Są to trzydniowe spotkania odbywające się 3-4 razy w roku. Spotkania te przeznaczone są dla menadżerów (kierowników) z tzw. "poziomu B-1 i B-2" (odpowiedni stopień zaawansowania w hierarchii managerskiej Spółki), którzy zarządzają sieciami, autoryzowanymi dystrybutorami, podhurtami, klientami tzw. "tradycji" oraz dla managerów marketingu i marketingu handlowego (łącznie dla około 30 osób).

W trakcie spotkań prezentowane oraz omawiane są kluczowe problemy związane z realizacją planów, tzw. "targetów" (zakładanych celów sprzedażowych), estymacji sprzedażowych we wszystkich płaszczyznach. Pierwszego dnia prezentowane są (wszystkim uczestnikom) kwestie marketingowe, drugiego i trzeciego dnia kwestie związane ze sprzedażą.

Po części biznesowej mogą być zorganizowane atrakcje o charakterze integracyjnym, umożliwiające spędzenie pracownikom wspólnie czasu w swobodniejszej atmosferze, np. wspólne kręgle, wspólne ognisko, wspólna uroczysta kolacja.

Całościowa obsługa spotkania powierzona jest hotelowi. Obejmuje ona czynności techniczne, w tym dostarczenie sali konferencyjnej wraz z niezbędną infrastrukturą do przeprowadzenia spotkań (rzutniki, komputery), zapewnienie przerw kawowych, zapewnienie posiłków podczas spotkań, parking, a także nocleg dla osób pozostających na noc w ośrodku oraz organizację części integracyjnej.

Spółka otrzymuje jedną fakturę od hotelu ("Organizacja spotkania" lub "Organizacja konferencji") ze stawką 23% oraz kosztorys dotyczący poszczególnych świadczeń.

• District meeting
  
  
  

Są to spotkania przeznaczone dla zatrudnionych w Spółce przedstawicieli handlowych, pracowników działu marketingu, marketingu handlowego oraz przedstawicieli działów współpracujących (np. Dział Obsługi Klienta, Dział Informacji Biznesowej). W trakcie tych spotkań przedstawiciele handlowi przedstawiają najlepsze praktyki swojej pracy w sklepach zgodne z działaniami marketingu, natomiast reprezentanci działów centralnych prezentują plany aktywacji na przyszłe półrocze (w tym np. kampanie marketingowe, nowe programy sprzedażowe itp.).

W uwagi na to, że spotkania te odbywają się dla przedstawicieli handlowych pracujących we wszystkich częściach Polski, w tym samym czasie odbywają się trzy równoległe spotkania w trzech miejscach Polski (dla poszczególnych dystryktów). Średnio w każdym spotkaniu uczestniczy około 80 osób.

Całościowa obsługa spotkania powierzana jest zewnętrznym podmiotom. W skład usługi organizacji spotkania wchodzą zasadniczo czynności techniczne (pomoc w zaplanowaniu i koordynacja całego spotkania), dostarczenie sali konferencyjnej wraz z niezbędną infrastrukturą do przeprowadzenia spotkań (rzutniki, komputery), zapewnienie przerw kawowych, zapewnienie posiłków podczas spotkań, parking, a także nocleg oraz organizację części integracyjnej w trakcie wieczoru (część integracyjna często określona jest motywem przewodnim, może to być zorganizowana dyskoteka i wynajęty DJ, zorganizowanie zabaw integracyjnych w przyjętym motywie np. rock night - gra zespołowa na instrumentach, TV show - noc telewizyjna z teleturniejami).

Spółka otrzymuje jedną fakturę od hotelu ("Organizacja spotkania" lub "Organizacja konferencji") ze stawką 23% oraz kosztorys dotyczący poszczególnych świadczeń.

• Organizacja Konferencji Sprzedaży
  
  
  

Jest to spotkanie organizowane raz do roku, na które zapraszanych jest około 350 osób: pracowników oraz gości specjalnych (Spółka należy do japońskiej grupy kapitałowej i z "centrali" grupy z Japonii zapraszanych jest około 5 osób). Podczas części konferencyjnej prezentowane są wyniki sprzedaży za poprzedni lub dany rok (w zależności od terminu konferencji), prezentowane są strategie marketingowe, najlepsze praktyki sprzedażowe, prezentacja narzędzi pracy przez dział marketingu handlowego, projekty z działu inwestycyjnego, itp.).

Po części konferencyjnej organizowana jest gala wieczorowa z częścią integracyjną dla uczestników konferencji, w trakcie części oficjalnej wieczoru wyróżniani są najlepsi sprzedawcy w danym okresie i obszarze, a następnie odbywają się atrakcje wieczoru połączone z integracją, np. wspólne oglądanie kabaretu, DJ lub zespół muzyczny.

Następnego dnia organizowana jest wydarzenie integracyjne bazujące na zespołowym współzawodnictwie, co przyczynia się do tworzenia życzliwej atmosfery w pracy, jak również wpływa na harmonijną współpracę pomiędzy pracownikami oraz poszczególnymi działami.

W przypadku Konferencji Sprzedaży Spółka nabywa usługi od dwóch podmiotów.

Pierwsza usługa świadczona jest przez hotel, który odpowiedzialny jest za (a) wynajęcie sali konferencyjnej, (b) organizację noclegów (c) wyżywienie podczas konferencji (d) sprzątanie po imprezie (e) zapewnienie ochrony (f) zapewnienie dodatkowej ochrony przeciwpożarowej (g) zapewnienie parkingów.

Za powyższe usługi Spółka otrzymuje fakturę VAT w rozbiciu na poszczególne pozycje oraz kosztorys dotyczący poszczególnych świadczeń.

Druga faktura wystawiana jest przez agencję odpowiedzialną za organizację przebiegu samej konferencji, tj. budowy sceny, zapewnienie nagłośnienia oraz odpowiedniego osprzętowania, przeprowadzenie prób prezentacji oraz przygotowanie prezentacji wraz z oprawą oraz zapewnienie atrakcji wieczornych. Za powyższe usługi Spółka otrzymuje fakturę VAT za organizację konferencji ze stawką 23% oraz kosztorys dotyczący poszczególnych świadczeń.

3. Spotkania o charakterze integracyjnym
   
   

• Wyjazdy integracyjne dla pracowników poszczególnych działów;
  
  
  

Raz do roku dla poszczególnych działów Spółki organizowane są wyjazdy integracyjne mające na celu poprawę atmosfery współpracy pomiędzy pracownikami, umożliwienie zapoznania się z nowymi pracownikami zatrudnionymi w danym dziale, budowanie pozytywnych relacji w zespole.

W celu przeprowadzenia wyjazdu integracyjnego Spółka nabywa od jednego podmiotu (agencji specjalizującej się w kompleksowej organizacji wyjazdów integracyjnych lub hotelu o odpowiednim doświadczeniu) usługę, w skład której wchodzą następujące świadczenia:

1. zaplanowanie i skoordynowanie organizacji całego wyjazdu
   
2. zorganizowanie zakwaterowania pracowników w czasie imprezy
   
3. zapewnienie wyżywienia,
   
4. zapewnienie sali konferencyjnej na elementy biznesowe np. zaprezentowanie wyników finansowych lub wyników sprzedażowych w minionym roku, podsumowanie projektów, przeprowadzenie szkolenia,
   
5. logistyka - zapewnienie transportu do oraz z miejsca organizacji imprezy,
   
6. przygotowanie atrakcji dla pracowników w trakcie wyjazdu integracyjnego (może to być organizacja ogniska, organizacja wieczornej imprezy tanecznej, kręgle, zajęcia rekreacyjno-sportowe na powietrzu służące integracji grupy) itp.
   
7. przygotowanie dodatkowych zabaw mających na celu zacieśnienie relacji pomiędzy pracownikami, np. wspólny udział w sportach ekstremalnych, grach zespołowych itp.
   
   

Spółka otrzymuje fakturę od agencji lub hotelu z jedną pozycją opodatkowaną stawką (np. "Organizacja spotkania" / Usługa turystyczna) ze stawką 23% oraz kosztorys dotyczący poszczególnych świadczeń.

• Impreza noworoczna
  
  
  

Raz do roku organizowana jest duża impreza-bankiet noworoczny dla wszystkich pracowników zatrudnionych w Spółce (500-700 osób) z wyłączeniem pracowników zajmujących się bezpośrednio sprzedażą terenową. Impreza ma charakter integracyjny i pozwala na spotkanie pracowników ze wszystkich działów, w tym również pracowników produkcyjnych, w przyjaznej atmosferze.

Organizacja imprezy noworocznej odbywa się w dwóch opcjach:

Opcja 1: Kompleksowa organizacja imprezy noworocznej powierzana jest jednemu zewnętrznemu podmiotowi, który w jej ramach zapewnia wszystkie świadczenia tj.: wynajem sali, wyżywienie, obsługę imprezy, atrakcję wieczorną np. występy kabaretu, występy artystyczne, obsługę muzyczną, ochronę, parking, hostessy, fotografa, zespół muzyczny.

W takim przypadku za organizację imprezy noworocznej Spółka otrzymuje jedną fakturę z wykazaną stawką 23% VAT. Do faktury dołączany jest kosztorys.

Opcja 2: Zasadnicza część organizacji imprezy noworocznej powierzana jest jednemu podmiotowi np. hotelowi (wynajem i przygotowanie sali, wyżywienie, obsługa przez pracowników hotelu, parking oraz ewentualnie część dodatkowych świadczeń spośród wymienionych powyżej w Opcji 1), natomiast część pozostałych świadczeń (np. obsługa muzyczna, występy artystyczne, fotograf), Spółka zleca samodzielnie i otrzymuje osobne faktury za te świadczenia.

W takim przypadku za organizację imprezy noworocznej Spółka otrzymuje dwie lub więcej faktury VAT.

Tak, jak wskazano powyżej, organizacja Imprezy noworocznej jest częściowo finansowana ze środków Zakładowego Funduszu Świadczeń Socjalnych. W tym zakresie Spółka nie odlicza i nie zamierza odliczać podatku VAT naliczonego. Niniejszy wniosek nie dotyczy prawa do odliczenia VAT w tej części i w dalszej części wniosku pytania - w zakresie w jakim odnoszą się do organizacji tej imprezy - dotyczą wyłącznie tej części należności, która finansowana jest ze środków obrotowych).

Pozostałe kwestie istotne dla oceny prawidłowości stanowiska Wnioskodawcy

Tak, jak zostało to opisane w odniesieniu do poszczególnych kategorii Spotkań, w sytuacji gdy organizacja Spotkania jest zlecana w całości podmiotowi zewnętrznemu, to podmiot ten przygotowuje spotkanie w sposób kompleksowy, tj. jest on odpowiedzialny za niemalże każdy jego element składowy, tak aby wspólnie tworzyły one całe przedsięwzięcie. Poszczególne świadczenia składające się na nabywaną przez Spółkę usługę, chociaż są niezbędne do organizacji spotkania, nie stanowią dla Wnioskodawcy celu samego w sobie lecz są jedynie środkiem do lepszego wykorzystania usługi głównej jaką jest organizacja spotkania jako całości. Usługi te (w tym usługi noclegowe i gastronomiczne) nie mają zatem charakteru samoistnego lecz tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość - usługę polegającą na organizacji spotkania.

Ponadto, jak wskazano powyżej, na fakturze otrzymanej od organizatora nie są wyszczególniane poszczególne świadczenia wchodzące w skład usługi (w tym usługi noclegowe i gastronomiczne). Faktura taka zawiera jedną cenę odnoszącą się do kompleksowej usługi organizacji spotkania (chociaż, jak wskazano powyżej, do faktury takiej może być dołączony osobny kosztorys).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących opisane w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) nabycie usług organizacji Spotkań, w szczególności, czy do faktur tych nie ma zastosowania art. 88 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT?
2. Czy w przypadku, gdy Spółka w związku z organizacją Spotkania nabywa dodatkowe usługi (w tym atrakcje wieczorne np. usługi DJ) bezpośrednio od podmiotów innych niż kompleksowo organizujący dane Spotkanie, to (przy założeniu, że te dodatkowe usługi nie stanowią samodzielnych usług gastronomicznych lub noclegowych), Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego?
   
   

Zdaniem Wnioskodawcy:

1. Wnioskodawcy przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT z faktur dokumentujących opisane w stanie faktycznym (zdarzeniu przyszłym) nabycie usług organizacji Spotkań, w szczególności, do faktur tych nie ma zastosowania art. 88 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT.
2. W przypadku, gdy Spółka w związku z organizacją Spotkania nabywa dodatkowe usługi (w tym atrakcje wieczorne np. usługi DJ) bezpośrednio od podmiotów innych niż kompleksowo organizujący dane Spotkanie, to (przy założeniu, że te dodatkowe usługi nie stanowią samodzielnych usług gastronomicznych lub noclegowych), Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego.
   
   

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 1

Odpowiedź na zadane przez Wnioskodawcę pytanie nr 1 wymaga osobnego odniesienia się do dwóch kwestii:

• po pierwsze, czy Wnioskodawcy przysługuje w odniesieniu do opisanych Spotkań prawo do odliczenia podatku naliczonego na podstawie ogólnej zasady określonej w art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT, a więc czy w przypadku omawianych Spotkań istnieje związek pomiędzy nabytą usługą a czynnościami opodatkowanymi wykonywanymi przez Spółkę.
  

• po drugie, czy do opisanych spotkań nie znajdą zastosowania wyłączenia z prawa do odliczenia podatku naliczonego, określone w art. 88 Ustawy o VAT, w tym w szczególności wyłączenie określone w art. 88 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT (brak prawa do odliczenia w zakresie usług noclegowych oraz gastronomicznych);
  
  
  

W poniższych punktach Spółka szczegółowo odnosi się do tych kwestii.

Prawo do odliczenia podatku VAT na podstawie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT

Zgodnie z art. 86 ust. 1 ustawy o VAT, "w zakresie, w jakim towary i usługi są wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych, podatnikowi, o którym mowa w art. 15, przysługuje prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego,

Powyższy przepis odzwierciedla fundamentalną dla podatku VAT zasadę, zgodnie z którą podatek wykazany na fakturze dokumentującej zakup towarów i usług, które pozostają w związku z opodatkowaną działalnością podatnika podlega odliczeniu.

Jeśli chodzi o związek, jaki powinien istnieć pomiędzy dokonywanymi zakupami oraz działalnością opodatkowaną podatnika, to - jak wskazuje się zarówno w literaturze przedmiotu (tak, np. T. Michalik, Komentarz do Ustawy o VAT, art. 86 pkt 107), jak również w orzecznictwie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (dalej: "TSUE") - nie musi mieć on charakteru bezpośredniego w takim znaczeniu, że ogranicza się jedynie do sytuacji bezpośredniego powiązania nabytego towaru lub usługi z konkretną, indywidualnie wskazaną transakcją opodatkowaną (np. zakup towaru w celu jego odsprzedaży). Związek ten może mieć również pośredni, jeżeli jest potrzebny do prowadzenia działalności opodatkowanej i stanowi element kosztów ogólnych podatnika (dla którego podatek VAT powinien pozostawać neutralny). Jak w tym zakresie wskazuje się w orzecznictwie TSUE "prawo do odliczenia zostaje zatem również przyznane podatnikowi nawet w przypadku braku bezpośredniego i ścisłego związku pomiędzy konkretną transakcją powodującą naliczenie podatku a jedną lub kilkoma transakcjami objętymi podatkiem należnym, które rodzą prawo do odliczenia, gdy koszty omawianych usług stanowią część jego kosztów ogólnych i jako takie stanowią element cenotwórczy dla dostarczanych towarów lub świadczonych usług Koszty te w rzeczywistości zachowują bezpośredni i ścisły związek z całą działalnością gospodarczą podatnika" (wyrok z dnia 8 lutego 2008 r., o sygn. C-435/05, oraz wyroku z dnia 21 lutego 2013 r. w sprawie C-104/12).

Powyższy pogląd podzielany jest w interpretacjach wydawanych przez organy podatkowe. Dla przykładu, w interpretacji z dnia 13 stycznia 2017 r. nr: 1462-IPPP3.4512.774.2016.1.PC Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał: "Natomiast o pośrednim związku nabywanych towarów i usług z działalnością przedsiębiorcy można mówić wówczas, gdy ponoszone wydatki wiążą się z całokształtem funkcjonowania przedsiębiorstwa, mają pośredni związek z działalnością gospodarczą, a tym samym osiąganymi przez podatnika przychodami. Aby jednak można było wskazać, że określone zakupy mają chociażby pośredni związek z działalnością podmiotu, istnieć musi związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy dokonanymi zakupami towarów i usług a powstaniem obrotu. O pośrednim związku dokonanych zakupów z działalnością podatnika można mówić, gdy zakup towarów i usług nie przyczynia się bezpośrednio do uzyskania przychodu przez podatnika, np. poprzez ich odsprzedaż, lecz poprzez wpływ na ogólne funkcjonowanie przedsiębiorstwa jako całości, przyczynia się do generowania przez podmiot obrotów."

Zdaniem Wnioskodawcy, niewątpliwie istnieje pośredni związek pomiędzy opisanymi usługami organizacji Spotkań, a działalnością gospodarczą Wnioskodawcy polegającą na sprzedaży produkowanych słodyczy. W tym zakresie:

• W przypadku spotkań o charakterze biznesowym niewątpliwie istnieje związek pomiędzy przeprowadzonym spotkaniem a działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy. Podczas tych spotkań omawiane są bieżące kwestie oraz podejmowane decyzje biznesowe w zakresie rozwoju działalności Spółki. Podczas tych spotkań możliwe jest także wypracowywanie kompromisów oraz znajdywanie rozwiązań, które umożliwiają Spółce konkurowanie na rynku.
  

• W przypadku spotkań zawierających element integracyjno-motywacyjny, ich organizacja ma na celu integrację pracowników, umocnienie ich więzi z Wnioskodawcą, budowanie zespołu i wzrost motywacji wśród pracowników Wnioskodawcy. Pracownicy poprzez uczestnictwo w powyższych wydarzeniach identyfikują się z Wnioskodawcą, jego osiągnięciami oraz planują dalszy rozwój swojej kariery zawodowej w przedsiębiorstwie Wnioskodawcy, a także rozpoznają Wnioskodawcę jako solidnego pracodawcę dbającego o załogę.
  
  
  

W związku z powyższym, Wnioskodawca stoi na stanowisku, że nabywane usługi organizacji spotkań zarówno o charakterze biznesowym, jak również o charakterze integracyjno-motywacyjnym pozostają w związku z wykonywanymi przez niego czynnościami opodatkowanymi, a więc są przez niego wykorzystywane do wykonywania czynności opodatkowanych w rozumieniu art. 86 ust. 1 ustawy o VAT.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w praktyce polskich organów podatkowych.

I tak w interpretacji indywidualnej z dnia 1 lutego 2013 r., sygn. ITPP1/443-1351/12/DM, za prawidłowe uznano stanowisko podatnika, zgodnie z którym:

"Z opisu stanu faktycznego wynika, że organizowane przez Wnioskodawcę imprezy i spotkania integracyjne mają pośredni związek z działalnością opodatkowaną Wnioskodawcy. Wszystkie przedstawione w opisie stanu faktycznego imprezy/spotkania mają na celu integrację pracowników, umocnienie ich więzi z Wnioskodawcą, budowanie zespołu i wzrost motywacji wśród pracowników Wnioskodawcy. Pracownicy poprzez uczestnictwo w powyższych wydarzeniach identyfikują się z Wnioskodawcą, jego osiągnięciami oraz planują dalszy rozwój swojej kariery zawodowej w firmie, a także rozpoznają Wnioskodawcę jako solidnego pracodawcę dbającego o załogę. Nie ulega wątpliwości, że taki odbiór Wnioskodawcy przez pracowników przekłada się na ich zaangażowanie oraz efektywność pracy, co z kolei znajduje odzwierciedlenie w wynikach osiąganych w głównym obszarze działalności Wnioskodawcy. Ponadto większość części imprez ma na celu również przekazanie pracownikom informacji o wynikach Wnioskodawcy oraz prezentowanie bieżącej i przyszłej strategii działalności Wnioskodawcy.

Z tych też względów, zdaniem Wnioskodawcy, przysługuje prawo do odliczenia podatku naliczonego wykazanego na fakturach z tytułu nabycia towarów i usług w związku z organizacją przedstawionych w opisie stanu faktycznego imprez i spotkań integracyjnych, o ile nabywane towary i usługi nie są objęte ograniczeniem wynikającym z art. 88 ustawy o podatku od towarów i usług obejmującym np. usługi hotelowe i gastronomiczne)."

Podobnie w interpretacji z dnia 30 kwietnia 2013 r., wydanej przed Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie o sygn. IPPP3/443-89/13-3/KB potwierdzono istnienie pośredniego związku pomiędzy:

• zorganizowaniem jubileuszu 25-lecia działalności.
  

• organizowanym co roku w grudniu spotkanie świąteczne dla pracowników.
  

oraz działalnością opodatkowaną podatnika.

Z kolei, w interpretacji podatkowej z dnia 21 sierpnia 2015 r., sygn. IPPP1/4512-446/15-4/JL, Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, że wnioskodawca ma prawo do odliczenia VAT z faktur dokumentujących nabycie alkoholu przekazywanego następnie pracownikom w trakcie imprez integracyjnych. Dodatkowo organ podkreślił, że "organizowanie dla pracowników imprez integracyjnych niewątpliwie sprzyja zintegrowaniu pracowników, zidentyfikowaniu ich z przedsiębiorstwem, wpływa na poprawę komunikacji na płaszczyźnie zawodowej, co w konsekwencji przekłada się na lepsze wyniki w pracy na rzecz Spółki".

Brak zastosowanie wyłączeń określonych w art. 88 ust. 1 pkt 4

Tak, jak wskazano na wstępie do uzasadnienia stanowiska Wnioskodawcy na pytanie nr 1, obok podstawowego warunku, jaki musi zostać spełniony dla istnienia prawa do odliczenia podatku VAT, jakim jest istnienie (bezpośredniego lub pośredniego) związku pomiędzy wydatkiem poniesionym przez podatnika a czynnościami opodatkowanymi, nabywane przez podatnika towary i usługi nie mogą być wymienione w negatywnym katalogu wydatków niedających prawa do odliczenia, który zawarty jest w art. 88 Ustawy o VAT.

W tym zakresie należy wskazać, że zgodnie z art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy podatek naliczony z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych - co do zasady - nie podlega odliczeniu.

Powyższe wyłączenie ma jednak, w ocenie Spółki, zastosowanie wyłącznie do nabycia samodzielnych usług noclegowych i gastronomicznych i nie rozciąga się ono na wszystkie usługi, w ramach których - jako element świadczenia - dochodzi do dostarczania posiłków lub noclegu. Aby zobrazować to przykładem, nabycie usługi przejazdu koleją będzie uprawniało do odliczenia podatku VAT również wówczas, gdy w ramach usługi przejazdu pasażerowi zostanie zaoferowany posiłek (w cenie przejazdu). W takiej sytuacji nie dochodzi do nabycia usługi restauracyjnej, ale usługi przewozu (w ramach której podawany jest posiłek).

Stąd, istotnym dla odpowiedzi na pytanie Wnioskodawcy jest ustalenie, czy nabywając opisane powyżej usługi organizacji spotkań nabywa on osobne, niezależne od siebie świadczenia, czy też jednolite świadczenie złożone polegające na organizacji spotkania, którego elementem składowym może być świadczenie polegające na zapewnieniu noclegu lub pożywienia.

3.2 Pojęcie świadczenia złożonego na gruncie orzecznictwa TSUE

Ani Dyrektywa 2006/112/WE, ani też przepisy krajowe nie zawierają definicji świadczenia złożonego. Brak również szczególnych uregulowań dotyczących przesłanek uznawania danego świadczenia za świadczenie złożone. Ocena, w jakich okolicznościach świadczenia powiązane należy traktować jako świadczenia jednolite, kształtowana jest na podstawie orzecznictwa TSUE.

Zgodnie z tym orzecznictwem:

• system podatku od wartości dodanej opiera się na zasadzie, że każde świadczenie jest traktowane odrębnie i niezależnie na potrzeby opodatkowania tym podatkiem. W pewnych jednak okolicznościach formalnie odrębne świadczenia, które mogą być wykonywane oddzielnie, a zatem, odpowiednio, prowadzić do opodatkowania lub zwolnienia, należy uważać za jednolitą czynność, gdy nie są one niezależne. (por. np. wyrok TSUE z dnia 2 grudnia 2010 r. w sprawie C-276/09 Everything Everywhere Ltd – pkt 23, z dnia 27 września 2012 r. w sprawie C-392/11 Fiels Fisher Waterhouse LLP – pkt 15, z dnia 17 stycznia 2013 r. w sprawie C-224/11 BGŻ Leasing sp. z o.o. - pkt 30.)
  

• jedna transakcja występuje wtedy, gdy dwa lub więcej elementów albo dwie lub więcej czynności, dokonane przez podatnika, są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie tylko jedno niepodzielne świadczenie gospodarcze, którego rozdzielenie miałoby charakter sztuczny. (por. np. wyrok TSUE z dnia 25 lutego 1999 r. w sprawie C-349/96 Card Protection Plan Ltd - pkt 29, ww. wyrok C-392/11 - pkt 16; ww. wyrok TSUE C-224/11 - pkt 30; lub też wyrok TSUE z dnia 27 czerwca 2013 r. w sprawie C-155/12 RR Donnelley Global Turnkey Solutions Poland sp. z o.o. - pkt 21).
  

• ponadto, jeżeli jedno lub więcej świadczeń stanowi świadczenie główne, natomiast pozostałe świadczenie lub świadczenia stanowią świadczenie lub świadczenia dodatkowe/pomocnicze, traktowane z punktu widzenia podatkowego tak jak świadczenie główne, tj. dzielące los prawny świadczenia głównego. W szczególności świadczenie należy uznać za dodatkowe/pomocnicze w stosunku do świadczenia głównego, jeżeli nie stanowi ono dla klienta celu samo w sobie, lecz służy skorzystaniu w jak najlepszy sposób ze świadczenia głównego, tj. stanowi środek do korzystania na jak najlepszych warunkach z tego świadczenia. (por. ww. wyrok TSUE C-349/96 - pkt 30, C-392/11 - pkt 17, C-224/11 - pkt 30 lub też C 155/12 - pkt 22).
  

• aby stwierdzić, czy mamy do czynienia z tzw. usługą kompleksową, należy w pierwszej kolejności poszukiwać elementów charakterystycznych dla rozpatrywanej czynności celem określenia, czy podatnik dostarcza konsumentowi kilka odrębnych świadczeń głównych, czy też jedno świadczenie. Koniczne jest w tym zakresie dokonanie analizy charakteru transakcji z punktu widzenia nabywcy, z uwagi na fakt, że to właśnie perspektywa nabywcy powinna być podstawą do ustalenia, jaki był rzeczywisty charakter świadczenia. (wyroku z dnia 21 lutego 2008 r. w sprawie C-425/06 Part Service Srl).
  

• sposoby fakturowania i taryfikacji mogą dostarczać wskazówek w odniesieniu do jednolitego charakteru świadczenia. Oddzielne fakturowanie, jak również odrębna taryfikacja świadczeń przemawiają za istnieniem niezależnych świadczeń, jednakże nie przybierają przy tym rozstrzygającego znaczenia. (por. ww. wyrok C-224/11 - pkt 44).
  
  
  

Opisane Spotkania jako świadczenie jednolite

Biorąc pod uwagę przedstawiony stan faktyczny, powołane przepisy prawa oraz wspomniane wyżej wyroki TSUE należy, zdaniem Wnioskodawcy, uznać, że w przedmiotowej sprawie mamy do czynienia z jednym świadczeniem kompleksowym polegającym na organizacji spotkania, na które składa się szereg świadczeń pomocniczych w szczególności: udostępnienie sali konferencyjnej wraz z niezbędnym wyposażeniem i sprzętem technicznym, zapewnienie obsługi organizacyjnej, wyżywienia oraz miejsc parkingowych dla uczestników, a w przypadku wydarzeń kilkudniowych zapewnienie noclegów, jak również zajęć o charakterze integracyjnym.

W opinii Spółki nie można w przedstawionych okolicznościach uznać, iż wymienione usługi mają charakter samoistny. Każda z tych czynności stanowi natomiast element usługi polegającej na organizacji spotkania. Wszystkie te czynności są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno świadczenie i nie powinny być sztucznie dzielone dla celów podatkowych.

Jednocześnie, istotną okolicznością jest to, że Spółka jest zainteresowana pozyskaniem od usługodawców wyłącznie kompleksowej usługi w postaci całościowej organizacji spotkania, w ramach której realizowane są także określone świadczenia pomocnicze/cząstkowe, które łącznie składają się na funkcjonalną całość, które służą realizacji nadrzędnego celu, tj. organizacji spotkania, które same (oddzielnie) nie przedstawiają w danych okolicznościach wartości dla Spółki jako nabywcy.

Wnioskodawca jest zainteresowany nabyciem usługi, w ramach której zapewniony będzie każdorazowo sprawny przebieg całego wydarzenia. Usługa ta polega na pełnym zabezpieczeniu strony organizacyjnej spotkania tak, aby Spółka sama nie musiała zajmować się kwestiami organizacyjnymi bądź zlecać ich wykonania poszczególnym wykonawcom, koordynując przebieg tego wykonania (lub, w niektórych przypadkach, znacznie ograniczyć te działania). Gdyby usługodawca świadczył tylko pojedyncze świadczenia, Spółka nie skorzystałaby z jego usług. Usługa organizacji spotkania przedstawia dla Spółki wartość ekonomiczną jedynie jako całość.

Dotychczasowa praktyka Dyrektorów Izb Skarbowych wydających indywidualne interpretacje przepisów prawa podatkowego.

W wydawanych w ostatnich latach indywidualnych interpretacjach przepisów prawa podatkowego Dyrektorzy Izb Skarbowych (wydający interpretacje w imieniu Ministra Finansów) jednolicie potwierdzali, że wydatki na organizację spotkań / konferencji / szkoleń, w skład których wchodzą również świadczenia o charakterze noclegowym i gastronomicznym dają pełne prawo do odliczenia podatku VAT.

I tak:

• W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 13 stycznia 2017 r. o nr 1462-IPPP3.4512.774.2016.1.PC wskazano:
  
  "Poszczególne usługi, są niezbędne do organizacji takiego spotkania, nie stanowią dla Wnioskodawcy celu samego w sobie lecz są jedynie środkiem do lepszego wykorzystania usługi głównej. Usługi te (w tym usługi noclegowe i gastronomiczne) nie mają zatem charakteru samoistnego lecz tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość - usługę polegającą na organizacji i produkcji Imprezy, oraz są ze sobą tak ściśle związane, że tworzą obiektywnie jedno świadczenie i nie powinny być sztucznie dzielone dla celów podatkowych."

• W interpretacji indywidualnej Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie z dnia 4 listopada 2016 r. o nr IPPP3/4512-630/16-1/PC, wskazano:
  
  "Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca zleca czynności związane z organizacją konferencji, szkoleń, spotkań podmiotowi zewnętrznemu, to podmiot zewnętrzny przygotowuje spotkanie w sposób kompleksowy, tj. jest on odpowiedzialny za niemalże każdy jego element składowy, tak aby wspólnie tworzyły one całe przedsięwzięcie. Zatem w tym przypadku celem nabycia tej usługi jest zorganizowanie całego spotkania (konferencji, szkolenia) przez podmiot zewnętrzny, i to on zapewnia wszystkie elementy niezbędne do wykonania tej usługi. Poszczególne usługi, chociaż są niezbędne do organizacji konferencji, szkolenia, spotkania, nie stanowią dla Wnioskodawcy celu samego w sobie lecz są jedynie środkiem do lepszego wykorzystania usługi głównej. Usługi te (w tym usługi noclegowe, gastronomiczne, zajęcia o charakterze integracyjnym tj. impreza taneczna, ognisko) nie mają charakteru samoistnego lecz tworzą w aspekcie ekonomicznym jedną całość - usługę polegającą na organizacji spotkania.
  Zatem, zdaniem tut. Organu Wnioskodawca zlecając podmiotowi zewnętrznemu przygotowanie konferencji, szkolenia, spotkania nabywa kompleksową usługę organizacji konferencji, szkolenia, spotkania.
  (...)
  
  Podkreślenia wymaga, że w świetle powołanego art. 88 ust. 1 pkt 4 lit. b ustawy o podatku od towarów i usług podatek naliczony z tytułu nabycia usług noclegowych i gastronomicznych -co do zasady - nie podlega odliczeniu. Ograniczenie to nie ma jednak zastosowania w sytuacji, gdy przedmiotem zakupu jest kompleksowa usługa organizacji konferencji czy szkolenia, czyli co do istoty jedna usługa, na którą składają się poszczególne elementy, w tym usługi gastronomiczne i noclegowe."
  
• W interpretacji z dnia 30 sierpnia 2016 r. wydanej przez Izbę Skarbową w Warszawie, IPPP3/4512-477/16-2/IG za prawidłowe uznano stanowisko podatnika, zgodnie z którym:
  
  "Zdaniem Wnioskodawcy, koncepcja usług kompleksowych ma zastosowanie do nabywanych przez Spółkę usług organizacji/obsługi Konferencji, Szkolenia czy podobnych wydarzeń.
  
  (...)
  W ocenie Spółki, z perspektywy przepisów VAT nie ma znaczenia, że w skład usług obsługi organizacji Konferencji, Szkolenia czy podobnych wydarzeń wejdą usługi gastronomiczne lub hotelowe, tj. czynności, które gdyby były nabywane odrębnie, nie dawałyby prawa do odliczenia podatku naliczonego. W ramach całości, którą stanowi usługa polegająca na organizacji Konferencji, Szkolenia czy podobnych wydarzeń, nie pełnią one samodzielnej roli, a jedynie podporządkowaną (służebną) w stosunku do innych świadczeń, a tym samym nie przesądzają o charakterze tejże całości. Są one wtórne z punktu widzenia celów Konferencji czy Szkolenia, którymi są (i) przekazanie Partnerom handlowych informacji odnośnie produktów Spółki, (ii) integracja Partnerów handlowych w ramach sieci sprzedaży produktów Spółki."

• W interpretacji z dnia 14 marca 2016 r. wydanej przez Izbę Skarbową w Poznaniu, o sygn. ILPP5/4512-1-298/15-4/PG wskazano:
  
  "Zdaniem tut. Organu Wnioskodawca zlecając Organizatorowi przygotowanie Spotkania nabywa kompleksową usługę organizacji Spotkania.
  
  Jak oświadczył bowiem Zainteresowany w sytuacji gdy zleca on czynności związane z organizacją Spotkań podmiotowi zewnętrznemu, to Organizator przygotowuje Spotkanie w sposób kompleksowy, tj. jest on odpowiedzialny za niemalże każdy jego element składowy, tak aby wspólnie tworzyły one całe przedsięwzięcie. W tym przypadku celem nabycia tej usługi jest zorganizowanie całego spotkania przez Organizatora i to on zapewnia wszystkie elementy niezbędne do wykonania tej usługi. Poszczególne usługi, chociaż są niezbędne do organizacji spotkania, nie stanowią dla Wnioskodawcy celu samego w sobie lecz są jedynie środkiem do lepszego wykorzystania usługi głównej. Usługi te (w tym usługi noclegowe i gastronomiczne) nie mają zatem charakteru samoistnego lecz tworzą w aspekcie gospodarczym jedną całość - usługę polegającą na organizacji spotkania. Ponadto - jak oświadczył Zainteresowany - na fakturze otrzymanej od Organizatora nie są/nie będą wyszczególnione poszczególne usługi (w tym usługi noclegowe i gastronomiczne). Faktura taka zawierać będzie jedną cenę odnoszącą się do kompleksowej usługi organizacji Spotkania. Usługa ta jest/będzie opodatkowana jedną stawką VAT i nie korzysta/nie będzie korzystać ze zwolnienia od podatku."
  Potwierdzenie powyższych tez wynika również z interpretacji indywidualnej z dnia 15 maja 2015 r. sygn. IPPP2/4512-251/15-2/AO, w której Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie zgodził się ze stanowiskiem wnioskodawcy - spółki zajmującej się dystrybucją marek dermokosmetycznych - że nabywając kompleksową usługę organizacji szkolenia/konferencji, w skład której, jako elementy składowe (kalkulacyjne) wejdą m.in. usługi gastronomiczne oraz usługi hotelowe, i która to usługa służyć będzie wyłącznie działalności z prawem do rozliczenia podatku naliczonego, Spółka będzie miała prawo do rozliczenia (na zasadach ogólnych) 100% wartości naliczonego podatku od towarów i usług zawartego w jej cenie. Dodatkowo organ zwrócił uwagę, że "Wnioskodawca nabywa kompleksową usługę organizacji konferencji lub szkolenia, w ramach tej usługi nabywane są usługi gastronomiczne czy hotelowe jako elementy składowe świadczenia złożonego. Wnioskodawca nabywa usługę jako całość, nie jest zainteresowany nabyciem usług noclegowych czy gastronomicznych".
  
  

Podsumowanie

Uwzględniając opisane powyżej orzecznictwo oraz okoliczność, że nabywane przez Spółkę stanowią świadczenie kompleksowe nie będzie miał do nich zastosowanie art. 88 ust. 1 pkt 4 Ustawy o VAT, a w konsekwencji Spółce będzie przysługiwało pełne prawo do odliczenia podatku naliczonego z faktur wystawionych przez organizatorów Spotkania (agencje lub hotele).

Uzasadnienie stanowiska Wnioskodawcy w zakresie pytania nr 2

Jak wskazano w opisie stanu faktycznego (zdarzenia przyszłego), w niektórych sytuacjach Spółka może zdecydować się na nabycie niektórych świadczeń od podmiotów innych niż kompleksowo organizujących dane spotkanie. Dotyczyć to może przede wszystkim wybranych usług związanych z organizacją integracyjnej części imprezy (np. usługi DJ, nagłośnienia, kabaretu, inne atrakcji). Ma to miejsce np. w sytuacji, gdy dany pomiot organizujący Spotkanie nie jest w stanie zagwarantować odpowiedniej jakości usługi w tym zakresie, lub proponowana przez niego cena jest wyższa niż Spółka może uzyskać w wyniku nabycia usługi bezpośrednio od innego podmiotu.

W takim przypadku Spółka otrzymuje, w związku z organizacją spotkania, dwie faktury wystawione przez dwa niezależne podmioty. Jedną, od zasadniczego organizatora spotkania, oraz drugą od podmiotu dostarczającego dodatkowe usługi.

W ocenie Spółki w takim przypadku (przy założeniu, że te dodatkowe usługi nie stanowią samodzielnych usług gastronomicznych lub hotelowych), Spółce przysługuje prawo do odliczenia podatku VAT. W odniesieniu do tych usług w pełni znajdą zastosowanie uwagi Spółki przedstawione w uzasadnieniu pytania nr 1 dotyczące zasad prawa do odliczenia na gruncie art. 86 ust. 1 Ustawy o VAT. Ponieważ te dodatkowe usługi nabywane są w celach związanych z działalnością gospodarczą Spółki (służą one uatrakcyjnieniu spotkania i zawierają element integracyjno-motywacyjny dla pracowników), to dają one prawo do odliczenia podatku naliczonego.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego i zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Stosownie do treści art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia, natomiast w zakresie zdarzenia przyszłego - stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369 z późn.zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie, bezczynność lub przewlekłe prowadzenie postępowania jest przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.