Interpretacja Dyrektora Izby Skarbowej w Katowicach
IBPBI/1/415-1299/14/AB
z 12 listopada 2014 r.

Mechanizm kojarzenia podobnych interpretacji

INTERPRETACJA INDYWIDUALNA

Na podstawie art. 14b § 1 i § 6 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 749 ze zm.) oraz § 5 rozporządzenia Ministra Finansów z dnia 20 czerwca 2007 r. w sprawie upoważnienia do wydawania interpretacji przepisów prawa podatkowego (Dz.U. Nr 112 poz. 770 ze zm.), Dyrektor Izby Skarbowej w Katowicach, działający w imieniu Ministra Finansów stwierdza, że stanowisko Wnioskodawcy, przedstawione we wniosku z 24 lipca 2014 r. (data wpływu do tut. Biura 30 lipca 2014 r.), uzupełnionym 23 i 27 października 2014 r., o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, dotyczącej podatku dochodowego od osób fizycznych, w zakresie określenia momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku poniesionego na nabycie wierzytelności pożyczkowej - jest nieprawidłowe.

UZASADNIENIE

W dniu 30 lipca 2014 r. wpłynął do tut. Biura ww. wniosek o wydanie interpretacji przepisów prawa podatkowego, w indywidualnej sprawie, dotyczącej m.in. podatku dochodowego od osób fizycznych w zakresie określenia momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów wydatku poniesionego na nabycie wierzytelności pożyczkowej. Wniosek powyższy nie spełniał wymogów formalnych, dlatego też pismem z 15 października 2014 r. Znak: IBPBI/1/415-878/14/AB, IBPBII/1/436-244/14/JP, IBPP2/443-743/14/RSz, wezwano do jego uzupełnienia, co też nastąpiło 23 i 27 października 2014 r.

We wniosku został przedstawiony następujący stan faktyczny:

Wnioskodawca w ramach działalności gospodarczej nabywa, również od spółki cywilnej, wierzytelności przysługujące jej w stosunku do osób fizycznych, a wynikające z udzielanych przez spółkę pożyczek. Wierzytelności te kupuje po cenie niższej, niż wartość nominalna poszczególnych wierzytelności, a cena nabycia odzwierciedla rzeczywistą ekonomiczną wartość owych wierzytelności w chwili sprzedaży. Po wykupie przedmiotowych wierzytelności Wnioskodawca dokonuje ich windykacji w swoim imieniu i na swój rachunek (nabywa wierzytelności celem ściągnięcia długu dla siebie, nie celem dalszej odsprzedaży). Wnioskodawca zaznacza, że nie prowadzi działalności w zakresie faktoringu. Wyegzekwowane kwoty stanowią przychód w prowadzonej działalności gospodarczej.

W uzupełnieniu wniosku, ujętym w piśmie z 21 października 2014 r., Wnioskodawca wskazał natomiast, że:

• działalność gospodarczą w zakresie obrotu wierzytelnościami prowadzi od 27 stycznia 2014 r. (data wpisu do CEIDG), natomiast pierwsza umowa została zawarta 24 lutego 2014 r.,
• prowadzi podatkową księgę przychodów i rozchodów tzw. metodą kasową,
• na mocy zawartych umów, pożyczkodawcy przenoszą na Wnioskodawcę wszelkie prawa wynikające z umowy pożyczki, jakie przysługują im w stosunku do dłużnika. Na prawa te składają się: roszczenie o zwrot kwoty udzielonej pożyczki, roszczenie o zapłatę oprocentowania pożyczki oraz ewentualnych odsetek z tytułu zwłoki z zapłatą pożyczki, roszczenie o zwrot kosztów pożyczki (w tym kosztów ustanowienia zabezpieczenia zwrotu pożyczki oraz kosztów wezwania do zapłaty, windykacji). Pożyczkodawcy, za zgodą Wnioskodawcy, w dalszym ciągu (na prawach wyłączności) prowadzą obsługę pożyczki, polegającą na dokonywaniu wszelkich czynności faktycznych na potrzeby umowy, tj. przyjmowanie od dłużników wszelkich płatności i podejmowanie czynności windykacyjnych. Wszelkie wpłaty uzyskane w związku z tym od dłużnika mają obowiązek przekazywać niezwłocznie na rachunek bankowy Wnioskodawcy,
• zgodnie z zawartymi umowami Wnioskodawca jest zobowiązany do zapłaty za wykonywane przez pożyczkodawcę działania, które mają na celu uzyskanie spłaty pożyczki przez dłużnika, czyli za przygotowanie i doręczenie wezwania do zapłaty,
• nabyte wierzytelności stanowią w dacie ich nabycia wierzytelności wymagalne,
• w związku z nabyciem wierzytelności Wnioskodawca nie otrzymuje od zbywcy wierzytelności żadnego wynagrodzenia,
• wierzytelność kupuje z platformy finansowej systemu sprzedaży pożyczek. Dzięki tej platformie osoby, które podpisały umowę dostępu do systemu sprzedaży pożyczek, mogą kupować udzielone przez nich pożyczki. Jeżeli pożyczkobiorca nie spłaca pożyczki, to po trzeciej niespłaconej racie, wierzytelność odkupuje od Wnioskodawcy platforma finansowa, która ją sprzedała. Wnioskodawca osobiście nie windykuje nikogo, prawa majątkowe są przenoszone na platformę finansową i to oni decydują co dalej,
• z postanowień zawieranych przez Wnioskodawcę umów wynika możliwość zwrotnego przeniesienia nabytych wierzytelności na rzecz zbywcy wierzytelności,
• dotychczasowy wierzyciel na mocy umowy przeniesienia prawa majątkowego prowadzi obsługę pożyczki i za obsługę tą otrzymuje od Wnioskodawcy wynagrodzenie,
• w umowach brak jest jakichkolwiek postanowień pozwalających na zmianę umówionej ceny wierzytelności w zależności od powodzenia czynności zmierzających do wyegzekwowania nabytych wierzytelności,
• pomiędzy Wnioskodawcą, a cedentem nie istnieje odrębny stosunek prawny, rodzący obowiązek zapłaty wynagrodzenia na rzecz Wnioskodawcy w związku z nabyciem i egzekucją wierzytelności,
• zawarta umowa cesji nie stanowi dla Wnioskodawcy upoważnienia do występowania wobec dłużnika, celem wyegzekwowania wierzytelności na rachunek zbywcy wierzytelności.
  
