Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Bydgoszczy
ITPB3/4510-372/15/MJ
z 1 października 2015 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2015 r., poz. 613) oraz § 4 pkt 1 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r. poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Bydgoszczy działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z dnia 15 lipca 2015 r. (data wpływu 20 lipca 2015 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

1. możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów roszczenia wypłaconego na rzecz pracownika - jest nieprawidłowe
2. ustalenia, czy odszkodowanie otrzymane z firmy ubezpieczeniowej stanowi przychód do opodatkowania – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 20 lipca 2015 r. wpłynął ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie:

1. możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów roszczenia wypłaconego na rzecz pracownika oraz
2. ustalenia, czy odszkodowanie otrzymane z firmy ubezpieczeniowej stanowi przychód do opodatkowania.

We wniosku przedstawiono następujący stan faktyczny.

W roku 2011 pracownik „Z” Spółka z o.o. w „S” uległ wypadkowi przy pracy, w wyniku którego doznał obrażeń powodujących całkowitą niezdolność do pracy. Pracownik otrzymał z Zakładu Ubezpieczeń Społecznych jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy oraz wystąpił z powództwem przeciwko Spółce o zasądzenie na jego rzecz zadośćuczynienia oraz renty wyrównawczej. Sąd uwzględnił powództwo pracownika i zasądził na jego rzecz dochodzone przez niego roszczenia. Spółka na mocy wyroku Sądu Okręgowego w Bydgoszczy VI Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych oraz wyroku Sądu Apelacyjnego w Gdańsku III Wydział Pracy i Ubezpieczeń Społecznych wypłaciła byłemu pracownikowi kwotę 232 029,29 zł tytułem:

1. 200 000,00 zł zadośćuczynienia,
2. 7 572,60 zł odsetek od zadośćuczynienia (od 09.12.2014 r. do dnia zapłaty),
3. 2 914,50 zł zwrotu części opłaty od pozwu,
4. 21 000,00 zł skapitalizowanej renty wyrównawczej (od 01.11.2011r. do 30.04.2015 r.),
5. 41,42 zł odsetek z tytułu skapitalizowanej renty wyrównawczej (od 13.05.2015 r. do dnia zapłaty),
6. 500,00 zł renty wyrównawczej za 05/2015 r.,
7. 0,77 zł odsetek od renty wyrównawczej za 05/2015 r. (od dnia 15.05.2015 do dnia zapłaty).

”Z” Spółka z o.o. jest ubezpieczona od wypadków i innych zdarzeń losowych. Polisa została zaksięgowana jako koszt uzyskania przychodu. Firma ubezpieczeniowa przyznała Spółce odszkodowanie w łącznej kwocie 172 531,29 (tj. 232 029,29 - 59 498,00 świadczenie uzyskane przez poszkodowanego na podstawie przepisów Ustawy z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych).

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie:

1. Czy wypłacone roszczenie w kwocie 232 029,29 zł na rzecz byłego pracownika stanowi koszt uzyskania przychodu?
2. Czy otrzymane odszkodowanie w kwocie 172 531,29 zł z firmy ubezpieczeniowej stanowi przychód do opodatkowania?

Wnioskodawca przedstawił następujące stanowisko:

Ad. 1. Kwota 232 029,29 zł wypłacona na rzecz byłego pracownika tytułem:

1. 200 000,00 zł zadośćuczynienia - nie stanowi kosztu uzyskania przychodu,
2. 7 572,60 zł odsetek od zadośćuczynienia - jest kosztem uzyskania przychodu,
3. 2 914,50 zł zwrotu części opłaty od pozwu - nie jest kosztem uzyskania przychodu,
4. 21 000,00 zł skapitalizowanej renty wyrównawczej - nie jest kosztem uzyskania przychodu,
5. 41,42 zł odsetek z tytułu skapitalizowanej renty wyrównawczej - jest kosztem uzyskania przychodu,
6. 500,00 zł renty wyrównawczej za 05/2015 r. - nie jest kosztem uzyskania przychodu,
7. 0,77 zł odsetek od renty wyrównawczej za 05/2015 r. - kwota stanowi koszt uzyskania przychodu.

Reasumując tylko kwota wypłaconych odsetek (7 614,79 zł) stanowi koszt uzyskania przychodu, natomiast zadośćuczynienie, renta oraz opłata od pozwu (224 414,50 zł) nie są kosztem uzyskania przychodu.

Ad. 2 Kwota 172 531,29 zł stanowiąca odszkodowanie otrzymane od firmy ubezpieczeniowej tytułem:

1. 140 502,00 zł zadośćuczynienia - przychód wolny korzysta ze zwolnienia od podatku dochodowego od osób prawnych;
2. 7 572,60 zł odsetki od zadośćuczynienia - przychód do opodatkowania;
3. 2 914,50 zł zwrot części opłaty od pozwu- przychód wolny korzysta ze zwolnienia;
4. 21 000,00 zł renta wyrównawcza - przychód wolny korzysta ze zwolnienia;
5. 41,42 zł odsetki od renty wyrównawczej - przychód do opodatkowania;
6. 500,00 zł renta wyrównawcza za 05/2015 r. - przychód wolny korzysta ze zwolnienia;
7. 0,77 zł odsetek od renty wyrównawczej za 05/2015 r. - przychód do opodatkowania.

Reasumując tylko kwota odsetek (7 614,79 zł) stanowi przychód do opodatkowania, natomiast zadośćuczynienie, renta oraz opłata od pozwu (164 916,50) jest to przychód wolny od opodatkowania, korzystający ze zwolnienia.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego stanu faktycznego jest nieprawidłowe.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 851 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1.

Treść przywołanego przepisu wskazuje, że definicja kosztów uzyskania przychodów – dla celów podatku dochodowego – składa się z dwóch podstawowych elementów, które łącznie tworzą swego rodzaju normatywną klauzulę generalną.

Pierwszy z tych elementów określić można mianem przesłanki pozytywnej, zakładającej spełnienie łączne dwóch warunków, tj.:

• poniesienie wydatku,
• poniesienie wydatku musi nastąpić w celu osiągnięcia przychodu, względnie zabezpieczenia bądź zachowania źródła przychodów.

Tak więc podatnik może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów poniesione wydatki po wyłączeniu tych, których możliwość odliczenia jest wprost ograniczona w ustawie (dotyczy to zarówno kosztów bezpośrednio związanych z uzyskiwanymi przychodami, jak i kosztów innych niż bezpośrednio związanych z przychodami, pod warunkiem, że ich poniesienie ma związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu, lub wiąże się z zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodów).

Ustawodawca w omawianym przepisie nie zdefiniował pojęcia „koszty bezpośrednio związane z przychodami” oraz „koszty uzyskania przychodów inne niż koszty bezpośrednio związane z przychodami”. Jednak znaczenie tych pojęć można ustalić posługując się ich językowym znaczeniem.

Przez koszty uzyskania przychodów bezpośrednio związane z przychodami należy rozumieć te koszty, których poniesienie wpłynęło bezpośrednio na uzyskanie określonego przychodu. Kosztami zaś innymi niż koszty bezpośrednio związane z przychodami są wszelkie koszty niebędące kosztami bezpośrednio związanymi z przychodami, w tym koszty dotyczące całokształtu działalności podatnika związane z jego funkcjonowaniem.

Jednak nie każdy wydatek ponoszony w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą stanowić może koszt uzyskania przychodów i jako taki rzutować na podstawę opodatkowania. Skoro bowiem ustawodawca wyraźnie wiąże koszty uzyskania przychodów z określonym celem, to musi być ten cel widoczny. Ponoszone koszty winny omawiany cel realizować lub co najmniej zakładać realność celu.

Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

1. przeznaczenie wydatku (celowość, zasadność wydatku dla funkcjonowania podmiotu). Ze względu na szeroki zakres celowości, powinno poddawać się szczegółowej analizie czynniki wpływające na celowość w postaci racjonalności i efektywności,
2. potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów.

Ponadto obowiązkiem podatnika, jako odnoszącego ewidentną korzyść z faktu zaliczenia określonych wydatków w poczet kosztów uzyskania przychodów, jest wykazanie związku przyczynowo-skutkowego z osiąganymi przychodami lub zabezpieczeniem ich źródła, zgodnie z dyspozycją powołanego art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Drugi z elementów zawartych w omawianym przepisie stanowi przesłankę negatywną, zgodnie z którą, ponoszony wydatek nie może być ujęty w zawartym w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych katalogu wydatków nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów.

W analizowanej sprawie Spółka nie wykazała, że przedmiotowe wydatki poniesione zostały w celu uzyskania przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, tj. że wydatki te, obiektywnie rzecz ujmując, były celowe i że w rezultacie ich poniesienia Wnioskodawca mógł oczekiwać zwiększenia swoich przychodów, względnie zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Wobec tego nie został spełniony podstawowy warunek, by wydatek został uznany za koszt uzyskania przychodów, tj. pomiędzy wydatkiem, a przychodem nie ma związku przyczynowego.

Odnosząc niniejszy stan faktyczny do przepisów prawa podatkowego należy zauważyć, że celem poniesionych przez Spółkę wydatków na wypłatę zadośćuczynienia, zwrotu opłat od pozwu, renty wyrównawczej, skapitalizowanej renty wyrównawczej oraz wypłaconych odsetek od zadośćuczynienia i renty - nie jest uzyskanie przychodu, ani zachowanie lub zabezpieczenie źródła przychodów.

Celem dokonania powyższych płatności na rzecz pracownika było zwolnienie Wnioskodawcy z zobowiązania i nie przynosi żadnego przychodu.

W konsekwencji oznacza to, że Spółka poniosła ww. wydatki, które w żaden sposób nie przyczynią się do powstania po jej stronie przychodu czy zabezpieczenia lub zachowania źródła przychodu, a tym samym wydatki nie zostały poniesione w celu, który stanowi warunek uznania ich za koszty podatkowe w świetle art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Wydatki te zatem nie stanowią na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztu uzyskania przychodów.

Odnosząc się do pytania Wnioskodawcy w zakresie ustalenia, czy odszkodowanie otrzymane z firmy ubezpieczeniowej stanowi przychód do opodatkowania należy wskazać, że ww. ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera definicji przychodu. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń, zaliczanych do tej kategorii. Z zastrzeżeniem art. 12 ust. 3 i 4 oraz art. 14, przychodami są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe (art. 12 ust. 1 pkt 1). Na podstawie art. 12 ust. 1 omawianej ustawy można stwierdzić, że – co do zasady – przychodem jest każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa, mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną.

Należy przy tym podkreślić, że z uwagi na otwarty charakter regulacji zawartej w art. 12 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ocena, czy dokonanie określonej czynności bądź zaistnienie określonego zdarzenia powoduje powstanie przychodu, nie powinna ograniczać się do stwierdzenia, że analizowana czynność/zdarzenie nie zostało wymienione w żadnym z punktów tego przepisu jako skutkujące przychodem, ale wymaga również zbadania, czy jej dokonanie/zaistnienie wiąże się z uzyskaniem przysporzeń majątkowych przez podatnika.

Przychody należne to wszelkiego rodzaju przychody, co do których przysługuje podatnikowi uprawnienie do ich dochodzenia, czyli takie, które wynikają z konkretnego stosunku prawnego. „Należność” wynika z treści stosunku prawnego, a odnosi się zarówno do możliwości dochodzenia konkretnego świadczenia oraz do powinności jego spełnienia. Oznacza to, że powstanie przychodów należnych związane jest z powstaniem wierzytelności. Ponieważ wierzytelność to termin wywodzący się z prawa cywilnego, to przychodami należnymi są przychody wymagalne w rozumieniu prawa cywilnego, tj. możliwe do prawnie skutecznego ich dochodzenia.

Ustawodawca nie zastrzega, że przychodem są tylko wymienione w art. 12 ustawy pożytki, które są wprost wynikiem realizacji celu działalności gospodarczej osoby prawnej. Wszelkie wpłaty pieniężne, o ile spełniają inne wymagania podane w rozdziale 2 ustawy, mogą być uznane za przychód osoby prawnej zwłaszcza, że listę pożytków – stanowiącą katalog zamknięty, którego zakres nie podlega rozszerzeniu czy też zawężeniu – które nie mogą być zaliczone do przychodów, zawarto w ust. 4 cytowanego przepisu (brak w nim jednakże przychodu pochodzącego z odszkodowania).

Zatem bez znaczenia przy rozpoznawaniu przychodu pozostaje źródło pochodzenia tych środków. Oznacza to, że wszystkie środki pieniężne jakie wpływają na rachunek Spółki stanowią, w rozumieniu ustawy podatkowej, przychód. Dotyczy to zarówno należności będących wprost wynikiem prowadzonej działalności gospodarczej, jak również innych definitywnych przysporzeń finansowych, jakimi niewątpliwie są odszkodowania.

W przedmiotowej sprawie można rozważyć możliwość zastosowania art. 12 ust. 4 pkt 6a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, zgodnie z którym do przychodów nie zalicza się m.in. zwróconych innych wydatków nie zaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Otrzymane przez Spółkę odszkodowanie z firmy ubezpieczeniowej jest wykonaniem świadczenia wynikającego z zawartej umowy ubezpieczenia i nie jest zwrotem wydatków poniesionych przez Spółkę niezaliczonych do kosztów uzyskania przychodów.

Aby dany wydatek mógł być zaliczony do kategorii „innych wydatków”, o których mowa w art. 12 ust. 4 pkt 6a cytowanej ustawy, konieczne jest, by „wydatek ten nie został zaliczony do kosztów uzyskania przychodów” w rozumieniu ustawy oraz by wydatek został wcześniej przez podatnika poniesiony, a następnie zwrócony podatnikowi. Przy czym wydatek poniesiony powinien być odpowiednikiem wydatku zwróconego. Tak więc „wydatek zwrócony” to ten sam, a nie taki sam wydatek, który został poniesiony.

Reasumując, otrzymane od ubezpieczyciela odszkodowanie stanowić będzie przychód podatkowy w dacie jego otrzymania na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Bydgoszczy, ul. Jana Kazimierza 5, 85-035 Bydgoszcz, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012, poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy). Jednocześnie, zgodnie z art. 57a ww. ustawy, skarga na pisemną interpretację przepisów prawa podatkowego wydaną w indywidualnej sprawie może być oparta wyłącznie na zarzucie naruszenia przepisów postępowania, dopuszczeniu się błędu wykładni lub niewłaściwej oceny co do zastosowania przepisu prawa materialnego. Sąd administracyjny jest związany zarzutami skargi oraz powołaną podstawą prawną.

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Bydgoszczy Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Toruniu, ul. Św. Jakuba 20, 87-100 Toruń.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.