2016.12.02 - Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie

Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie
1462-IPPB3.4510.905.2016.1.AG
z 2 grudnia 2016 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.) oraz § 4 pkt 4) rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 22 kwietnia 2015 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. z 2015 r., poz. 643) Dyrektor Izby Skarbowej w Warszawie działający w imieniu Ministra Rozwoju i Finansów stwierdza, że stanowisko - przedstawione we wniosku z dnia 8 września 2016 r. (data wpływu 15 września 2016 r.) o wydanie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od obligacji (pytanie numer 3) – jest prawidłowe.

Uzasadnienie

W dniu 15 września 2016 r. został złożony ww. wniosek o udzielenie pisemnej interpretacji przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów odsetek od obligacji.

We wniosku przedstawiono następujące zdarzenie przyszłe.

Fundusz Inwestycyjny Zamknięty [FIZ] udzielił w lipcu br. pożyczki do N. Sp. z o.o. Sp. k. [N.] na okres 10 lat w celu finansowania działalności N.. Udzielanie pożyczek jest elementem działalności zapisanej w statucie FIZ. W związku z udzieleniem owej pożyczki FIZ osiągnął maksymalny stopień zaangażowania w wierzytelności od jednego podmiotu. Taka sytuacja powinna zostać skorygowana poprzez doprowadzenie do odpowiedniej dywersyfikacji portfela aktywów. Dodatkowo pożyczka na taki długi okres jest w chwili obecnej uznawana przez Zarządzających FIZ za niewygodną ze względu na jej długi termin zapadalności co powoduje nadmierne zaangażowanie w wierzytelności o najdłuższym terminie spłaty, przy niewystarczającym poziomie wierzytelności o średnim terminie wykupu.

Jednymi z najistotniejszych zasad zarządzania funduszem inwestycyjnym są: ograniczone ryzyko inwestycji oraz optymalizacja portfela w taki sposób, aby umożliwiał osiągnięcie wysokiej rentowności przy zachowaniu wystarczającej płynności inwestycji. W ocenie zarządzających FIZ to ostatnie zagadnienie łączy się z horyzontem czasowym inwestycji o charakterze pożyczkowym, gdzie okres pięcioletni uważany jest za bardzo korzystny ponieważ daje on znacznie bardziej godziwe zyski od rocznych lub dwuletnich instrumentów dłużnych, bez konieczności blokowania środków na okres 10 lat. Tym samym FIZ jest zainteresowany nabyciem instrumentów dłużnych o 5-cio letnim terminie zapadalności. W związku z faktem, że T. Sp. z o.o. [T.] poinformowała Zarządzających Funduszem, iż planuje emisję obligacji 5-cio letnich, FIZ wyraził zainteresowanie ich objęciem. Fundusz Inwestycyjny z zasady inwestuje w dłużne papiery wartościowe, które są zabezpieczone. Obligacje będące przedmiotem emisji będą zabezpieczone poprzez satysfakcjonujące poręczenia majątkowe. Dlatego w ocenie zarządzających FIZ emisja obligacji T. spełnia omówione powyżej warunki związane z horyzontem czasowym przy zachowaniu ograniczonego ryzyka i zadowalającej zyskowności.

W toku uzgadniania warunków emisji obligacji strony ustaliły, że obligacje zostaną opłacone poprzez przekazanie wierzytelności Fundusz inwestycyjny wobec N. Sp. z o.o. Sp. k. w postaci udzielonej pożyczki. Taka forma objęcia obligacji jest korzystna z punktu widzenia FIZ ponieważ nie wymaga angażowania płynnych aktywów. Dla T. jest to także korzystne z następujących powodów: T. zamierza pozyskane środki z emisji obligacji zainwestować w korzystny sposób opierając się na zasadzie, że odsetki od wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych na długi termin są wyższe niż koszt finansowania długiem na termin krótszy.

Należy zauważyć, że T. nie zajmuje się działalnością finansową. Zgodnie z umową spółki, co ma odzwierciedlenie w zakresie działalności wykazanym w Krajowym Rejestrze Sądowym oraz wedle stanu faktycznego, Spółka zajmuje się doradztwem w zakresie prowadzenia działalności gospodarczej i zarządzania o numerze PKD 70.22.Z. Zakres prowadzonej działalności nie wyklucza podejmowania starań o uzyskanie finansowania lub o ulokowanie posiadanych nadwyżek finansowych. W zakresie pozyskiwania finansowania oraz lokowania nadwyżek finansowych T. stara się wykorzystać swoją ekspercką wiedzę i pozycję wynikającą z doświadczenia i kontaktów Zarządu. Tym samym Spółka zdecydowała się na realizację przedsięwzięcia polegającego na zainwestowaniu w instrumenty dłużne o długim terminie wykupu, które zostaną sfinansowane obligacjami średnioterminowymi. Umożliwi to uzyskanie dodatniej marży na inwestycji sfinansowanej w całości kapitałem obcym. Spółka będzie stała w przyszłości przed zadaniem polegającym na znalezieniu refinansowania na okres kolejnych 5 lat. Jednak w ocenie Zarządu nie powinno to być problemem zważywszy, że historia obsługi obecnej emisji obligacji wpłynie na pozytywny sentyment inwestorów. Takie działanie T. jest aktywnością pasywną ponieważ zarówno emisji obligacji jak i lokowania posiadanych środków nie można uznać za działalność gospodarczą. Uzyskanie w zamian za obligacje atrakcyjnej wierzytelności umożliwia jedynie zainwestowanie pozyskanych z obligacji środków na długi termin co jest godne z założeniami Spółki.

Dla pełnego obrazu należy wspomnieć o istniejących powiązaniach między podmiotami: Uczestniczące w transakcji podmioty są ze sobą powiązane osobowo.

Ta sama osoba fizyczna jest członkiem zarządu komplementariusza N. Sp. z o.o. Sp. k. oraz członkiem zarządu T.. Ta sama osoba jest także mniejszościowym (10%) udziałowcem T. oraz właścicielem udziałów spółki będącej komplementariuszem N. (ok. 20%). Ta sama osoba jest także właścicielem części certyfikatów FIZ. FIZ jest pośrednim właścicielem N. (jest właścicielem spółki będącej współwłaścicielem N.). Nie występują powiązania o charakterze kapitałowym pomiędzy N. oraz T.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytania.

Czy przekazanie wierzytelności w postaci pożyczki stanowi czynność podlegającą opodatkowaniu Podatkiem od Czynności Cywilnoprawnych [PCC]?
Czy odsetki od pożyczki po jej przejęciu przez T. należy uznać za świadczenie usługi w charakterze podatnika VAT i w związku z tym należy wystawiać na nie fakturę?
Czy odsetki płacone od obligacji T. powinna rozpoznawać jako koszt podatkowy?

Przedmiotowa interpretacja stanowi odpowiedź na pytanie w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych oznaczone numerem 3. Natomiast wniosek o wydanie interpretacji w zakresie podatku od czynności cywilnoprawnych oraz podatku o towarów i usług (pytania numer 1 i 2) podlega odrębnemu rozstrzygnięciu.

Zdaniem Wnioskodawcy.

Ad. 3.

Odsetki płacone od obligacji T. powinna rozpoznawać jako koszt uzyskania przychodów.

Z unormowania przepisu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych - [Ustawa PDOP] wynika, iż kwalifikacja danego wydatku do kosztów uzyskania przychodów będzie uzależniona od ścisłego spełnienia warunków. Do warunków tych zaliczamy poniesienie wydatku oraz odpowiednie - celowe działanie podatnika, skierowane na osiągnięcie przychodu lub też zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Zarówno w literaturze jak i w orzecznictwie NSA niemal powszechnie podkreśla się konieczność istnienia związku między wydatkiem a przychodem. Wydaje się, iż związek ten można ujmować w kategoriach realizacji przesłanki celowego działania podatnika, skierowanego na osiągnięcie przychodów lub też zachowanie albo zabezpieczenie źródła przychodów. Konieczność istnienia tego związku jest właściwie sprawą oczywistą, pojawia się jednak problem dotyczący jego rozumienia, co jednocześnie prowadzi do określenia jego zakresu. Wydaje się, iż bardzo dobrze istotę związku między wydatkiem a przychodem Naczelny Sąd Administracyjny ujął w wyroku z dnia 8 grudnia 2004 r. FSK 768/04. Zgodnie z tym orzeczeniem:"Aby określony wydatek można było uznać za koszt uzyskania przychodów, to między tym wydatkiem a osiągnięciem przychodu musi zachodzić związek przyczynowo-skutkowy tego typu, że poniesienie wydatku ma lub może mieć wpływ na powstanie czy też zwiększenie przychodu." W przypadku T. odsetki od obligacji umożliwiają uzyskiwanie przychodów z odsetek od pożyczki udzielonej N. Jest zatem bezsporne, że związek między poniesieniem wydatku a uzyskiwanym przychodem zachodzi w sposób bezpośredni. W zakresie wyłączeń z kosztów uzyskania przychodów zastosowanie mają przepisy art. 16 ust 1. zgodnie z którymi za koszty uzyskania przychodów nie uznaje się „wydatków: pkt 10 a) na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), z tym że kosztem uzyskania przychodów są wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) w przypadku, gdy pożyczka (kredyt) była waloryzowana kursem waluty obcej, jeżeli:

pożyczkobiorca (kredytobiorca) w związku ze spłatą pożyczki (kredytu) zwraca kwotę kapitału większą niż kwota otrzymanej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą zwrotu kapitału a kwotą otrzymanej pożyczki (kredytu),
pożyczkodawca (kredytodawca) otrzymuje środki pieniężne stanowiące spłatę kapitału w wysokości niższej od kwoty udzielonej pożyczki (kredytu) - w wysokości różnicy pomiędzy kwotą udzielonej pożyczki (kredytu) a kwotą zwróconego kapitału,

Jak stwierdzono powyżej płacenie odsetek od obligacji jest wydatkiem umożliwiającym uzyskanie odsetek od pożyczki. Będą to odsetki w większej wysokości, zatem w sytuacji, w której odsetki płacone przez T. nie będą należały do kategorii wyłączonych z kosztów uzyskania przychodów przez powyżej przytoczone przepisy art. 16 ustawy PDOP należy je uznać za koszt uzyskania przychodów w momencie zapłaty.

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Jak wynika z opisu sprawy Wnioskodawca zamierza wyemitować 5 - letnie obligacje, które zostaną objęte przez FIZ. W toku uzgadniania warunków emisji obligacji strony ustaliły, że obligacje zostaną opłacone poprzez przekazanie wierzytelności Fundusz inwestycyjny wobec N. Sp. z o.o. Sp. k. w postaci udzielonej pożyczki. Taka forma objęcia obligacji jest korzystna z punktu widzenia FIZ ponieważ nie wymaga angażowania płynnych aktywów. Dla T. jest to także korzystne z następujących powodów: T. zamierza pozyskane środki z emisji obligacji zainwestować w korzystny sposób opierając się na zasadzie, że odsetki od wierzytelności z tytułu pożyczek udzielonych na długi termin są wyższe niż koszt finansowania długiem na termin krótszy.

Wątpliwości Wnioskodawcy budzi kwestia zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów w momencie zapłaty, wydatków w postaci odsetek zapłaconych od wyemitowanych przez niego obligacji.

Zgodnie z art. 15 ust. 1 tej ustawy, kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Powyższe oznacza, że podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków, pod warunkiem, że nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu (w tym zachowania lub zabezpieczenia przychodów). Przepis ten konstytuuje więc zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo-skutkowy.

Należy przy tym zauważyć, że definicja sformułowana przez ustawodawcę ma charakter ogólny. Z tego względu, każdorazowy wydatek poniesiony przez podatnika powinien podlegać indywidualnej analizie w celu dokonania jego kwalifikacji prawnej. Wyjątkiem jest sytuacja, gdy ustawa wyraźnie wskazuje jego przynależność do kategorii kosztów uzyskania przychodów lub wyłącza możliwość zaliczenia go do tego rodzaju kosztów. W pozostałych przypadkach, należy zaś zbadać istnienie związku przyczynowego pomiędzy poniesieniem kosztu a powstaniem przychodu lub realną szansą powstania przychodów podatkowych, bądź też zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła ich uzyskiwania.

Generalnie więc można przyjąć, że kosztami uzyskania przychodu są wszelkie racjonalne i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, której celem jest osiągnięcie, zabezpieczenie lub zachowanie źródła przychodów, w tym także dla zagwarantowania jego funkcjonowania. Zauważyć należy przy tym, iż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej podatnicy często korzystają z zewnętrznych źródeł finansowania, w szczególności w postaci pożyczek i kredytów. W myśl regulacji art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) i pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów), jak również naliczonych, lecz niezapłaconych albo umorzonych odsetek od zobowiązań, w tym również od pożyczek (kredytów). Tym samym odsetki od pożyczek (kredytów) mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów dopiero w momencie ich kapitalizacji lub faktycznej zapłaty.

Organ pragnie zauważyć, że obligacje zaliczają się do papierów wartościowych o charakterze dłużnym. Główną funkcją wprowadzania do obrotu papierów dłużnych jest natomiast pozyskanie kapitału przez emitenta i odpowiednie ulokowanie nadwyżek finansowych przez nabywającego. Innymi słowy, emisja dłużnych papierów wartościowych stanowi jedną z metod pozyskiwania zewnętrznych źródeł finansowania działalności emitenta. Zgodnie z art. 4 ust. 1 ustawy z dnia 15 stycznia 2015 roku o obligacjach (Dz. U. z 2015 r., poz. 238 ze zm.), obligacja jest papierem wartościowym emitowanym w serii, w którym emitent stwierdza, że jest dłużnikiem właściciela obligacji, zwanego dalej "obligatariuszem", i zobowiązuje się wobec niego do spełnienia określonego świadczenia.

W wyniku emisji obligacji emitent uzyskuje, często długoterminowe, źródło finansowania swojej działalności, nabywca zaś lokuje środki pieniężne w celu uzyskania korzyści o charakterze pieniężnym lub niepieniężnym. Istota tych papierów polega bowiem na tym, że emitent poprzez sprzedaż uzyskuje od nabywców określoną kwotę pieniężną (pewnego rodzaju pożyczkę), którą jest zobowiązany zwrócić w terminie oznaczonym na danym papierze wartościowym (w sposób i w terminach określonych w warunkach emisji) oraz zapłacić nabywcy papieru wartościowego, określoną kwotę dyskonta lub procent za korzystanie z pieniędzy. Mówiąc o obligacji jako narzędziu uzyskiwania pożyczki, mamy na myśli szerokie, ekonomiczne, a nie techniczno-prawne znaczenie słowa pożyczka. Chodzi zatem o to, że obligacja pozwala uzyskać środki pieniężne, które będą w przyszłości podlegały zwrotowi lub też pozwala uzyskać świadczenie niepieniężne od kontrahenta bez konieczności natychmiastowej zapłaty, ale za zapłatą w późniejszym terminie. Mówiąc inaczej, to papier potwierdzający, że jego nabywca udzielił emitentowi pożyczki na określonych warunkach, a ten ostatni zobowiązuje się do ich spełnienia w określonym czasie. Obligacje umożliwiają emitentowi zaciągnięcie pożyczek u wielu rozproszonych „pożyczkodawców”, przy czym od momentu emisji obligacji do czasu ich wykupu mogą one wielokrotnie zmienić swojego właściciela. Wierzycielem emitenta staje się każdy kolejny posiadacz (nabywca) obligacji.

W świetle powyższego stwierdzić należy, że obligacje mieszczą się w zakresie pojęcia „pożyczki”. Pogląd ten znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie. W wyroku WSA w Warszawie z dnia 18 stycznia 2013 r. (sygn. akt III SA/Wa 1564/12) pada następujące stwierdzenie: „Zdaniem Sądu, obligacje mieszczą się w zakresie szeroko rozumianego pojęcia "pożyczka".” Pogląd ten potwierdzony został przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 27 maja 2015 r., sygn. II FSK 1143/13.

Zgodnie z ogólną zasadą, wyrażoną w art. 15 ust. 1 powołanej ustawy, dla kwalifikacji prawnej wydatków na zapłatę odsetek, stanowiących koszty uzyskania przychodów, istotne znaczenie ma cel ich poniesienia, czyli przeznaczenie środków finansowych uzyskanych w drodze pożyczki/kredytu. Kwestią wstępną dla oceny możliwości uznania uregulowanych odsetek za koszty podatkowe jest zatem ustalenie związku przyczynowo - skutkowego, jak i gospodarczego pomiędzy ich zapłatą, a przychodami, jakie podatnik osiąga lub ma szansę osiągnąć, wydatkując środki pieniężne pochodzące z kredytu/pożyczki na dany cel. Przykładowo, powiązanie takie istnieje w sytuacji przeznaczenia kredytu/pożyczki na bieżącą działalność gospodarczą podatnika lub też na zakup nieruchomości, wykorzystywanej w tej działalności gospodarczej, ale również na udzielenie pożyczki, która będzie generowała przychód podatkowy w postaci odsetek. Jeżeli zatem świadczenie główne (kredyt/pożyczka) zostało poniesione w celu uzyskania przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu, to świadczenie uboczne tj. np. odsetki od kredytu/pożyczki, zostało poniesione w tym właśnie celu.

Dokonując oceny skutków prawno-podatkowych przedstawionego przez Spółkę zdarzenia przyszłego, w zakresie możliwości zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatków w postaci odsetek od wyemitowanych przez nią obligacji, opłaconych poprzez przekazanie wierzytelności Fundusz inwestycyjny wobec N. Sp. z o.o. Sp. k. w postaci udzielonej pożyczki, należy stwierdzić, że Spółka słusznie wiąże przedmiotowe wydatki ze źródłem przychodów w postaci nabytej w ten sposób wierzytelności pożyczkowej.

Cesja wierzytelności uregulowana została w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (Dz. U. z 2016 r., poz. 380). Zgodnie z art. 509 § 1 tej ustawy, wierzyciel może bez zgody dłużnika przenieść wierzytelność na osobę trzecią (przelew), chyba że sprzeciwiałoby się to ustawie, zastrzeżeniu umownemu albo właściwości zobowiązania. W myśl § 2 tego artykułu, wraz z wierzytelnością przechodzą na nabywcę wszelkie związane z nią prawa, w szczególności roszczenie o zaległe odsetki. Stosownie natomiast do treści art. 510 § 1 ww. ustawy, przeniesienie wierzytelności może nastąpić w wyniku wykonania umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności, która przenosi wierzytelność na nabywcę, chyba że przepis szczególny stanowi inaczej albo że strony inaczej postanowiły. Cesja wierzytelności (czy przejęcie długu) na gruncie prawa cywilnego nie powoduje zmiany treści stosunku zobowiązaniowego. Zmienia się jedynie przedmiot umowy. W następstwie cesji nowy podmiot przejmuje prawa i obowiązki cywilnoprawne dotychczasowego korzystającego czy finansującego. Należy jednak odróżnić skutki, jakie dana czynność prawna wywołuje na gruncie prawa cywilnego i na gruncie prawa podatkowego. W prawie podatkowym bowiem wejście w określone prawa i obowiązki danego podmiotu ma miejsce wyłącznie w sytuacjach wskazanych przez ustawodawcę. Zamknięty katalog przypadków, w których osoba prawna wchodzi we wszystkie prawa i obowiązki podatkowe innego podatnika został zawarty w art. 93-93c ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz.U. z 2015 r., poz. 613, ze zm.). Przepisy te zawierają szczególną regulację wejścia we wszelkie prawa i obowiązki innego podatnika. Nie znajdują one jednak zastosowania w przedmiotowej sprawie. Podmiot prowadzący działalność gospodarczą powinien mieć zatem świadomość odrębności pomiędzy cywilnoprawnymi a podatkowoprawnymi skutkami dokonania czynności prawnej, w przedmiotowej sprawie - przyjęcia przez Wnioskodawcę (Spółkę) wierzytelności pożyczkowej Fundusz Inwestycyjny wobec N. Sp. zo.o. Sp.k., jako wynagrodzenia za wyemitowane przez Spółkę obligacje.

W myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ww. ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Ponadto, jak stanowi art. 12 ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za przychody związane z działalnością gospodarczą i z działami specjalnymi produkcji rolnej, osiągnięte w roku podatkowym, uważa się także należne przychody, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont.

Z powołanych wyżej regulacji ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych wynika, że o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danej osoby prawnej decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa ono aktywa podatnika, lub pomniejsza pasywa. Otrzymane świadczenie może być uznane za przychód, jeżeli ma ono charakter definitywny, ostateczny oraz pewny w tym znaczeniu, że podatnik uzyskuje swobodę dysponowania określonym świadczeniem lub środkami pieniężnymi, a więc takie którym może on rozporządzać jak właściciel. Jednocześnie, do przychodów podatkowych, podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe.

Zgodnie zaś z art. 12 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy, do przychodów nie zalicza się pobranych wpłat lub zarachowanych należności na poczet dostaw towarów i usług, które zostaną wykonane w następnych okresach sprawozdawczych, a także otrzymanych lub zwróconych pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Powyższy przepis zawiera katalog wyłączeń z przychodów, tj. wpływów których nie uważa się za przychód podatkowy i nie uwzględnia się w obliczeniu dochodu do opodatkowania. Praktycznie jest to swego rodzaju zwolnienie przedmiotowe, uzasadnione zwykle specjalnym charakterem określonego rozliczenia bądź szczególnym uregulowaniem kwestii kosztów dotyczących przychodów danego rodzaju. Na mocy tego przepisu do przychodów podatkowych nie zalicza się m.in. otrzymanych, jak i zwróconych pożyczek i kredytów. Jednocześnie na podstawie art. 16 ust.1 pkt 10 lit. a, nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na spłatę pożyczek (kredytów), z wyjątkiem skapitalizowanych odsetek od tych pożyczek (kredytów).

Generalną zasadą obowiązującą w podatku dochodowym w odniesieniu do udzielonych (otrzymanych) kredytów (pożyczek) jest to, że kwota główna (kapitał) jest podatkowo obojętna. Zarówno udzielenie/otrzymanie, jak i zwrot kredytu nie wpływa na powstanie przychodów i kosztów podatkowych, zarówno u pożyczkodawcy jak i pożyczkobiorcy. Tak więc sama kwota kredytu (pożyczki) dla pożyczkodawcy, zarówno w momencie udzielenia kredytu (pożyczki) i otrzymania jego zwrotu od pożyczkobiorcy nie wpływa na powstanie kosztów ani przychodów podatkowych.

W omawianym przepisie art. 12 ust. 4 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, ustawodawca posługuje się pojęciem „pożyczka”, ale ponieważ jej nie definiuje należy odnieść się do ich definicji zawartej w ustawie z dnia 23 kwietnia 1964r. Kodeks cywilny. Pod pojęciem pożyczki rozumie się umowę cywilnoprawną, w której dający pożyczkę zobowiązuje się przenieść na własność biorącego określoną ilość pieniędzy albo rzeczy oznaczonych co do gatunku, a biorący zobowiązuje się zwrócić tę samą ilość pieniędzy albo tę samą ilość rzeczy tego samego gatunku i tej samej jakości (art. 720 § 1 k.c.). Z przytoczonych powyżej definicji wynika, że „pożyczka” polega na przelaniu przez dany podmiot (pożyczkodawcę), zgodnie z zawartą umową, kwoty pożyczki na rachunek bankowy lub postawienie tych kwot do dyspozycji klienta. Inaczej mówiąc, realizacja tych świadczeń odbywa się na podstawie zawartych umów, poprzez uszczuplenie aktywów tego podmiotu (pożyczkodawcy) na rzecz klientów. Natomiast użyte w przepisie słowo „zwróconych”/„zwracać” oznacza, zgodnie ze słownikiem języka polskiego, m.in. przekazać z powrotem, oddać (dług), zwrócić coś właścicielowi, oddać komuś jego własność, (Słownik języka polskiego PWN, www.sjp.pwn.pl).

Do otrzymanych pieniędzy z tytułu spłaty nabytych wierzytelności pożyczkowych nie znajdą zastosowania przepisy art. 12 ust. 4 pkt 1 ww. ustawy wyłączające z podatkowych przychodów „zwrócone pożyczki (kredyty)”, albowiem brzmienie tego przepisu wskazuje, odwołując się do „zwróconych” (a nie do „spłaconych”) pożyczek, że norma w nim określona dotyczy podmiotu, który pożyczki udzielił i jest mu ona następnie zwracana. Mając na względzie powyższe, należy stwierdzić, że wyłączeniu z przychodów, na podstawie art. 12 ust. 4 pkt 1 tej ustawy, podlegają zwrócone z powrotem podatnikowi środki z tytułu udzielonych przez niego pożyczek (kredytów). Przepis ten nie obejmuje sytuacji, w których podatnik nabywa wierzytelności pożyczkowe. W przeciwnym razie, gdyby przepis ten odnosił się również do nabywanych wierzytelności pożyczkowych, to każdy podmiot, który zajmuje się obrotem wierzytelnościami pożyczkowymi nie wykazywałby z tytułu tych transakcji przychodów, ani kosztów, uznając te transakcje za neutralne podatkowo. Stanowiłoby to naruszenie konstrukcji prawnej podatku dochodowego, obejmującego opodatkowaniem, co do zasady, wszelkie wpływy osiągnięte przez dany podmiot pomniejszone o koszty ich uzyskania.

Odnosząc powyższe regulacje prawne do przedstawionego opisu zdarzenia przyszłego należy stwierdzić, że samo nabycie wierzytelności nie stanowi operacji gospodarczej, w wyniku której Spółka otrzyma pieniądze bądź prawo majątkowe w sposób nieodpłatny, ponieważ otrzyma ją ona jako wynagrodzenie za wyemitowane obligacje (równowartość należnej jej ceny za obligacje), a więc jak wynika ze zdarzenia przyszłego, de facto środki uzyskane z obligacji zostaną przeznaczone na nabycie tejże wierzytelności pożyczkowej. Zatem samo nabycie wierzytelności przez Spółkę nie stanowi czynności skutkującej powstaniem przychodu podatkowego. Ponieważ jednak każda wartość wchodząca do majątku podatnika, powiększająca jego aktywa (lub zmniejszająca pasywa) mająca definitywny charakter, którą może on rozporządzać jak własną stanowi przychód podatkowy (z wyjątkami wskazanymi w ustawie – art. 12 ust. 4), to Spółka w momencie otrzymania środków pieniężnych w wyniku spłaty nabytej wierzytelności pożyczkowej, uzyska niewątpliwie przysporzenie majątkowe, w wartości odpowiadającej spłacanej kwocie pieniężnej (kwoty głównej pożyczki i odsetek), które będzie stanowiło – w całości – przychód podatkowy. Przychód podatkowy po stronie Spółki w związku z nabyciem wierzytelności pożyczkowej powstanie zatem w momencie faktycznej realizacji nabytej przez nią wierzytelności (w wyniku np. jej dobrowolnej spłaty, windykacji, jak również na skutek dalszej odsprzedaży). Przy tym, przychód ten odpowiadać będzie całej kwocie otrzymanej przez Spółkę w wyniku spłaty nabytej wierzytelności pożyczkowej, a nie jedynie kwocie odsetek od tej pożyczki. Należy bowiem podkreślić, że pożyczkodawcą będzie dotychczasowy (pierwotny) wierzyciel, a nie Spółka, która nabędzie wierzytelność pożyczkową w sposób opisany we wniosku. Tym samym, spłata pożyczki przez pożyczkobiorcę nie będzie zwrotem pożyczki (na rzecz pożyczkodawcy), lecz uregulowaniem powstałego zobowiązania wobec nowego wierzyciela, czyli Spółki. Tak więc wyłącznie w kontekście wykazania przychodu podatkowego w prawidłowej (pełnej) wysokości z tytułu spłaty przejętej wierzytelności pożyczkowej lub jego braku należy oceniać istnienie związku wydatków ponoszonych przez Spółkę na spłatę odsetek od wyemitowanych obligacji z przychodami podatkowym tej Spółki. Jednocześnie w związku z powstaniem przychodu, z tytułu otrzymania przez Spółkę środków pieniężnych tytułem spłaty nabytej wierzytelności pożyczkowej, Spółka będzie uprawniona do rozpoznania kosztów uzyskania tego przychodu, w postaci wydatków poniesionych na nabycie tej wierzytelności (odpowiadającym wartości obligacji opłaconych wierzytelnością, w części dotyczącej uzyskanej spłaty), ale i związanych pośrednio z tym przychodem zapłaconych odsetek od obligacji wyemitowanych przez Spółkę, finansujących de facto nabycie tejże wierzytelności pożyczkowej (jako kosztu finansowania jej nabycia).

Spółka będzie miała zatem prawo zaliczenia, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, do kosztów uzyskania przychodów ponoszonych wydatków na spłatę odsetek od wyemitowanych obligacji, pod warunkiem wykazania przez nią przychodu podatkowego z tytułu spłaty nabytej wierzytelności pożyczkowej w wysokości obejmującej spłatę kwot głównych i odsetek. Stwierdzić należy, że przedmiotowe odsetki będą w takiej sytuacji poniesione w celu uzyskania przychodów, albo zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów, o czym mowa w art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W konsekwencji, stanowisko Wnioskodawcy należało uznać za prawidłowe.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie, ul. Jasna 2/4, 00-013 Warszawa po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012r. poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Warszawie Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Płocku, ul. 1-go Maja 10, 09-402 Płock.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.

Reklama

O nas

Regulamin