  

W związku z powyższym zadano m.in. następujące pytanie:

Czy kwota przeznaczona na zakup wierzytelności stanowi koszt uzyskania przychodu działalności gospodarczej w chwili zakupu wierzytelności, czy też dopiero w chwili całkowitej spłaty wierzytelności?

Zdaniem Wnioskodawcy, wydatek na nabycie wierzytelności stanowi koszt uzyskania przychodu w działalności gospodarczej w chwili jego poniesienia.

Na tle przedstawionego stanu faktycznego stwierdzam co następuje:

Na wstępie zaznaczyć należy, że w interpretacji indywidualnej z dnia 12 listopada 2014 r. Znak: IBPBI/1/415-878/14/AB m.in. wskazano, że wierzytelność jest prawem majątkowym, które może być przedmiotem obrotu gospodarczego. Zatem, przeniesienie wierzytelności rodzi skutki podatkowe, również w podatku dochodowym od osób fizycznych. Z uwagi na fakt, że przepisy ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych nie wyłączają z zakresu działalności gospodarczej, działalności polegającej na obrocie wierzytelnościami, przychód uzyskany z działalności polegającej na egzekwowaniu uprzednio nabytych wierzytelności (w tym pożyczkowych), prowadzonej przez przedsiębiorcę we własnym imieniu, w sposób zorganizowany i ciągły, z nastawieniem na zysk z tych transakcji, stanowi przychód z pozarolniczej działalności gospodarczej w momencie otrzymania faktycznej spłaty (w tym częściowej) zakupionych wierzytelności pożyczkowych.

Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.), kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 ustawy.

Aby zatem dany wydatek mógł zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodu musi spełniać łącznie następujące przesłanki:

• musi być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodu,
• nie może być wymieniony w art. 23 ww. ustawy, wśród wydatków nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów,
• musi być należycie udokumentowany.
  
  

Generalnie należy przyjąć, że kosztami uzyskania przychodów są wszelkie racjonalnie i gospodarczo uzasadnione wydatki związane z prowadzoną działalnością gospodarczą, których celem jest osiągnięcie przychodów bądź też zabezpieczenie lub zachowanie tego źródła przychodów, o ile w myśl przepisów ww. ustawy nie podlegają wyłączeniu z tychże kosztów. Przy czym, związek przyczynowy pomiędzy poniesieniem wydatku, a osiągnięciem przychodu bądź zachowaniem lub zabezpieczeniem jego źródła należy oceniać indywidualnie w stosunku do każdego wydatku. Z oceny tego związku powinno wynikać, że poniesiony wydatek obiektywnie może przyczynić się do osiągnięcia przychodu bądź służyć zachowaniu lub zabezpieczeniu źródła przychodów. Koszty uzyskania przychodów, które spełniać będą warunki określone przepisem art. 22 ust. 1 cyt. ustawy, winny zostać rozliczone zgodnie z zasadami określonymi w art. 22 ust. 4 - 6 ww. ustawy, w zależności od rodzaju prowadzonych ksiąg i przyjętej metody ewidencjonowania kosztów.

Z wniosku oraz jego uzupełnienia wynika, że Wnioskodawca w ramach prowadzonej działalność gospodarczej (za pośrednictwem platformy finansowej systemu sprzedaży pożyczek) zawiera umowy zakupu (cesji) wierzytelności wynikających z tytułu udzielonych pożyczek. Na mocy zawartych umów, pożyczkodawcy przenoszą na Wnioskodawcę wszelkie prawa wynikające z umowy pożyczki, jakie przysługują im w stosunku do dłużnika. Na prawa te składają się: roszczenie o zwrot kwoty udzielonej pożyczki, roszczenie o zapłatę oprocentowania pożyczki oraz ewentualnych odsetek z tytułu zwłoki z zapłatą pożyczki, roszczenie o zwrot kosztów pożyczki (w tym kosztów ustanowienia zabezpieczenia zwrotu pożyczki oraz kosztów wezwania do zapłaty, windykacji). Cena nabycia wierzytelności odzwierciedla ich rzeczywistą ekonomiczną wartość w chwili sprzedaży. Jeżeli pożyczkobiorca nie spłaca pożyczki, to po trzeciej niespłaconej racie, wierzytelność odkupuje od Wnioskodawcy platforma finansowa, która ją sprzedała. Wnioskodawca osobiście nie prowadzi windykacji wierzytelności.

Wydatki poniesione przez Wnioskodawcę, prowadzącego pozarolniczą działalność gospodarczą polegającą na zakupie wierzytelności pożyczkowych celem ich wyegzekwowania we własnym imieniu i na swój rachunek, co do zasady, mają związek z prowadzoną działalnością gospodarczą, a ich poniesienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu. Wobec powyższego, wydatki te stanowią koszty uzyskania przychodów, stosownie do art. 22 ust. 1 ww. ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, o ile są należycie udokumentowane.

Jednakże wydatki te, należy zaliczać do kosztów podatkowych proporcjonalnie, tj. w takiej części, w jakiej uzyskano przychód w związku ze spłatą zakupionych wierzytelności pożyczkowych. W przypadku zatem, gdy pożyczkobiorca spłaca jednorazowo całą wierzytelność, do kosztów uzyskania przychodu można zaliczyć wydatki na nabycie spłaconej wierzytelności w pełnej wysokości. Jeżeli wierzytelność jest spłacana w częściach (w ratach), to również wydatki na nabycie wierzytelności powinny zostać zaliczone w koszty uzyskania przychodów w takiej części, w jakiej dotyczyły przychodów uzyskanych z tytułu wpłat danego pożyczkobiorcy. W sytuacji, w której wierzyciel otrzymuje częściową spłatę nabytej wcześniej wierzytelności (w celu prowadzenia jej windykacji) tylko część poniesionych na nabycie tej wierzytelności wydatków odpowiadająca proporcjonalnie otrzymanej spłacie wykazuje bowiem związek z uzyskanym przychodem, a zatem spełnia podstawową przesłankę zaliczenia wydatku do kosztów uzyskania przychodów.

Reasumując powyższe, koszt zakupu wierzytelności wynikających z tytułu udzielonych pożyczek stanowić będzie dla Wnioskodawcy koszt uzyskania przychodów proporcjonalnie do przychodu uzyskanego z tytułu spłaty pożyczek. Jeżeli wierzytelności (pożyczki) są spłacane w częściach, to wydatki na nabycie wierzytelności powinny zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów w takiej części, w jakiej dotyczyły przychodów uzyskanych z tego tytułu. Koszty te powinny być rozliczane w odniesieniu do poszczególnych pożyczek.

Wobec powyższego przedstawione we wniosku stanowisko Wnioskodawcy uznano za nieprawidłowe.

Interpretacja dotyczy stanu faktycznego przedstawionego przez Wnioskodawcę i stanu prawnego obowiązującego w dacie zaistnienia zdarzenia w przedstawionym stanie faktycznym.

Jednocześnie nadmienić należy, że w pozostałym zakresie wniosku wydane zostaną odrębne rozstrzygnięcia.

Nadmienić także należy, że stosownie do zadanego pytania wyznaczającego zakres rozpatrzenia wniosku, przedmiotem niniejszej interpretacji indywidualnej była wyłącznie kwestia dotycząca możliwości i momentu zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów prowadzonej działalności gospodarczej wydatków na zakup wierzytelności pożyczkowych.

Stronie przysługuje prawo do wniesienia skargi na niniejszą interpretację przepisów prawa podatkowego z powodu jej niezgodności z prawem. Skargę wnosi się do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gliwicach, ul. Prymasa S. Wyszyńskiego 2, 44-100 Gliwice, po uprzednim wezwaniu na piśmie organu, który wydał interpretację w terminie 14 dni od dnia, w którym skarżący dowiedział się lub mógł się dowiedzieć o jej wydaniu – do usunięcia naruszenia prawa (art. 52 § 3 ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi – t.j. Dz.U. z 2012r., poz. 270 ze zm.). Skargę do WSA wnosi się (w dwóch egzemplarzach – art. 47 ww. ustawy) w terminie trzydziestu dni od dnia doręczenia odpowiedzi organu na wezwanie do usunięcia naruszenia prawa, a jeżeli organ nie udzielił odpowiedzi na wezwanie, w terminie sześćdziesięciu dni od dnia wniesienia tego wezwania (art. 53 § 2 ww. ustawy).

Skargę wnosi się za pośrednictwem organu, którego działanie lub bezczynność są przedmiotem skargi (art. 54 § 1 ww. ustawy) na adres: Izba Skarbowa w Katowicach Biuro Krajowej Informacji Podatkowej w Bielsku-Białej, ul. Traugutta 2a, 43-300 Bielsko-Biała.

doradcapodatkowy.com gdy potrzebujesz własnej indywidualnej interpretacji podatkowej.