Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
0461.ITPB4.4511.848.2016.1.AS
z 1 lutego 2017 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613 z późn. zm.) oraz § 5 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko – przedstawione we wniosku z dnia 28 listopada 2016 r. (data wpływu 2 grudnia 2016 r.) o wydanie interpretacji indywidualnej przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika - jest nieprawidłowe

UZASADNIENIE

W dniu 2 grudnia 2016 r. został złożony wniosek o wydanie indywidualnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczący podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie obowiązków płatnika.

We wniosku tym przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

S.A. (dalej zwana Spółką) jest spółką akcyjną, gdzie 98% akcji należało do jednego większościowego akcjonariusza, natomiast 2% akcji należało do 195 osób fizycznych. Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki w dniu 23 marca 2016 r. podjęło uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy mniejszościowych przez akcjonariusza większościowego. Przymusowy wykup akcji realizowany był na podstawie art. 418 Kodeksu spółek handlowych. W ramach realizacji uchwały Spółka powiadomiła listownie poszczególnych akcjonariuszy mniejszościowych o uruchomieniu procedury przymusowego wykupu akcji. Akcjonariusz większościowy przekazał na rachunek bankowy Spółki kwotę stanowiącą równowartość zobowiązania, jakie ciążyło na akcjonariuszu większościowym w wyniku przymusowego wykupu akcji. Spółka realizując czynności administracyjne wynikające z uchwały Nadzwyczajnego Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy przekazywała środki pieniężne za zbywane akcje akcjonariuszom mniejszościowym zgodnie z ustaloną ceną zakupu.

Stosownie do treści art. 39 ust. 3 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej zwana ustawą) w terminie do końca lutego 2017 r. należy akcjonariuszom mniejszościowym, którzy uzyskali środki pieniężne z tytułu transakcji przymusowego wykupu akcji oraz urzędom skarbowym właściwym według ich miejsca zamieszkania przekazać imienne informacje o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Jak określić koszty uzyskania przychodu (w Informacji PIT-8C, w części F, w wierszu 1, w poz. 36) w przypadku, gdy Spółka nie posiada informacji o kosztach uzyskania przychodu przez akcjonariusza?
2. Czy należy wystawić informację o wysokości dochodu, o której mowa w art. 39 ust. 3 ustawy akcjonariuszom w przypadku, gdy nie dysponuje się i nie można ustalić aktualnych adresów zamieszkania akcjonariuszy?

Zdaniem Wnioskodawcy, wystawiając informację o wysokości dochodu - PIT-8C należy wskazać w części F formularza w wierszu 1 w poz. 35 przychód z odpłatnego zbycia papierów wartościowych oraz w poz. 36 koszty uzyskania tego przychodu. Ani Spółka, ani akcjonariusz większościowy nie posiada informacji o wysokości kosztów uzyskania przychodów. Wykazanie faktycznych kosztów związanych z uzyskanym przychodem ze zbycia akcji spoczywa na podatniku. Spółka zatem jest zdania, że w informacji o wysokości dochodu - PIT-8C dla sprzedającego akcje powinna wykazać tylko kwotę przychodu ze zbycia akcji w poz. 35.

Część akcjonariuszy mniejszościowych z powodu braku adresu zamieszkania (nieaktualne lub nieprawdziwe) nie dokonała sprzedaży akcji. W przypadku takich osób, które nie stawiły się do wykupu akcji, nie ma obowiązku sporządzenia żadnej informacji. Na rzecz tych osób zabezpieczono odpowiednią kwotę w depozycie sądowym. Żaden podmiot, ani Spółka, ani akcjonariusz większościowy, nie może ponosić odpowiedzialności za obowiązki, w stosunku do których nie ma możliwości ich wykonania, a właśnie taka sytuacja ma miejsce w przedmiotowej sprawie. Spółka, a tym samym i akcjonariusz większościowy nie jest w stanie ustalić tożsamości podatników ani adresów korespondencyjnych i innych danych. Akcje mogły być przedmiotem dziedziczenia, mogły zostać zbyte, etc. Tym samym Spółka nie ma możliwości w stosunku do tych osób przekazać stosownej informacji.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest nieprawidłowe.

W myśl art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2016 r., poz. 2032), opodatkowaniu podatkiem dochodowym podlegają wszelkiego rodzaju dochody, z wyjątkiem dochodów wymienionych w art. 21, 52, 52a i 52c oraz dochodów, od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.

Zgodnie z art. 10 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy źródłami przychodów są kapitały pieniężne i prawa majątkowe, w tym odpłatne zbycie praw majątkowych innych niż wymienione w pkt 8 lit. a)-c).

Natomiast za przychody z kapitałów pieniężnych, stosownie do art. 17 ust. 1 pkt 6 lit. a) ww. ustawy uważa się przychody z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Stosownie natomiast to treści art. 17 ust. 1ab pkt 1 ww. ustawy, przychód określony w ust. 1 pkt 6 z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych powstaje w momencie przeniesienia na nabywcę własności udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych.

Na podstawie art. 30b ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych od dochodów uzyskanych z odpłatnego zbycia papierów wartościowych lub pochodnych instrumentów finansowych, w tym z realizacji praw wynikających z tych instrumentów, z odpłatnego zbycia udziałów (akcji) oraz z tytułu objęcia udziałów (akcji) za wkład niepieniężny w postaci innej niż przedsiębiorstwo lub jego zorganizowana część, podatek dochodowy wynosi 19 % uzyskanego dochodu.

Zgodnie z art. 30b ust. 2 pkt 4 ww. ustawy dochodem o którym mowa w ust. 1, jest różnica między
sumą przychodów uzyskanych z tytułu odpłatnego zbycia udziałów (akcji) a kosztami uzyskania przychodów określonymi na podstawie art. 22 ust. 1f oraz art. 23 ust. 1 pkt 38 i 38c ustawy.

Z kolei z treści art. 30b ust. 6 ww. ustawy wynika, że po zakończeniu roku podatkowego podatnik jest obowiązany w zeznaniu podatkowym, o którym mowa w art. 45 ust. 1a pkt 1 (PIT-38) wykazać dochody uzyskane w roku podatkowym m.in. z odpłatnego zbycia udziałów (akcji), i obliczyć należny podatek dochodowy.

Na podstawie art. 39 ust. 3 ww. ustawy, osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, osoby prawne i ich jednostki organizacyjne oraz jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej są obowiązane, w terminie do końca lutego roku następującego po roku podatkowym, z zastrzeżeniem art. 45ba ust. 4, przesłać podatnikowi oraz urzędowi skarbowemu, przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy według miejsca zamieszkania podatnika wykonuje swoje zadania, a w przypadku podatnika, o którym mowa w art. 3 ust. 2a, urzędowi skarbowemu przy pomocy którego naczelnik urzędu skarbowego właściwy w sprawach opodatkowania osób zagranicznych wykonuje swoje zadania, imienne informacje o wysokości dochodu, o których mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, sporządzone według ustalonego wzoru

Instytucję przymusowego wykupu akcji regulują przepisy ustawy z dnia 15 września 2000 r. Kodeks spółek handlowych (Dz. U. z 2016 r., poz. 1578 z późn. zm.). I tak na podstawie art. 418 § 1 i 2 ww. ustawy - walne zgromadzenie może powziąć uchwałę o przymusowym wykupie akcji akcjonariuszy reprezentujących nie więcej niż 5% kapitału zakładowego (akcjonariusze mniejszościowi) przez nie więcej niż pięciu akcjonariuszy, posiadających łącznie nie mniej niż 95% kapitału zakładowego, z których każdy posiada nie mniej niż 5% kapitału zakładowego. Uchwała wymaga większości 95% głosów oddanych. Statut może przewidywać surowsze warunki powzięcia uchwały. Przepisy art. 416 § 2 i 3 stosuje się odpowiednio. Uchwała, o której mowa w § 1, powinna określać akcje podlegające wykupowi oraz akcjonariuszy, którzy zobowiązują się wykupić akcje, jak również określać akcje przypadające każdemu z nabywców. Akcjonariusze, którzy mają nabyć akcje i głosowali za uchwałą, odpowiadają solidarnie wobec spółki za spłacenie całej sumy wykupu.

Stosownie do art. 417 § 1 ww. ustawy, wykupu akcji dokonuje się po cenie notowanej na rynku regulowanym, według przeciętnego kursu z ostatnich trzech miesięcy przed powzięciem uchwały albo też, gdy akcje nie są notowane na rynku regulowanym, po cenie ustalonej przez biegłego wybranego przez walne zgromadzenie. Jeżeli akcjonariusze nie wybiorą biegłego na tym samym walnym zgromadzeniu, zarząd zwróci się w terminie tygodnia od dnia walnego zgromadzenia do sądu rejestrowego o wyznaczenie biegłego celem wyceny akcji będących przedmiotem wykupu. Przepisy art. 312 § 5, 6 i § 8 stosuje się odpowiednio. Wykupu akcji dokonuje się za pośrednictwem zarządu.

Osoby, które zamierzają wykupić akcje, powinny wpłacić należność równą cenie wszystkich nabywanych akcji (cena wykupu) na rachunek bankowy spółki w terminie trzech tygodni od dnia ogłoszenia ceny wykupu przez zarząd. Cena wykupu może zostać ogłoszona również na walnym zgromadzeniu (§ 2 art. 417 ww. ustawy). Zarząd powinien dokonać wykupu akcji na rachunek akcjonariuszy pozostających w spółce w terminie miesiąca od upływu terminu złożenia akcji, o którym mowa w art. 416 § 4, jednakże nie wcześniej niż po wpłaceniu ceny wykupu (art. 417 § 3 ustawy).

Z powyższego wynika, że przepisy Kodeksu spółek handlowych dotyczące przymusowego wykupu akcji wskazują na wystąpienie przedmiotowo istotnych elementów charakteryzujących umowę odpłatnego zbycia: oznaczenie przedmiotu zbycia i ceny. Zatem przymusowy wykup akcji występuje jako szczególny typ umowy odpłatnego zbycia papierów wartościowych (akcji), co skutkuje tym, że dokonanie tej czynności cywilnoprawnej powoduje, że uzyskany w ten sposób dochód z odpłatnego zbycia akcji podlega opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Należy jednak wskazać, ze podczas wykupu akcji Spółka działała we własnym imieniu na rachunek akcjonariuszy wykupujących, jako swoisty pośrednik przy transakcji wykupu. Dlatego Spółka jest zobowiązana do wystawienia informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych. Obowiązek ten wynika z treści art. 39 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Należy zwrócić uwagę, że przepis ten ma charakter ogólny i nie zawiera wyjątków od reguły. Z jego treści wynika zatem, że obowiązuje zarówno instytucje finansowe pośredniczące w obrocie papierami wartościowymi (np. biura maklerskie), jak i inne podmioty biorące faktyczny udział w uzyskaniu określonych dochodów przez podatnika.

Wskazać należy, że zgodnie z art. 418 § 2a Kodeksu spółek handlowych, akcjonariusze mniejszościowi, których akcje podlegają przymusowemu wykupowi, powinni, w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzenia spółki. Jeżeli akcjonariusz nie złożył dokumentu akcji w terminie, zarząd unieważnia ją w trybie art. 358, a nabywcy wydaje nowy dokument akcji pod tym samym numerem emisyjnym.

Zgodnie z powyższym przepisem akcjonariusze mniejszościowi, których akcje podlegają, w myśl podjętej uchwały, przymusowemu wykupowi, powinni w terminie miesiąca od dnia ogłoszenia uchwały, złożyć w spółce dokumenty akcji lub dowody ich złożenia do rozporządzania spółki. W wypadku gdy akcjonariusz (lub akcjonariusze) nie złożyli dokumentów akcji w terminie, zarząd jest uprawniony wezwać akcjonariusza, w drodze ogłoszenia lub listu poleconego, do złożenia dokumentu we wskazanym terminie, z zagrożeniem unieważnienia dokumentu akcji. Termin do złożenia dokumentu akcji nie może być krótszy niż dwa tygodnie od dnia ogłoszenia wezwania albo doręczenia listu poleconego (art. 358 § 1 Kodeksu spółek handlowych).

Skoro podczas wykupu akcji mamy do czynienia z sytuacją, gdy Spółka działa we własnym imieniu na rachunek akcjonariuszy wykupujących (większościowych), jako swoisty pośrednik przy transakcji wykupu, to jest zobowiązana do wystawienia informacji o wysokości dochodu, o którym mowa w art. 30b ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych osiągniętego przez akcjonariuszy mniejszościowych.

W przypadku, gdy Spółka – jak to ma miejsce w przedmiotowej sprawie – nie posiada informacji o wysokości poniesionych kosztów uzyskania przychodów, wykazaniu podlega kwota przychodu należnego ze sprzedaży akcji. Natomiast obowiązek uwzględnienia faktycznych kosztów uzyskania przychodów związanych z uzyskanym przychodem ze sprzedaży akcji obciąża podatnika. W tym przypadku obowiązki podmiotów dokonujących wypłaty tych świadczeń ograniczają się sporządzenia stosownej informacji rocznej – PIT-8C.

Jedynie w przypadku, gdy Spółka nie posiada żadnych wymaganych danych identyfikacyjnych do sporządzenia tej informacji, takich jak aktualny adres zamieszkania podatnika, NIP lub PESEL, i mimo podjęcia wszelkich wysiłków w celu ich ustalenia nie jest ich w stanie ustalić, to obowiązku tego nie będzie w stanie wypełnić.

W związku z tym tut. Organ uznał stanowisko Wnioskodawcy za nieprawidłowe, bowiem wbrew twierdzeniu Spółki jest ona zobowiązana do wystawienia informacji PIT-8C. Jednakże z obowiązku tego, jak wskazano powyżej, Spółka może być zwolniona tylko w wyjątkowych sytuacjach braku możliwości ustalenia danych niezbędnych do jej prawidłowego wypełnienia. W rzeczywistości może dotyczyć to wyłącznie osób, którym Spółka nie przekazała środków pieniężnych z tytułu wykupu. Wypłacając należne kwoty Wnioskodawca musi bowiem dysponować danymi osobowymi beneficjenta, a tym samym jest w stanie ustalić pozostałe dane niezbędne do wywiązywania się z obowiązków płatnika.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa(art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2016 r., poz. 718 z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Administracji Skarbowej w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, 87 – 100 Toruń, ul. Św. Jakuba 20.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.