Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPB-1-2/4510-453/16/AnK
z 24 czerwca 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 613 ze zm.) oraz § 4 pkt 2 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (t.j. Dz.U. z 2015 r., poz. 643), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Spółki przedstawione we wniosku z 10 maja 2016 r. (data wpływu do tut. BKIP 17 maja 2016 r.), o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu wypłaty odszkodowania na rzecz byłego pracownika – jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 17 maja 2016 r. wpłynął do tut. BKIP wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu wypłaty odszkodowania na rzecz byłego pracownika.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca jest spółką z ograniczoną odpowiedzialnością. Wnioskodawca złożył w dniu 20 listopada 2015 r. swojemu pracownikowi zatrudnionemu na czas nieokreślony, oświadczenie woli o wypowiedzeniu mu umowy o pracę na podstawie art. 10 ustawy z dnia 13 marca 2003 r. o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników (t.j. Dz.U. z 2015 r. poz. 192 ze zm.), z powodu restrukturyzacji zatrudnienia zmierzającej do obniżenia zatrudnienia - likwidacji stanowiska. Pracownik złożył przeciwko Wnioskodawcy do sądu pozew w sprawie wypowiedzenia mu umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa. Pracownik w zmodyfikowanym pozwie wniósł o uznanie za bezskuteczne złożonego mu wypowiedzenia umowy o pracę. W dniu 10 lutego 2016 r. Wnioskodawca i pracownik zawarli ugodę sądową, zgodnie z którą Wnioskodawca zobowiązał się do zapłacenia pracownikowi kwoty 11 235,00 zł tytułem odszkodowania za wypowiedzenie umowy o pracę - w dwóch ratach po 5 617,50 zł każda, płatnych odpowiednio pierwsza rata 10 kwietnia 2016 r. a druga 10 maja 2016 r. (przy czym niezapłacenie pierwszej raty w ustalonym terminie zgodnie z ugodą sądowa powoduje natychmiastową wymagalność całej pozostałej do zapłacenia kwoty). Pracownik natomiast w ugodzie sądowej oświadczył, że zawarta ugoda sądowa załatwia wszelkie jego roszczenia wobec Wnioskodawcy. W ugodzie sądowej Wnioskodawca zobowiązał się także do poniesienia 281 zł tytułem połowy opłaty sądowej od pozwu, od uiszczenia której pracownik był zwolniony. W uzgodnionym w ugodzie sądowej terminie do 10 kwietnia 2016 r. Wnioskodawca przekazał na rachunek bankowy pracownika kwotę 5 617, 50 zł tytułem pierwszej raty odszkodowania za wypowiedzenie umowy o pracę, natomiast drugą ratę w tej samej wysokości Wnioskodawca zapłaci pracownikowi zgodnie z zawartą ugodą sądową do 10 maja 2016 r.

W związku z powyższym zadano następujące pytanie:

Czy wydatki Wnioskodawcy z tytułu wypłaty odszkodowania na rzecz byłego pracownika Wnioskodawcy za wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę, którego obowiązek wypłaty wynikał z ugody sądowej z dnia 10 lutego 2016 r., stanowią u Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu?

W ocenie Wnioskodawcy, wydatki Wnioskodawcy z tytułu wypłaty odszkodowania na rzecz byłego pracownika Wnioskodawcy za wypowiedzenie pracownikowi umowy o pracę, którego obowiązek wypłaty wynikał z ugody sądowej z dnia 10 lutego 2016 r., stanowią u Wnioskodawcy koszty uzyskania przychodu.

Odszkodowanie, do którego zapłaty jest zobowiązany Wnioskodawca na podstawie ugody sądowej ma bowiem swoją podstawę w przepisach prawa pracy i stanowi ekwiwalent należności przysługujących pracownikowi od pracodawcy z tytułu wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę. Stąd, wydatek poniesiony przez Wnioskodawcę na pokrycie odszkodowania na rzecz byłego pracownika za wypowiedzenie mu umowy o pracę należy traktować podobnie, jak wypłatę wynagrodzenia i innych należności wynikających z umowy o pracę.

W orzecznictwie wskazuje się, że: „O zakwalifikowaniu świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy decyduje bowiem to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik, czy również inna osoba nie związana tego rodzaju stosunkiem prawnym. Istotne jest więc to, czy istnieje związek prawny lub faktyczny danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy”, (wyrok NSA z 24 czerwca 2009 r., sygn. akt II FSK 251/08; por. wyrok NSA z 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt II FSK 1122/12). Przy tym dla zakwalifikowania u Wnioskodawcy na poczet kosztów uzyskania przychodu, wydatków Wnioskodawcy na wypłatę na podstawie ugody sądowej odszkodowania związanego z nieprawidłowym wypowiedzeniem pracownikowi umowy o pracę, nie ma znaczenia, fakt, że wydatki te zostaną poniesione na rzecz byłego pracownika oraz okoliczność, że wypłata odszkodowania nastąpiła w wykonaniu ugody sądowej. Istotne natomiast jest, że wydatek ten nie został wymieniony w określonym w art. 16 ust. 1 updop katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów. W świetle powyższego należy stwierdzić, że w przedstawionym stanie faktycznym zachodzi bezpośredni związek między wypłatą pracownikowi odszkodowania a stosunkiem pracy. Wobec czego należy przyjąć, że wydatki które poniesie Wnioskodawca na wypłatę na podstawie ugody sądowej odszkodowania związanego z nieprawidłowym wypowiedzeniem pracownikowi umowy o pracę, należy zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów na podstawi art. 15 ust. 1 updop.

Tak też przyjął m.in. NSA w wyroku z dnia 10 kwietnia 2014 r. sygn. akt II FSK 1122/12 wydanym w sprawie wypłaconego przez spółkę byłemu prawnikowi na mocy ugody sądowej odszkodowania związanego z nieprawidłowym rozwiązaniem umowy o pracę: „Odszkodowanie zapłacone przez skarżącą Spółkę na mocy ugody sądowej miało swoją podstawę prawną w przepisach prawa pracy i stanowiło ekwiwalent należności przysługujących pracownikowi od pracodawcy z tytułu rozwiązania umowy o pracę. Wydatek poniesiony na pokrycie odszkodowania na rzecz byłego pracownika należy zatem traktować podobnie, jak wypłatę wynagrodzenia i innych należności wynikających z umowy o pracę. (...). O zakwalifikowaniu świadczenia jako przychodu ze stosunku pracy decyduje bowiem to, czy określone świadczenie może otrzymać wyłącznie pracownik, czy również inna osoba nie związana tego rodzaju stosunkiem prawnym. Istotne jest więc to, czy istnieje związek prawny lub faktyczny danego świadczenia z istniejącym stosunkiem pracy. W stanie faktycznym przedstawionym przez skarżącą w obecnie rozpoznawanej sprawie między wypłatą odszkodowania a stosunkiem pracy istniał niewątpliwie bezpośredni związek, którego istnienie nakazywało przyjąć, że wydatki poniesione przez będącą pracodawcą Spółkę na wypłatę, na podstawie ugody, odszkodowania związanego z nieprawidłowym rozwiązaniem umowy o pracę, należy zaliczyć w poczet kosztów uzyskania przychodów na podstawie art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p. Dla oceny charakteru wypłaconego odszkodowania i jego związku z należnościami wynikającymi z umowy o pracę nie ma znaczenia fakt, że wydatek poniesiony został na rzecz byłego pracownika, jak również okoliczność, że wypłata odszkodowania nastąpiła w wykonaniu ugody sądowej; ma natomiast znaczenie to, że omawiany wydatek nie został wymieniony w katalogu wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów, zawartym w art. 16 ust. 1 u.p.d.o.p.” (por. wyrok WSA w Białymstoku z 26 sierpnia 2015 r., sygn. akt I SA/Bk 259/15; wyrok NSA z 17 listopada 2015 r., sygn. akt II FSK 2565/13; wyrok NSA z 19 września 2014 r., sygn. akt II FSK 2305/12, wyrok WSA w Rzeszowie z 24 maja 2012 r., sygn. akt I SA/Rz 321/12).

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Zgodnie z art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz.U. z 2014 r., poz. 851 ze zm., dalej: „updop”), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1. Powyższe oznacza, że wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, po wyłączeniu zastrzeżonych w ustawie, są kosztami uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo - skutkowym z osiąganymi przychodami lub służą zachowaniu bądź zabezpieczeniu źródła przychodów. Kosztami będą zarówno koszty pozostające w bezpośrednim związku z uzyskiwanymi przychodami, jak i pozostające w związku pośrednim, jeżeli zostanie wykazane, że zostały w sposób racjonalny poniesione w tym celu, nawet wówczas gdy z obiektywnych powodów przychód nie zostanie osiągnięty.

Zatem do kosztów uzyskania przychodów podatnik ma prawo zaliczyć wszystkie koszty, zarówno te bezpośrednio, jak i pośrednio związane z przychodami, o ile zostały prawidłowo udokumentowane, za wyjątkiem kosztów ustawowo uznanych za niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Podatnik, zaliczając dany wydatek do kosztów uzyskania przychodów, winien wykazać jego związek z prowadzoną działalnością gospodarczą oraz to, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętego przychodu lub że wydatek ten jest związany z konkretnym przedsięwzięciem gospodarczym.

Katalog wydatków niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, pomimo ich związku z przychodami i prowadzoną działalnością gospodarczą zawarty został w art. 16 ust. 1 updop. Należy jednak pamiętać, że samo wyliczenie kosztów, których nie uważa się za koszty uzyskania przychodów, nie stwarza domniemania, że wszelkie pozostałe koszty, które nie są zamieszczone w art. 16 updop, zostaną ex lege uznane za koszty uzyskania przychodów.

W świetle powyższego, aby wydatek poniesiony przez podatnika stanowił dla niego koszt uzyskania przychodu, muszą być spełnione następujące warunki:

1. został poniesiony przez podatnika, tj. w ostatecznym rozrachunku musi zostać pokryty z zasobów majątkowych podatnika (nie stanowią kosztu uzyskania przychodu podatnika wydatki, które zostały poniesione na działalność podatnika przez osoby inne niż podatnik),
2. jest definitywny (rzeczywisty), tj. wartość poniesionego wydatku nie została podatnikowi w jakikolwiek sposób zwrócona,
3. pozostaje w związku z prowadzoną przez podatnika działalnością gospodarczą,
4. poniesiony został w celu uzyskania, zachowania lub zabezpieczenia przychodów lub może mieć wpływ na wielkość osiągniętych przychodów,
5. został właściwie udokumentowany,
6. nie może znajdować się w grupie wydatków, których zgodnie z art. 16 ust. 1 updop nie uważa się za koszty uzyskania przychodów.
   
   

Powyższe oznacza, że wszystkie poniesione wydatki, po wyłączeniu wydatków enumeratywnie wymienionych w przywołanym art. 16 ust. 1 updop, stanowić mogą koszt uzyskania przychodów, o ile pozostają w związku przyczynowo – skutkowym z osiąganymi przychodami. Właściwa i zgodna z treścią ustawowej regulacji kwalifikacja kosztów uzyskania przychodów powinna brać pod uwagę:

• przeznaczenie wydatku (jego celowość, zasadność dla funkcjonowania podmiotu) oraz
• potencjalną możliwość (analizowaną w dacie poniesienia wydatku na podstawie obiektywnych przesłanek) przyczynienia się danego wydatku do osiągnięcia przychodu.
  
  

Odszkodowanie wypłacone przez Wnioskodawcę na mocy ugody sądowej z tytułu wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę z naruszeniem przepisów prawa, mimo że nie zostało wymienione w katalogu wyjątków w art. 16 ust. 1 updop, nie może zostać zakwalifikowane jako koszt podatkowy, ponieważ nie spełnia wymagań z art. 15 ust. 1 updop, tj. odszkodowanie takie nie zostało wypłacone w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów. Brak spełnienia kryterium celu poniesionego wydatku, a także niemożność wskazania związku przyczynowo-skutkowego pomiędzy wypłaconym odszkodowaniem a osiągniętymi przychodami czy też możliwością osiągnięcia przychodów w przyszłości, przesądza o tym, że argumenty Wnioskodawcy nie mogą zostać uznane za prawidłowe.

W ocenie tut. Organu, nieuprawniony jest również pogląd Wnioskodawcy, że wypłacone pracownikowi odszkodowanie należy traktować podobnie, jak wypłatę wynagrodzenia i innych należności wynikających z umowy o pracę. Odszkodowanie uzyskane przez pracownika na skutek niezgodnego z prawem działania pracodawcy, mimo że może zostać uznane za związane z działalnością gospodarczą, nie ma na celu uzyskania przychodu lub zabezpieczenia albo zachowania źródła przychodu. Celem wypłaty odszkodowania jest zwolnienie z ciążącego zobowiązania i wynagrodzenie szkody pracownika. Brak jest zatem podstaw do uznania odszkodowania wypłaconego pracownikowi za swoisty ekwiwalent należności przysługujących pracownikowi od pracodawcy z tytułu wypowiedzenia pracownikowi umowy o pracę zastępujący wynagrodzenie, które otrzymywane jest przez pracowników w zamian za świadczenie pracy.

Zatem stanowisko Wnioskodawcy, w zakresie możliwości zakwalifikowania do kosztów uzyskania przychodów wydatków z tytułu wypłaty odszkodowania na rzecz byłego pracownika jest nieprawidłowe.

Odnosząc się do powołanych we wniosku o wydanie interpretacji indywidualnej wyroków – wspierających argumentację Wnioskodawcy – Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów, ze względów wskazanych w powyższym uzasadnieniu, nie podziela prezentowanego w nich stanowiska. Zauważyć również należy, że postępowanie w sprawie dot. wydania interpretacji indywidualnej jest postępowaniem szczególnym, mającym charakter uproszczony, odrębny od postępowania podatkowego, uregulowanego w dziale IV Ordynacji podatkowej. W jego wyniku, organ udzielając interpretacji, przedstawia swój pogląd dotyczący rozumienia treści przepisów prawa podatkowego i sposobu ich zastosowania w odniesieniu do sytuacji indywidualnej wskazanej przez Wnioskodawcę. Nie można zatem utożsamiać „trybu interpretacji” z postępowaniem podatkowym, a w konsekwencji żądać, aby wydając interpretacje organ, odnosił się osobno do każdego powołanego we wniosku wyroku sądowego, czy też prowadził szeroko rozumianą polemikę z każdym poglądem Wnioskodawcy. Powołane przez Wnioskodawcę wyroki zostały potraktowane jako element stanowiska w sprawie, którego ze względów wskazanych w niniejszej interpretacji tut. Organ nie podziela.

Na marginesie należy wskazać również, że stanowisko zaprezentowane przez Organ w niniejszej interpretacji jest akceptowane w najnowszym orzecznictwie sądów administracyjnych m.in.:

• wyrok WSA z 28 stycznia 2015 r., sygn. akt: III Sa/Wa 1629/14;
• wyrok NSA z 4 grudnia 2014 r., sygn. akt: II FSK 2704/12.
  
  

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Rzeszowie ul. Kraszewskiego 4a, 35-016 Rzeszów, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz.U. z 2012 r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.