Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0114-KDIP4.4012.409.2017.1.EK
z 4 października 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2017 r., poz. 201, z późn. zm.) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy przedstawione we wniosku z dnia 10 sierpnia 2017 r. (data wpływu 16 sierpnia 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 16 sierpnia 2017 r. wpłynął do tutejszego organu ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku od towarów i usług w zakresie określenia podstawy opodatkowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny oraz zdarzenie przyszłe.

„Spółka” lub „Wnioskodawca” jest podmiotem z siedzibą w Polsce prowadzącym działalność ubezpieczeniową i reasekuracyjną na podstawie ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 1844; dalej „ustawa o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej”).

Wnioskodawca jest zarejestrowanym czynnym podatnikiem podatku od towarów i usług.

W ramach prowadzonej działalności ubezpieczeniowej, Wnioskodawca oferuje i świadczy ochronę ubezpieczeniową w zakresie m.in. ubezpieczeń komunikacyjnych, majątkowych i osobowych na rzecz klientów indywidualnych i korporacyjnych. Świadcząc usługi ubezpieczeniowe, Wnioskodawca w zamian za opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się względem ubezpieczającego, że w przypadku zajścia określonego zdarzenia pokryje powstałą z tego tytułu szkodę w całości lub w części. Istotą działalności gospodarczej Spółki jest zatem przejmowanie za wynagrodzeniem w postaci składki ubezpieczeniowej ryzyka wystąpienia ustalonych w umowie ubezpieczenia zdarzeń i związanej z tym konieczności naprawienia szkody objętej ochroną ubezpieczeniową.

Jednocześnie, w związku ze specyfiką umów ubezpieczeniowych tj. przejęciem ryzyka zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego objętego umową ubezpieczenia, w przypadku jego ziszczenia, Wnioskodawca jest zobowiązana do wypłaty ubezpieczonemu określonego w umowie odszkodowania. Dodatkowo, w związku z zawarciem umowy ubezpieczenia, Wnioskodawca może być również zobowiązany do ponoszenia kosztów akwizycji w postaci wypłaty agentom ubezpieczeniowym prowizji za pośrednictwo ubezpieczeniowe.

Z kolei, w ramach prowadzonej działalności reasekuracyjnej, Wnioskodawca zawiera umowy reasekuracji czynnej — z punktu widzenia Spółki, a z punktu widzenia reasekurowanego — biernej. Zgodnie z zawieranymi umowami Wnioskodawca pełni rolę reasekuratora (cesjonariusza) przejmującego ryzyko zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego od innego zakładu ubezpieczeń tj. reasekurowanego (cedenta). Innymi słowy, Wnioskodawca świadczy usługę reasekuracji na rzecz reasekurowanego zakładu ubezpieczeń. Z tytułu świadczonych usług reasekuracji Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci składki reasekuracyjnej.

Dla lepszego przedstawienia charakteru usługi reasekuracji warto zaprezentować ją na następującym przykładzie - dany zakład ubezpieczeń zawiera z ubezpieczającym umowę ubezpieczenia majątkowego (np. ubezpieczenie mieszkania). W zamian za otrzymaną od ubezpieczającego składkę ubezpieczeniową zakład ubezpieczeń przejmuje na siebie określone ryzyko związane z ewentualnym wystąpieniem zdarzenia ubezpieczeniowego (np. pęknięcie rury i zalanie mieszkania wodą). W sytuacji, gdy takie zdarzenie wystąpi, zakład ubezpieczeń będzie zobowiązany do spełnienia na rzecz ubezpieczonego określonych świadczeń (np. do wypłaty odszkodowania). W celu ograniczenia swojej odpowiedzialności na wypadek zaistnienia zdarzenia ubezpieczeniowego (w podanym przykładzie - pęknięcia rury i zalania mieszkania wodą), zakład ubezpieczeń zawiera z Wnioskodawcą umowę reasekuracji, w której Wnioskodawca, w zamian za ustalone wynagrodzenie, zobowiązuje się do przejęcia od zakładu ubezpieczeń określonej części ryzyka pierwotnie przejętego przez zakład ubezpieczeń od ubezpieczonego. Tym samym, w przypadku ziszczenia się zdarzenia ubezpieczeniowego (tak jak w przykładzie powyżej - pękniecie rury i zalanie mieszkania wodą), Wnioskodawca będzie zobowiązana do pokrycia ustalonej z reasekurowanym zakładem ubezpieczeń części świadczeń należnych ubezpieczonemu od zakładu ubezpieczeń z tytułu zawartej umowy ubezpieczenia (np. części odszkodowania należnego ubezpieczonemu od zakładu ubezpieczeń poprzez dokonanie odpowiedniej płatności na rzecz zakładu ubezpieczeń).

W konsekwencji, z jednej strony, z tytułu świadczonej usługi reasekuracji czynnej Wnioskodawca - w zamian za przejęcie od reasekurowanego ryzyka zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego - otrzymuje wynagrodzenie w postaci składki reasekuracyjnej (tj. część składki ubezpieczeniowej otrzymanej przez reasekurowanego od ubezpieczającego).

Z drugiej strony, w związku ze specyfiką umów reasekuracji tj. przejęciem ryzyka zajścia zdarzenia ubezpieczeniowego objętego umową reasekuracji, w przypadku jego ziszczenia, Wnioskodawca jest zobowiązana do wypłaty reasekurowanemu zakładowi ubezpieczeń określonego w umowie reasekuracji udziału w odszkodowaniach (świadczeniach) wypłacanych przez reasekurowany zakład ubezpieczeń na rzecz ubezpieczonych, będących klientami reasekurowanego zakładu ubezpieczeń.

Ponadto, w zależności od postanowień poszczególnych umów reasekuracji, Wnioskodawca może być zobowiązany do wypłaty na rzecz reasekurowanego zakładu ubezpieczeń kwot z tytułu:

• prowizji reasekuracyjnej stanowiącej ekwiwalent za poniesione przez reasekurowanego koszty akwizycji reasekurowanego portfela,
  

• wynagrodzenia należnego pośrednikom ubezpieczeniowym działającym na rzecz reasekurowanego tzw. brokerażu ubezpieczeniowego,
  

• udział w zysku Wnioskodawcy należnego reasekurowanemu zgodnie z zapisami umowy reasekuracji,
  

• inne koszty ponoszone przez zakłady ubezpieczeń związane z reasekurowanym portfelem (dalej „inne koszty”).
  
  
  

Prowizje reasekuracyjne mają na celu zwrot zakładowi ubezpieczeń określonych kosztów administracyjnych i akwizycyjnych poniesionych przez ten zakład w związku z prowadzoną działalnością, w tym w szczególności kosztów związanych z budowaniem przez zakład ubezpieczeń portfela swoich klientów.

Udział w zysku jest wypłacany przez Spółkę zakładowi ubezpieczeń zgodnie z daną umową reasekuracji. Z ekonomicznego punktu widzenia stanowi on dodatkową kwotę należną zakładowi ubezpieczeń, której wysokość zależy od zysku wygenerowanego przez daną umowę reasekuracyjną (w zależności od szkodowości). Tym samym, kwota udziału w zysku należna od Spółki zakładowi ubezpieczeń może w praktyce zostać ustalona dopiero po upływie okresu, na jaki została za Wnioskodawcą umowa reasekuracji i podsumowaniu wyników finansowych uzyskanych w związku z zawartą umową reasekuracji.

Ponadto, zapisy umowy reasekuracji mogą przewidywać, że Wnioskodawca zobowiązana będzie zwrócić/zrekompensować inne koszty poniesione przez zakład ubezpieczeń związane z reasekurowanym portfelem oraz koszty brokerażu ubezpieczeniowego, związane z usługami świadczonymi przez brokera ubezpieczeniowego na rzecz zakładu ubezpieczeń.

W rezultacie, ekonomicznie wysokość środków pieniężnych jakie pozostają u Wnioskodawcy z tytułu zawartej umowy reasekuracyjnej jest zależna od kwot rzeczywistych rozliczeń dokonywanych przez poszczególne zakłady ubezpieczeń z ich klientami na podstawie zawartych między nimi umów ubezpieczenia, a objętych umową reasekuracyjną zawartą przez te zakłady ze Spółką, w tym od poziomu zaistniałych szkód ubezpieczeniowych (udział w odszkodowaniach) oraz od innych kosztów związanych z reasekurowanymi portfelami tj. prowizji reasekuracyjnych, brokerażu, udziału w zysku, a także innych kosztów. Rozliczenia pomiędzy Wnioskodawcą (jako reasekuratorem) a reasekurowanym zakładem ubezpieczeń z tytułu świadczonej usługi reasekuracji czynnej zasadniczo odbywają się w przyjętych w umowie okresach rozliczeniowych.

Wskazane powyżej usługi ubezpieczenia i usługi reasekuracji, które podlegają zwolnieniu od podatku VAT na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 37 ustawy o VAT, świadczone są przez Wnioskodawcę na rzecz podmiotów krajowych, podmiotów z innych niż Polska państw członkowskich Unii Europejskiej, a także na rzecz podmiotów z krajów trzecich w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy o VAT. W przypadku świadczenia usług objętych przedmiotowym zakresem zwolnienia od podatku VAT na rzecz rezydentów oraz nierezydentów z krajów UE, obrót z tego tytułu będzie traktowany przez Spółkę jako obrót nieuprawniający do odliczenia podatku naliczonego. Natomiast, w przypadku świadczenia tych usług na rzecz nierezydentów z krajów trzecich tj. krajów niebędących członkami UE, obrót z tego tytułu będzie traktowany przez Spółkę jako obrót uprawniający do odliczenia podatku naliczonego, zgodnie z art. 86 ust. 9 ustawy o VAT.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

1. Czy w przypadku świadczenia usług ubezpieczenia, z tytułu których Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci składki ubezpieczeniowej, podstawą opodatkowania VAT jest kwota otrzymanej składki ubezpieczeniowej bez pomniejszania jej o wypłacone przez Spółkę odszkodowania oraz prowizje za pośrednictwo ubezpieczeniowe?
2. Czy w przypadku świadczenia usług reasekuracji, z tytułu których Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci składki reasekuracyjnej, podstawą opodatkowania VAT jest kwota otrzymanej składki reasekuracyjnej bez pomniejszania jej o wypłacone przez Spółkę udział w odszkodowaniach, prowizje reasekuracyjne, brokeraż ubezpieczeniowy, udział w zysku oraz inne koszty?
3. Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku świadczenia usług ubezpieczenia, z tytułu których Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci składki ubezpieczeniowej, podstawą opodatkowania VAT jest kwota otrzymanej składki ubezpieczeniowej bez pomniejszania jej o wypłacone przez Spółkę odszkodowania oraz prowizje za pośrednictwo ubezpieczeniowe.
4. Zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku świadczenia usług reasekuracji, z tytułu których Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci składki reasekuracyjnej, podstawą opodatkowania VAT jest kwota otrzymanej składki reasekuracyjnej bez pomniejszania jej o wypłacone przez Spółkę udział w odszkodowaniach, prowizje reasekuracyjne, brokeraż ubezpieczeniowy, udział w zysku oraz inne koszty.

Uzasadnienie

Zgodnie z art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, „podstawę opodatkowania, jest wszystko, co stanowi zapłatę, którą dokonujący dostawy towarów lub usługodawca otrzymał lub ma otrzymać z tytułu sprzedaży od nabywcy, usługobiorcy lub osoby trzeciej, włącznie z otrzymanymi dotacjami, subwencjami i innymi dopłatami o podobnym charakterze mającymi bezpośredni wpływ na cenę towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika”.

W świetle powyższego przepisu ustawy o VAT, podstawa opodatkowania powinna być rozumiana jako całość wynagrodzenia, które otrzymał lub ma otrzymać usługodawca z tytułu sprzedaży i które zostało ustalone przez strony transakcji.

Biorąc pod uwagę powyższe, w odniesieniu do świadczonych przez Wnioskodawcę usług ubezpieczenia, gdzie Wnioskodawca w zamian za opłacenie składki ubezpieczeniowej, zobowiązuje się względem ubezpieczającego, że w przypadku zajścia określonego zdarzenia ubezpieczeniowego pokryje powstałą z tego tytułu szkodę, wynagrodzeniem Spółki (zapłatą za świadczoną usługę) jest otrzymana składka ubezpieczeniowa. W konsekwencji, w rozumieniu regulacji art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, wartość otrzymanej składki ubezpieczeniowej powinna - zdaniem Wnioskodawcy - stanowić podstawę opodatkowania VAT.

Analogicznie, w odniesieniu do świadczonych przez Wnioskodawcę usług reasekuracji, gdzie Wnioskodawca w zamian za opłacenie składki reasekuracyjnej, zobowiązuje się względem reasekurowanego (innego zakładu ubezpieczeń), że w przypadku zajścia określonego zdarzenia ubezpieczeniowego pokryje powstałą z tego tytułu szkodę, wynagrodzeniem Spółki (zapłatą za świadczoną usługę) jest otrzymana składka reasekuracyjna. W konsekwencji, w rozumieniu regulacji art. 29a ust. 1 ustawy o VAT, wartość otrzymanej składki reasekuracyjnej powinna - zdaniem Wnioskodawcy - stanowić podstawę opodatkowania VAT.

Na powyżej wskazany sposób ustalenia podstawy opodatkowania VAT dla usług ubezpieczenia i reasekuracji nie powinno mieć wpływu to, że Wnioskodawca ponosi różnego rodzaju koszty działalności związane ze świadczonymi usługami. W przypadku usług ubezpieczenia będą to koszty związane z wypłatą odszkodowań czy prowizji za pośrednictwo ubezpieczeniowe, natomiast w przypadku usług reasekuracji kosztami Wnioskodawcy są udział w odszkodowaniach, prowizje reasekuracyjne, brokeraż ubezpieczeniowy, udział w zysku oraz inne koszty. Powyżej wskazane rodzaje kosztów co prawda związane są z prowadzoną działalnością gospodarczą (świadczonymi usługami), niemniej jednak - zdaniem Wnioskodawcy - nie powinny wpływać na ustalenie kwoty należnej z tytułu świadczenia usług ubezpieczenia i reasekuracji.

Jednocześnie, zgodnie z art. 19a ust. 5 pkt 1 lit. e) ustawy o VAT, obowiązek podatkowy w przypadku świadczenia usług zwolnionych od podatku VAT, o których mowa w art. 43 ust. 1 pkt 37-41 ustawy o VAT (a więc także w przypadku świadczenia usług ubezpieczenia i reasekuracji) powstaje z chwilą otrzymania całości lub części zapłaty. W związku z powyższym, obowiązek podatkowy z tytułu składki ubezpieczeniowej oraz składki reasekuracyjnej Spółka powinna rozpoznać w momencie zainkasowania składki ubezpieczeniowej lub składki reasekuracyjnej.

Powyżej przestawione stanowisko znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Przykładowo, do podobnych konkluzji - w odniesieniu do sposobu ustalania podstawy opodatkowania dla usług reasekuracji - doszedł Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z dnia 28 października 2011 r. (sygn. IPPP1-443-1169/11-2/AS), w której uznał, że:

„ (...) obrotem - w rozumieniu art. 29 ust. 1 ustawy - w odniesieniu do usług reasekuracji czynnej jest składka reasekuracyjna w wysokości ustalonej przez strony transakcji. Wydatki wskazane przez Wnioskodawcę, tj. prowizje reasekuracyjne, brokeraż oraz udział w zysku i inne koszty należne zakładowi ubezpieczeń, stanowią koszty związane z prowadzoną działalnością i nie pomniejszają podstawy opodatkowania dla celów VAT".

Analogiczne stanowisko można również znaleźć w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lutego 2014 r. (sygn. IPPP1/443-1329/13-2/JL) wydanej przez Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie.

Podsumowując, zdaniem Wnioskodawcy, w przypadku świadczenia usług ubezpieczenia, z tytułu których Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci składki ubezpieczeniowej, podstawą opodatkowania VAT jest kwota otrzymanej składki ubezpieczeniowej bez pomniejszania jej o wypłacone przez Spółkę odszkodowania oraz prowizje za pośrednictwo ubezpieczeniowe. Jednocześnie, w przypadku świadczenia usług reasekuracji, z tytułu których Wnioskodawca otrzymuje wynagrodzenie w postaci składki reasekuracyjnej, zdaniem Wnioskodawcy, podstawą opodatkowania VAT jest kwota otrzymanej składki reasekuracyjnej bez pomniejszania jej o wypłacone przez Spółkę udział w odszkodowaniach, prowizje reasekuracyjne, brokeraż ubezpieczeniowy, udział w zysku oraz inne koszty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego oraz zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Mając powyższe na względzie, stosownie do art. 14c § 1 Ordynacji podatkowej, odstąpiono od uzasadnienia prawnego dokonanej oceny stanowiska Wnioskodawcy.

Interpretacja indywidualna wywołuje skutki prawnopodatkowe tylko wtedy, gdy rzeczywisty stan faktyczny sprawy będącej przedmiotem interpretacji pokrywał się będzie ze stanem faktycznym (opisem zdarzenia przyszłego) podanym przez Wnioskodawcę w złożonym wniosku. W związku z powyższym, w przypadku zmiany któregokolwiek elementu przedstawionego we wniosku opisu sprawy, udzielona odpowiedź traci swoją aktualność.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

1. z zastosowaniem art. 119a;
2. w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.
   
   
   

Interpretacja dotyczy zaistniałego stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia oraz zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2017 r., poz. 1369) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.