Operator nie świadczy usług pośrednictwa w zakresie długów. Z opisu sprawy wynika, że Wnioskodawca na podstawie zawartej Umowy Cesji przeniesie wierzytelności na rzecz Operatora a następnie Inwestorzy będą nabywali od Operatora wierzytelności, które Operator nabył wcześniej od Wnioskodawcy. Zatem czynności wykonywane przez Operatora nie mają na celu zawarcia umowy pomiędzy Wnioskodawcą a Inwestorem. Co więcej, mając na uwadze opis sprawy, należy stwierdzić, że w opisanej sytuacji w ogóle nie dochodzi do zawarcia umowy między Wnioskodawcą a Inwestorem, ponieważ umowę z Inwestorem zawiera Operator. Z opisu sprawy wynika, że Operator nie pośredniczy pomiędzy dwoma innymi podmiotami mającymi zawrzeć ze sobą umowę. Celem oraz zasadniczym skutkiem ekonomicznym czynności wykonywanych przez Operatora nie jest zawarcie umowy pomiędzy dwoma innymi podmiotami ponieważ to Operator najpierw jest stroną transakcji zakupu wierzytelności od Wnioskodawcy a następnie Operator jest stroną transakcji sprzedaży wierzytelności na rzecz Inwestora. Natomiast z cytowanego wyroku C-235/00 wprost wynika, że pojęcie pośrednictwa obejmuje działalność wykonywaną przez osobę pośredniczącą, która nie jest stroną umowy dotyczącej produktu finansowego.

Zatem mając na uwadze przedstawione przez Wnioskodawcę okoliczności sprawy należy stwierdzić, że w opisanej sytuacji względem świadczonych przez Operatora na podstawie Umowy o Współpracę usług nie znajdzie zastosowania zwolnienie wynikające z art. 43 ust. 1 pkt 40 ustawy.

W przedstawionych okolicznościach, w związku z nabyciem od Operatora świadczonych na podstawie Umowy o Współpracę usług, Wnioskodawca jest zobowiązany do rozpoznania importu usług opodatkowanych według podstawowej stawki podatku w wysokości 23%.

W konsekwencji stanowisko Wnioskodawcy w zakresie rozpoznania importu usługi zwolnionej z podatku od towarów i usług w związku z nabyciem od Operatora świadczonych na podstawie Umowy o Współpracę usług należy uznać za nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych przez Wnioskodawcę na poparcie własnego stanowiska interpretacji indywidualnych wskazać należy, że zostały one wydane w indywidualnej sprawie i nie wiążą w sprawach innych podatników, co jest tym bardziej zrozumiałe zważywszy na różnorodność i odmienność okoliczności faktycznych występujących w każdej z indywidualnych spraw podlegających rozstrzygnięciu. Również interpretacje powołane przez Wnioskodawcę rozstrzygają w odmiennym stanie faktycznym od przedstawionego we wniosku przez Spółkę. Przy czym jednocześnie Organ podkreśla, że rozumienie „pośrednictwa” w przedmiotowej wydanej interpretacji jest tożsame z rozumieniem „pośrednictwa” w powołanych interpretacjach. Natomiast z uwagi na odmienny stan faktyczny w przedmiotowej wydanej interpretacji Organ nie mógł uznać, że czynności wykonywane przez Operatora stanowią pośrednictwo.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Zaznaczenia wymaga, że organ podatkowy jest ściśle związany przedstawionym we wniosku opisem stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Wnioskodawca ponosi ryzyko związane z ewentualnym błędnym lub nieprecyzyjnym przedstawieniem we wniosku opisu stanu faktycznego/zdarzenia przyszłego. Podkreślenia wymaga, że interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, o ile rzeczywisty stan sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie z opisem podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z tym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swą aktualność.

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2018 r., poz. 1302) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin