2016.12.22 - Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
0461-ITPB3.4510.521.2016.2.JG
z 22 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy – przedstawione we wniosku z dnia 4 października 2016 r. (data wpływu 6 października 2016 r.) uzupełnionym pismem z dnia 26 października 2016 r. (data wpływu 2 listopada 2016 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zasądzonych przez sąd i wypłaconych przez Szpital kwot: odszkodowań, zadośćuczynień, rent oraz odsetek za zwłokę od tych kwot i kosztów procesów – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 6 października 2016 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów zasądzonych przez sąd i wypłaconych przez Szpital kwot: odszkodowań, zadośćuczynień, rent oraz odsetek za zwłokę od tych kwot i kosztów procesów.

Z uwagi na stwierdzone we wniosku braki formalne, pismem z dnia 14 października 2016 r. nr 0461-ITPB3.4510.521.2016.1.JG wezwano Wnioskodawcę do ich usunięcia. Wniosek uzupełniony został pismem z dnia 26 października 2016 r., w dniu 2 listopada 2016 r.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Szpital (dalej: Szpital) jest jednostką sektora finansów publicznych wpisaną do Krajowego Rejestru Przedsiębiorców. Jako samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej wpisany jest również do rejestru podmiotów wykonujących działalność leczniczą, prowadzonego przez wojewodę.

Szpital działa na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2015 r., poz. 618, z późn. zm.) oraz ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 581, z późn. zm.).

Płatnikiem udzielanych przez Szpital świadczeń zdrowotnych jest Narodowy Fundusz Zdrowia. Szpital posiada obowiązkowe ubezpieczenie od odpowiedzialności cywilnej z tytułu prowadzonej działalności leczniczej.

Pacjenci występują z roszczeniami przeciwko Szpitalowi do sądu o zapłatę odszkodowania, zadośćuczynienia, renty z tytułu szkód związanych z działalnością leczniczą Szpitala. W obecnej chwili wskazane sprawy są przedmiotem orzekania przed sądami.

Przyczynami wystąpienia pacjentów z roszczeniami o zapłatę odszkodowań, zadośćuczynień lub rent z tytułu szkód związanych z działalnością Szpitala są błędy medyczne, czyli zawinione i niezgodne z aktualną wiedzą medyczną postępowanie personelu Szpitala powodujące dla pacjenta uszczerbek na zdrowiu lub błędy organizacyjne np. w zakresie aseptyki powodujące uszczerbek na zdrowiu. Winę za nieprawidłowości będące przyczyną wystąpienia z roszczeniami przeciwko Szpitalowi ponosi personel Szpitala. Przypadki, w których pacjenci wstąpili na drogę sądową powstały w ramach wykonywania podstawowej działalności Szpitala w trakcie udzielania świadczeń medycznych przez osoby upoważnione do ich wykonywania.

Umowa obowiązkowego ubezpieczenia odpowiedzialności cywilnej obejmuje powyższe roszczenia jedynie do kwoty określonej sumą ubezpieczenia wynikającej z ww. umowy. Ponad tę kwotę Szpital musi zaspokoić roszczenia ze środków własnych.

Skutkiem zawinionego postępowania personelu Szpitala, niezgodnego z aktualną wiedzą medyczną pacjenci, którzy doznali uszczerbku na zdrowiu występują z roszczeniami o zapłatę odszkodowań, zadośćuczynień lub rent od Szpitala. Szpital w przypadku zasądzenia ww. roszczeń przez sąd, zaspokoi je częściowo z umowy ubezpieczenia OC - do pewnej kwoty określonej umową ubezpieczenia, roszczenia te faktycznie pokryje ubezpieczyciel, a powyżej tej kwoty roszczenia te pokryje Szpital ze środków własnych. Postępowanie takie wynika z zapisów umowy zawartej z Ubezpieczycielem na obowiązkowe ubezpieczenie odpowiedzialności cywilnej podmiotu wykonującego działalność leczniczą, gdzie zapisano, że „Przedmiotem ubezpieczenia jest odpowiedzialność cywilna podmiotu wykonującego działalność leczniczą na terytorium Rzeczpospolitej Polskiej, za szkody będące następstwem udzielania świadczeń zdrowotnych albo niezgodnego z prawem zaniechania udzielania świadczeń zdrowotnych, wyrządzone działaniem lub zaniechaniem ubezpieczonego, które miało miejsce w okresie trwania ochrony ubezpieczeniowej.”

W kontekście przedstawionego zdarzenia przyszłego postawiono następujące pytanie:

Czy zasądzone i wypłacone w przyszłości kwoty tytułem zadośćuczynienia, odszkodowania, renty dla poszkodowanych pacjentów oraz odsetki z nimi związane na rzecz pacjentów, a także koszty procesu zapłacone przez Szpital stronie postępowania lub na rzecz Skarbu Państwa (sądu) można traktować jako koszty uzyskania przychodu w momencie ich poniesienia w świetle przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych?

Stanowisko Wnioskodawcy.

W świetle art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz.U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów (...).

Mając powyższe na uwadze Szpital stoi na stanowisku, że skutki nieprawidłowości związanych z działalnością leczniczą Szpitala pozostają w bezpośrednim związku z prowadzoną przez niego działalnością, tj. udzielaniem świadczeń zdrowotnych. A skoro tak, to wydatki związane z wypłatą zadośćuczynienia, odszkodowania, renty, odsetek i kosztów sądowych z ww. tytułu zasądzone w przyszłości wyrokiem sądowym Szpital zaliczy do kosztów uzyskania przychodów.

Ponadto należy podkreślić, że środki finansowe wydatkowane na świadczenie usług zdrowotnych są związane z podejmowanym ryzykiem przy leczeniu pacjentów, co w konsekwencji stanowi, że jest on wydatkiem związanym z funkcjonowaniem Szpitala i stanowi koszt uzyskania przychód poniesiony w celu osiągnięcia lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Szpital prowadzi specyficzną działalność uregulowaną przepisami prawa zapisanymi w ustawie z dnia 15 kwietnia 2011 r. o działalności leczniczej (Dz.U. z 2015 r., poz. 618, z późn. zm.), jak i ustawy z dnia 27 sierpnia 2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. z 2015 r., poz. 581, z późn. zm.), które wskazują że podmioty wykonujące działalność leczniczą udzielają świadczeń zdrowotnych. Mając na uwadze powyższe, nie można traktować sposobu działania Szpitala jako działalności o charakterze usługowym, o którym mowa w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (wyłączenie z kosztów uzyskania przychodów m.in. odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług). Literalnie interpretując przytoczony przepis, zasądzone w przyszłości koszty nie dotyczą wykonanej wadliwie usługi. Odszkodowanie, zadośćuczynienie, renta za szkodę na zdrowiu wynika bowiem wprost z przepisów prawa i jest wydatkiem związanym z ryzykiem podejmowanym przy leczeniu pacjentów.

Wskazać również należy na uregulowanie znajdujące się na gruncie prawa cywilnego. Zgodnie bowiem z art. 444 § 1 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.; dalej: Kodeks cywilny), w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia naprawienie szkody obejmuje wszelkie wynikłe z tego powodu koszty. Na żądanie poszkodowanego zobowiązany do naprawienia szkody powinien wyłożyć z góry sumę potrzebną na koszty leczenia, a jeżeli poszkodowany stał się inwalidą, także sumę potrzebną na koszty przygotowania do innego zawodu. Natomiast art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego stanowi, że jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty. W myśl art. 445 § 1 Kodeksu cywilnego, (...) sąd może przyznać poszkodowanemu odpowiednią sumę tytułem zadośćuczynienia pieniężnego za doznaną krzywdę.

W świetle powyższego, mając na uwadze specyfikę prowadzonej przez jednostkę działalności, Szpital stoi na stanowisku, że wypłata odszkodowania, zadośćuczynienia, renty wraz z odsetkami oraz zasądzonych w związku z powyższym zdarzeniem kosztów sądowych wynika wprost z przepisów prawa i powinna zostać zakwalifikowana jako wydatek związany z ryzykiem podejmowanym przy leczeniu pacjentów, co w konsekwencji stanowi, że jest to wydatek związany z funkcjonowaniem Szpitala.

Reasumując, poniesione w przyszłości przez Szpital wydatki związane z pokryciem kosztów na rzecz poszkodowanych pacjentów z tytułu prowadzonej przez Szpital działalności leczniczej, zasądzone wyrokiem sądu, tj. odszkodowanie, zadośćuczynienie, renta, koszty procesu i odsetki, mogą zostać zakwalifikowane do kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, jako wydatki związane z zachowaniem źródła przychodów.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego – jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1888) kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 powołanej ustawy.

Na wstępie wyjaśnić należy, że przedmiotem niniejszej interpretacji adekwatnie do postawionego pytania jest kwestia możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów opisanych we wniosku kwot odszkodowań, zadośćuczynień, rent z tytułu szkód związanych z działalnością Szpitala (błędów medycznych, czyli zawinionego niezgodnego z aktualną wiedzą medyczną postępowania personelu Szpitala) oraz odsetek za zwłokę od tych kwot i kosztów procesów, które nie zostały pokryte kwotą ubezpieczenia z polisy odpowiedzialności cywilnej Szpitala. Kwoty pokryte przez Ubezpieczyciela nie stanowią bowiem w ogóle kosztów Wnioskodawcy, gdyż nie zostały przez niego poniesione.

Treść przywołanego art. 15 ust. 1 ww. ustawy wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów dla celów podatku dochodowego składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

poniesienie wydatku,
poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.

Tak więc dany podmiot gospodarczy ma możliwość zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów poniesionych wydatków po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie - zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami - pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów.

Ustawodawca w omawianym przepisie nie zdefiniował pojęcia „koszty bezpośrednio związane z przychodami” oraz „koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami”. Jednak znaczenie tych pojęć można ustalić posługując się ich językowym znaczeniem.

Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu. Kosztami zaś innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są wszelkie koszty niebędące kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem.

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to musi być ten cel widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu). Ze względu na szeroki zakres celowości, powinno poddawać się szczegółowej analizie czynniki wpływające na celowość w postaci racjonalności i efektywności;
potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Ponadto obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów. Do tego katalogu należą m.in. wydatki, które nie są zaliczane do kosztów podatkowych po przekroczeniu ustawowo określonych limitów, gdy nie spełnią określonych warunków, bądź ze względu na swój charakter bezwzględnie nie stanowią kosztów podatkowych. Jednocześnie wskazać należy, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodu, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są wymienione w art. 16 z mocy samego prawa są uznawane za koszty podlegające odliczeniu. Nie stanowi to bowiem wystarczającej przesłanki do obciążenia ich wartością kosztów uzyskania przychodów.

Z przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego wynika, że Wnioskodawca w wyniku zasądzenia wyrokami sądu może zostać zobowiązany do wypłaty na rzecz pacjentów odszkodowań, zadośćuczynień czy rent i odsetek od tych kwot oraz pokrycia kosztów procesów w związku z popełnionymi przez Szpital zawinionymi błędami medycznymi skutkującymi uszczerbkiem na zdrowiu pacjentów w kwocie, która przekracza sumę ubezpieczenia wynikającej z umowy odpowiedzialności cywilnej.

Do stwierdzenia czy wymienione wyżej wydatki, które Wnioskodawca może być zobowiązany wypłacić na rzecz pacjentów z własnych środków będą mogły zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów istotnym jest ustalenie czy ich poniesienie przyczyni się do osiągnięcia przychodu bądź służyć będzie zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów Wnioskodawcy.

Podstawą roszczenia o zadośćuczynienie jest krzywda, czyli szkoda niemajątkowa. Zadośćuczynienie może być przyznane poszkodowanemu tylko w wypadkach wyraźnie wskazanych w ustawie. Jest nim m.in. przepis art. 445 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz.U. z 2016 r., poz. 380, z późn. zm.; dalej: Kodeks cywilny), który w związku z art. 444 § 1 Kodeksu cywilnego przewiduje przyznanie poszkodowanemu zadośćuczynienia pieniężnego w razie uszkodzenia ciała lub wywołania rozstroju zdrowia. Z kolei w myśl art. 444 § 2 Kodeksu cywilnego jeżeli poszkodowany utracił całkowicie lub częściowo zdolność do pracy zarobkowej albo jeżeli zwiększyły się jego potrzeby lub zmniejszyły widoki powodzenia na przyszłość, może on żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody odpowiedniej renty.

Instytucję prawną odsetek za zwłokę reguluje art. 359 § 1 Kodeksu cywilnego, według którego odsetki od sumy pieniężnej należą się tylko wtedy, gdy to wynika z czynności prawnej albo z ustawy, z orzeczenia sądu lub z decyzji innego właściwego organu. Zgodnie z art. 481 § 1 Kodeksu cywilnego, jeżeli dłużnik opóźnia się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego, wierzyciel może żądać odsetek za czas opóźnienia, chociażby nie poniósł żadnej szkody i chociażby opóźnienie było następstwem okoliczności, za które dłużnik odpowiedzialności nie ponosi.

Z kolei w myśl art. 98 § 1 ustawy z dnia 17 listopada 1964 r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz. U z 2014 r., poz. 101, z późn. zm.) strona przegrywająca sprawę obowiązana jest zwrócić przeciwnikowi na jego żądanie koszty niezbędne do celowego dochodzenia praw i celowej obrony (koszty procesu). W przepisie tym ustawodawca wyraził przy okazji określenia ww. pojęcia zasadę odpowiedzialności za wynik procesu, co oznacza, że strona przegrywająca sprawę zwraca na żądanie przeciwnika koszty procesu. W razie częściowego tylko uwzględnienia żądań koszty będą wzajemnie zniesione lub stosunkowo rozdzielone. Sąd może jednak nałożyć na jedną ze stron obowiązek zwrotu wszystkich kosztów, jeżeli jej przeciwnik uległ tylko co do nieznacznej części swego żądania albo gdy określenie należnej mu sumy zależało od wzajemnego obrachunku lub oceny sądu (art. 100 Kodeks postępowania cywilnego). Natomiast w myśl art. 108 § 1 Kodeks postępowania cywilnego Sąd rozstrzyga o kosztach w każdym orzeczeniu kończącym sprawę w instancji. Sąd może jednak rozstrzygnąć jedynie o zasadach poniesienia przez strony kosztów procesu, pozostawiając szczegółowe wyliczenie referendarzowi sądowemu; w tej sytuacji, po uprawomocnieniu się orzeczenia kończącego postępowanie w sprawie, referendarz sądowy w sądzie pierwszej instancji wydaje postanowienie, w którym dokonuje szczegółowego wyliczenia kosztów obciążających strony. Zgodnie zaś z art. 113 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 2005 r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U. z 2016 r., poz. 623) kosztami sądowymi, których strona nie miała obowiązku uiścić lub których nie miał obowiązku uiścić kurator albo prokurator, sąd w orzeczeniu kończącym sprawę w instancji obciąży przeciwnika, jeżeli istnieją do tego podstawy, przy odpowiednim zastosowaniu zasad obowiązujących przy zwrocie kosztów procesu.

W ocenie tutejszego Organu, w opisanym zdarzeniu przyszłym, nie są spełnione przesłanki zawarte w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Należy zauważyć, że celem poniesionych przez Szpital kosztów związanych z zasądzonymi przez Sąd odszkodowaniami, zadośćuczynieniami czy rentami wypłacanymi pacjentom Szpitala - nie jest uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów. Celem zapłaty jest bowiem zwolnienie się Szpitala ze zobowiązań a zapłata ww. świadczeń nie przynosi żadnego przychodu. W opisie zdarzenia przyszłego Szpital wskazał, że ponosi winę za zdarzenia, które stanowić będą podstawę do wypłaty a są skutkiem zawinionego postępowania personelu Szpitala, niezgodnego z aktualną wiedzą medyczną, której efektem był uszczerbek na zdrowiu pacjentów.

Analiza przedstawionego we wniosku zdarzenia przyszłego prowadzi do wniosku, że co prawda mające mieć miejsce wypłaty kwot z tytułu zasądzonego odszkodowania, zadośćuczynienia i renty wiążą się pośrednio z prowadzoną przez Wnioskodawcę działalnością gospodarczą, jednakże oceniając charakter omawianych wydatków nie można wykazać związku przyczynowo – skutkowego pomiędzy zapłatą tych kwot, a uzyskanym przez Wnioskodawcę przychodem.

Uiszczenie analizowanych należności orzeczonych na rzecz pacjenta jest wynikiem nieprawidłowego realizowania przez Szpital obowiązków. Zatem celem zapłaty odszkodowania zadośćuczynienia oraz renty na rzecz poszkodowanych przez Szpital pacjentów jest zwolnienie się Wnioskodawcy ze zobowiązania będącego następstwem szkody wyrządzonej tym pacjentom. Trudno tym samym racjonalnie uzasadnić, w jaki sposób ich zapłata miałaby przyczynić się do wzrostu poziomu przychodów Wnioskodawcy lub do zwiększenia szans na ich uzyskiwanie bądź na zachowanie lub zabezpieczenie przychodu. W odniesieniu natomiast do podniesionej przez Wnioskodawcę kwestii ryzyka prowadzonej działalności wskazać należy, że podejmując decyzje dotyczące finansów Wnioskodawca powinien liczyć się z konsekwencjami wynikającymi z tych decyzji, a zachowując się racjonalnie powinien mieć na uwadze ryzyko związane z prowadzeniem swej działalności. W ramach tego ryzyka winien również przewidzieć ewentualne negatywne finansowo efekty swych działań. Ryzyko nie może jednak być utożsamiane z dowolnym kształtowaniem stosunków w celu obniżenia podstawy opodatkowania podatkiem dochodowym. Możliwość zaliczania danych wydatków do kosztów uzyskania przychodów ma przede wszystkim skłaniać podatników do podejmowania racjonalnych decyzji gospodarczych i działań, w tym znaczeniu, że przysparzać one będą konkretnych przychodów podatkowych lub też zachowają źródło przychodów w niezmienionym stanie albo zabezpieczą to źródło przed uszczupleniem czy też zmniejszeniem.

Nie można również wykazać związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy zapłatą odsetek oraz kosztów postępowania sądowego a uzyskanym przez Wnioskodawcę przychodem. Nie można bowiem utożsamiać odsetek za zwłokę ze świadczeniem odszkodowawczym, czy też innym świadczeniem (naprawieniem szkody). Wierzyciel może ich żądać dopiero, jeżeli dłużnik opóźni się ze spełnieniem świadczenia pieniężnego. W doktrynie przyjmuje się, że odsetki są świadczeniem ubocznym (akcesoryjnym), realizowanym z reguły w takich samych przedmiotach co świadczenie główne i wysokości obliczonej według stopy procentowej i czasu potencjalnego korzystania z przedmiotów objętych świadczeniem głównym. W przedmiotowej sprawie odsetki, do których zapłacenia może zostać zobowiązany Wnioskodawca mają charakter uboczny względem świadczenia głównego – są skutkiem nie wykonania zobowiązań. Stanowią więc swego rodzaju quasi sankcję.

Natomiast poniesione wydatki jakimi są koszty sądowe - obejmujące zwrot kosztów procesu poniesionych przez stronę powodową oraz zwrot kosztów procesu na rzecz Skarbu Państwa, od których strona powodowa zostałaby zwolniona - nie przyczyniły się w żaden sposób do uzyskanego przychodu z prowadzonej działalności gospodarczej. Nie były to również normalne koszty funkcjonowania Wnioskodawcy. Koszty te ponoszone są przez Szpital wskutek uwzględnienia roszczeń pacjentów, czyli przegranych spraw z zakresu prawa cywilnego. Poniesienie tych wydatków jest zatem formą dolegliwości finansowej z tytułu przegrania procesu sądowego. Zatem są to pewnego rodzaju dolegliwe dla Wnioskodawcy wydatki i nie przynoszą jej przychodu. Wydatki te są ściśle powiązane z dochodzeniem roszczeń przez pacjentów i są kosztami postępowania sądowego.

Powyższe wnioskowanie uzasadnia również to, że w przypadku jednostki takiej jak Szpital, który ma potencjalną możliwość korzystania ze zwolnienia przedmiotowego wymienionego w art. 17 ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym wolne od podatku są dochody podatników, z zastrzeżeniem ust. 1c, których celem statutowym jest działalność w zakresie m.in. ochrony zdrowia - w części przeznaczonej na te cele, trudno doszukać się podstawy umożliwiającej zakwalifikowanie wyżej wymienionych wydatków, jako związanych z realizacją celów statutowych. Celem statutowym Szpitala jest działalność w zakresie ochrony zdrowia, natomiast będące przedmiotem wniosku ewentualne świadczenia będą przyznane na podstawie wyroku, i będą skutkiem nienależytego wykonania tego celu.

Mając zatem na uwadze zdarzenie przyszłe przedstawione we wniosku oraz przytoczone przepisy prawa, stwierdzić należy, że poniesione przez Wnioskodawcę na rzecz pacjentów wydatki z tytułu wypłaty zasądzonych odszkodowań, zadośćuczynień, rent czy odsetek od tych kwot oraz wydatków na pokrycie kosztów procesu pomimo, że nie zostały przez ustawodawcę wymienione w katalogu kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów zgodnie z art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym do prawnych, to nie zostaną poniesione w celu osiągnięcia jakiegokolwiek przychodu. Przedmiotowe wydatki nie zostaną poniesione również w celu zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wobec tego należy je ocenić jako nie spełniające kryterium celowości, o którym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, a w konsekwencji wskazane wydatki nie mogą stanowić kosztów uzyskania przychodów w działalności Wnioskodawcy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Szczecinie, ul. Staromłyńska 10, 70-561 Szczecin, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718, z późn. zm.). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną. Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin