Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Poznaniu
ILPB3/423-411/14-4/JG
z 6 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U. z 2012 r., poz. 749, z późn. zm.) oraz § 6 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz. U. Nr 112, poz. 770, z późn. zm.) Dyrektor Izby Skarbowej w Poznaniu działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wspólnoty Mieszkaniowej, reprezentowanej przez pełnomocnika, przedstawione we wniosku z 24 lipca 2014 r. (data wpływu 11 sierpnia 2014 r.) o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego – jest prawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 11 sierpnia 2014 r. został złożony ww. wniosek – uzupełniony pismem z 29 października 2014 r. (data wpływu 30 października 2014 r.) – o wydanie interpretacji indywidualnej dotyczącej podatku dochodowego od osób prawnych w zakresie zwolnienia przedmiotowego.

We wniosku przedstawiono następujący opis zdarzenia przyszłego.

Wspólnota Mieszkaniowa jest właścicielem nieruchomości dla której Sąd Rejonowy prowadzi Księgę Wieczystą nr (…). W skład Wspólnoty wchodzi działka gruntu 1.407 m² i położony na niej budynek mieszkalny wielomieszkaniowy, posiadający 20 lokali mieszkalnych. Przez nieruchomość (część wspólną: grunt będący integralną częścią nieruchomości) przebiega czynna sieć ciepłownicza, z której korzysta Wspólnota. Sieć ciepłownicza należy do Elektrociepłowni (…).

Istniejąca sieć ciepłownicza wymaga modernizacji i rozbudowy oraz z uwagi na konieczność zapewnienia ciągłości dostawy ciepła do odbiorców oraz dbałości o jej stan techniczny wymaga stałego monitorowania. Na potrzeby uregulowania stanu prawnego sieci i urządzeń przesyłowych istniejących oraz tych, które zostaną posadowione na nieruchomości, Wspólnota ustanowiła na rzecz Elektrociepłowni (…) i jej następców prawnych aktem notarialnym – Repertorium z 20.05.2014 r. par. 1, protokołem prostującym Repertorium z 11 czerwca 2014 r. – na nieruchomości, dla której Sąd Rejonowy Wydział Ksiąg Wieczystych prowadzi Księgę Wieczystą nr (…), bezterminowe prawo rzeczowe ograniczone w postaci służebności przesyłu, polegające na założeniu i przeprowadzeniu ciepłociągu i urządzeń ciepłowniczych oraz przesyle energii, jak również niezakłóconym dostępie do ciepłociągu i urządzeń ciepłowniczych w celu dokonywania konserwacji, remontów i wymiany oraz bieżącej obsługi związanej z eksploatacją i usuwaniem awarii z ograniczeniem tego prawa do pasa gruntu (pasa służebności przesyłu) zajmowanego przez sieć cieplną. Za ustanowienie służebności przesyłu Wspólnota Mieszkaniowa otrzyma jednorazowe wynagrodzenie umowne w wysokości 20.000,00 zł (słownie: dwadzieścia tysięcy złotych).

Członkowie Wspólnoty na mocy Uchwały zamierzają przeznaczyć całość pozyskanych środków finansowych za ustanowienie służebności przesyłu na fundusz remontowy Wspólnoty.

W związku z powyższym opisem zadano następujące pytanie.

Czy uzyskany przez Wspólnotę Mieszkaniową dochód w wysokości 20.000,00 zł z tytułu jednorazowego wynagrodzenia umownego za ustanowienie na rzecz Elektrociepłowni (…) i jej następców prawnych na czas nieograniczony prawa rzeczowego ograniczonego, w postaci służebności przesyłu obciążającego nieruchomość, który zostanie przeznaczony w całości na wydatki związane z utrzymaniem części wspólnych budynku, będzie zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych?

Zdaniem Wnioskodawcy, dochód powstały z tytułu ustanowienia służebności przesyłu na rzecz Elektrociepłowni polegającej na założeniu i przeprowadzeniu ciepłociągu i urządzeń ciepłowniczych oraz przesyle energii, jak również niezakłóconym dostępie do ciepłociągu i urządzeń ciepłowniczych w celu dokonywania konserwacji, remontów i wymiany oraz bieżącej obsługi związanej z eksploatacją i usuwaniem awarii z ograniczeniem tego prawa do pasa gruntu jest zwolniony z podatku dochodowego od osób prawnych.

Zgodnie z pismem Ministra Finansów z 5 marca 2008 r. znak DD6/8213/KWW/07/MB7/82 pod pojęciem zasobów mieszkaniowych należy rozumieć nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia i urządzenia niezbędne do prawidłowego korzystania z mieszkań przez mieszkańców. Zasobami tymi objęta jest również tzw. nieruchomość wspólna, którą zgodnie z ustawą o własności lokali, stanowi grunt oraz części budynku i urządzenia, które nie służą wyłącznie do użytku właścicieli lokali. Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty (czynsze) oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Do przychodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, obok opłat czy czynszów (dotyczących lokali mieszkalnych), zaliczyć należy również inne przychody dotyczące zasobów mieszkaniowych.

Mimo ustanowienia na rzecz dostawcy energii cieplnej służebności przesyłu uzbrojony teren w sieć ciepłowniczą w dalszym ciągu należy do Wspólnoty Mieszkaniowej. Sieć cieplna przebiegająca przez ten teren zapewnia dostarczanie ciepła do lokali znajdujących się w budynku Wspólnoty.

Przychód w postaci wynagrodzenia z tytułu służebności stanowi zatem przychód podatkowy z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, który Wspólnota zamierza przeznaczyć w całości na wydatki związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych Wspólnoty.

Zgodnie z art. 17 ust. 1 pkt 44 wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych od innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Dochód ten korzysta ze zwolnienia przedmiotowego, gdyż spełnia dwa kumulatywne warunki:

• będzie uzyskany z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,
• zostanie przeznaczony na utrzymanie tych zasobów mieszkaniowych.
  
  

W świetle obowiązującego stanu prawnego stanowisko Wnioskodawcy w sprawie oceny prawnej przedstawionego zdarzenia przyszłego jest prawidłowe.

Zasady funkcjonowania wspólnot mieszkaniowych określa ustawa z dnia 24 czerwca 1994 r. o własności lokali (t. j. Dz. U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903, z późn. zm.).

Zgodnie z art. 6 tej ustawy, ogół właścicieli, których lokale wchodzą w skład określonej nieruchomości, tworzy wspólnotę mieszkaniową. Wspólnota mieszkaniowa może nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozwana.

Wspólnota nie posiada jednak osobowości prawnej. Wspólnotę mieszkaniową tworzą zarówno właściciele odrębnych lokali mieszkalnych, jak i właściciele odrębnych lokali użytkowych. Każdy członek wspólnoty mieszkaniowej jest właścicielem lokalu oraz udziału w nieruchomości wspólnej. Udział w nieruchomości wspólnej jest prawem związanym z własnością lokalu (art. 3 ww. ustawy).

Wspólnoty mieszkaniowe jako jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, zgodnie z art. 1 ust. 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t. j. Dz. U z 2014 r., poz. 851, z późn. zm.), są podatnikami podatku dochodowego od osób prawnych, podlegają więc regułom podatkowym wynikającym z tej ustawy.

Zgodnie z treścią art. 7 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przedmiotem opodatkowania podatkiem dochodowym jest dochód bez względu na rodzaj źródeł przychodów z jakich dochód ten został osiągnięty; w wypadkach, o których mowa w art. 21 i 22, przedmiotem opodatkowania jest przychód.

Z art. 7 ust. 2 tej ustawy wynika z kolei, że dochodem jest, z zastrzeżeniem art. 10 i 11, nadwyżka sumy przychodów nad kosztami ich uzyskania, osiągnięta w roku podatkowym; jeżeli koszty uzyskania przychodów przekraczają sumę przychodów, różnica jest stratą.

Taka, a nie inna konstrukcja przepisu art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych powoduje więc, że kluczowe znaczenie dla ustalenia zasad opodatkowania podatkiem dochodowym mają: po pierwsze – przychód, a po drugie – koszty jego uzyskania.

I tak, przychodami podatkowymi, o których mowa w regulacjach ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych są w szczególności: otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe, a w zakresie przychodów związanych z działalnością gospodarczą także przychody należne, choćby nie zostały jeszcze faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont (art. 12 ust. 1 pkt 1 oraz ust. 3 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych).

Natomiast z treści art. 15 ust. 1 ww. ustawy wynika, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 16 ust. 1 (…).

Ustalony w powyższy sposób dochód (art. 7 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych) może być przedmiotem zwolnienia z opodatkowania, na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Przepis ten zawiera bowiem katalog dochodów wolnych od podatku, czyli innymi słowy, wyłącza z podstawy opodatkowania dochody uzyskane z tytułów w nim wymienionych.

Jak stanowi art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, wolne od podatku są dochody spółdzielni mieszkaniowych, wspólnot mieszkaniowych, towarzystw budownictwa społecznego oraz samorządowych jednostek organizacyjnych prowadzących działalność w zakresie gospodarki mieszkaniowej uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi – w części przeznaczonej na cele związane z utrzymaniem tych zasobów, z wyłączeniem dochodów uzyskanych z innej działalności gospodarczej niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi.

Zatem z powyższej regulacji można wywieść, że aby dochód podmiotów, o których w nim mowa korzystał ze zwolnienia przedmiotowego muszą być spełnione dwa warunki, a mianowicie:

• dochody muszą być uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi,
• dochody te muszą być przeznaczone na utrzymanie zasobów mieszkaniowych.
  
  

Podkreślenia wymaga fakt, że oba te warunki muszą być spełnione łącznie. Powyższe oznacza, że nie podlegają zwolnieniu dochody inne niż uzyskane z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, niezależnie od ich przeznaczenia oraz dochody z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, w części nie przeznaczonej na utrzymanie tych zasobów.

Powołana ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych nie zawiera przy tym definicji: „zasobów mieszkaniowych” oraz „gospodarki zasobami mieszkaniowymi”. Posługując się zatem językiem potocznym, wskazać należy, iż pojęcie „gospodarka” – w kontekście omawianego przypadku – oznacza dysponowanie i zarządzanie czymś. Z definicji zawartej w Słowniku Języka Polskiego (Wydawnictwo PWN) wynika również, że pojęcie „gospodarki” nie ogranicza się tylko do zarządzania i dysponowania, ale obejmuje także całość mechanizmów i warunków działania podmiotów gospodarczych związanych z wytwarzaniem i podziałem dóbr i usług. „Zasób” zaś to m.in. pewna nagromadzona ilość czegoś. Natomiast pojęcie „mieszkanie” jest równoznaczne w swojej treści z pomieszczeniem, w którym się mieszka (vide: Słownik Języka Polskiego, Wydawnictwo Naukowe PWN). Tak więc przymiotnik „mieszkaniowy”, określa rzeczy związane z mieszkaniem.

Tym samym z interpretacji językowej wynika, że przez pojęcie „zasób mieszkaniowy” należy rozumieć zgromadzone pomieszczenia mieszkalne, natomiast „gospodarka zasobami mieszkaniowymi” obejmuje całość mechanizmów związanych ze zgromadzonymi pomieszczeniami mieszkalnymi.

W konsekwencji, przez pojęcie „zasoby mieszkaniowe” należy rozumieć:

1. budynki mieszkalne wraz z wyposażeniem technicznym oraz przynależnymi do nich pomieszczeniami, w szczególności: dźwigi osobowe i towarowe, aparaty do wymiany ciepła, kotłownie i hydrofornie wbudowane, klatki schodowe, strychy, piwnice, komórki, garaże;
2. pomieszczenia znajdujące się w budynku mieszkalnym lub poza nim, związane z administrowaniem i zapewnieniem bezawaryjnego funkcjonowania osiedlowych budynków mieszkalnych, tj.: budynki (pomieszczenia) administracji osiedlowej, kotłownie i hydrofornie wolnostojące, osiedlowe warsztaty (zakłady) konserwacyjno-remontowe;
3. urządzenia i uzbrojenie terenów, na których znajdują się ww. budynki: zbiorniki – doły gnilne, szamba, rurociągi i przewody sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, gazowej i ciepłowniczej, sieci elektroenergetyczne i telekomunikacyjne, budowle inżynieryjne (studnie itp.), budowle komunikacyjne (np. drogi osiedlowe, ulice, chodniki), inne budowle i urządzenia związane z ukształtowaniem i zagospodarowaniem terenu, mające wpływ na prawidłowe funkcjonowanie osiedlowych budynków mieszkalnych (np. latarnie oświetleniowe, ogrodzenia, parkingi, trawniki, kontenery na śmieci);
4. grunty i prawa wieczystego użytkowania gruntów, na których posadowione są budynki mieszkalne.
   
   

Z powyższego wynika, że zasoby mieszkaniowe, to nie tylko lokale mieszkalne, ale również pozostałe pomieszczenia oraz urządzenia wchodzące w skład budynku mieszkalnego lub znajdujące się poza nim, których istnienie jest niezbędne dla prawidłowego korzystania z mieszkań, jak również ułatwiające im dostęp do budynku mieszkalnego oraz zapewniające sprawne funkcjonowanie oraz administrowanie.

Związane z wyżej wymienionymi budowlami (pomieszczeniami), obiektami i urządzeniami opłaty oraz sfinansowane z nich koszty, stanowią przychody i koszty gospodarki zasobami mieszkaniowymi. Stanowią one jednocześnie przychody i koszty podatkowe w rozumieniu art. 12 ust. 1 oraz art. 15 ust. 1 z uwzględnieniem art. 16 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Dochód powstały z tego tytułu, w myśl art. 17 ust. 1 pkt 44 tej ustawy, wolny będzie od podatku dochodowego, o ile przeznaczony zostanie na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Ze zwolnienia nie będą natomiast korzystały dochody, osiągnięte z innych źródeł niż gospodarka zasobami mieszkaniowymi, nawet jeśli zostaną przeznaczone na utrzymanie tych zasobów, gdyż nie będzie spełniony jeden z kumulatywnych warunków wskazanych w cytowanym art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Z przedstawionego opisu sprawy wynika, że Wspólnota Mieszkaniowa ustanowiła w formie aktu notarialnego bezterminowe prawo służebności przesyłu na rzecz Elektrociepłowni (…) (i jej następców prawnych), polegające na założeniu i przeprowadzeniu ciepłociągu i urządzeń ciepłowniczych oraz przesyle energii, jak również niezakłóconym dostępie do ciepłociągu i urządzeń ciepłowniczych w celu dokonywania konserwacji, remontów i wymiany oraz bieżącej obsługi związanej z eksploatacją i usuwaniem awarii z ograniczeniem tego prawa do pasa gruntu (pasa służebności przesyłu) zajmowanego przez sieć cieplną.

Za ustanowienie służebności przesyłu Wspólnota Mieszkaniowa otrzyma jednorazowe wynagrodzenie umowne w wysokości 20.000,00 zł. Członkowie Wspólnoty na mocy Uchwały zamierzają przeznaczyć całość pozyskanych środków finansowych za ustanowienie służebności przesyłu na fundusz remontowy Wspólnoty.

W tym miejscu należy zauważyć, że służebność przesyłu określa zakres w jakim przedsiębiorca przesyłowy może korzystać z cudzej nieruchomości, na której znajdują się (lub mają się znajdować) jego urządzenia przesyłowe, tj. wszelkie konstrukcje i instalacje tworzące linie do doprowadzania i odprowadzania płynów, pary, gazu, energii elektrycznej oraz inne urządzenia o podobnym przeznaczeniu. Źródłem służebności przesyłu jest umowa zawarta w formie aktu notarialnego między przedsiębiorcą przesyłowym i właścicielem gruntu, na którym są lub mają zostać zainstalowane urządzenia przesyłowe. Umowa ta powinna szczegółowo określać zakres czynności, które przedsiębiorca przesyłowy może wykonywać w stosunku do nieruchomości. Gdy przedsiębiorca przesyłowy lub właściciel nieruchomości odmawia zawarcia umowy, np. jeśli strony nie mogą dojść do porozumienia w kwestii jej warunków, można ustanowić służebność przesyłu w drodze orzeczenia sądowego. W takim przypadku istnieje również podstawa do ustalenia wynagrodzenia dla właściciela nieruchomości.

Podsumowując, istotą służebności przesyłu jest możliwość korzystania przez przedsiębiorcę z nieruchomości stanowiącej prywatną własność w określonym zakresie, tj. wybudowania i korzystania z urządzeń określonych w art. 49 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny (t. j. Dz. U. z 2014 r., poz. 121) w sposób zgodny z przeznaczeniem tych urządzeń (art. 3051−3054 Kodeksu cywilnego). Ustanowienie tej służebności może być zarówno odpłatne, jak i nieodpłatne – zależne jest to tylko od woli kontrahentów. Pod względem prawnym i gospodarczym zasadnicza cecha służebności przesyłu tkwi w powszechnej możliwości ustanowienia odpowiedniego wynagrodzenia.

Jak wskazano powyżej, zgodnie z art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe.

Zatem, do przychodów z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, obok opłat czy czynszów (dotyczących lokali mieszkalnych), zaliczyć należy również inne przychody dotyczące zasobów mieszkaniowych (np. wyposażenia technicznego budynków mieszkalnych). Z treści wniosku wynika, że mimo ustanowienia na rzecz dostawcy energii cieplnej służebności przesyłu uzbrojony teren w sieć ciepłowniczą w dalszym ciągu należy do Wspólnoty Mieszkaniowej. Sieć cieplna przebiegająca przez ten teren zapewnia dostarczanie ciepła do lokali znajdujących się w budynku Wspólnoty.

W świetle powyższego należy więc stwierdzić, że przychód w postaci otrzymanego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu stanowi w analizowanej sprawie przychód podatkowy z gospodarki zasobami mieszkaniowymi. W konsekwencji, dochód Wspólnoty uzyskany z ww. tytułu jest dochodem uzyskanym z gospodarki zasobami mieszkaniowymi, który może korzystać ze zwolnienia określonego w art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, o ile zostanie przeznaczony na cele związane z utrzymaniem zasobów mieszkaniowych.

Odnosząc zatem powołane uregulowania prawne oraz powyższe wyjaśnienia do przedstawionego przez Wnioskodawcę opisu zdarzenia przyszłego, należy stwierdzić, że uzyskany przez Wspólnotę Mieszkaniową dochód w wysokości 20.000,00 zł z tytułu jednorazowego wynagrodzenia za ustanowienie służebności przesyłu, który przeznaczony zostanie za fundusz remontowy Wspólnoty będzie zwolniony z opodatkowania na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Jednocześnie należy zaznaczyć, że norma wynikająca z art. 17 ust. 1 pkt 44 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych stanowi formę ulg podatkowych, które naruszają zasadę równości i powszechności opodatkowania. Powinna być więc interpretowana w sposób niezwykle precyzyjny i ścisły. Niedopuszczalne jest stosowanie wykładni rozszerzającej.

Interpretacja dotyczy zdarzenia przyszłego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania interpretacji.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gorzowie Wielkopolskim, ul. Dąbrowskiego 13, 66-400 Gorzów Wielkopolski, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację – w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – Dz. U. z 2012 r., poz. 270, z późn. zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy), na adres: Izba Skarbowa w Poznaniu, Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Lesznie, ul. Dekana 6, 64-100 Leszno.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.