2017.06.19 - Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej

Interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej
0111-KDIB1-2.4010.93.2017.1.KP
z 19 czerwca 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 13 § 2a, art. 14b § 1 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2017 r., poz. 201 ze zm.), Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 22 maja 2017 r. (data wpływu 24 maja 2017 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia poziomu zadłużenia dla celów zastosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o CIT - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 24 maja 2017 r. do Organu wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych, w zakresie ustalenia poziomu zadłużenia dla celów zastosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 i pkt 61 ustawy o CIT.

We wniosku zostało przedstawione następujące zdarzenie przyszłe:

Wnioskodawca (dalej również jako: „PGK”) jest podatkową grupą kapitałową w rozumieniu art. la ustawy o CIT będącą podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych. W skład PGK wchodzą: GC S.A. (dalej jako: „Spółka” lub „GC”) oraz następujące spółki zależne od GC, tj.: GK Sp. z o.o., GB Sp. z o.o., CTB Sp. z o.o., A Sp. z o.o. oraz AG Sp. z o.o. (dalej jako: „Spółki z Grupy”). PGK została utworzona na okres 3 lat podatkowych. Rokiem podatkowym PGK jest rok kalendarzowy, przy czym pierwszy rok podatkowy PGK rozpoczął się 1 stycznia 2017 r. GC zostało wyznaczone na spółkę reprezentującą PGK. Spółka jest powiązana kapitałowo ze spółką HCAG, która pośrednio posiada ponad 25% akcji GC. HCAG jest niemieckim rezydentem podatkowym, podlegającym nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w Niemczech.

Spółka wraz ze Spółkami z Grupy, a także niektórymi innymi podmiotami zależnymi jak i innymi podmiotami zależnymi od HCAG, będącymi polskimi rezydentami podatkowymi oraz HCAG jako poręczycielem, zamierza zawrzeć z podmiotem trzecim tj. Bankiem umowę świadczenia usługi optymalizacji zarządzania płynnością w formie limitów dziennych (dalej jako: „System 1”). GC rozważa także zawarcie analogicznej umowy dotyczącej optymalizacji zarządzania płynnością z HCAG oraz Bankiem (dalej jako: „System 2”). Na gruncie umowy kredytowej Bank uruchomi dla GC oraz HCAG limit kredytowy (dalej jako: „Limit kredytowy”), który będzie mógł być wykorzystywany zarówno w Systemie 1 jak i Systemie 2 (w ramach głównych rachunków płynności prowadzonych przez Bank na rzecz agentów obu systemów).

Wnioskodawca pragnie jednocześnie podkreślić, że pomiędzy Bankiem a Spółką nie zachodzą powiązania kapitałowe, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, tj. Bank nie posiada pośrednio lub bezpośrednio akcji w GC. Ponadto ani GC ani Bank nie mają wspólnego bezpośredniego lub pośredniego akcjonariusza, który posiadałby co najmniej 25% akcji w GC i Banku.

System 1.

W ramach Systemu 1 Spółka będzie jednocześnie uczestnikiem oraz będzie pełniła funkcję agenta. W związku z Systemem 1, w ramach świadczonych usług, Bank będzie dokonywał realizacji operacji pomiędzy kontami bankowymi biorącymi udział w Systemie 1, a także będzie naliczać odsetki od wzajemnych zobowiązań uczestników.

HCAG, jako poręczyciel umowy poręczy względem Banku spłatę wszystkich limitów dziennych do wysokości kwoty poręczenia oraz spłatę należnych odsetek do wysokości nieprzekraczającej określoną procentowo kwotę poręczenia.

Bank będzie otrzymywać wynagrodzenie z tytułu powyższych usług. Jednocześnie każdemu z uczestników Systemu 1 przyznawany będzie indywidualny i odnawialny dzienny limit zadłużenia. Wartość niespłaconego do końca dnia przez danego uczestnika limitu zadłużenia stanie się wobec Banku natychmiast wymagalna. W powyższej sytuacji, zgodnie z art. 518 § 1 pkt 3 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 459, dalej: „KC”) nastąpi rozpoczęcie procesu subrogacji. W konsekwencji w chwili spłaty zadłużenia danego uczestnika, uczestnik spłacający zobowiązanie wstąpi w prawa wierzyciela. Od kwoty nabytej wierzytelności każdego dnia Bank będzie naliczać odsetki.

Natomiast każdego pierwszego dnia roboczego kolejnego miesiąca funkcjonowania Systemu 1 nastąpi księgowanie odsetek od wzajemnych zobowiązań uczestników Systemu 1 w następujący sposób:

rachunki bieżące uczestników Systemu 1, których środki zostały wykorzystane na spłatę wykorzystanych, limitów dziennych innych uczestników Systemu 1, zostaną uznane kwotami odsetek od wzajemnych zobowiązań, zaś rachunek główny zostanie obciążony tymi kwotami,
rachunki bieżące uczestników Systemu 1, w których wykorzystane limity dzienne zostały spłacone środkami zgromadzonymi na rachunkach bieżących uczestników Systemu 1 spłacających zadłużenie pozostałych uczestników wobec Banku, zostaną obciążone kwotami odsetek od wzajemnych zobowiązań, zaś rachunek główny zostanie uznany tymi kwotami.

W przypadku, gdy na koniec dnia suma sald rachunków włączonych do Systemu 1 będzie dodatnia:

Bank obciąży rachunek główny posiadany przez Spółkę i uzna główny rachunek płynności kwotą będącą sumą wszystkich sald rachunków biorących udział w strukturze Systemu 1, a następnie
Bank uzna rachunki uczestników Systemu 1 kwotami stanowiącymi równowartość występujących na nich sald ujemnych i obciąży nimi rachunek główny, za pośrednictwem rachunku technicznego Banku, i kolejno
Bank obciąży rachunki uczestników Systemu 1 kwotami występujących na nich sald dodatnich i uzna nimi rachunek główny, za pośrednictwem rachunku technicznego Banku.

Z kolei w przypadku, gdy suma sald rachunków włączonych do Systemu 1 będzie ujemna, Bank dokona odpowiednich rozliczeń pomiędzy rachunkami uczestników, rachunkiem głównym oraz głównym rachunkiem płynności, zgodnie z mechanizmem wskazanym powyżej.

System 2

Spółka planuje zawarcie analogicznej umowy typu cash-pooling z HCAG. Uczestnikami Systemu 2 będą wyłącznie GC oraz HCAG (dalej jako: „Uczestnicy”), przy czym to HCAG będzie pełnić funkcję agenta. Zarówno rachunki bieżące GC oraz HCAG (dalej jako: „rachunek bieżący” lub łącznie: „rachunki bieżące”), włączone do Systemu 2 jak i główny rachunek płynności (dalej jako: „GRP”) oraz Główny Rachunek (dalej jako: „GR”) HCAG będą prowadzone w walucie polskiej.

Uczestnikom Systemu 2 przysługiwać będzie indywidualny i odnawialny limit dziennego zadłużenia (dalej jako: „limit dzienny”), który powinien zostać spłacony w całości najpóźniej na koniec dnia, w którym dojdzie do wykorzystania środków. W ramach swoich rachunków bieżących włączonych do Systemu 2 Uczestnicy, w trakcie funkcjonowania usługi, będą mieli prawo wykonywania zleceń płatniczych w ciężar swoich rachunków bieżących bez konieczności ich uprzedniego zasilenia pod warunkiem, że w wyniku realizacji zlecenia:

nie zostanie przekroczony limit dzienny danego Uczestnika,
suma sald dodatnich Uczestników Systemu 2 oraz GRP pomniejszona o wykorzystane limity dzienne oraz wykorzystaną kwotę limitu kredytowego, będzie większa lub równa dostępnej kwocie limitu kredytowego oraz
saldo GRP nie jest ujemne.

Zgodnie z założeniami Systemu 2, wartość limitu dziennego niespłaconego do końca dnia przez danego uczestnika stanie się wobec Banku natychmiast wymagalna. Jednocześnie każdy z Uczestników wyrazi zgodę na dokonywanie rozliczeń w ramach Systemu 2 zgodnie z mechanizmem subrogacji, a zatem zarówno na spłatę swojego długu oraz na obciążanie rachunku własnego celem spłaty długu innego Uczestnika Systemu 2. W konsekwencji w przypadku braku spłaty limitu dziennego, w celu spłaty zadłużenia danego Uczestnika, Bank dokona obciążenia rachunku drugiego Uczestnika Systemu 2. W ramach instytucji subrogacji Uczestnik, który dokona spłaty zadłużenia drugiego Uczestnika nabywać będzie spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty. Od kwoty nabytej wierzytelności Uczestnikowi dokonującemu spłaty należne będą odsetki. Rozliczenie odsetek pomiędzy HCAG, a GC dokonywane będzie bez udziału Banku, na wyłączne ryzyko tych podmiotów.

HCAG jako agent poręczy względem Banku spłatę wszystkich limitów dziennych do wysokości kwoty poręczenia oraz spłatę należnych odsetek do wysokości nieprzekraczającej określonej procentowo kwoty poręczenia.

W przypadku, gdy na koniec dnia suma sald rachunków włączonych do Systemu 2 będzie dodatnia:

Bank obciąży RG (winno być: „GR”) posiadany przez HCAG i uzna GRP kwotą będącą sumą wszystkich sald Rachunków bieżących biorących udział w strukturze Systemu 2, a następnie
Bank uzna rachunki bieżące Uczestników Systemu 2 kwotami stanowiącymi równowartość występujących na nich sald ujemnych i obciąży nimi RG (winno być: „GR”), za pośrednictwem rachunku technicznego Banku i kolejno
Bank obciąży rachunki bieżące Uczestników Systemu 2 kwotami występujących na nich sald dodatnich i uzna nimi RG (winno być: „GR”), za pośrednictwem rachunku technicznego Banku. W przypadku z kolei, gdy suma sald rachunków bieżących włączonych do Systemu 2 będzie ujemna, Bank dokona odpowiednich rozliczeń pomiędzy rachunkami bieżącymi, RG (winno być: „GR”) oraz GRP, zgodnie z mechanizmem wskazanym powyżej.

Transfer środków pomiędzy Systemem 1, a Systemem 2.

W związku z tym, że Spółka będzie uczestnikiem zarówno Systemu 1 jak i Systemu 2, pomiędzy rachunkami GC włączonymi do Systemu 1 oraz Systemu 2 będzie dochodzić do wzajemnych przepływów środków pieniężnych.

W przypadku, gdy saldo głównego rachunku płynności funkcjonującego w ramach Systemu 1 byłoby dodatnie, rachunek Spółki funkcjonujący w ramach Systemu 2 zostałby uznany wartością stanowiącą równowartość dodatniego salda głównego rachunku płynności w ramach Systemu 1. Z kolei w przypadku, gdy saldo głównego rachunku płatności funkcjonującego w ramach Systemu 1, byłoby ujemne, rachunek ten zostałby zasilony środkami zgromadzonymi na rachunku Spółki funkcjonującym w ramach Systemu 2.

Wnioskodawca pragnie podkreślić, że przedmiotem wniosku o interpretację indywidualną są konsekwencje uczestnictwa GC w Systemie 2 powstające na gruncie podatku dochodowego od osób prawnych dla PGK. Jednocześnie Wnioskodawca dla potrzeb wniosku pragnie wskazać, że nie zamierza stosować zasad dotyczących zaliczania odsetek do kosztów uzyskania przychodów uregulowanych w art. 15c ustawy o CIT.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

W jaki sposób należy ustalić poziom zadłużenia GC dla celów zastosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz pkt 61 ustawy o CIT, do odsetek płatnych (albo skapitalizowanych) na rzecz HCAG w ramach Systemu 2?

W ocenie Wnioskodawcy, dla celów zastosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy z dnia 15 lutego 1992 roku o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm., dalej: „ustawa o CIT”), do odsetek płatnych przez GC na rzecz HCAG (albo skapitalizowanych przez HCAG) wartość zadłużenia GC w stosunku do podmiotów posiadających pośrednio lub bezpośrednio nie mniej niż 25% akcji w GC określona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek należnych HCAG w związku z dokonaniem spłaty zadłużenia GC przez HCAG w ramach Systemu 2 albo ich kapitalizacji, powinna zostać pomniejszona o całkowitą wartość pożyczek w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT, udzielonych przez GC podmiotom powiązanym w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, w tym w szczególności o wartość zobowiązań Uczestników (rozumianych jako Spółki zależne oraz Spółki zależne wobec HCAG) wobec Banku spłaconych w ramach mechanizmu subrogacji w związku z partycypacją GC w Systemie 1.

Umowa cash-poolingu na gruncie przepisów prawa cywilnego.

Na wstępie należy zauważyć, że przepisy KC nie zawierają szczegółowych regulacji dotyczących wprost umowy cash-poolingu. Należy zatem uznać, że tego typu umowa będzie stanowiła umowę nienazwaną oraz wyraz zasady swobody umów, o której mowa w art. 3531 KC. Zgodnie z powołanym przepisem, strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego.

Umowa cash-poolingu cechuje się tym, że jeden z podmiotów przekazuje własne środki finansowe innemu podmiotowi celem pokrycia przez ten inny podmiot zobowiązań pieniężnych. Otrzymane przez ten podmiot aktywa podlegają zwrotowi wraz z wynagrodzeniem za czasowe korzystanie z tych środków, określonym w formie odsetek. W związku z powstaniem ujemnego salda na rachunku jednego z uczestników umowy cash-poolingu lub nadwyżką środków zgromadzonych na rachunkach innego uczestnika lub uczestników, uczestnik ten nie jest zobowiązany do zapłaty odsetek na rzecz banku z tytułu debetu na jego rachunku, który powstałby w sytuacji, gdyby niedoboru środków nie pokrył inny z uczestników umowy cash-poolingu. Należy zatem uznać, że w miejsce dłużnego kredytowania debetu, jaki występuje na rachunku prowadzonym na rzecz danego uczestnika, w następstwie umowy cash-poolingu kredytowanie takie nie jest realizowane bezpośrednio ze środków banku, lecz innego bądź innych uczestników umowy, w zamian za wynagrodzenie wypłacane w postaci odsetek tym uczestnikom.

Pojęcie subrogacji na gruncie art. 518 § 1 KC.

Zgodnie z treścią art. 518 § 1 KC, osoba trzecia, która spłaca wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty:

jeżeli płaci cudzy dług, za który jest odpowiedzialna osobiście albo pewnymi przedmiotami majątkowymi,
jeżeli przysługuje jej prawo, przed którym spłacona wierzytelność ma pierwszeństwo zaspokojenia,
jeżeli działa za zgodą dłużnika w celu wstąpienia w prawa wierzyciela - zgoda dłużnika powinna być pod rygorem nieważności wyrażona na piśmie,
jeżeli to przewidują przepisy szczególne.

Przewidziana w art. 518 § 1 KC instytucja subrogacji polega na tym, że w sytuacjach wskazanych w powołanym przepisie osoba trzecia, spłacając wierzyciela, nabywa spłaconą wierzytelność do wysokości dokonanej zapłaty. Zgodnie z poglądem dominującym w doktrynie prawa cywilnego, subrogacja może znaleźć zastosowanie tylko do wierzytelności pieniężnych, (zob. E. Gniewek, P. Machnikowski (red.), Kodeks cywilny, Komentarz. Wyd. 7, Warszawa 2016).

Definicja dochodu podatkowej grupy kapitałowej na gruncie ustawy o CIT.

W myśl art. 7a ust 1 ustawy o CIT, w podatkowych grupach kapitałowych przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym, obliczanym zgodnie z art. 19 ustawy o CIT, jest osiągnięty w roku podatkowym dochód stanowiący nadwyżkę sumy dochodów wszystkich spółek tworzących grupę nad sumą ich strat. Jeżeli za rok podatkowy suma strat przekracza sumę dochodów spółek, różnica stanowi stratę podatkowej grupy kapitałowej. Dochody i straty spółek oblicza się zgodnie z art. 7 ust. 1-3 ustawy o CIT. Powyższe oznacza, że dokonując rozliczenia dla celów podatkowych, poszczególne spółki wchodzące w skład podatkowej grupy kapitałowej muszą uwzględnić wszystkie uzyskane w danym roku podatkowym przychody oraz koszty ich uzyskania, mając na uwadze przepisy art. 12 i art. 15 ustawy o CIT.

Ograniczenia w potrącalności odsetek wynikające z przepisów dot. tzw. cienkiej kapitalizacji na gruncie ustawy o CIT.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki - w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek.

Jednocześnie zgodnie z brzmieniem art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o CIT, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę – w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek.

W przypadku przekroczenia przez spółkę (pożyczkobiorcę) wartości zadłużenia odpowiadającej wartości jej kapitału własnego, odsetki od pożyczek zaciągniętych od podmiotów wskazanych powyżej nie będą stanowiły kosztów uzyskania przychodów w proporcji, w jakiej kwota pożyczki przekracza tę wartość.

Stosownie natomiast do treści art. 16 ust. 7b ustawy o CIT, przez pożyczkę, o której mowa w ust. 1 pkt 60 i 61 oraz art. 15c, rozumie się każdą umowę, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy. Przez pożyczkę tę rozumie się także kredyt, emisję papierów wartościowych o charakterze dłużnym, depozyt nieprawidłowy lub lokatę. Jednocześnie za pożyczkę w rozumieniu tego przepisu nie uważa się pochodnych instrumentów finansowych.

Sposób kalkulacji zadłużenia GC dla celów zastosowania przepisów o tzw. cienkiej kapitalizacji.

Mając na uwadze wskazane powyższej regulacje należy wskazać, że skoro:

w świetle aktualnej praktyki organów podatkowych prezentowanych w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego wydawanych w podobnych stanach faktycznych/ zdarzeniach przyszłych nabycie przez HCAG wierzytelności Banku w stosunku do GC w drodze subrogacji w ramach Systemu 2 należy uznać za zawarcie umowy pożyczki w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT, a jednoczenie
HCAG w sposób pośredni posiada nie mniej niż 25% akcji w GC

w ocenie Wnioskodawcy potrącalność odsetek płatnych na rzecz HCAG (lub kapitalizowanych przez HCAG) w ramach Systemu 2 może podlegać ograniczeniom wynikającym z przepisów o tzw. cienkiej kapitalizacji na gruncie przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT.

W konsekwencji, dla celów prawidłowego zastosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT do wartości odsetek płatnych/kapitalizowanych w ramach Systemu 2 kluczowym jest prawidłowe określenie wartości zadłużenia Spółki w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz art. 16 ust. 7g ustawy o CIT.

Na gruncie art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT, dla celów określenia wartości odsetek stanowiących koszt uzyskania przychodu niezbędnym jest określenie wartości zadłużenia podatnika wobec podmiotów posiadających pośrednio lub bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniając również zadłużenie z tytułu pożyczek, na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek.

Jednocześnie należy zauważyć, że zgodnie z art. 16 ust. 7g ustawy o CIT, wartość zadłużenia, o którym mowa w treści art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, pomniejsza się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym wskazanym w tych przepisach.

Zgodnie z literalnym brzmieniem powołanego przepisu jako „podmioty powiązane wskazane w tych przepisach należy rozumieć podmioty wskazane w treści art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz pkt 61 ustawy o CIT, a zatem:

podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki;
podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji);
inną spółkę, jeżeli w obu spółkach będących pożyczkobiorcą i pożyczkodawcą ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji).

Redakcja przepisu art. 16 ust. 7g w związku z art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT, jednoznacznie wskazuje na to, że w przypadku pożyczki udzielonej przez tzw. podmiot kwalifikowany wartość zadłużenia wobec podmiotów posiadających pośrednio lub bezpośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, powinna zostać pomniejszona o wartość pożyczek udzielonych:

podmiotom posiadającym łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) (art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT) oraz
spółkom, jeżeli w spółkach będących pożyczkobiorcą i pożyczkodawcą ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji) (art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o CIT).

Należy bowiem podkreślić, że dla celów zastosowania art. 16 ust. 7g ustawy o CIT Ustawodawca nie różnicuje sposobu kalkulacji pożyczek pomniejszających wartość zadłużenia w zależności od faktu czy odsetki objęte regulacjami w zakresie tzw. cienkiej kapitalizacji wynikają z pożyczek udzielonych od podmiotów wskazanych w art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT, bądź art. 16 ust. 1 pkt 61 ustawy o CIT.

Na prawidłowość powyższego stanowiska wskazuje zatem nie tylko wynik wykładni literalnej powyższych przepisów, ale także zastosowanie reguły lege non distinquente nec nostrum est distinquere zgodnie, z którą tam gdzie rozróżnień nie wprowadza sam prawodawca, tam nie wolno ich wprowadzać interpretatorowi.

Mając na uwadze powyższe, w ocenie Wnioskodawcy, dla celów zastosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 ustawy o CIT, do odsetek płatnych przez GC na rzecz HCAG (albo skapitalizowanych przez HCAG) wartość zadłużenia GC w stosunku do podmiotów posiadających pośrednio lub bezpośrednio nie mniej niż 25% akcji w GC określona na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek należnych HCAG w związku z dokonaniem spłaty zadłużenia GC przez HCAG w ramach Systemu 2 albo ich kapitalizacji, powinna zostać pomniejszona o całkowitą wartość pożyczek w rozumieniu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT udzielonych przez GC podmiotom powiązanym w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, w tym w szczególności o wartość zobowiązań Uczestników (rozumianych jako Spółki zależne i Spółki zależne od HCAG) wobec Banku spłaconych w ramach mechanizmu subrogacji w związku z partycypacją GC w Systemie 1.

Zważywszy bowiem na to, że:

zgodnie z aktualną praktyką organów podatkowych wyrażoną w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego wydawanych w podobnych stanach faktycznych/ zdarzeniach przyszłych subrogacja wierzytelności banku przez uczestników systemów cash-pool spełnia definicję pożyczki na gruncie przepisu art. 16 ust. 7b ustawy o CIT,
nabycie przez GC wierzytelności Uczestników Systemu 1 wobec Banku w ramach instytucji subrogacji, powinno być traktowane analogicznie i w konsekwencji
powinno być uznane za pożyczkę udzieloną podmiotom powiązanym, o której mowa w art. 16 ust. 7g, o którą pomniejszone zostanie zadłużenie GC dla celów obliczenia ewentualnych ograniczeń o których mowa w art. 16 ust 1 pkt 60 ustawy o CIT.

Stanowisko Wnioskodawcy znajduje potwierdzenie w praktyce organów podatkowych. Przykładowo w interpretacji indywidualnej prawa podatkowego z 19 sierpnia 2016 r. (Znak: IPPB6/4510-426/16-3/SO) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie wskazał, że: w przypadku, gdy Wnioskodawca udzielił pożyczki spółce zależnej (lub innemu powiązanemu podmiotowi) wskazanemu w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 ustawy o CIT, wartość zadłużenia Spółki liczonego zgodnie z tymi przepisami wobec jednostek powiązanych powinna zostać pomniejszona w myśl art. 16 ust. 7g ustawy o CIT. o pożyczki udzielone tym podmiotom, tj. w szczególności o wartości pożyczki udzielonej do spółki córki (podkreślenie Wnioskodawcy)

Z kolei jak podkreślił Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie w interpretacji indywidualnej z 15 grudnia 2016 r. (Znak: 1462-IPPB5.4510.1058.2016.l.JC): Skoro wierzytelność lub zadłużenie wobec innych podmiotów uczestniczących w opisanej przez Wnioskodawcę strukturze cash-poolingu jest traktowane jako pożyczka, to dla potrzeb stosowania przepisów dotyczących tzw. „niedostatecznej kapitalizacji” uznać należy, że finansowanie udzielone przez Spółkę innym podmiotom powiązanym biorącym udział w strukturze cash-poolingu pomniejsza wartość zadłużenia (podkreślenie Wnioskodawcy) zgodnie z art. 16 ust. 7g updop.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2016 r., poz. 1888 ze zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 tej ustawy.

Konstrukcja przepisu dotyczącego kosztów uzyskania przychodów daje podatnikowi możliwość odliczenia dla celów podatkowych wszelkich kosztów (niewymienionych w art. 16 ust. 1 updop), pod warunkiem, że wykaże ich bezpośredni bądź pośredni związek z prowadzoną działalnością, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu. Tak więc kosztami uzyskania przychodów są wszelkie, racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzeniem działalności gospodarczej, których celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, z wyjątkiem wymienionych w art. 16 ust. 1 updop.

W myśl art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów) z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów). Natomiast, stosownie do art. 16 ust. 1 pkt 11 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Odsetki od pożyczki mogą więc zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie ich faktycznej zapłaty lub kapitalizacji, jednak pod warunkiem, że nie zachodzą m.in. okoliczności, o których mowa w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop.

I tak, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez podmiot posiadający bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki albo udzielonych łącznie przez podmioty posiadające łącznie bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, jeżeli wartość zadłużenia spółki wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) tej spółki, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki – w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia wobec tych podmiotów, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Z kolei, w myśl art. 16 ust. 1 pkt 61 updop, nie uważa się za koszty uzyskania przychodu odsetek od pożyczek udzielonych spółce przez inną spółkę, jeżeli w obu tych spółkach ten sam podmiot bezpośrednio lub pośrednio posiada nie mniej niż po 25% udziałów (akcji), a wartość zadłużenia spółki otrzymującej pożyczkę wobec spółki udzielającej pożyczki oraz wobec podmiotów posiadających bezpośrednio lub pośrednio nie mniej niż 25% udziałów (akcji) spółki otrzymującej pożyczkę, uwzględniającego również zadłużenie z tytułu pożyczek, przekroczy łącznie wartość kapitału własnego spółki otrzymującej pożyczkę – w proporcji, w jakiej wartość zadłużenia przekraczająca wartość kapitału własnego spółki pozostaje do całkowitej kwoty tego zadłużenia, określonej na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego miesiąc zapłaty odsetek od pożyczek; przepisy te stosuje się odpowiednio do spółdzielni, członków spółdzielni oraz funduszu własnego takiej spółdzielni.

Określając wielkość udziału pośredniego, jaki dany podmiot posiada w kapitale innego podmiotu zastosowanie znajdzie zasada, zgodnie z którą jeżeli jeden podmiot posiada w kapitale drugiego podmiotu określony udział, a ten drugi posiada taki sam udział w kapitale innego podmiotu, to pierwszy podmiot posiada udział pośredni w kapitale tego innego podmiotu w tej samej wysokości; jeżeli zaś wartości te są różne, to za wysokość udziału pośredniego przyjmuje się niższą z tych wartości (art. 16 ust. 6 updop w zw. z art. 11 ust. 5b tej ustawy). W pozostałym zakresie sposób liczenia procentowego wskaźnika posiadanych udziałów (akcji) w spółce (spółdzielni) pozostał bez zmian. Jednocześnie, zgodnie z art. 16 ust. 7g updop, wartość zadłużenia, o którym mowa w ust. 1 pkt 60 i 61, pomniejsza się o wartość pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, wskazanym w tych przepisach. Należy zauważyć, że zezwalając na pomniejszenie poziomu zadłużenia podatnika o kwoty pożyczek udzielonych podmiotom powiązanym, w art. 16 ust. 7g updop, ustawodawca poprzez wykorzystanie zwrotu „wskazanym w tych przepisach” wskazał wprost kategorię podmiotów powiązanych, tj. wymienionych w art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop.

Wobec powyższego „wartość zadłużenia” brana pod uwagę przy ustalaniu limitu odsetek zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów, zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop, będzie wartością „netto”, stanowiącą różnicę miedzy wartością zadłużenia podatnika wobec kwalifikowanych wspólników (podmiotów powiązanych), a wartością pożyczek udzielonych tym wspólnikom (podmiotom) przez tego podatnika.

Odnosząc powyższe do przedstawionego zdarzenia przyszłego stwierdzić należy, że ustalając poziom zadłużenia GC dla celów zastosowania przepisu art. 16 ust. 1 pkt 60 oraz pkt 61 updop do odsetek płatnych (albo skapitalizowanych) na rzecz HCAG w ramach Systemu 2, nie można jej pomniejszać o całkowitą wartość pożyczek w rozumieniu art. 16 ust. 7b updop, udzielonych przez GC Spółkom zależnym oraz Spółkom zależnym wobec HCAG, ponieważ spółki te nie są podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 16 ust. 1 pkt 60 i 61 updop.

Zatem, stanowisko Spółki należy uznać za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Odnosząc się do powołanych we wniosku interpretacji organów podatkowych należy zauważyć, że zostały one wydane w odmiennych sytuacjach. Odnosiły się one co prawda do ustalenia wartości zadłużenia, w kontekście art. 16 ust. 7g updop, jednak żadna z nich nie dotyczyła sytuacji analogicznej do omawianej sprawy.

Zgodnie z art. 14na Ordynacji podatkowej przepisów art. 14k–14n nie stosuje się, jeżeli stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe będące przedmiotem interpretacji indywidualnej stanowi element czynności będących przedmiotem decyzji wydanej:

z zastosowaniem art. 119a;
w związku z wystąpieniem nadużycia prawa, o którym mowa w art. 5 ust. 5 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Opolu, ul. Kośnego 70, 45-372 Opole, w dwóch egzemplarzach (art. 47 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2016 r., poz. 718, ze zm.) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia skarżącemu rozstrzygnięcia w sprawie albo aktu, o którym mowa w art. 3 § 2 pkt 4a (art. 53 § 1 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie, opinię zabezpieczającą i odmowę wydania opinii zabezpieczającej może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Krajowa Informacja Skarbowa, ul. Teodora Sixta 17, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin